3-6 YAŞ ÇOCUKLARININ İZLEDİĞİ ÇİZGİ FİLMLERDEKİ KIZ ERKEK KARAKTERLERİN ŞİDDET VE SALDIRGANLIK EĞİLİMLERİNİN İNCELENMESİ

Year 2022, Volume: 6 Issue: 1, 16 - 25, 31.03.2022

Ramazan Çağlar Ercen Asena Ünver Gamze Gök Melike Yıldırım Merve Düz Selinay Akaltun Şevval Savi Zeliha Şenyiğit

Abstract

Yaptığımız çalışmada ‘‘3-6 Yaş Çocuklarının İzledikleri Çizgi Filmlerdeki Kız ve Erkek Karakterlerin Şiddet ve Saldırganlık İçeren Davranışları’’ incelenmiştir. Bu davranışların incelenmesi için “Karakterlerin Cinsiyetlerine Göre Şiddet ve Saldırgan Davranışlar Formu” kullanılmıştır. Seçilen çizgi filmlerin belirlenen bölüm sayıları bu form kullanılarak değerlendirilmiştir. Araştırmanın evrenini TİAK verilerine göre 07.00-20.00 saatleri arasında en çok izlenen TRT Çocuk, Disney Channel ve Cartoon Network çocuk kanalları oluşturmaktadır (Televizyon İzleme Araştırmaları Komitesi, 2021). Araştırmanın örnekleminde, en çok izlenen üç çocuk kanalının yayınladığı, olasılıksız örnekleme yöntemi olan amaçlı örnekleme yöntemi kullanılarak örneklem seçilmiştir. 3-6 yaş grubunun izleyebileceği çeşitli örnekler içermesine dikkat edilerek ‘‘Elif ve Arkadaşları’’, ‘‘Pijamaskeliler’’, ‘‘Kral Şakir’’ çizgi filmleri seçilmiştir. İzlenecek bölüm sayıları olasılıklı örnekleme yöntemi olan basit tesadüfi örnekleme ile yapılmıştır. Kurada %20 oranı ile başlanarak %10’luk artışlarla %80’e kadar kuraya kâğıt eklendi kura sonucunda %20 oranı belirlendi. İzlenen çizgi filmlerin tamamında erkek karakterlerin uyguladığı şiddet/ saldırganlık davranışlarında toplamda 649 şiddet unsuru görülmüştür. %53 oranıyla en fazla sözel şiddet uygulanırken, %18 oranıyla en az duygusal şiddet uygulanmıştır. İzlenen çizgi filmlerin tamamında erkek karakterlerin maruz kaldığı şiddet/saldırganlık davranışlarında toplamda 748 şiddet unsuru görülmüştür. %53 oranıyla en fazla sözel şiddet uygulanırken, %20 oranıyla en az duygusal şiddete maruz kalınmıştır. İzlenen çizgi filmlerin tamamında kız karakterlerin uyguladığı şiddet/ saldırganlık davranışlarında toplamda 200 şiddet unsuru görülmüştür. %46 oranıyla en fazla sözel şiddet uygulanırken, %16 oranıyla en az duygusal şiddet uygulanmıştır. : Genel olarak incelenen çizgi filmlerde cinsiyet farkı olmaksızın şiddet ve saldırganlık davranışlarının sergilendiği görülmüştür. İncelenen çizgi filmlerde sıklıkla erkek karakterlere yer verildiği saptanmıştır. Karakterlerin cinsiyet dağılımlarına bakıldığında erkeklerin daha fazla şiddet uyguladığı görülmüştür. İzlenen çizgi filmlerin tamamında kız karakterlerin maruz kaldığı şiddet/ saldırganlık davranışlarında toplamda 256 şiddet unsuru görülmüştür. %46 oranıyla en fazla sözel şiddete maruz kalınırken, %24 oranıyla en az duygusal şiddete maruz kalınmıştır.

Keywords

çizgi film, Medya, şiddet, saldırganlık, cinsiyet rolleri

References

• Ata Doğan, S., Atış Akyol, N., & Güney Karaman, N. (2018). Beş Yaş Çocuklarının Cinsiyet Kalıp Yargı Düzeyleri Ve Evdeki Cinsiyet Rollerine İlişkin Görüşleri. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(3), 53-65. Atik, A., & Ebren, Ö. (2015). Çizgi Filmlerde Sempatik Şiddet Olgusu: TRT Çocuk Televizyonu Örneği. Atatürk İletişim Dergisi(8), 99-114. Kalem, B. (2019). Okul öncesi dönem çocuklarının en çok izledikleri çizgi filmlerde toplumsal cinsiyet kalıp yargılarının incelenmesi. [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bölümleri Enstitüsü].