Yahya Kemal’in Taha Toros Arşivi’ndeki Bazı Mektupları Üzerine

Year 2024, Issue: Ö14, 395 - 407, 21.03.2024

Hakan Behçet Sazyek

https://doi.org/10.29000/rumelide.1455508

Abstract

Yahya Kemal Beyatlı (1884 - 1958), Türk edebiyatında şair olarak edindiği ayrıcalıklı konumunun yanısıra farklı türlerdeki eserleriyle de ün kazanmıştır. Bu türlerden biri de mektuptur. İstanbul Fetih Cemiyeti bünyesindeki Yahya Kemal Enstitüsü, şairin ölümünden sonra hazırladığı külliyatın onikinci ve son cildinde onun mektuplarına da yer vermiştir. 1977’de yapılan bu yayımın ardından geçen yıllarda Yahya Kemal’in pek çok mektubu bulunup değişik süreli yayınlarda yayımlanmıştır. Marmara Üniversitesi Taha Toros Kent Arşivi’nde de şairin elyazısıyla belgeler bulunmaktadır. Bunların arasında yedi mektubun olduğunu tespit ettik. İki mektup daha önce yayımlanmıştır. Kalan beş mektuptan ikisi, babası İbrahim Naci Bey’e; biri Fatma Devrim’e; biri Melek Celâl Sofu’ya; sonuncusu da Hüseyin Nakib Turhan’a yazılmıştır. Bu mektuplar aynı zamanda, Yahya Kemal’in yaşamının değişik dönemlerine ait olmalarıyla da dikkat çekmektedir. Paris’ten Üsküp’teki İbrahim Naci Bey’e yazan Agâh Kemal henüz yirmibeş yaşında bir gençtir. İstanbul Moda’dan Fatma Sultan’a yazdığı kısa mektup, Yahya Kemal’in olgunluk dönemindeki sosyal yaşantısından izler taşımaktadır. Melek Sofu’ya Karaçi’den yazan Beyatlı, bir diplomat kimliği çizer. Nihayet Paris’teki Hüseyin Nakib Turhan’a hitaben Bern’den kaleme aldığı mektup, ömrünün sonlarındaki hasta Yahya Kemal’in kaleminden çıkmıştır. Bu makalede haklarında bilgi verip Latinize metinlerini ve özgün nüshalarını verdiğimiz mektuplar, Yahya Kemal Beyatlı’nın biyografisine, duygu ve düşünce dünyasına, sosyal konumuna katkı getirmesi bakımından oldukça önem taşımaktadır.

Keywords

Yahya Kemal Beyatlı, mektup, Taha Toros Arşivi

References

• Ertuğ, H.R. (1968). Mektupları ve Anılarıyle Yahyâ Kemal. Hayat Tarih Mecmuası 11 (Aralık 1968, 19-22) içinde.
• Ayvazoğlu, B. (2020). Yahya Kemal “Eve Dönen Adam”. İstanbul: Kapı.
• Beyatlı, Y.K. (1983). Rubailer ve Hayyam Rubailerini Türkçe Söyleyiş. İstanbul: Yahya Kemal Enstitüsü.
• Beyatlı, Y.K. (1985). Kendi Gök Kubbemiz. İstanbul: Yahya Kemal Enstitüsü.
• Beyatlı, Y.K. (1990). Mektuplar-Makaleler. İstanbul: Yahya Kemal Enstitüsü.
• Beyatlı, Y.K. (1998). Pek Sevgili Beybabacığım. İstanbul: Yapı Kredi.
• Beyatlı, Y.K. (2024). Son Keşifler. haz. Mehmet Samsakçı. İstanbul: Yahya Kemal Enstitüsü
• Kul, E.. (2018). İzzet Melih Devrim’in Hayatı, Eserleri ve Edebiyata İlişkin Görüşleri-I. Türk Dili (802, Ekim 2018, 5-14) içinde TDK.
• Kuseyri, Ş. (2016). Yakın Dostları Yahya Kemal’i Anlatıyor. haz.: Yusuf Turan Günaydın. İstanbul: Büyüyenay.
• Sağlam, N. (2023). Yahya Kemal’in Külliyatına Girmemiş Bazı Makaleleri. TÜBAR ( 53, Bahar 2023, 139-158) içinde.
• Toros, T. (1988a). Hat İle Resmi Kaynaştıran Bir Sanatkâr: Hüseyin Nakip Turhan. Antika (35, Mart 198, 4-9) içinde.
• Toros, T. (1988b). Yahya Kemal’in Mektup Sevgisi. Yahya Kemal Enstitüsü Mecmuası III (74-77) içinde.
• Toros, T. (1998). Türk Edebiyatından Altı Renkli Portre. İstanbul: İsis.
• Uysal, S.S.(1998). Şiire Adanmış Bir Yaşam: Yahya Kemal Beyatlı. İstanbul: Yahya
• Kemal’i Sevenler Derneği.