Eğitimde masalın işlevleri ve Judith Malika Liberman’ın masallarında metaforik unsurlar

Year 2022, Issue: Ö11, 323 - 346, 21.07.2022

Cahit Epçaçan Sedef Şık

https://doi.org/10.29000/rumelide.1146611

Abstract

Bu çalışmanın amacı, masalların eğitimsel işlevselliği ve masallardaki metaforların incelenmesidir. Masallar, ait oldukları toplumları ve o toplumların gelenek göreneklerini, hayata bakış açılarını, olayları algılama biçimlerini, ait oldukları toprakları ve o toprakların insanlarının özelliklerini vb. anlatır. Bu yönüyle gelenek ve iletişimden beslenen kültürel bellek toplumların kimliği konumundadır (Assmann, 1997: 25-28). Bu nedenle masallar kültürel kimliğin gelecek nesillere ulaşmasında aktif rol oynarlar. Masal dilinin temelinde metafor kavramı vardır. Metafor kavramının ortaya çıkma sürecinde anlaşılırlığı artırmak ve kolaylaştırmak amaçlarının olduğu söylenebilir. Yaşamdaki her bir detayı, deneyim alanını veya hissedilen her ne var ise onu anlamak için metaforlar üretilmektedir. Toplumsal hafıza bu metaforları kullanışlı buldukça metaforlar bilindik hale dönüşmekte ve aynı zamanda yeni metaforlar yaşama dahil olmaktadır. Yaşam devam ettiği sürece, insanoğlu yaşama ilişkin deneyimlerini ifade etme ihtiyacını devam ettirdiği müddetçe ve iletişim olanakları arttıkça metaforlar da üretilmeye devam edecektir. Bu amaca ulaşmak için belirlenen yöntem nitel araştırma modellerinden doküman inceleme çalışmasıdır. Araştırmanın durumunu Judith Malika Liberman’ın masal kitapları oluşturmaktadır. İnceleme çalışmasında kullanılan kitaplar, “Masal Terapi, Masallarla Yola Çık, Önce Hayal ve Taş Çorbası” ‘dır. Masal Terapi kitabında elli dört masal vardır. Masallarla Yola Çık kitabında kırk masal vardır. Önce Hayal ve Taş Çorbası kitapları bağımsız çocuk kitaplarıdır. Araştırma verileri, inceleme için belirlenmiş kitaplardaki masallarda geçen metaforların tespiti, metafor unsurlarının belirlenmesi ve teorilerinin belirlenmesiyle oluşturulmuştur. Araştırma sonucunda masallarda kullanılan metaforların ontolojik ve kavramsal metaforlar olduğu belirlenmiştir. Kullanılan metaforların anlaşılırlığı arttırdığı görülmektedir. Bu özelliği ile eğitimde çocukların düzeyine uygun olan masallarda, bu dilin kullanılması, verilmek istenen kavram ve değerlerin anlaşılırlığını ve ilgiyi arttıracağı tespit edilmiştir.

Keywords

Türkçe öğretimi, masal, metafor, Judith Malika Liberman

Functions of tale in education and metaphoric elements in Judith Malika Liberman's tales

Abstract

The aim of this study is to examine the educational functionality of fairy tales and metaphors in fairy tales. Tales reveal the societies they belong to and the traditions of those societies, their perspectives on life, the way they perceive events, the land they belong to and the characteristics of the people of that land, etc. tells. In this respect, cultural memory fed by tradition and communication is the identity of societies (Assmann, 1997: 25-28). For this reason, tales play an active role in conveying cultural identity to future generations. The basis of fairy tale language is the concept of metaphor. It can be said that the purpose of the concept of metaphor is to increase and facilitate understanding in the process of emergence. Metaphors are produced to understand every detail, area of experience or whatever is felt in life. As the collective memory finds these metaphors useful, the metaphors become familiar and at the same time new metaphors are included in life. As long as life continues, as long as human beings continue to need to express their experiences about life and communication opportunities increase, metaphors will continue to be produced. The method determined to achieve this goal is the document review study, one of the qualitative research models. The case of the research consists of the fairy tale books of Judith Malika Liberman. The books used in the study are "Tale Therapy, Set Out with Tales, First Imagination and Stone Soup". There are fifty-four fairy tales in the Fairy Tale Therapy book. There are forty tales in the book, Take the Road with Tales. First Dream and Stone Soup are independent children's books. The research data were created by determining the metaphors in the tales in the books determined for the examination, determining the metaphor elements and determining the theories. As a result of the research, it has been determined that the metaphors used in the tales are ontological and conceptual metaphors. It is seen that the metaphors used increase the comprehensibility. With this feature, it has been determined that the use of this language in tales that are suitable for the level of children in education will increase the understanding and interest of the concepts and values to be given.

