GELENEKSEL VE TAMAMLAYICI TIP UYGULAMALARI KAPSAMINDA FİTOTERAPİ VE HOMEOPATİ

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 2, 97 - 113, 29.12.2023

Kevser Sezer Korucu , Aygen Oksay

Öz

Fitoterapi ve homeopati, doğal yöntemlere dayanan ancak farklı prensiplere ve uygulama şekillerine sahip geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamalarındandır. Bu çalışma kapsamında birbirine benzetilen ve ayrımı pek yapılamayan iki uygulama detaylı olarak ele alınmıştır. Her iki yöntem de vücudun kendi kendini iyileştirme kapasitesini destekleme amacını taşısa da bu hedefe ulaşma şekilleri ve temel felsefeleri arasında ayrılıklar bulunmaktadır. Bu kapsamda fitoterapinin odak noktası hastalıkların tedavisi iken; homeopati, hastalığın semptomlarına benzer semptomlara sahip doğal maddelerin seyreltilerek kullanılması prensibine dayanmaktadır. Fitoterapi Asya'da yaygın olarak kullanılan eski bir yöntem olup, Fransız hekim Henri Lecrerc (1870-1955) tarafından "Fitoterapi" terimi ile ilk defa ifade edilmiştir. Fitoterapi bitkilerin içerdikleri biyoaktif bileşenler aracılığıyla sağlık sorunlarını hafifletmeye ve iyileştirmeye yöneliktir. Ek olarak fitoterapi, bilimsel araştırmalara dayanarak bitkilerin tedavi edici özelliklerini desteklemektedir. Homeopati, yaşam gücünü dengeleyerek vücudun kendi doğal iyileşme süreçlerini harekete geçirmeyi amaçlayan, Dr. Samuel Hahnemann tarafından geliştirilen bir alternatif tedavi sistemidir. Bu tedavi yaklaşımı, hastaya herhangi bir zarar vermeden, sadece hastanın sözlü hikayesine dayanarak uygulanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, fitoterapi ve homeopati gibi geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamalarını detaylı bir şekilde ele alarak, bu iki yaklaşımın farklılıklarını ve benzerliklerini açıklamaktır. Her iki yöntem de doğal kaynaklara dayanmasına rağmen, temel felsefeleri, uygulama prensipleri ve hedefledikleri iyileştirme mekanizmaları açısından önemli ayrılıklar içermektedir.

Anahtar Kelimeler

Geleneksel ve Alternatif Tedavi, Fitoterapi, Homeopati, Bitkisel tedavi.

