A STUDY TO DETERMINE THE EFFECT OF FLEXIBLE WORKING MODELS ON INDUSTRIAL DESIGNER’S CREATIVITY

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 1, 620 - 642, 28.06.2024

Ayşe Dalyanoğlu , Dilek Akbulut

https://doi.org/10.20488/sanattasarim.1506560

Öz

After the Industrial Revolution, the involvement of factories to in free work areas such as
homes and workshops, the determination of working times with a focus on ‘more production’
and the management of the employee in a rigid management style appear as non-flexibility
labour. In this period, when the working individual turns into a machine, creativity is
ignored and mass and cheap production comes to the fore. In the late 20th century, the path
of competition changed with the social and economic changes following globalisation and
diversity in consumer preferences. In response to the competitive conditions of this period, a
creative workforce that an educated, qualified, compatible with change has gained importance,
and therefore the concept of flexibility has comes into prominence in the work style.
In addition, the concept of creativity, which includes innovation and originality, emerges
as an important strategy element of the period in providing international competitive advantage
for the economy. The effects of flexible working, which changes the limiting place,
time and management style, on creativity are a debatable issue. Therefore, the creative
industries, whose labor is valuable for economic growth and meeting market demands, are
moving towards flexible working conditions. This study aims to investigate how creativity
in industrial design, which is one of the creative industries with an important role in economic
development, is affected by flexible working conditions. In the scope of the research,
a questionnaire was applied to determine the effect of flexible working conditions on the
creativity of industrial designers in Turkey. By analysing the data obtained as a result of the
study, the effects of flexible attitudes provided in terms of working place, time and management
style on the creativity of industrial designers were determined.

Anahtar Kelimeler

Flexibility, Creativity, Industrial design, Creative industry

ESNEK ÇALIŞMA BİÇİMİNİN ENDÜSTRİYEL TASARIMCININ YARATICILIĞI ÜZERİNE ETKİSİNİ BELİRLEMEYE YÖNELİK BİR ÇALIŞMA

Öz

Sanayi Devrimi sonrasında ev, atölye gibi özgür iş alanlarına fabrikaların dâhil olması,
çalışma saatlerinin daha fazla üretim odağında belirlenmesi ve katı yönetim tarzında
çalışanın yönetilmesi esnekliğin olmadığı emek olarak karşımıza çıkmaktadır. Çalışan bireyin
makineye dönüştüğü bu dönemde yaratıcılık göz ardı edilerek seri ve ucuz üretim
öne çıkmaktadır. 20. yüzyıl sonlarına gelindiğinde, küreselleşme ve tüketici tercihlerindeki
çeşitlilik sonrasında yaşanan sosyal ve ekonomik değişikliklerle rekabetin yörüngesi değişmiştir.
Bu dönemin rekabet koşularına karşılık eğitimli, değişime uyumlu, nitelikli, yaratıcı
iş gücü değer kazanarak esneklik kavramı çalışma biçiminde öne çıkmaktadır. Ayrıca yenilik
ve özgünlüğü kapsayan yaratıcılık kavramı ekonomi için uluslararası rekabet üstünlüğü
sağlamada döneminin önemli strateji unsuru olarak ortaya çıkmaktadır. Sınırlayıcı
mekân, zaman ve yönetim tarzını değiştiren esnek çalışma biçiminin, yaratıcılık üzerindeki
etkileri tartışma konusudur. Bu sebeple, ekonomik büyümede ve piyasa taleplerini
karşılamada değerli emek olan yaratıcı endüstriler esnek çalışma koşullarına yönlenmektedir.
Bu çalışma, ekonomik kalkınmada önemli role sahip yaratıcı endüstriler arasında yer
alan endüstriyel tasarım mesleğinin yaratıcılıklarının esnek çalışma koşullarındaki etkisini
araştırmayı amaçlamaktadır. Araştırma kapsamında, esnek çalışma şartlarının Türkiye’deki
endüstriyel tasarımcıların yaratıcılıkları üzerindeki etkisini belirlemek amacıyla bir
anket uygulanmıştır. Çalışmanın sonucunda elde edilen verilerin analizi ile çalışma mekânı,
saati ve yönetim tarzı açısından sağlanan esnek tutumların endüstriyel tasarımcının
yaratıcılığı üzerindeki yansımaları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Esneklik, Yaratıcılık, Endüstriyel tasarım, Yaratıcı endüstri