Keywords

Teaching Turkish, fairy tale, metaphor, Judith Malika Liberman

References

• Acar, A. (2004). Sanal kütüphane sistemleri (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Akın, G. (2014). Andragoji kavramı ve andragoji ile pedagoji arasındaki fark, Ankara University, Journal of Faculty of Educational Sciences, 47(1), 279-300.
• Arpad, B. (2003). Türk öykücülüğü özel sayısı, Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi. 3. Baskı.
• Bascom, W. R. (1954). Four functions of folklore. The Journal of American Folklore, 67(266), 333-349.
• Boratav, P.N. (2002) Halk hikayeleri ve halk hikayeciliği. Tarih Vakfı Yay. 3. Basım, s. 46,
• Çetin, E. (2021). Digital storytelling in teacher education and its effect on the digital literacy of pre-service teachers. Thinking Skills and Creativity, 39, 100760.
• Danilewitz, D. (1991). Once upon a time..... The meaning and importance of fairy tales. Early Child Development and Care, 75(1), 87-98.
• Davidson, D. (1978). What metaphors mean. Critical inquiry, 5(1), 31-47.
• Dilidüzgün, S. (1996). Çağdaş çocuk yazını, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Eker, Ö. (2021). Kutadgu Bilig metaforları (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Antalya: Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Fidan, M. (2021). Mutlu çevrimiçi okul. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 7(2), 149-171.
• Gedik, S. (2020). Masalların eğitimsel işlevleri. Sosyal Bilimler ve Eğitim Dergisi, 3(1), 356-378.
• Gülsüm, U. Ç. A. R. (2007). Ayla Çınaroğlu’nun “keçimasalı” adlı eserinde toplumsal bilinç eğitimi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (18), 455-461.
• Gürsoy, G. (2021). Digital storytelling: Developing 21st century skills in science education. European Journal of Educational Research, 10(1), 97-113. https://doi.org/10.12973/eu-jer.10.1.97
• Hunt, P. (Ed.). (2006). Understanding children's literature. Routledge.
• Işık, M. (2017). Karakter eğitimi açısından Mevlâna İdris Zengin'in hikâye ve masallarında eğitsel iletiler (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Rize: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü/Temel Eğitim Anabilim Dalı.
• İleri, S. (2003). Türk öykücülüğü özel sayısı, Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi. 3. Baskı.
• Kabataş, B., & Duyan, V. (2021). Doğrudan sosyal hizmet uygulamalarında hikâye ve masallar. Sosyal Çalışma Dergisi, 5(2), 146-170.
• Kantarcıoğlu, S. (1991). Eğitimde masalın yeri. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Kemal, Y. (2015). Çocuklar insandır. İstanbul: YKY
• Kovecses, Z. (2010). Metaphor: A practical introduction. Oxford University Press.
• Lakoff, G, & Johnson, M. (1980c). Metaphors we live by. University of Chicago Press.
• Lakoff, G. (1992). The contemporary theory of metaphor. ın metaphor and thought, 2nd ed., edited by Ortony, Andrew, 202–51. Cambridge University Press
• Lakoff, G., & Johnson, M. (1980a). Conceptual metaphor in everyday language. The journal of Philosophy, 77(8), 453-486.
• Lakoff, G., & Johnson, M. (1980b). The metaphorical structure of the human conceptual system. Cognitive science, 4(2), 195-208.
• Lemoine, L., & Schneider, B. (2021). Autism spectrum disorder in French children’s literature: An analysis of portrayals of children with autism in the light of the DSM-5. Research in Autism Spectrum Disorders, 80, 101675.
• Liberman, J. M. (2015). Masal terapi. Doğan Novus.
• Liberman, J. M. (2017). Masallarla yola çık. Hep Kitap.