Kaynakça

• Algier, L. A., Hanoglu, Z., Özden, G., & Kara, F. (2005). The use of complementary and alternative (non-conventional) medicine in cancer patients in Turkey. European Journal of Oncology Nursing, 9(2), 138-146.
• Avicenna, ve Kâhya, E. (2009). El-Kanun fi't-tıbb (2.baskı.). Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu. Avrupa Farmakopesi, https://www.edqm.eu/en/harmonisation-status-excipient-monographs-pdg adresinden 20 Şubat 2020 tarihinde alınmıştır.
• Aysoy, M. (2013). Şifa bu değil: modernliğin ara yüzü: alternatif tıp. Kaknüs yayınları.
• Baydar, H. (2009). Tıbbi ve aromatik bitkiler bilimi ve teknolojisi (Genişletilmiş III. Baskı). Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi.
• Bayat, A. H. (2010) Tıp tarihi. İstanbul: Geleneksel Tıp Derneği Yayınları.
• Bedi, M. K., & Shenefelt, P. D. (2002). Herbal therapy in dermatology. Archives of Dermatology, 138(2), 232-242. Bent, S., & Ko, R. (2004). Commonly used herbal medicines in the united states: a review. The American Journal of Medicine, 116(7), 478-485.
• Blumenthal, M. (1999). Herb Industry sees mergers, acquisitions, and entry by pharmaceutical giants in 1998. Herbalgram, 45: 67-68.
• Buchness, M. R. (1998). Alternative medicine and dermatology. In Seminars in Cutaneous Medicine and Surgery 17(4), 284-290).
• Childress, J. F., & Beauchamp, T. L. (2001). Principles of biomedical ethics (P. 618). New York: Oxford University Press.
• Crutchfield, C. E. (2002). Pimecrolimus: A new treatment for seborrheic dermatitis. Cutıs-New York-, 70(4), 207-208.
• Cucherat M, Haugh M.C, Gooch M, & Boissel J.P. (2000). Evidence of clinical efficacy of homeopathy. a meta-analysis of clinical trials. hmrag. Homeopathic Medicines Research Advisory Group. Eur J Clin Pharmacol, 56:27-33.
• Djerrou, Z. (2015). Successful treatment of facial vitiligo with honey bee, Allium Cepa and Avena Sativa Combined To Sun Light Exposure: A Case Clinical Trial. International Journal of Pharmaceutical and Clinical Research, 7(1), 9-14.
• Durusoy, Ç., ve Ulusal, B.G, (2007). “Dermatolojide bitkisel tedavi-fitoterapi”. Türk Dermatoloji Dergisi, 1: 47-50. Emoto, M., (2005). Suyun gizli mesajı. Kuraldışı Yayınları.
• Erdem, S., ve Kadıoğlu A., (2020). Genito-üriner hastalıklarda fitoterapinin yeri içinde fitoterapi ajanları prostatı nasıl etkiler? Pre-Klinik Çalışmalar. Canat H.L., Kadıoğlu H., (Edt), Türk Üroloji Akademisi Yayını, İstanbul.
• Ernst, E, & Pittler M.H. (1998). Efficacy of homeopathic arnica. a systematic review of placebo-controlled clinical trials. Arch Surg; 133: 1187–1190.
• Ernst, E. (2000). The usage of complementary therapies by dermatological patients: a systematic review. british Journal of Dermatology, 142(5), 857-861.
• Faydaoğlu, E., ve Sürücüoğlu, M.S., (2011). Geçmişten günümüze tıbbi ve aromatik bitkilerin kullanılması ve ekonomik önemi. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 11(1), 52-67.
• Gray, B. (2000). Homeopathy: science or myth?. North Atlantic Books.
• Grossinger, R. (2012). Homeopathy: the great riddle. North Atlantic Books.
• Hahnemann S. (1913). Organon of medicine, İyileştirme Sanatının Organonu (Önsöz). İyileştirme Sanatının Organonu. Everyman's Library No. 663. London, UK.
• http://bitem.bezmialem.edu.tr/tr/Sayfalar/Fitoterapi-Nedir.aspx adresinden 20 Şubat 2020 tarihinde alınmıştır.
• http://bitem.bezmialem.edu.tr/tr/Sayfalar/Fitoterapi-Nedir.aspx adresinden 20 Şubat 2020 tarihinde alınmıştır.
• http://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/3972,fitoterapi-sep---pdfpdf.pdf adresinden 20 Şubat 2020 tarihinde alınmıştır.
• http://www.koop-phyto.org/en/medicinal-plants/escop.php adresinden 20 Şubat 2020 tarihinde alınmıştır.
• https://homeopathy-soh.org/homeopathy-explained/what-is-homeopathy/ adresinden 31 Mart Nisan 2020 tarihinde alınmıştır.
• https://homeopathyusa.org/homeopathic-medicine.html adresinden 6 Mart 2020 tarihinde alınmıştır.
• https://homeopathyusa.org/homeopathic-medicine.html adresinden 6 Mart 2020 tarihinde alınmıştır.
• https://islamansiklopedisi.org.tr/hacamat adresinden 16 Nisan2020 tarihinde alınmıştır.
• https://www.ema.europa.eu/en/committees/committee-herbal-medicinal-products-hmpc adresinden 25 Şubat 2020 tarihinde alınmıştır.
• https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/05/20150505-13.htm: 23 Şubat 2020 tarihinde alınmıştır.
• https://zekaitahir.saglik.gov.tr/TR,51705/getat--geleneksel-ve-tamamlayici-tip-uygulamalari.html adresinden 20 Şubat 2020 tarihinde alınmıştır.
