Karar Verme Yaklaşımları Üzerinde Herbert Simon Hegemonyası

Year 2016, Issue: 102, 27 - 45, 01.09.2016

Ahmet Tozlu

Abstract

Karar verme günümüzde hala teorik olarak yönetim biliminin uygulamada ise yönetsel süreçlerin en önemli unsurlarından biri olarak kabul edilmektedir. Temel bir yönetsel faaliyet olarak “karar vermenin” yönetim sürecinde vazgeçilmez hale gelmesi - karar verme yaklaşımlarının ortaya çıkışıyla yakından ilgilidir. Bu aşamadaysa Rasyonel Karar Verme Teorisi ve Herbert A. Simon’un Sınırlı Rasyonellik Yaklaşımı önemlidir. Zira Simon’un rasyonel karar verme yaklaşımına getirdiği eleştiriler ve ileri sürdüğü Sınırlı Rasyonel Karar Verme Modelinin temel varsayımları alandaki diğer çalışmaları ve kuramları derinden etkilemiştir. Bu çalışmanın amacı da Herbert Simon’un söz konusu alana yapmış olduğu katkıların ne denli belirleyici olduğunu göstermektir

Keywords

Karar Verme, Herbert Simon, Sınırlı Rasyonellik

HEGEMONY OF HERBERT SIMON ON THE DECISION MAKING APPROACHES

Abstract

Today, decision making is still accepted as one of the most important elements of management science in theory and managerial processes in practice. The fact that “decision making” has become irreplaceable in management science as a basic managerial activity is related to the emergence of decision making approaches. Rational Decision Making Theory and Herbert A. Simon’s Bounded Rationality Approach are important at this stage. Hence Simon’s criticisms to rational decision making approach and main assumptions of his Bounded Rational Decision Making Model deeply impacted on the other studies and theories in the field. This study aims to demonstrate how Herbert Simon’s contributions are determinant in the field

Keywords

Decision Making, Herbert Simon, Bounded Rationality

References

• Anameriç, H. (2005), “Yönetim Bilgi Sistemlerinin Yönetim Fonksiyonları Üzerine Etkisi”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, Ankara, Cilt: 45, Sayı, 2, ss. 25-43.
• Aydın, M. (1994), Eğitim Yönetimi, Ankara: Hatipoğlu Basım Yayım San. ve Tic. Ltd. Şti.
• Bakka, J. F. ve Fivesdal, E. (1986), Organisationsteori, Struktur, Kultur, Processer, [Organizational Theory, Structure, Culture, Processes], Nyt Nordisk Forlag, Arnold Busck, Denmark.
• Cohen, M. D., James G., March ve Johan P. Olsen (2006), “A Garbage Can Model of Organizational Choice”, Administrative Science Quarterly, Vol: 17 (1): 1-25.
• Culbertson, J.A., P.B. Jacobson, T.L. Reller (1971), “Karar Verme”, Çev: M. Tosun, Amme İdaresi Dergisi, Ankara, Cilt: 4, Sayı: 4, ss. 142-168.
• Cyert, R. M. ve J. G. March (1963), A Behavioral Theory of The Firm, New Jersey: Englewood Cliffs, Prentice Hall.
• Daft, R. L. (2010), Understanding the Theory and Design of Organizations, 10th Edition. USA: South-Western CENGAGE Learning.
• Doğan, H. (2014), “Çağdaş Kariyer Karar Verme Yaklaşım ve Modellerinin İncelenmesi”, Türkiye Sosyal Politika ve Çalışma Hayatı Araştırmaları Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 6, ss. 100-130.
• Griffin, R.W. ve Morhead, G. (2014), Organizational Behavior: Managing People and Organizations, Eleventh Edition, USA: South-Western.
• Koç, U. (2009), “Örgütsel Öğrenme: Tanımı, Yakın Terimler Arasındaki Kavramsal Ayrımlar ve Davranışsal Yaklaşım”, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt 11, Sayı 1, ss. 151-165.
• Koçoğlu, E. (2010), İşletmelerde Yöneticilerin Karar Verme Süreci ve Bu Süreçte Bilişim Teknolojilerinin Kullanımı, Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Lipson, M. (2004), “A Garbage Can Model of UN Peacekeeping”, The Annual Meeting of the Canadian Political Science Association, 3-5 June 2004, Winnipeg, Manitoba.
• Öğüt, A. ve Öztürk, Y. E. (2007), “Yönetimin Bilimleşme (Scientization) Sürecine Katkıları Açısından Chester Irving Barnard ve Herbert Alexander Simon: Betimleyici ve İlişkilendirici Bir Çalışma”, Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Konya, Sayı 14, ss. 29-46.
• Özer, M. A. (2015), “Sosyal Politikaların Belirlenmesinde Karar Verme Süreci ve Bilgi Teknolojilerinin Etkisi”, Emek ve Toplum, Cilt: 4, Yıl: 4, Sayı: 9, ss. 8-35.
• Robbins, S. P. (1991), Essentials of Organizational Behavior, Prentice Hall Inc.
• Sağır, C. (2006), Karar Verme Sürecini Etkileyen Faktörler ve Karar Verme Sürecinde Etiğin Önemi: Uygulamalı Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Schermerhorn, J. R., Hunt, J.G. ve Osborn, R. N. (2004), Organizational Behavior, 9. Edition, London: John Wiley & Sons.
• Scott, W. R. (2003), Organziations: Rational, Natural, and Oepn Systems, 5th Edition, New Jersey: Pearson Education.
• Simon, H. A. (1946), “The Proverbs of Administration”, Public Administration Review, Vol: 6, No:1, p. 53-67.
• Simon, H. A. (1967), “Yönetimde Karar Verme Bilimi”, Çev. M. Tosun, Amme İdaresi Bülteni, Sayı 13.
• Simon, H. A., Smithburg, D. W. ve Thompson V. A. (1975), Kamu Yönetimi, (Çev. Cemal Mıhçıoğlu), Ankara: SBF Yayınları, No: 354.
• Simon, H. A. (1974), “Yönetimde Yeni Karar Verme Bilimi”, Çev. M. Tosun, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 3.
• Simon, H. A. (1976), Administrative Behavior, New York: The Free Press.
• Simon, H. (1987), Decision Making and Organizational Design: Organization Theory, Selected Readings, Second Edition, New York: Penguin Books.
• Tekin, Ö. A. ve Ehtiyar, R. (2010), “Yönetimde Karar Verme: Batı Antalya Bölgesindeki Beş Yıldızlı Otellerde Çalışan Farklı Departman Yöneticilerinin Karar Verme Stilleri Üzerine Bir Araştırma”, Journal of Yasar University, Cilt: 20, Sayı: 5, ss. 3394-3414.
• Tural, N. (1988), “Rasyonel Karar Kuramı ve Eğitim Yönetiminde Karar Kuramı”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt: 21, Sayı: 1, ss. 497-508.
• Uluğ, F. (1996), “Yönetimde Karar Verme”, Gazi Üniversitesi Endüstri San. Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 5.
• Yağmurlu, A. (2004), “Örgüt Kuramları ve İletişim”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 34, Sayı: 4, ss. 31-55.
• Yayla, H. E. (2006), Güç ve Yetki İlişkilerinin Muhasebe Bilgisi Kararları Üzerindeki Etkisi: Türkiye’deki Özel Hastaneler Üzerine Yapısal Bir Model Önerisi, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.