Kamu Görevlileri Etik Kurulunun Hesap Verebilirlik - Sorumluluk Tartışması Ekseninde Değerlendirilmesi ve Bir Model Önerisi

Year 2024, Issue: 132, 43 - 70, 12.06.2024

Muhammed Zahid Çiğman

https://doi.org/10.52836/sayistay.1445585

Abstract

2000’li yıllardaki yönetim reformları Türk kamu yönetimine yeni kavramlar ve kurumlar kazandırmıştır. Bu kurumlardan biri de kamu kesimindeki etik ilkeleri belirlemek ve etik denetim yapmak amacıyla 2004’te kurulan Kamu Görevlileri Etik Kuruludur (KGEK). Ancak KGEK’nın Türk kamu yönetimi etiğine katkıda bulunamayacağına yönelik eleştiriler, daha Kurul kurulmadan yapılmaya başlamıştır. Bu çalışmanın amacı, KGEK’nın kamu yönetimi etiğine katkısının nasıl artırılabileceğini tartışmaktır. Bu amaç doğrultusunda hukuki düzenlemeler, TBMM tutanakları ve etik ihlal kararlarının içerik çözümlemesi yapılarak KGEK’nın Türk etik sistemi içindeki konumu tespit edilmiştir. İçerik çözümlemesi KGEK’nın özellikle 2010 sonrasında hukuki yaklaşıma fazlaca bağlı kaldığını ve özerk bir kamu yönetimi etiği oluşturmada yeterli başarıyı gösteremediğini ortaya koymuştur. Bu durum, dünyadaki diğer yolsuzlukla mücadele kurumları ile karşılaştırılmış ve hesap verebilirlik – sorumluluk dengesi temelinde tartışılmış ve KGEK’nın kamu yönetimi etiğine daha etkili katkı sunması için sorumluluk yaklaşımı temelinde yeniden yapılandırılması önerilmiştir.

Keywords

Sorumluluk, Hesap Verebilirlik, Yolsuzlukla Mücadele Kurumları, Kamu Görevlileri Etik Kurulu, Etik İhlal Kararları

Ethical Statement

Bu araştırma için Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulunun 28.12.2022 tarihli 2022/22 sayılı toplantısında etik uygunluk onayı verilmiştir.

Thanks

Araştırma kapsamında soruları yazılı olarak cevaplama nezaketi gösteren Kamu Görevlileri Etik Kurulu yönetici ve çalışanlarına teşekkür ederim.

Evaluation of the Public Servants Ethics Committee in the context of accountability – responsibility debate and a model proposal

