MUHAFAZAKÂR VE İSLAMCI BİR DÜŞÜNÜR: SAİD HALİM PAŞA

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 70 - 83, 31.12.2022

Yeter Solak

Öz

Osmanlı’da 17. Yy dan itibaren gerçekleştirilmeye çalışılan modernleşme çabaları, çok farklı dünya görüşü ve hayat tarzının gelişmesine sebep olmuştur. Batı tipi gelişmenin model alındığı ve ilk ordunun modernleşmesi ile başlayan süreç kısa sürede idari, siyasal, toplumsal, ekonomik dönüşümü beraberinde getirmiştir. Son dönem Osmanlı sadrazamlarından olan Said Halim Paşa hem bir devlet adamı hem de Osmanlı toplumunun aydın bir şahsiyeti olarak, toplumun geleceğiyle ilgili endişelerini Buhranlarımız adlı eserinde paylaşmıştır. Yaşadığı dönemde Osmanlı’nın son dönemini değerlendirirken somut tahliller yapmaya çalışmıştır. Osmanlı’nın kendi kültürel ve manevi değerlerini dışlamayan, dönemin şartlarını dikkate alan, gerçekçi ve bağımsız bir devlet gerçekleştirmeye yönelik fikirler ileri sürmüştür. Çalışmada Osmanlı siyasi ve toplumsal yaşamını tahlil etme fırsatı yakalamış Sait Halim Paşa’nın görüşleri değerlendirilecektir. Ayrıca Said Halim Paşa’nın sekiz eserini bir araya getirmiş olan Buhranlarımız kitabının imparatorluğun yıkılışa gittiği ve sürecin nasıl tersine çevrilebileceğine yönelik tespitlerinin tahlili gerçekleştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Buhranlarımız, Modernleşme, İslamcılık, Milliyetçilik, Taklitçilik.