Kaynakça

• Akgün, A. (2002). Mimari tasarımda yaratıcılık ve cinsiyet. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Akyıldız, H. (2005). Temel Dinamikleri ve Çelişkileriyle Üretim ve Bölüşüm Süreci. TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 19(4), 27-44.
• Akyildiz, D., & Durna, S. (2021). Determining the research status and coronavirus anxiety scores of academics during the flexible working arrangements initiated after the COVID-19 pandemic. Journal of Taibah University Medical Sciences, 16(3), 336-343.
• Amabile, T. (1983). The social psychology of creativity. New York: Springer-Verlag.
• Amabile, T.M. ve Conti, R. (1999). Changes in the work environment for creativity during downsizing. Academey of Management Journal, 42(6), 630-640.
• Ansal, H. (1996). Esnek üretimde işçiler ve sendikalar (Post-fordizm’de üretim esnekleşirken işçiye neler oluyor?). Birleşik Metal-İş Sendikası.
• Archer, B.L. (1965). Systematic method for designers. Council of Industrial Design (Great Britain).
• Aslan, G. (2017). Yaratıcı endüstrilerin yükselişi: Geçmiş, bugün ve gelecek. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(4), 109-122.
• Başaran, İ. E. (2000). Örgütsel davranış insanın üretim gücü, Ankara: Feryal.
• Bayazıt, N. (2011). Endüstri tasarımı temel kavramları. İdeal Kültür Yayıncılık.
• Binbaşıoğlu, C. (1992). Eğitim psikolojisi. Kadıoğlu Matbaa.
• Brocklehurst, M. (2001). Power, identity and new technology homework: Implications for `New Forms’ of organizing. Organization Studies, 22(3): 445-466.
• Brown, T. (2008). Design thinking. Harvard Business Review, 86 (6), 84.
• Cascio, W. F. (2010). Managing human resources. New York: McGraw-Hill.
• Castells, M. (2005). Ağ toplumunun oluşumu. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Chung, H., Birkett, H., Forbes, S. ve Seo, H. (2021). Covid-19, flexible working, and implications for gender equality in the UK. Gender and Society, 35(2), 218- 232.
• Cengiz, M., Temir, A. ve Erdin, B. (2011). 50 soruda çalışma süreleri. ÇSGB El Kitabı.
• Çekmecelioğlu, H. G. (2002). Bireysel, örgütsel yaratıcılık ve yaratıcılık için iş çevresinin düzenlenmesi: Bir araştırma. Doktora Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gebze.
• Dessler, G. (2011). Human resource management. New Jersey: Prentice Hall.
• Doğan, S. (2005). 21. yüzyılda esnek çalışma biçimleri ve toplumların iş hayatına uygulanması. Istanbul Journal of Sociological Studies, (31), 93-98.
• Doğan, A., Bozkurt, S. ve Demir, R. (2015). Çalışanların esnek çalışmaya ilişkin tutumlarını belirlemeye yönelik araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi (14).
• Eke, A. S. (2019). Düşünmenin ve tasarlamanın yaratıcı araçları. The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 9(3), 358-366.
• Engeström, Y. (2001). Expansive learning at work: Toward an activity theoretical reconceptualization. Journal of Education and Work, 14(1), 133-156.
• Erdil, O., Keskin, H., İmamoğlu, S.Z. ve Erat, S., (2004). Yönetim tarzı ve çalışma koşulları, arkadaşlık ortamı ve takdir edilme duygusu ile iş tatmini arasındaki ilişkiler: Tekstil sektöründe bir uygulama. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 5(1), 17–26.
• Erdoğan, S. (2012). Yeni emek sistemleri: Ev-ofis sistemi üzerine bir inceleme. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Eren, E. ve Gündüz, H. (2002). İş çevresinin yaratıcılık üzerindeki etkileri ve bir araştırma. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 3(1), 65-84
• Eryiğit, S. (2000). Esnek üretim, esnek organizasyon, esnek çalışma. Kamu İş, İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 5(4), 9-10.
• Evirgen, D. (2018). Yaratıcı endüstriler, yaratıcı emek ve özerklik: Özgürlük mü? Denetim mi?. Sanat ve Tasarım Dergisi, (22), 155-173.
• Fındıkçı, İ. (1999). İnsan kaynakları yönetimi. İstanbul: Alfa
• Fischer, G. (2004, July). Social creativity: Turning barriers into oportunities for collaborative design. The 8th Conference on Participatory Design içinde (s. 152-161). Toronto.