Abstract

References

• Adams, G. B. (2000). Administrative ethics and the chimera of professionalism: The historical context of public service ethics. Handbook of administrative ethics içinde (291-308) USA: Marcel Dekker.
• Adams, G. B. ve Balfour, D. L. (2010). Market-based government and the decline of organizational ethics. Administration & Society, 42(6), 615-637.
• Akcagündüz, E. ve Eken, M. B. (2022). Kamu yönetiminde etik kavramının izini sürmek: Kamu Görevlileri Etik Kurulu üzerine bir inceleme. Kafkas Üniversitesi İİBF Dergisi, 13(25), 473-496.
• Akdeniz, İ. (2016). Kamu Görevlileri Etik Kurulunu yeniden düşünmek. Sayıştay Dergisi, 103, 59-83.
• Arap, İ. ve Yılmaz, L. (2006). Yeni kamu yönetimi anlayışının “yeni” kurumu: Kamu görevlileri etik kurulu. Amme İdaresi Dergisi, 39(2), 51-69.
• AYM (2010). 2007/98 Esas ve 2010/33 Karar sayılı AYM Kararı. Anayasa Mahkemesi Kararlar Dergisi, 47(2), 747-758.
• Balta, T. B. (2012). İdare İlmi Sahasındaki İncelemeler. Türkiye’de Kamu Yönetimi içinde (45-56). Ankara: Nobel.
• Batory, A. (2012). Political cycles and organizational life cycles: Delegation to anticorruption agencies in Central Europe. Governance, 25(4), 639-660.
• Bringselius, L. (2018). Efficiency, economy and effectiveness - but what about ethics?Supreme audit institutions at a critical juncture. Public Money & Management, 38(2), 105-110.
• Cooper, T. L. (2012). The responsible administrator: An approach to ethics for the administrative role. John Wiley & Sons.
• Çamur, Ö. ve Aydın, A. (2022). Yeni kamu yönetimi anlayışının etik temelleri ve kamu yönetiminde etik yönetimin gelişmesi üzerindeki etkisi. Denetişim, 25, 148-159.
• De Sousa, L. (2010). Anti-corruption agencies: Between empowerment and irrelevance. Crime. Law and Social Change, 53(1), 5-22.
• Defterdar Sarı Mehmet Paşa. (1992). Devlet adamına öğütler (Akt. Uğural, H. R.). Kültür Bakanlığı Y.
• Di Mascio, F., Maggetti, M. ve Natalini, A. (2020). Exploring the dynamics of delegation over time: Insights from Italian anti-corruption agencies (2003–2016). Policy Studies Journal, 48(2), 367-400.
• DiMaggio, P. ve Powell, W. W. (1983). The iron cage revisited: Collective rationality and institutional isomorphism in organizational fields. American Sociological Review, 48(2), 147-160.
• Dinçer, Ö. ve Yılmaz, C. (2003). Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma 1. Değişimin Yönetimi İçin Yönetimde Değişim. Ankara: T.C. Başbakanlık.
• Doğan, K. C. ve Erdem, B. (2022). Türkiye’de Kamu Görevlileri Etik Kurulu’nun Yeni Kamu Yönetimi Anlayışı Bağlamında Analizi. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 6(3), 758-792.
• Finer, H. (1941). Administrative responsibility in democratic government. Public administration review, 1(4), 335-350.
• Frederickson, H. G. (1999). Ethics and the new managerialism. Public Administration & Management: An Interactive Journal, 4(2), 299-324.
• Friedrich, C. J. (1940). Public policy and the nature of administrative responsibility. Public Policy, 1(1), 1-24.
• Hart, D. K. (2000). Administration and the ethics of virtue: In all things, choose for first good chracter and then for technical expertise. Handbook of administrative ethics, içinde (131-150) USA: Marcel Dekker.
• Heidelberg, R. L. (2020). Ten theses on accountability. Administrative Theory & Praxis, 42(1), 6-26.
• Hoekstra, A. ve Heres, L. (2016). Ethical probity in the public service. Global encyclopedia of public administration, public policy, and governance içinde (1-8). Springer.
• Hood, C. (1991/2016). Tüm zamanlar için kamu işletmeciliği: Yeni Kamu İşletmeciliğinin yükselişi. Kamu Yönetimi klasikleri içinde (Çev. Zengin, C. 749-772). Ankara: Global Politika ve Strateji Yayınları.
• Jackson, M. (2009). Responsibility versus accountability in the Friedrich-Finer debate. Journal of Management History, 15(1), 66-77.
• Kant, I. (2009). Ahlâk metafiziğinin temellendirilmesi (Çev. Kuçuradi, İ). Türkiye Felsefe Kurumu.
• Karahan, A. (1948). Fuzûlî’nin Mektupları I. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 2(3-4), 245-266.
• Kempf, R. J., Sampath, V. S., Lu, E. Y. ve Shapiro, D. M. (2022). An Empirical Assessment of the Contribution of State Offices of Inspectors General to Corruption Control. Public Integrity, 24(1), 51-65.
• KGEK (2023a). Etik ihlal kararları. Kamu Görevlileri Etik Kurulu, https://www.etik.gov.tr/kararlar/etik-ihlal-kararlari/
• KGEK (2023b). T.C. Kamu Görevlileri Etik Kurulu Faaliyet Raporu 2022. Kamu Görevlileri Etik Kurulu.
• KGEK (2023c). Kamu Görevlileri Etik Kurulu 30 Mart 2023 tarihli cevabi e-posta Klitgaard, R. (1991). Controlling corruption. USA: University of California Press.
• La Pelle, N. (2004). Simplifying qualitative data analysis using general purpose software tools. Field Methods, 16(1), 85-108.
