TÜRKİYE’DE İŞSİZLİĞİN KARAKTERİSTİKLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ

Yıl 2018, Sayı: 30, 159 - 200, 31.03.2018

Ferhat Apaydın

Öz

İşsizlik özellikle son yıllarda Türkiye’nin başlıca problemlerinden biri
haline gelmiştir. Neredeyse her yaş grubundan insanın sorunu haline gelen
işsizlik, bilhassa da üniversite mezunu gençler arasında yaygınlaşmış ve adeta
sıradanlaşmıştır. Günümüz dünyasında ekonomik sorunların en başında yüksek
genç işsizlik oranları gelmektedir. Nüfusun büyük çoğunluğunun genç olduğu
Türkiye’de bu problem uzun vadede çok daha ciddi sorunlara sebep olacağından
önem arz etmektedir. Bunun yanı sıra kadın istihdamı bakımından ülkemiz çok
ciddi sorunlar yaşamaktadır. Özellikle bölgeler arası istihdam bakımından
işsizliğin niceliği, cinsiyet ve nitelik gibi konularda çok ciddi eşitsizlikler
yaşanmaktadır. Özellikle işsizlik ile eğitim arasında uyumsuzluk görülmekte;
eğitim yükseldikçe kişilerin daha fazla işsiz kaldığı görülmektedir. Bu da işgücü
ile eğitim arasında çarpıklığın delili olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle
kırsal alanda tarım sektöründe işgücünün kayıtdışı istihdamı ve bunun kadınlarda
çok yüksek olması dikkat çekicidir. Kentlerde ise sanayi sektöründe kayıtdışı
istihdamın ve bunun daha çok erkek işgücü içerisinde yer alması göze
çarpmaktadır. Ayrıca Avrupa Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD)
ülkeleri içindeki işsizlik oranı yüksekliği bakımından en yüksek birkaç ülkeden
biri Türkiye’dir. Dahası Türkiye’de işsizlik oranları OECD ortalamasının da çok
çok üstündedir. Çalışma ile Türkiye’de işsizliğin genel seyri, cinsiyet, eğitim
durumu, yaş grupları, kent-kır yaşamı, çeşitli sektörler, iş bulamama nedenleri,
bölgesel veriler, OECD ülkeleri karşılaştırması bağlamında incelenmiş ve bir
durum analizi yapılmıştır. Çalışmada Türkiye’de özellikle genç nüfus ve
kadınlarda kronikleşmiş bu komplike sorunun nasıl izale edileceği hususunda
literatüre katkı sağlama amaçlanmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

