İlhami Emin'in şiirlerinde varoluşsal yansımalar

Year 2022, Issue: 30, 455 - 464, 21.10.2022

Gökçe Ulus

Abstract

İlhami Emin, Rumeli coğrafyasında yaşamış, Türkçeye büyük eserler kazandıran çok yönlü bir sanatçıdır. Şair, gazeteci, tercüman, radyo programcısı ve devletin önemli kademelerinde görev almış bir kültür insanıdır. İlhami Emin, birden fazla kültür ve dille erken yaşta tanışmasının, yaşadığı toprakların politik gerçekliklerindeki zorlukların üstesinden başarıyla gelmiştir. Kişiliğini sanatına tutunarak güçlendirmiştir. Onun şiirlerinde farklı söyleyiş ve anlam özellikleri bulunmasının yanı sıra felsefi bir derinlik de bulunur. Kâinatı, insanı ve bireyin varoluşunu anlamlandırma çabasının felsefi düzlemdeki en temel çıktılarından olan varoluş felsefesi İlhami Emin’e yabancı olmamalıdır. Aile kültüründen devraldığı inanç mirasını yaşatan şair, İslâm’ı Melâmî anlayışa göre yaşarken sanat ve felsefeyle beslemiştir ki şiirlerinin çoğunda varoluş felsefesiyle paralel doğrultuda sorgulamalar ve çıkarımlar göze çarpar. Bu çıkarımlar İlhami Emin’in katı bir varoluşçu olduğu anlamına elbette gelmez; fakat pek çok düşünce sistemine yön veren varoluşçu düşünceye hâkim olduğu düşüncesini ortaya koyar. İlhami Emin’in hayatının bir yerinde, varoluşçu düşünür Jean Paul Sartre ile bir arada bulunması; mısralarında yer verdiği önerme ve yaklaşımların varoluşçu felsefenin de temel değerleri olması şairin sanatına artı değer kattığını gösterir. İnanç (iman) kavramını insanın birey olmasında, varoluş gerçekliğinde bir mihenk taşı olarak konumlandıran varoluşçu düşünürler Sartre ve özellikle Kierkegaard’ın fikirleriyle şairin fikirleri arasında ortaklıklar tespit edilmektedir. Onun şiirlerinde sorgulayan, sorgulatan, düşündüren, kıyaslayan bir yaklaşım vardır. Hareket, eyleyen olma, değişme, dönüşme, doğa düşüncesi, varlık, yokluk, sevgi, barış, evrensellik sıklıkla karşılaşılan değerlerdir. İslâmî kültürde karşılık bulan bu değerleri Melâmîler de temele almaktadır. Şairin bütün şiirlerinde tek konu ya da değer bunlar olmamakla birlikte, sanatçı tarafından bunlar ustalıkla işlenmiş ve varoluş sorgulamaları yinelenmiştir.

Keywords

: İlhami Emin, şiir, varoluş, inanç

Existential reflections in İlhami Emin's poems

Abstract

İlhami Emin, a poet living in the Rumelias, has brought great works to Turkish. He is a versatile artist. He is a poet, a journalist, a translator, a radio programmer and a man of culture who serves as one of the top officials of the state. İlhami Emin met multiple cultures and languages at an early age. He was able to cope with the consequences of the difficult policies of the place where he lived. His personality is powered by his art. In addition to having different pronunciation and meaning features in his poems, there is also a philosophical depth. Existential philosophy; He wants to give meaning to the universe, man and the existence of the individual. İlhami Emin wants this too. He keeps the faith he inherited from his family as a legacy. He supports Islam with art and philosophy while living according to the Melami understanding. In most of his poems, similar questions and determinations with the philosophy of existence draw attention. Of course, these observations do not mean that İlhami Emin is a strict existentialist; but it proves that he knows the existential thought that guides many thought systems. İlhami Emin was together with the existentialist philosopher Jean Paul Sartre; traces of existential philosophy are felt in his poems. Sartre and especially Kierkegaard say that the concept of faith is important for people to be individuals. İlhami Emin thinks the same way. There is a questioning, questioning, thinking and comparing approach in his poems. Movement, change, transformation, the idea of nature, existence, absence, love, peace, universality are the values he often mentions. Melâmîs also attach importance to these values, which are reflected in Islamic culture. There is not a single subject or a single value in all the poems of the poet. He skillfully used many different subjects and the questioning of existence was repeated.

Keywords

İlhami Emin, poetry, existence, belief

References

• Çakır, E. (2020). Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/asikoglu-seferli (Son erişim: 27.07.2022)
• Gölpınarlı, A. (1931). Melâmîlik ve Melâmîler. İstanbul: Devlet Matbaası.
• Hegel, G. W. F. (2014). Eserlerinden Seçmeler (N. Bozkurt, Çev.). Bursa: Sentez.
• İsen, M. & İsen Durmuş, T. I. (2018). Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ilhami-emin (Son erişim: 27.07.2022)
• Kierkegaard, S. (1990). Korku ve Titreme, Diyalektik Lirik (Ekrem Düzen, Çev.). İstanbul: Ara Yayınları.
• Kierkegaard, S. (1997). Ölümcül Hastalık Umutsuzluk (Mehmet Mukadder Yakupoğlu, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Kierkegaard, S. (2006). Kaygı Kavramı (Türker Armaner, Çev.). İstanbul: İşbankası Kültür Yayınları.
• Kierkegaard, Soren (2009). Etik – Estetik Dengesi (İbrahim Kapaklıkaya, Çev.). İstanbul: Ağaç Kitabevi Yayınları.
• Kurt, Ö. (2018). İlhami Emin’in Hayatı, Eserleri ve Edebî Kişiliği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili Ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Türk Edebiyatı Bilim Dalı, Edirne.
• Sartre, J. P. (2005). Varoluşçuluk (A. Bezirci, Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Sartre, J. P. (2009). Varlık ve Hiçlik (T. Ilgaz ve G. Çankaya Eksen, Çev.). İstanbul: İthaki Yayınları.
• Sipahi, R. E. (2011). İlhami Emin’in Anıları Balkanlar ve Türkler. İstanbul: Mitos Yayınları.