• Florida, R. (2002). The rise of the creative class. Basic Books.
• Forbes, S., Birkett, H., Evans, L., Chung, H., ve Whiteman, J. (2020). Managing employees during the COVID-19 pandemic: Flexible working and the future of work. https://www.birmingham.ac.uk/schools/business/research/research-projects/ equal- (Erişim tarihi: 19.03.2024).
• Greengard, S. (1994). Making the virtual office a reality. Personnel Journal 73(9), 66-78.
• Gökçe, B. (2012). Toplumsal bilimlerde araştırma. Savaş Kitap ve Yayınevi.
• Gürcüm, B. ve Kartal, S. (2017). Bauhaus ile tasarıma dönüşen zanaat. İdil Sanat ve Dil Dergisi, 6(34), 1767-1798.
• Hunter, P. (2019). Remote working in research: An increasing usage of flexible work arrangements can improve productivity and creativity. EMBO reports, 20(1). e47435.
• İlisulu, T. İ. (2013). Yaratıcılığın insan hayatındaki rolü ve önemi. Fine Arts, 8(1), 6-14.
• Karakılıç, N. Y. ve Öcal, H. (2008). Stratejik ittifak modellerinin temel yetenekler yaklaşımı açısından değerlendirilmesi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(2), 85-96
• Karataş, S. ve Özcan, S. (2010). Yaratıcı düşünme etkinliklerinin öğrencilerin yaratıcı düşünmelerine ve projelerine etkisi. KAEÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 225-243.
• Kaptan, B. B. (2001). İç mekânın niteliğini belirleyen öğelerin görsellik kazanmasını sağlayan oluşumlar. Anadolu Sanat Dergisi, 11, 113–130.
• Kış, E. (2009). Geleneksel ve sanal ofislerde iş doyumu: Bir alan araştırması. Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Küçükerman, Ö. (1996). Endüstri için ürün tasarımı. YEM Yayınları.
• Özgüler, V. C. (2012). Home-based woman workers: The case of Turkey and Eskisehir. International Journal of Business and Social Science, 3(19), 262-271.
• Özkalp, E. ve Sungur, Z. (1997). Esnek üretim sistemleri ve Post-fordist yaklaşımlar. Anadolu Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 415-430.
• Öztürkoğlu, Y. (2013). Tüm yönleriyle esnek çalışma modelleri. Beykoz Akademi Dergisi, 1(1), 109-129.
• Parlak, Z. ve Parlak N.K. (2010). Çalışma sosyolojisi. İstanbul Ü. Açık ve Uzaktan Eğitim F.
• Platman, K. (2004). ‘Portfolio Careers’ and the search for flexibility in later life. Work, Employment and Society, 18(3), 573-599.
• Putra, K. C., Pratama, T. A., Linggautama, R. A., ve Prasetyaningtyas, S. W. (2020). The impact of flexible working hours, remote working, and work life balance to employee satisfaction in banking industry during covid-19 pandemic period. Journal of Business and Management Review, 1(5), 341-353.
• Rıza, E. T. (1999). Yaratıcılığı geliştirme teknikleri. Kanyılmaz Matbaa.
• Sayer, A. (1989). Postfordism in question. International Journal of Urban and Regional Research, 13(4), 666-695.
• Scott, S. ve Bruce, R. (1994). Determinants of innovative behavior: A Path model of individual innovation in the workplace. Academy of Management Journal, 37 (3), 580 60.
• Şahankaya, A.S. (2016). Belirli Süreli İş Sözleşmeleri. Ankara Barosu Dergisi, (4), 179- 208.
• Tengilimoğlu, D. (2005). Hizmet işletmelerinde liderlik davranışları ile iş doyumu arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (1), 23-48.
• Tutar, H. (2002). Sanal ofislerde koordinasyon ve iletişim: Teorik bir çerçeve. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (2), 15-30.
• Volti, R. (2012). An introduction to the sociology of work and occupation. SAGE.
• Toros, S. (2021). Yaratıcı endüstriler ve endüstriyel tasarım: Kavramlar ve olgular. Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Kültürel Çalışmalar Dergisi 8(1), 311- 329.
• Warr, E. ve O’Neill E. (2005, April). Understanding design as a social creative process. The 5th Conference on Creativity and Cognition içinde (s. 118-127). London.
• Yertüm, U. (2017). Küreselleşmenin fordist kitlesel üretim tarzına etkisi. Fırat Üniversitesi Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 1(1), 67-88.
• Yeşilyurt, E. (2020). Yaratıcılık ve yaratıcı düşünme: Tüm boyut ve paydaşlarıyla kapsayıcı bir derleme çalışması. OPUS International Journal of Society Researches, 15(25), 3874-3915.