• Lawton, A. (2008). The Language of Ethics: Understanding Public Service Ethics Through Discourse. Public Integrity, 11(1), 45-62.
• Leak, T. A. (1999). The experience of Singapore in combating corruption. Curbing corruption: Toward a model for building national integrity içinde (59-66) World Bank Publications.
• Lee, D. S., Meyer-Sahling, J.-H. ve Park, S. (2022). Learning effects of anti-corruption reform in public organisations: Explanations from social psychological theory. Public Management Review.
• Maesschalck, J. (2004). The impact of new public management reforms on public servants’ ethics: Towards a theory. Public Administration, 82(2), 465-489.
• Meagher, P. (2005). Anti-corruption agencies: Rhetoric Versus reality. The Journal of Policy Reform, 8(1), 69-103.
• Meyer, J. W. ve Rowan, B. (1977). Institutionalized organizations: Formal structure as myth and ceremony. American Journal of Sociology, 83(2), 340-363.
• Mulgan, R. (2000). ‘Accountability’: An ever-expanding concept? Public Administration, 78(3), 555-573.
• Norman-Major, K. (2011). Balancing the Four Es; or Can We Achieve Equity for Social Equity in Public Administration? Journal of Public Affairs Education, 17(2), 233-252.
• Norman-Major, K. (2022). How Many Es? What Must Public Administrators Consider in Providing for the Public Good? Public Integrity, 24(3), 342-352.
• OECD (2008). Specialised anti-corruption institutions: Review of models. https://www. oecd.org/corruption/acn/39971975.pdf, Erişim: 12.03.2024.
• OGE (2024). What we do?. U.S. Office of Government Ethics. https://www.oge.gov/web/oge.nsf/about_what-we-do, Erişim: 12.03.2024.
• Omurgonulsen, U. ve Oktem, M. K. (2009). Is there any change in the public service values of different generations of public administrators? The case of Turkish governors and district governors. Journal of Business Ethics, 88, 137-156.
• Osborne, D. ve Gaebler, T. (1992). Reinventing government: How the entrepreneurial spirit is transforming government (7. bs). Adison Wesley.
• Palidauskaitė, J. (2006). Codes of Ethics in Transitional Democracies: A Comparative Perspective. Public Integrity, 8(1), 35-48.
• Pfiffner, J. R. (1999). The public service ethic in the new public personnel systems. Public Personnel Management, 28(4), 541-555.
• Plant, J. F. (2011). Carl J. Friedrich on Responsibility and Authority. Public Administration Review, 71(3), 471-482.
• Pollitt, C. ve Bouckaert, G. (2017). Public management reform: A comparative analysis - into the age of austerity (4. bs). Oxford UP.
• Power, M. (1997). The audit society: Rituals of verification. Oxford: Oxford UP.
• Prior, L. (2014). Content analysis. The Oxford handbook of qualitative research, Ed.: Leavy, P., Oxford UP: USA.
• Sampson, S. (2010). The anti-corruption industry: From movement to institution. Global Crime, 11(2), 261-278.
• Sanabria-Pulido, P. ve Pliscoff, C. (2022). A crowding-out of public values? Managerial vs. Weberian values in public sector reform in Latin America. Asia Pacific Journal of Public Administration, (44)4, 291-314.
• Schick, A. (1996). The spirit of reform: Managing the New Zealand state sector in a time of change. A Report Prepared for the State Services Commission and The Treasury, New Zealand. https://www.publicservice.govt.nz/assets/DirectoryFile/The-Spiritof- reform-Managing-the-New-Zealand-State-Sector-in-a-Time-of-Change.pdf
• Schwandt, T. A. ve Gates, E. F. (2017). Case study methodology. The SAGE handbook of qualitative research, Ed.: Denzin ve N.K., Lincoln, Y.S., SAGE: USA.
• Scott, W. G. ve Hart, D. K. (1973). Administrative crisis: The neglect of metaphysical speculation. Public Administration Review, 33(5), 415-422.
• Seçkiner Bingöl, E. (2019). Türkiye’de etik yönetim sisteminin dönüşümü ve Kamu Görevlileri Etik Kurulunun etik eğitimi işlevi üzerine bir araştırma. KAYFOR 17 Bildiriler Kitabı: 24-26 Ekim 2019 Karaman. (450-463)
• Smilov, D. (2010). Anticorruption agencies: Expressive, constructivist and strategic uses. Crime, Law and Social Change, 53(1), 67-77.
• Smith, R. W. (2003). Enforcement or ethical capacity: Considering the role of state ethics commissions at the millennium. Public Administration Review, 63(3), 283-295.
• Steenberg, R. (2021). Legitimate corruption: Ethics of bureaucracy and kinship in Central Asia. Studies of Transition States and Societies, 13(1), 3-20.
• Svara, J. H. (2015). The ethics primer for public administrators in government and nonprofit organizations. Jones & Bartlett Learning.
• Usul-i Muhakemat-ı Cezaiye Kanun-ı Muvakkati ([1879], 1296). Düstur, (Tertip 1, Cilt 4, 131-222)
• Xiao, H., Scott, I. ve Gong, T. (2022). Trust and Effectiveness in Corruption Prevention: Evidence from Hong Kong. China Review, 22(2), 145-170.
• Økokrim (2024). Økokrim. https://www.okokrim.no/english.424311.no.html. Erişim: 03.02.2024