Abstract
Günümüzde yaratıcılık bütün örgütlerin önemli bir kaynağı olarak görülmekte ve örgütlerin rekabetçi konumlarını koruyabilmeleri için yaratıcılığı yönetmeleri ve benimsemeleri önem arz etmektedir. Bu araştırmanın amacı da, örgüt yapılarının alt boyutları ve yönetim biçimlerinin yaratıcılık yönetimi açısından değerlendirmesinin yapılıp, aralarındaki ilişkilerin ortaya çıkarılmasıdır. Bu kapsamda Ankara’da faaliyet gösteren yerel bir televizyon kanalında çalışan 60 iş gören üzerinde araştırma yapılmıştır. Çalışma sonucu elde edilen veriler SPSS 15.0 istatistik paket programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Yaratıcılığın örgüt yapısının alt boyutlarıyla ilgili ilişkilerin saptanmasına yönelik yapılan analizlerde örgütün biçimsellik derecesi ile karmaşıklık derecesi arasında pozitif yönlü orta kuvvette bir ilişki olduğu saptanmıştır. Biçimsellik derecesi arttıkça karmaşıklık derecesinin de arttığı tespit edilmiştir. Year: 2014 Volume: 1 Issue: 3 1. GİRİŞ Değişimin hızlı olarak yaşandığı günümüz rekabet ortamında örgütlerin varlıklarını devam ettirebilmelerinin tek yolu farklılık yaratarak rekabetin gerisinde kalmamalarıdır. Örgütlerin değişime ayak uydurabilmesi ancak iş görenlerin katkısıyla gerçekleşebilecektir. Bu nedenle örgütün farkındalık yaratabilecek, yeni fikirler üretebilecek çalışanlara gereksinimi vardır. Çalışanların bu yaratıcı fikirleri üretebilmesi için örgütün uygun ortamı sağlaması ve bu faaliyetlerin yönetim tarafından desteklenmesi gerekmektedir. Örgüt yapısı, çalışan yaratıcılığını etkileyen önemli değişkenlerden biridir. İş görenlerin yaratıcı düşünce veya çözüm yaratabilmesi için öncelikli olarak çalışılmış olan konu, iş veya sorunla alakalı az da olsa bilgisinin olması gerekmektedir. Bilgi sadece teknik ve meslekî olarak değil, aynı zamanda farklı düşünce ve bakış açısına da sahip olmayı içermektedir. Bu sebeple de, çok yönlü bilgi akışının ve bilgi paylaşım ortamının sağlandığı, farklı düşüncelerin desteklendiği bir yapı oluşturulması ana koşullardandır. Bu çerçevede yapılan bu çalışma ile örgüt yapılarının alt boyutlarının yaratıcılık yönetimi açısından değerlendirmesinin yapılarak, aralarındaki ilişkilerin ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır. 2. ARAŞTIRMANIN KAVRAMSAL ÇERÇEVESİ 2.1.Yaratıcılık Kavramı ve Kapsamı Yaratıcılık kavramı Latince bir kelime olan “creativitöt” kelimesinden türemiştir. Daha önce yapılmamış, düşünülmemiş ya da yeni bir olguyu veya düşünceyi ortaya koyan kişiye yaratıcı denir. Bir şeyin yaratılmış olması için çevreye ve kişiye yeni olması gerekir. Yeni ise; henüz mevcut olmayan, varlığının ne olduğu bilinmeyen, bir bilimin çalışma konusu olan şeydir. Temelde yaratıcılığa ilişkin ilk tanımların bir çoğu yaratıcı süreç üzerinde odaklanmaktadır. Yaratıcılığı bir sorun çözme süreci olarak tanımlayan Torrance’a (1968) göre yaratıcılık, sorunlara, eksikliklere, uyumsuzluklara karşı duyarlı olma; çözüm yolları arama, tahmin veya eksikliklerle ilgili hipotezler geliştirerek, sınama, sonucu ifade etme ve ortaya koyma sürecini ifade etmektedir. Mevcut durumda var olmayan yeni fikir ve görüşleri tasavvur edebilme özelliğidir. Akıl, hafızalara kaydedilen tecrübe, duygu ve görüşlerin hammaddelerini bir araya getirerek onlarla yepyeni fikirler görüşler üretir. Yaratıcılık özelliği sayesinde akıl, daha önce var olmayan şeyleri düşünüp ortaya çıkarabilir. İşte bu özelliği sayesinde insanoğlu sanat, bilim, iş hayatı ve devamlı olarak değişen kültüründe önemli gelişmeler yapmada başarılı olabilmektedir (Sungur, 1997). Örgütün yaratıcı kimliği olması örgütler için son derece önemlidir, çünkü yaratıcı kimlik, bir ürün geliştirilmesinde veya