• Liberman, J. M. (2019). Önce masal. Redhouse.
• Liberman, J. M. (2020). Bir masal iyi gelir. Destek.
• Liberman, J. M. (2021). Taş çorbası. Redhouse.
• Liberman, J. M. (2021). Yolaçık. Redhouse....................
• Lukens, R. J. (1998). A critical handbook of children's literature. DIANE Publishing.
• Mar, R. A., & Oatley, K. (2008). The function of fiction is the abstraction and simulation of social experience. Perspectives on Psychological Science, 3, 173–192. doi: 10.1111/j1745-6924.2008.00073.
• Mystakidis, S., & Berki, E. (2018). The case of literacy motivation: Playful 3D immersive learning environments and problem-focused education for blended digital storytelling. International Journal of Web-Based Learning and Teaching Technologies (IJWLTT), 13(1), 64-79.
• Nel, P., Paul, L., & Christensen, N. (Eds.). (2021). Keywords for children's literature (Vol. 9). NYU Press.
• Olgundeniz, S. S. (2010). Televizyon dünyasında çocuğun temsili: televizyon dizlerinde ve reklamlarda çocuk kimlikleri, (Yayınlanmamış Doktora Tezi) İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Rafique, H., Almagrabi, A. O., Shamim, A., Anwar, F., & Bashir, A. K. (2020). Investigating the acceptance of mobile library applications with an extended technology acceptance model (TAM). Computers & Education, 145, 103732.
• Robin, B. (2006, March). The educational uses of digital storytelling. In Society for Information Technology & Teacher Education International Conference (pp. 709-716). Association for the Advancement of Computing in Education (AACE).
• Robin, B. R., & McNeil, S. G. (2019). Digital storytelling. The International Encyclopedia of Media Literacy, 1-8.
• Robin, B. R., & McNeil, S. G. (2019). Digital storytelling. The International Encyclopedia of Media Literacy, 1-8.
• Rusyn, B., Vysotska, V., & Pohreliuk, L. (2018, September). Model and architecture for virtual library information system. In 2018 IEEE 13th International Scientific and Technical Conference on Computer Sciences and Information Technologies (CSIT) (Vol. 1, pp. 37-41). IEEE.
• Sakaoğlu, S. (2002). Gümüşhane ve Bayburt Masalları. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Salman, Y.(2003). Dilin düş evreni: Eğretileme. Kitap-lık. 11(65), 53–54,
• Saniputri, R. M., & Tati, T. (2021). Identifying e-books in promoting literacy for children in general and children with disabilities. In IOP Conference Series: Materials Science and Engineering (Vol. 1098, No. 2, p. 022114). IOP Publishing.
• Schunk, D.H. (2009). Öğrenme teorileri. (Çev. Ed. M. Şahin). Ankara: Nobel Yayın
• Steen, G. (1999). From linguistic to conceptual metaphor in five steps. Amsterdam Studies In The Theory And History Of Linguistic Science Series 4, 57-78.
• Şimşek, H. (2009). Methodical problem in the researches of educational history. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 42(1), 33-52.
• Şimşek, T. (2014). Çocuk edebiyatı tarihine ön söz. Türk Dili Dergisi, 7(756), 15-58.
• Şirin, M. R. (2016). Edebiyat ve çocuk edebiyatı, edebiyatın amacı ve işlevi. Türk Dili Dergisi, CX (780), 12-31.
• Toole K J O and Kannass K N (2018) Journal of Experimental Child Emergent literacy in print and electronic contexts : The influence of book type , narration source , and attention J. Exp. Child Psychol. 173 100–15
• Türkçe Sözlük, (2021). Türk Dil Kurumu Yay. Ankara.................................
• Yavuzer, H. (1988). Çocuk psikolojisi. Remzi Kitapevi, 4.Basım. İstanbul.