Dijital kültürde ramazan ayı ve kültür aktarımı: Rafadan Tayfa çizgi filmi örneği

Year 2022, Issue: Ö11, 347 - 355, 21.07.2022

Okan Yıldız

https://doi.org/10.29000/rumelide.1146627

Abstract

Kültür, dünyadaki bütün insanların tek tipleşmesine evirilen süreçlerin karşısında, insana değer veren ve toplum içerisindeki benzerlik ve farklılıkları ortaya koyan bir olgudur. Kültür, toplumları bir arada tutan “sosyal kemikleşmeler” olmakla birlikte bu kemikleşen yapılar kimi zaman esnek bir yapıya da sahip olabilmektedir. Değişip dönüşen kültürel ögelerin gelecek kuşaklara aktarımı ve buradan hareketle sürdürülebilmesi önem arz etmektedir. Kültür, ilksel insanlarda sözlü olarak aktarılırken ilerleyen teknolojilerle birlikte yazılı ve görsel medya üzerinden aktarılmaya başlamıştır. Çizgi filmler çocuklar için pek çok değerin aktarımında olduğu gibi kültür aktarımı için de en önemli araçlardan biridir. Geleneğin, kuşaklar arası aktarımında sözlü ve basılı kültür ortamlarının yanı sıra, özellikle 21. yüzyılda, dijital kültür ortamının önemi görülmektedir. Bu anlamda özellikle çizgi filmlerin kültür aktarımında rolü ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada da TRT Çocuk kanalında 2014 yılında yayın hayatına başlayan Rafadan Tayfa isimli Türk animasyon çizgi filminin Ramazan ayına özel bir serisi olan Ramazan Tayfa serisi incelenmiştir. Bu seri 28 bölümden oluşmaktadır. İncelenen 28 bölümde genelde Müslüman Türk toplum yapısı içerisinde Ramazan ayı ve bu ayda yapılan uygulamalar ve birtakım inançların işlendiği görülmüştür. Sonuç olarak, kültür aktarımı noktasında dijital kültürün bir getirisi olan çizgi filmlerin önemi göz önüne serilmiş, kültür aktarımında çizgi filmlerin daha fazla kullanılarak Rafadan Tayfa ve özel olarak çekilen Ramazan Tayfa gibi çizgi filmlerin sayıca artırılmasının Türk kültürünün gelecek kuşaklara aktarılmasında önemli rol oynayacağı ifade edilmiştir.

Keywords

Dijital kültür, Ramazan Tayfa, Çizgi film

References

• Amos, D. B. (2006). Şartlar ve Çevre İçinde Folklorun Bir Tanımına Doğru. M. Ö. Oğuz, M. Ekici, N. Özdemir, G. Ö. Eker, & S. G. Teke içinde, Halk Biliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar 1 (M. Ekici, Çev., s. 27-39). Ankara: Geleneksek Yayınları.
• And, M. (1977). Dünyada ve Bizde Gölge Oyunu. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Anonim Halk Edebiyatı. (2018). M. Aça, M. Ekici, & A. M. Yılmaz içinde, Türk Halk Edebiyatı El Kitabı (s. 222). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Bascom, W. R. (2019). Folklorun Dört İşlevi. M. Ö. Oğuz, & S. G. Teke içinde, Halk Biliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar 2 (F. Çalış, Çev., s. 71-86). Ankara: Geleneksel Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2017). Bilimsel Araştırma Yönremleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Çetin, O. (2020). Geçmişten Bugüne Ramazan Gelenekleri ve Geleneklerin Yaşatılarak Geleceğe Aktarılmasına Dair Öneriler. Türk Ekini Dergisi, 14-36.
• Duman, A. (2008). Sadaka maddesi. TDV İslâm Ansiklopedisi (Cilt 35, s. 82). içinde İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
• Gökalp, Z. (2014). Türkçülüğün Esasları. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Ong, W. J. (2013). Sözlü ve Yazılı Kültür Sözün Teknolojileşmesi. (S. P. Banon, Çev.) İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Özbilgen, E. (2009). Bütün Yönleriyle Osmanlı Âdâb-ı Osmaniyye. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Özdemir, N. (2017). Kültür Bilimi ve Yönetimi. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Özdemir, N. (2021). Âşıklık Geleneği ve Kültürel Patronajlık. (S. S. Yılmaz, H. Çelikten, & E. K. Çelikten) Sivas: Vilayet Kitabevi.
• Özden, H. Ö. (2010). Türk Ramazan Kültürü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 83-109.
• Samuk, O. (2018). Çizgi Filmlerin Söz Varlığı Üzerine Bir İnceleme. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şirin, S. (2020). Yetişin Gençler. İstanbul: Doğan Kitap.
• Yıldırım, D. (2016). Türk Bitiği Araştırma ve İnceleme Yazıları. Ankara: Akçağ Yayınları.