herhangi bir pazarın yapısında önemli etki yapacak teknolojik gelişmeyi tetikleyecektir. Örgütlerin yaratıcı kimliğinin olması; yeni ürün geliştirme, rekabet üstünlüğü ve büyüme açısından stratejik önem taşımaktadır (Samen, 2008). Örgütsel yaratıcılık ise, organizasyonun sahip olduğu çalışanların yaratıcılıklarının bir toplamıdır. Ancak bireysel yaratıcılık, kişilerin sahip olduğu özelliklerin bir fonksiyonu olduğu kadar içinde bulunulan organizasyonun sahip olduğu özelliklerinin de bir fonksiyonudur. Bu nedenle, örgütsel yaratıcılığın oluşması ve geliştirilmesi, örgütün sahip olduğu üyeleri yaratıcı kılacak bazı düzenlemelere gitmesiyle mümkündür (Çekmecelioğlu, 2002:561). Bu bağlamda, yaratıcılık bazı kişisel özelliklere sahip olmayı gerektirdiği kadar, içinde bulunulan çevresel özelliklerden de etkilenecektir. 2.2. Örgütsel Yaratıcılık Örgütlerde yönetsel görevlerin yeniden organize edilerek başarı ile yönetilme süreci örgütsel yaratıcılık yönetimi olarak ifade edilmektedir. Örgütsel yaratıcılıktan bahsedebilmek için, örgüt çalışanlarında; kültürel alt yapı, hırs, cesaret, kararlı olma, hoşgörü, hür ve bütüncül düşünme, gelecekle ilgili vizyonel bakış, davranış ve tutum bütünlüğü gerekmektedir (Marşap, 1999:51). Bir organizasyon yapısının nasıl kurulması gerektiği ile ilgili çeşitli teori ve yaklaşımlar geliştirilmiştir. Bu teori ve yaklaşımlar, organizasyon yapılarını ve davranışlarını anlamaya, açıklamaya ve organizasyondaki herhangi bir değişikliğin diğer organizasyon unsurlarını nasıl etkilediğini kestirmeye yarayan modellerdir (Koçel, 2005: 27). 2.3. Örgüt Yapısı ve Yaratıcılık Yönetimi Örgüt yapısı, organizasyonel birçok dinamiğin de belirleyicisi olarak, çalışan yaratıcılığını etkileyen önemli değiskenlerden biridir. Bireyin yaratıcı fikir ya da çözümler üretebilmesi için öncelikle üzerinde çalışılan konuya, işe ya da soruna ilişkin belli düzeyde de olsa bilgi sahibi olması gereklidir. Bilgi boyutu sadece meslekî, teknik bilgiyi değil, aynı zamanda çeşitli düşünce ve bakış açılarından haberdar olmayı da içermektedir. Bu nedenle, her türlü ve her yönlü bilgi akışının olduğu, bilgi paylaşımının yaşandığı, fikirlerde çeşitliliğin desteklendiği açık iletişim yapısı temel koşullardan biridir. Motivasyon boyutu ise, yaratıcı yeteneğin bir değer olarak algılandığı, bireylere yaratıcılıklarını kullanma beklentisinin ve fırsatının sunulduğu, yaratıcı çaba ve ürünlerin değerlendirildiği, ödüllendirildiği, iş birliği ve destek temeline dayalı koşul ve ortamları içermektedir (Özçer, 1996). Son yıllarda yapılan çalışmalarda merkezilik, biçimsellik ve karmaşıklık örgütsel yapının temel boyutları olarak kabul edilmektedir. Merkezileşme Örgüt içerisinde gücün dağılımı ve bu dağılım çerçevesinde örgüt yapısı ile ilgili bilgi veren önemli bir belirleyicidir. Merkezileşme derecesi, organizasyonda kararların hangi kademedeki çalışanlar tarafından verildiğini gösterir Merkezi yapı iletişim bozukluğuna yol açarak bilginin, karar verme biçimiyle de motivasyonu bozmakta bu durumda işgörenlerin yaratıcılıklarını ortaya koymalarını zorlaştırmaktadır. Örgütsel yaratıcılığa merkezilik derecesi düşük olan örgütlerin ulaşabileceği görüşü savunmaktadır (Steiner, 1986). Biçimselleşme ile, iş görenlerin yönlendirilme ve denetlenmeleri için kullanılmakta olan süreçler ifade edilmektedir. Biçimsel yapıdaki kuralların fazlalığı, özgür hareket etme ve karar vermeyi engellediği için örgüt üyelerinin yaratıcı çabalarını ortadan kaldırmaktadır. Karmaşıklık ta ise; bölümler oluşturma ile işi bölümlendirmenin görevler ve bölümler arasında oluşturduğu farklılıklarla alakalıdır. Yapılan araştırmalar karmaşıklığın ve esnekliğin örgüt içerinde yaratıcı davranışların ortaya çıkmasını kolaylaştırdığını ortaya koymaktadır. 3. ARAŞTIRMANIN METODOLOJİSİ 3.1. Araştırmanın Kapsamı ve Yöntemi Araştırma Ankara’da faaliyet gösteren yerel bir televizyon kanalında çalışan personel üzerinde yapılmıştır. 80 adet anket televizyon kanalına ulaştırılmıştır. Gönderilen anketlerin 60 tanesi kullanılabilir şekilde geri dönmüştür. Örgütsel yapıyı 3 temel boyutta incelenmiş, bu boyutların yaratıcılıkla ilişkisi araştırılmıştır. Örgütsel yapı soruları:
Abstract
Today, managing creativity is an obligation for contemporary companies for preventing their competitive position. Creativity management, as a technic of human resource management demands continuous, integrated and systematic applications The purpose of this study is to uncover the relationship between administration forms, creativity management and organization structures. In this context, a questionnaire was conducted on 60 employees who work in a local channel in Ankara. The data obtained were analyzed by using SPSS 15.0 software. Creativity on the size of the bottom of the organizational structure of relations in the analysis for determining the degree of complexity with the degree of formality of the organization's positive relationship was found to be of medium strength. The greater the degree of complexity increases formality that have been identified. ÖRGÜT YAPILARI VE BOYUTLARININ YARATICILIK YÖNETİMİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
Details
| Journal Section | Articles |
|---|---|
| Authors | |
| Publication Date | September 1, 2014 |
| Published in Issue | Year 2014 Volume: 1 Issue: 3 |
Cite
Research Journal of Business and Management (RJBM) is a scientific, academic, double blind peer-reviewed, quarterly and open-access online journal. The journal publishes four issues a year. The issuing months are March, June, September and December. The publication languages of the Journal are English and Turkish. RJBM aims to provide a research source for all practitioners, policy makers, professionals and researchers working in all related areas of business, management and organizations. The editor in chief of RJBM invites all manuscripts that cover theoretical and/or applied researches on topics related to the interest areas of the Journal. RJBM publishes academic research studies only. RJBM charges no submission or publication fee.
Ethics Policy - RJBM applies the standards of Committee on Publication Ethics (COPE). RJBM is committed to the academic community ensuring ethics and quality of manuscripts in publications. Plagiarism is strictly forbidden and the manuscripts found to be plagiarized will not be accepted or if published will be removed from the publication. Authors must certify that their manuscripts are their original work. Plagiarism, duplicate, data fabrication and redundant publications are forbidden. The manuscripts are subject to plagiarism check by iThenticate or similar. All manuscript submissions must provide a similarity report (up to 15% excluding quotes, bibliography, abstract, method).
Open Access - All research articles published in PressAcademia Journals are fully open access; immediately freely available to read, download and share. Articles are published under the terms of a Creative Commons license which permits use, distribution and reproduction in any medium, provided the original work is properly cited. Open access is a property of individual works, not necessarily journals or publishers. Community standards, rather than copyright law, will continue to provide the mechanism for enforcement of proper attribution and responsible use of the published work, as they do now.