Mecid Hâkimi Horam, Kaşkaylar ve İran Milli Hareketi (Kaşkayiha ve Nehzet-i Milli-yi İran), Taht-ı Cemşid, 1392 (2013), 187 Sayfa

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 3, 157 - 159, 30.11.2023

Zühre Nur Celep

Öz

Mecid Hâkimi Horam tarafından ele alınan bu çalışma, çağdaş İran tarihinde Kaşkayların siyasi anlamda en aktif rol oynadığı Muhammed Musaddık dönemine odaklanmaktadır. Rıza Şah Pehlevi ve ardından Muhammed Rıza Şah Pehlevi dönemlerinde pasifize edilme ve baskı politikalarına maruz bırakılan Kaşkaylar, Musaddık’ın Muhammed Rıza Şah Pehlevi’nin karşısında konumlanmasından ve yine onun petrolü millileştirme hareketinden etkilenerek Musaddık’ın en büyük destekçileri arasında yer almışlardır. Bu bağlamda Kaşkayları temsil eden öncü liderler, Milli Cepheye katılmışlar ve bu harekette etkili rol oynamışlardır. Musaddık’ın bir darbeyle iktidardan uzaklaştırılması ve Muhammed Rıza Şah’ın gücünü sağlamlaştırmasıyla birlikte Kaşkaylar güçlerini kaybetmişlerdir. Muhammed Rıza Şah ve Musaddık sonrası yeni kurulan hükümetin, bu aşiretin siyasi sistemini çökertme girişimleriyle birlikte Kaşkayların geleneksel yapısı büyük oranda ortadan kaldırılmış ve bundan sonra Kaşkay ili bir daha eski gücüne kavuşamamıştır. Bu çalışma, Musaddık döneminde Kaşkayların oynadıkları role odaklanmakta olup bu aşiretin söz konusu dönemdeki faaliyetleri ayrıntılı bir şekilde ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İRAN, MUHAMMED MUSADDIK, KAŞKAYLAR