THE RELATIONSHIP BETWEEN MACRO ECONOMIC FACTORS AND RETURNS OF STOCK MARKET INDICES IN BORSA ISTANBUL

Year 2021, Issue: 47, 359 - 376, 02.11.2021

Serkan Unal

https://doi.org/10.30794/pausbed.829630

Abstract

In this study, the effect of macroeconomic variables on stock returns in Borsa Istanbul is examined. In the study, XU100, XTUMY, XUMAL, XUHIZ, and XUSIN were used as dependent variables; and money supply, interest rates, inflation rates, exchange rate, and confidence indices are used as independent variables. The data set of the study covers the years between 2010 and 2020. In the study in which the least-squares method was used, monthly and quarterly frequency tests were carried out. According to the findings obtained from the research, it has been determined that (1) there is a positive relationship between money supply and XTUMY and XUSIN, (2) there is a negative relationship between interest rates and XU100 and XUMAL, (3) there is a positive relationship between confidence indices and XU100, XTUMY and XUMAL, and ( 4) there is a negative relationship between the exchange rate and XUMAL and XU100.

Keywords

BIST100, Macroeconomic Variables, Borsa İstanbul, Stock Returns, Money supply, Interest Rates, Confidence Index, Exchange Rates

MAKRO EKONOMİK FAKTÖRLER İLE BORSA İSTANBUL HİSSE SENEDİ ENDEKSLERİ GETİRİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Abstract

Bu çalışmada Borsa İstanbul’da makro ekonomik değişkenlerin hisse senedi getirileri üzerindeki etkisi incelenmiştir. Bağımlı değişkenler olarak XU100, XTUMY, XUMAL, XUHIZ ve XUSIN endeksleri; bağımsız değişkenler olarak ise para arzı, faiz oranları, enflasyon oranları, döviz kuru ve güven endeksleri kullanılmıştır. En küçük kareler yöntemi ile aylık ve üç aylık frekanslarda değişkenler arasındaki ilişkinin test edildiği çalışmanın veri seti 2010 ve 2020 yılları arasını kapsamaktadır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre (1) para arzı ile XTUMY ve XUSIN arasında pozitif ilişki bulunduğu, (2) faiz oranları ile XU100 ve XUMAL arasında negatif ilişki bulunduğu, (3) güven endeksleri ile XU100, XTUMY ve XUMAL arasında pozitif ilişki bulunduğu ve (4) döviz kuru ile XUMAL ve XU100 arasında negatif ilişki bulunduğu tespit edilmiştir.

Keywords

BIST100, Makroekonomik Değişkenler, Borsa İstanbul, Hisse Senedi Getirileri, Para Arzı, Faiz Oranları, Güven Endeksleri, Döviz Kurları

References

• Aktaş, M. ve Akdağ, S. (2013). “Türkiye’de Ekonomik Faktörlerin Hisse Senedi Fiyatları ile İlişkilerinin Araştırılması”. International Journal of Social Science Research, 2(1), 50-67.
• Alam, N. (2017). “Analysis of the Impact of Select Macroeconomic Variables On The Indian Stock Market: A Heteroscedastic Cointegration Approach”. Business and Economic Horizons, 13(1), 119-127.
• Bodie, Z. (1976). “Common Stocks as a Hedge Against Inflation”. The Journal of Finance, 31(2), 459-470.
• Fama, E. F. (1970). “Efficient Capital Markets: A Review of Theory and Empirical Work”. The journal of Finance, 25(2), 383-417.
• Fama, E. F. (1981). “Stock Returns, Real Activity, Inflation, and Money”. The American economic review, 71(4), 545-565.
• Güngör, B. ve Polat, A. (2020). “Geleneksel Yatırım Araçlarının Hisse Senedi Fiyatlarına Etkisi: BIST'te Sektörel Bazda Karşılaştırmalı Bir Analiz”. Bingöl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 79-105.
• İşyatırım. (2020). Yabancı Oranlar. (15.11.2020) https://www.isyatirim.com.tr/tr-tr/analiz/hisse/Sayfalar/Temel-Degerler-Ve-Oranlar.aspx#page-3
• Kwon, C. S. ve Shin, T. S. (1999). “Cointegration and Causality Between Macroeconomic Variables and Stock Market Returns”. Global Finance Journal, 10(1), 71-81.
• Jansen, W. J. ve Nahuis, N. J. (2003). “The Stock Market and Consumer Confidence: European Evidence”. Economics Letters, 79(1), 89-98.
• Kaya, V., Çömlekçi, İ. ve Kara, O. (2013). “Hisse Senedi Getirilerini Etkileyen Makroekonomik Değişkenler 2002-2012 Türkiye Örneği”. Dumlupinar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (35), 167-176.
• Kocabıyık, T. ve Fattah, A. S. (2020). “Makroekonomik Değişkenlerin Borsa Endeksleri Üzerine Etkisi: Türkiye ve ABD Karşılaştırması”. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 12(22), 116-151.
• Köse, A. K. ve Akkaya, M. (2016). “Beklenti ve Güven Anketlerinin Finansal Piyasalara Etkisi: BIST 100 Üzerine Bir Uygulama”. Bankacılar Dergisi, 99, 3-15.
• Lee, B. S. (1992). “Causal Relations Among Stock Returns, Interest Rates, Real Activity, and Inflation”. The Journal of Finance, 47(4), 1591-1603.
• Malkiel, B. G. (2003). “The Efficient Market Hypothesis and Its Critics”. Journal of Economic Perspectives, 17(1), 59-82.
• Naik, P. K. & Padhi, P. (2012). “The Impact of Macroeconomic Fundamentals on Stock Prices Revisited: An Evidence from Indian Data”.
• Öndeş, T. ve Levet, M. (2020). “Makroekonomik Faktörlerin Hisse Senedi Getirileri Üzerindeki Etkisi: BIST’de Yer Alan Bankalar Üzerine Bir Uygulama”. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (88), 155-174.
• Özer, A., Kaya, A. ve Özer, N. (2011). “Hisse Senedi Fiyatları ile Makroekonomik Değişkenlerin Etkileşimi”. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(1).
• Poyraz, E. ve Tepeli, Y. (2015). “Seçilmiş Makro Ekonomik Göstergelerin Borsa İstanbul XU100 Endeksi Üzerindeki Etkisinin Analizi”. Paradoks: The Journal of Economics, Sociology & Politics, 11(2).
• Samitas, A. G. ve Kenourgios, D. F. (2007). “Macroeconomic Factors' İnfluence on'new'european Countries' Stock Returns: The Case of Four Transition Economies”. International Journal of Financial Services Management, 2(1-2), 34-49.
• Serfling, M. A. ve Miljkovic, D. (2011). “Time Series Analysis of the Relationships Among (Macro) Economic Variables, The Dividend Yield and the Price Level of the S&P 500 Index”. Applied Financial Economics, 21(15), 1117-1134.
• Sevinç, E. (2014). “Makroekonomik Değişkenlerin, BÌST-30 Endeksinde İşlem Gören Hisse Senedi Getirileri Üzerindeki Etkilerinin Arbitraj Fiyatlama Modeli Kullanarak Belirlenmesi”. Istanbul University Journal of the School of Business Administration, 43(2).
• Sohail, N. ve Hussain, Z. (2009). “Long-run and Short-Run Relationship Between Macroeconomic Variables and Stock Prices in Pakistan: The case of Lahore Stock Exchange”. Pakistan Economic and Social Review, 183-198.