Sömürgecilikten ulus devlete - hukuksuzluktan adalete bir devrin anatomisi: Sürgündeki Sevda isimli romanda Malta sürgünleri

Year 2022, Issue: 29, 370 - 387, 21.08.2022

Ayhan Bulut

https://doi.org/10.29000/rumelide.1164865

Abstract

Malta Sürgünleri meselesi, I. Dünya Savaşı’ndan sonra İngilizlerle imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması’nın Anadolu’yu kolay bir şekilde işgale hazırlayan hükümlerini uygulamak adına, herhangi bir kanıt olmaksızın, vatansever Türk subaylarını, devlet ve fikir adamlarını, gazetecilerini Malta’ya sürgüne gönderme hadisesidir. Sömürgeci bir anlayışla hareket eden İngilizlerin ve müttefiklerin asıl amacı, Anadolu’da başlaması muhtemel millî direnişe destek verme ihtimali olan bu insanları yargılayarak Mondros Ateşkes Antlaşması’nın hükümlerini istedikleri gibi uygulamaktır. Bunun için İstanbul Hükümeti, Ermeniler ve Rumlarla işbirliği yapar. İşbirlikçilerin uydurma belgeleri ile Malta’ya sürgün edilenleri “Ermeni soy kırımı” iddiasıyla suçlar ve tutuklarlar. Bu arada savaşın bitmediğine inanan İttihat ve Terakki’nin yurt dışındaki ve içindeki faaliyetleri, Mustafa Kemal önderliğinde gerçekleşen Kuva-yı Milliye’nin millî mücadeledeki başarısı, Malta’ya sürgün edilenleri oradan kurtarılmalarını sağlar. Mim Kemal Öke’nin, Sürgündeki Sevda isimli romanında tarihî gerçeklikle örtüşür bir şekilde Malta’ya gönderilen sürgünleri kurmaca dünyaya aktarması incelememizin nedenini oluşturmaktır. Amaç, tarihin karanlık bir sayfasını gün yüzüne çıkarmaktır. Bu yapılırken konu ile ilgili bilimsel çalışmalara müracaat edilmiştir.

Keywords

Malta Sürgünleri, Sömürgecilik, Ermeni Soy Kırımı, Anadolu, Millî Mücadele

From colonialism to nation fact - anatomy of an age from lawlessness to justice: Malta exhibitions in the novel of Sevda Sürgünleri

Abstract

The Malta Exiles issue is the event of exiling patriotic Turkish officers, statesmen, intellectuals and journalists to Malta, without any evidence, in order to implement the provisions of the Mondros Armistice Agreement signed with the British after the First World War, which prepared them for an easy invasion of Anatolia. Acting with a colonial understanding, the main purpose of the British and their allies is to apply the provisions of the Mondros Armistice Agreement as they wish by judging these people who might support the possible national resistance in Anatolia. For this, the Istanbul Government cooperates with the Armenians and Greeks. With the fabricated documents of their collaborators, they accuse and arrest the Maltese exiles with the allegation of "Armenian genocide" Meanwhile, the activities of the Committee of Union and Progress, which believed that the war was not over, abroad and inside, he success of the Kuva-yı Milliye in the national struggle, led by Mustafa Kemal, ensures that the Maltese exiles are liberated from Malta. The transfer of the Malta exiles to the fictional world, in line with the historical reality, has led to the examination of the novel in question. The aim is to bring to light a dark page of history through examination. While doing this, scientific studies related to the subject were applied.

Keywords

Malta Exiles, Colonialism, Armenian Genocide, Anatolia, National Struggle

References

• Akandere, O. (2009). “Damat Ferit Paşa’nın IV. hükümeti döneminde Kuvâ-yı Milliye ileri gelenleri hakkında verilen idam kararları”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Ankara.
• Akyıldız, A. (2002) “Meclis-i Meb’ûsan”, İslam Ansiklopedisi, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, C. 28.
• Anthony D. S. (2002). Ulusların etnik kökenleri, (Çev: Sonay Bayramoğlu-Hülya Kendir), Ankara: Dost Kitabevi.
• Assmann, J. (2018) Kültürel Bellek, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bıyıklıoğlu, T. (1959) Atatürk Anadolu’da, (1919-1921), Ankara: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Criss, N. B., (2008) İstanbul İşgal Altında, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Çetin, İ. (2013) “Milli Mücadele Döneminde İngiliz Yüksek Komiserliği’nin Kuruluşu ve Faaliyetleri”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erciyes Ünv. Sosyal Bilimler Ens., Kayseri.
• Danışman, H. B. (1980) Artçı Diplomat- Son Osmanlı Hariciye Nazırlarından Mustafa Reşit Paşa, İstanbul: Arba Yayınları.
• Gürkan, U. (2015) “Malta Yargılaması ve Önemi”, Tesam Akademi Dergisi, Ocak.
• Kültür Bakanlığı. (1981)Atatürk'ün Milli Dış Politikası (1919-1938), Ankara:Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Öke, M. K. (1993) Sürgündeki Sevda, İstanbul: İrfan Yayınevi.
• Özdemir, A. (1990) “Savaş Esirlerinin Milli Mücadeledeki Yeri”, Atatürk Yolu Dergisi, Cilt 2.
• Semiz, Y. (2014). “İttihat ve Terakki Cemiyeti ve Türkçülük Politikası”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, C. 35.
• Şimşir, B. N. (1985) Malta Sürgünleri, İstanbul: Bilgi Yay.
• Yıldız, A. (2001) Ne Mutlu Türküm Diyebilene Türk: Ulusal Kimliğinin Etno Seküler Sınırları (1919- 1938), İstanbul: İletişim Yayınları.