Şair-i A’zam Abdülhak Hamid Tarhan’ın ölümü üzerine yazılan şiirler

Year 2020, Issue: 18, 124 - 139, 21.03.2020

Ulaş Bingöl

https://doi.org/10.29000/rumelide.705543

Abstract

Yaşamı ve sanatı kadar ölümüyle de edebiyat çevrelerinde gündem olan Abdülhak Hamid Tarhan hakkında birçok şiir kaleme alınır. Tevfik Fikret, Rıza Tevfik, Faik Ali gibi şairler, Hamid daha hayattayken onun sanatını, dehasını, kişiliğini öven şiirler kaleme alır. 13 Nisan 1937’de vefat ettiğinde edebiyat dünyasında derin bir üzüntü yaşanır. Birçok edebiyatçı onunla ilgili düşüncelerini ve duygularını anlatan yazılar kaleme alırlar. Faik Ali, Şükufe Nihal, İbrahim Alaeddin Gövsa gibi şairler ise Hamid’in ölümünden dolayı duydukları derin üzüntüyü ifade eden birer şiir yazarlar. Ayrıca bütün yurtta halkevlerinde Hamid’in ölümü dolaysıyla anma etkinlikleri düzenlenir. Bu etkinliklerde, çoğu edebiyat öğretmeni olan şairler tarafından Hamid hakkında şiirler okunur. Daha sonra bu şiirler halkevlerinin dergilerinde yayınlanır. Yaptığımız incelemeler neticesinde Hamid’in ölümü üzerine on altı tane şiirin yazıldığını tespit ettik. Bu şiirlerde genellikle şairin ölümünden duyulan üzüntü dile getirilir, dehası ve şahsiyeti övülür ve Türk edebiyatındaki işgal ettiği yer vurgulanır. Bazı şiirlerde Hamid, dünya edebiyatının önde gelen isimlerinden Shakespeare ve Victor Hugo gibi kişilerle mukayese edilirken bazı şiirlerde ise Türk edebiyatının en büyük şairi olarak tanıtılır. Sanat yaşamı boyunca bir kesim tarafından sürekli eleştirilmesine rağmen çoğu zaman övülen Şair-i A’zam Abdülhak Hamid Tarhan, öldükten sonra da övülmeye devam edilir. Bu çalışmanın amacı ölümü üzerine yazılan şiirlerde Abdülhak Hamid Tarhan’ın ele alınışını incelemektir.

Keywords

Abdülhak Hamid Tarhan, şiir, ölüm

Poems written on the death of Şair-i A’zam Abdülhak Hamid Tarhan

Abstract

Many poems are written about Abdülhak Hamid Tarhan, who remains on the agenda with his death as his life and art. Tevfik Fikret, Rıza Tevfik, Faik Ali are foremost poets who write poem about him. In poems which are written about him, it is generally praised his personality, works and genius. When he was dead on April 13, 1937, his death induced to deep sadness among literatis. After his death, many litterateurs wrote a paper about him. Many poets like Faik Ali, Şükufe Nihal, İbrahim Alaeddin Gövsa wrote a poetry on his death. Also, it was organized a commemoration ceremony in people’s houses due to his death all over the country. In these commemoration ceremonies, poems read poetry about Hamid’s death. Afterwards, this poetry was published in people’s hauses magazines. We detected that sixteen poems were written on Abdülhak Hamid Tarhan’s death. In these poems, it is stressed that he is a genius and it is praised his personality and his works. In some poems, it is contrasted Hamid to Shakespeare and Victor Hugo. And, as for some poems, He is introduced as the greatest poet of Turkish literature. Although he is criticized by some people, Şair-i A’zam Abdülhak Hamit Tarhan, who is generally praised, has been praised after his death. The aim of this study is to investigate how Abdülhak Hamid Tarhan’s death is handeled in poems which are written on his death.

Keywords

Abdülhak Hamid Tarhan, poetry, death

References

• Ansen, S. (1937). Hamid. Anafarta, 6, 11.
• Artman, N. (1937, 19 Nisan). Hâmid Müzesi. Ulus, s.2.
• Aşkun, V. C.(1937). Büyük Şair Hâmide Ağıt. Taşan. 13-37, 4.
• Başar, Ş. N. (1937). Hâmid. Taşan. 13-37, 6.
• Başlıksız (1937, 17 Nisan). Cumhuriyet. s. 7.
• Büyük Hâmid’in Cenaze Alayına Ait İntibalar (1937, 15 Nisan). Son Posta. s. 7.
• Büyük Ölünün Cenazesi Bugün Millî Merasimle Defnedilecek. (1937, 14 Nisan). Tan. s.1.
• Döl Çobanı (1937). Büyük Matem. Taşan. 13-37, 1.
• Engin, İ. H. (1937). Çöken Bir Kâinat. Taşan, 13-37, s. 8.
• Esin, N. N.(1937, 21 Nisan). Mersiye. Türk Sözü Gazetesi. s. 2.
• Evrimer, R. N. (1937). Büyük Hamid’e Mersiye. İnan. 1, 8-10.
• Gövsa, İ. A. (1966). Acılar. İstanbul: Yedigün Neşriat.
• Hamid Hakkında Bugünün Edebiyatçıları ve Münekkideler Ne Düşünüyor? (1937, 14 Nisan). Akşam. s. 7.
• Hamid’in Cenazesine Elli Bin Kişi Katıldı (1937, 15 Nisan). Kurun. s.1.
• Işıtman, A. (1937). Ona. Dıranaz. 16, 3.
• Kocagöz, S. (1937). Hamid İçin. Gündüz. 44, s. 49.
• Köprülü, M. F. (2006). Abdülhak Hâmid, Müceddit. Hâmidname içinde. Haz. İhsan Safi. İstanbul: Kutup Yıldızı Yayınları, s. 288-299.
• Kuntay, M. C. (1937). Hâmid Hakkında. Gündüz. 11, 43-46.
• Kutlu, S. (1937). Büyük Hamid’in Arkasından. Maraş. 185, 1.
• Londra Radyosu’nda Hamid Anıldı (1937, 14 Nisan). Cumhuriyet. s. 7.
• O. Balkız (1937). Hâmit İçin. Kaynak. 51, s. 67.
• Ozansoy, F. A. (1922). Şâir-i A’zam’a Mektup, İstanbul: Cihanbiraderler Matbaası.
• Ozansoy, F.A. (1937). Büyük Matem. Marmara. 7, 1-8.
• Raci (1937). Ölmek. Gündüz. 44, 48.
• Süleyman Nazif (1327, 26 Mayıs). Abdülhak Hamid Bey. Servet-i Fünûn. 1044, 75-79.
• Süleyman Nazif (1327, 5 Nisan). Başlıksız, Servet-i Fünûn. 1037, 531.
• Tanpınar, A. H.(2003). 19uncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Çağlayan Kitabevi.
• Tansel, F. A. (2005). Hususi Mektuplarına Göre Namık Kemal ve Abdülhak Hâmid. Ankara: Akçağ.
• Tevfik Fikret (2012). Rübâb-ı Şikeste. Haz. Abdullah Uçman-Hasan Akay. İstanbul: Çağrı.
• Yalçın, H. C. (1975). Edebiyat Anıları. Haz. Rauf Mutluay. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür.
• Yaşar, M. (1937). Hâmit İçin. Kaynak. 51, 66.
• Yedek, E. B. (1937). Hamid’e. Gündüz. 44, 37.
• Yöntem, A.C. (2006). Abdülhak Hamid. Hâmidname’nin içinde. Haz. İhsan Safi. İstanbul: Kutup Yıldızı, s.441-442.