GELENEKSEL ÇÖMLEKÇİLİKTEKİ SU KAPLARI VE ANADOLU, HİNDİSTAN, İSPANYA ÖRNEKLERİ

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 1, 180 - 196, 01.06.2019

Cemalettin Sevı̇m

https://doi.org/10.20488/sanattasarim.600446

Öz

Tüm uygarlıklarda ve dünyada hayatımızın ve bizlerin var olmasında en önemli etken olan su;
metabolizmamızın olmazsa olmazı, tarih boyunca medeniyetlerin en güçlü silahı olması nedeniyle
yeri gelince savaş sebebi bazen de barışı simgeleyen çok önemli bir etmen olmuştur. İnsanoğlu her
daim mekânlarını yaşamımızın kaynağı olan suyun yanına kurmayı tercih etmiştir. Suya olan
yaşamsal ihtiyaçtan dolayı onu sofralarına kadar getirmek için de çeşitli taşıma kaplarına ihtiyaç
duymuşlardır. Tüm medeniyetlerde ilk su taşıma kap ihtiyaçları; insanoğlunun ilk buluşlarından biri olan
çömlekçi ürünlerinden üretilerek karşılanmaya çalışılmıştı. Üretilen çömlekçi ürünleri ile su,
yaşamın her alanına kolayca taşınmıştır. Çömlekçilik sanatının ilk üretimlerinden biri olan su
kaplarında sadece suyun saklanması ve taşınması düşünülürken giderek fonksiyonelliğin yanı
sıra beklentilere bağlı olarak değişik toplumlarda kendi kültürlerini yansıtacak özgün ve estetik
formların üretilmesi isteği de ön plana çıkmıştır. İçinde bulunulan dönem ve şartlara bağlı olarak
çömlekçilik üretiminde de vazgeçilemez ihtiyaçlardan dolayı farklı arayışlara gidilmesine neden
olunmuştur. Bu arayışlar tüm toplumlarda geleneksel çömlekçiliğin ve su kaplarının gelişmesinde
önemli etmenlerden biri olarak görülmüştür. Bu makalede; Anadolu, Hindistan ve İspanya’daki bazı müze ve atölyelerde yapılan incelemeler
sonucunda elde edilen veriler ışığında günümüzde unutulmaya yüz tutmuş geleneksel çömlek
üretimi olan su kapları incelenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Çömlekçilik, Su Kapları, Testi, Cantir, Matka

Water Containers in Traditional Pottery and Examples of Anatolia, India and Spain

Öz

Water, which is the most important factor in the existence of life and us, and the building stone
of human metabolism, has been a very important factor symbolizing both the cause of war and
peace, as it is the most powerful weapon of civilizations throughout history. Human beings have
preferred to set up residential areas in every area alongside the water source. Because of the vital
necessity of water, they needed various transport containers to bring it to their table. In all civilizations, pottery products were the water suppliers, which was one of the first
discoveries of mankind as the first water transportation containers. With the pottery products,
water was easily transported to every area of life. In the water pots, one of the earliest productions
of pottery art, the aim was to keep and carry water, yet in time the desire to produce unique
and aesthetic forms that reflected different cultures became prominent. The time period and its
conditions led to new pursuits in the pottery production to meet the emerging needs. This is one
of the factors that play an important role in the development of traditional pottery and water
containers in all communities. In this article, water containers that fade into oblivion as the artifacts of traditional pottery
production are examined depending on the results of investigations in some museums and ateliers
in Anatolia, India and Spain. 

Anahtar Kelimeler

Pottery, Water Containers, Testi, Cantir, Matka

Kaynakça

• Arcasoy, A. (1983). Seramik Teknolojisi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları Güner, G. (1988). Anadolu’da Yaşamakta Olan İlkel Çömlekçilik. İstanbul: Ak Yay.
• Hessenberg, K. (1994). The Saw dust firing. Philedelphia: Press Pennysylvania.
• İşcan A. (2013). Anadolu Şehrinin Günlük Hayatında Su Kültürü. Anadolu Su Medeniyeti 6 (3), 9
• Sevim, S., Sevim, C. ve Martinez, E. (2018). İspanya’da Geleneksel Quart Çömlekçiliği ve Siyah Pişirim, Gazi Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fak. Sanat ve Tasarım Dergisi, 21, 143-163
• Oymak, İ. (2010). Anadolu’da Su Kültünün İzleri, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 15(1), s:1
• İNTERNET KAYNAKLARI
• http-1: https://eodev.com/gorev/7077125 (Erişim tarihi: 21.07.2018)
• http-2: https://www.diyadinnet.com/YararliBilgiler-1187&Bilgi=su (Erişim tarihi: 22.07.2018)
• GÖRSEL KAYNAKLAR
• Görsel 1. http://www.hermetics.org/etiler.html (Erişim Tarihi, 2.09.2018)
• Görsel 2. http://arkeodenemeler.blogspot.com/2014/06/asarck-hoyuk-ankara-galatia-ayas-ilca.html (Erişim Tarihi, 2.09.2018)
• Görsel 3. Avanos, Cemalettin SEVİM Kişisel Arşiv
• Görsel 4 ve 5. https://urun.gittigidiyor.com/antika-sanat/eski-kinik-testi- 374055737 (Erişim Tarihi, 2.09.2018) Görsel 6. https://www.hepsiburada.com/5lt-toprak-su-testisi- surahi-pm-HB00000137HC (Erişim Tarihi, 2.09.2018) Görsel 7. https://sillecomlek.com/market/toprak-testiler/beyaz-avanos-testi/ (Erişim Tarihi, 19.11.2018)
• Görsel 8. https://www.google.com/search?q=menemen+testileri&tbm(Erişim Tarihi, 2.09.2018)
• Görsel 9. http://yumurtaliekmek.com/comlek-nedir-ve-nasil-yapilir/(Erişim Tarihi, 2.09.2018)
• Görsel 10. https://www.google.com/search?q=menemen+testileri&tbm(Erişim Tarihi, 2.09.2018)
• Görsel 11. http://bilgidnurhorsanali.blogspot.com/2014/07/gezi-staj-5.html (Erişim Tarihi, 2.09.2018)
• Görsel 12,13,14 Hindistan Rajastan bölgesi seramik atölyeleri, Cemalettin SEVİM Kişisel Arşiv
• Görsel 15,16,17,18,19,20,21,22,23,24 Hindistan Ramgrah Om Prakash GALAV Kişisel Arşiv
• Görsel 25,26 La Bisbal Seramik Müzesi, İspanya Fotoğraf, Cemalettin SEVİM Kişisel Arşiv
• Görsel 27, 28, 29 İspanya-Quart seramik atölyeleri Fotoğraf, Cemalettin SEVİM Kişisel Arşiv