İşsizlik, Türkiye’de işsizlik, Genç İşsizlik

Kaynakça

• Ay, Sema, (2012), “Türkiye’de İşsizliğin Nedenleri: İstihdam Politikaları Üzerine Bir Değerlendirme”, Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yönetim ve Ekonomi Dergisi, C. 19, S. 2, ss. 321- 341. Aydemir, Cahit, (2013), “Türkiye’de İşgücü Yapısı, İşsizlik ve Kırsal Alan”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C. 27, S. 1, ss. 115-138. Bayraktar, Seda ve Ahmet İncekara, (2013), “Türkiye’de Genç İşsizlik Profili”, Çalışma İlişkileri Dergisi, C. 4, S. 1, ss. 15-38. Bekiroğlu, Cem, (2010), “Türkiye’de İşsizlik Sorunun Çözümlenmesinde Uygulanan Ekonomi Politikarının Analizi”, Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dorbunsch R., Fischer S., (1994), Macro Economics, International Edition, İstanbul: Literatür Yayıncılık. Dünya Bankası ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Ortak Raporu, (2014), “Türkiye’de İyi İşler”, http://www.worldbank.org/tr/news/pressrelease/2014/01/23/turkeys-recent-ability-to-create-jobs-stands-out-ininternational-comparison-but-the-challenge-is-to-sustain-thisperformance, (Erişim Tarihi: 29 Kasım 2017). Gediz, B. ve Yalçınkaya M. H., (2000), “Türkiye’de İstihdam-İşsizlik ve Çözüm Önerileri: Esneklik Yaklaşımı”, Celal Bayar Üniversitesi İİBFYönetim ve Ekonomi Dergisi, S. 6, ss. 161-183. Gupta, J. P. (1990), “Population Growth and The Problem of Unemployment”, New Delhi, 320 pg. Güney, Alptekin (2009), “İşsizlik, Nedenleri, Sonuçları ve Müdahale Yöntemleri”, Kamu-İş İş Hukuku ve Türkiye’de İşsizliğin Karakteristiklerinin Karşılaştırmalı Analizi [199] http://www.tuik.gov.tr/PreTabloArama.do?metod=search&araType=hb_x (Erişim Tarihi: 23 Kasım 2017). Işığıçok, Özlem, (2011), İstihdam ve İşsizlik, Bursa: Ekin Kitabevi. İyibozkurt, Erol, (1999), İktisada Giriş, Bursa: Ezgi Kitabevi. Kafkas, E. Timur, (2014), “Avrupa Birliği İşsizlikle Mücadele Stratejisi Işığında Türkiye İçin İşsizlik Sorununda Yeni Bir Paradigma: Çalışma Kredisi”, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Yurtdışı Hizmetleri, Uzmanlık Tezi. Karabulut, Alpaslan, (2007), “Türkiye’deki İşsizliği Önlemede Aktif İstihdam Politikalarının Rolü ve Etkinliği”, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü, Uzmanlık Tezi, Ankara. Karaman, Y. Emre, (2015), “İşsizliğin Nedenleri, Sonuçları, Çözüm Yolları”, İktisat ve Hayat Üzerine, http://iktisatvehayat.blogspot.com.tr/2015/07/issizligin-nedenlerisonuclari-cozum.html (Erişim Tarihi: 30 Kasım 2017). OECD, (2017), Unemployment rate (indicator). doi: 10.1787/997c8750- en (Erişim Tarihi: 29 Kasım 2017). Şahin, Levent (2007), “Türkiye’de İşgücü Piyasasının Yapısal Özellikleri ve İşsizlik Sorunu”, Sosyal ve Siyasal Konferansları Dergisi, S. 53, ss. 543-575. TÜİK, (2017), Analitik Çerçeve, Kapsam, Tanımlar ve Sınıflamalar, http://www.tuik.gov.tr/HbGetirHTML.do?id=27691, (Erişim Tarihi: 19 Aralık 2017). TÜİK, (2017), Haber Bültenleri, http://www.tuik.gov.tr/HbGetirHTML.do?id=2769, (Erişim Tarihi: 29 Ocak 2018). TÜİK, (2017), İşgücü İstatistikleri, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1007, (Erişim Tarihi: 28 Ocak 2017). Ferhat APAYDIN [200] TÜRMOB, (2017), “Türkiye’de İş Gücü ve İşsizlikle Mücadele Raporu”, Basın Bülteni, S. 2017/220, ss. 1-11. Uyar Bozdağlıoğlu, E. Yasemin, (2008), “Türkiye’de işsizliğin Özellikleri ve İşsizlikle Mücadele Politikaları” Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. 20, ss. 45-65. Ünsal, Erdal M., (2007), Makro İktisat, Ankara: İmaj Yayınevi. World Bank Group, (2015), “Ülke Programının Görünümü”, Dünya Bankası Grubu-Türkiye İşbirliği, http://pubdocs.worldbank.org/en/33111445345721921/Turkey-SnapshotTR.pdf, (Erişim Tarihi: 29 Kasım 2017). Yazar Arslan, Berna, (2014), “Türkiye’de Genç İşsizliğe Yönelik Bir Alan Araştırması: Üniversite Öğrencileri Arasında Kaygı ve Umutsuzluk Düzeylerinin Belirlenmesi”, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi, Uzmanlık Tezi. Yentürk, Nurhan ve Başlevent, Cem, (2007), “Türkiye’de Genç İşsizliği”, Gençlik Çalışmaları Birimi Araştırma Raporu, No: 2. Yüceol, Hüseyin Mualla, (2007), “Türkiye’de Bölgesel İşgücü Hareketleri, İşsizlik ve Ekonomik Kalkınma”, İş Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, C. 9, S. 1, ss. 108-128. Zaim, Sabahattin, (1997), Çalışma Ekonomisi, İstanbul: Filiz Kitabevi.