• Koytchev, R., Alken, R. G., & Dundarov, S. (1999). Balm mint extract (lo-701) For Topical Treatment of Recurring Herpes Labialis. Phytomedicine, 6(4), 225-230.
• Kuhn, M. A., & Winston, D. (2000). Herbal therapy and supplements: a scientific ve traditional approach. Lippincott Williams ve Wilkins.
• Kuzniar, A. A. (2017). The birth of homeopathy out of the spirit of romanticism. University of Toronto Press.
• Lanski, S. L., Greenwald, M., Perkins, A., ve Simon, H. K. (2003). Herbal therapy use in a pediatric emergency department population: Expect The Unexpected. Pediatrics, 111(5), 981-985.
• Lansky, A. L. (2003). Impossible Cure: The Promise of Homeopathy. RL Ranch Press.
• Linde K, Jonas Wb, Melchart D, Worku F, Wagner H & Eitel F. (1994) critical review and meta-analysis of serial agitated dilutions in experimental toxicology. Hum Exp Toxicol. 13, 481-92.
• Linde K. & Melchart D. (1998) Rveomized controlled trials of ındividualized homeopathy: A State-of-The-Art Review. J Altern Complement Med., 4, 371-88.
• Mat, A., (2020), “Genito-üriner hastalıklarda fitoterapinin yeri” içinde “geçmişten günümüze fitoterapi” Canat H.L., Kadıoğlu H., (Edt), Türk Üroloji Akademisi Yayını, İstanbul.
• May, C., & Sirur, D. (1998). Art, science and placebo: ıncorporating homeopathy in general practice. Sociology of Health and Illness, 20(2), 168-190.
• Mccabe, V. (1999). Homeopathy, Healing and You. Macmillan.
• NHS, https://www.nhs.uk/conditions/homeopathy/ adresinden 6 Mart 2020 tarihinde alınmıştır.
• National Center for Complementary Integrative Health www.nccih.nih.gov/health/homeopathy adresinden 6 Mart 2020 tarihinde alınmıştır.
• National Institutes of Health, www.nih.gov/health/homeopaty adresinden 6 Mart 2020 tarihinde alınmıştır. Oftedal, K. (2009). Family homeopathy and survival guide. Oftedal.
• Price, H. T. (1951). Middle English Occupational Names. 50(4), 540-542.
• Resmi Gazete, Sayı No: 29346.
• Resmi Gazete, Sayı No: 29158.
• Rockwell, P. & Raw, I. (1979). A Mutagenic screening of various herbs, spices, and food additives. Nutrition and Cancer, 1(4), 10–15.
• Sağlık Bakanlığı Fitoterapi Sertifika Eğitim Standartları, (2015). http://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/3972,fitoterapi-sep---pdfpdf.pdf adresinden 20 Şubat 2020 tarihinde alınmıştır.
• Sağlık Bakanlığı, https://getatportal.saglik.gov.tr/TR,24680/homeopati-uygulamasi-hakkinda-bilgilendirme.html adresinden 6 Mart 2020 tarihinde alınmıştır.
• Sağlık Bakanlığı, https://getatportal.saglik.gov.tr/TR,8509/fitoterapi.html adresinden 18.02.2020 tarihinde alınmıştır.
• Sağlık Bakanlığı, https://getatportal.saglik.gov.tr/TR,8509/fitoterapi.html adresinden 18.02.2020 tarihinde alınmıştır.
• Sarı, İ., (2016). Kanseri Yenen Kitap: Kanserden Korunmanın Ya Da Kanseri Yenmenin Yolları, Net Medya Yayıncılık, İstanbul.
• Schmukler, A. (2006). Homeopathy: an a to z home hvebook. Llewellyn Worldwide.
• Sert, E., Sert, A., Kalaycı, M. Z., Sakarya, A. A., ve Yüksel, Ş. B. (2015). İntegratif tıp dergisi. Turk J Integr Med, 3(2), 35-40.
• Sheehan, M. P. & Atherton, D. J. (1992). A controlled trial of traditional Chinese medicinal plants in widespread non‐exudative atopic eczema. British Journal of Dermatology, 126(2), 179-184.
• Smith, C. M. (2005). Origin and uses of primum non nocere—above all, do no harm!. The Journal of Clinical Pharmacology, 45(4), 371-377.
• Society of Homeopaths, https://homeopathy-soh.org/homeopathy-explained/what-is-homeopathy/ 06.03.2023 tarihinde alınmıştır.
• Spence, D. S., Thompson, E. A., & Barron, S. J. (2005). Homeopathic treatment for chronic disease: a 6-year, University-Hospital Outpatient Observational Study. Journal Of Alternative and Complementary Medicine, 11(5), 793-798.
• Stevensen, C. J. (1998). Aromatherapy in dermatology. Clinics in Dermatology, 16(6), 689-694.
• Şarışen, Ö., ve Çalışkan, D. (2005). Fitoterapi: bitkilerle tedaviye dikkat (!). Sted, 14(8), 182-187.
• Taşçı, A. İ., (2020). Genito-Üriner hastalıklarda fitoterapinin yeri içinde geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamalarının hukuki yönü Canat H.L., Kadıoğlu H., (Edt), Türk Üroloji Akademisi Yayını, İstanbul.
• Tennent, J. (1734). Every Man His Own Doctor, Or, The Poor Planter's Physician: Prescribing Plain ve Easy Means for Persons to Cure Themselves of All, Or Most of the Distempers, Incident to this Climate, and with Very Little Charge, the Medicines Being Chiefly of the Growth ve Production of this Country”. Printing Office of Colonial Williamsburg.
• Tollesson, A., & Frithz, A. (1993). Borage Oil, an effective new treatment for infantile seborrhoeic dermatitis. British Journal of Dermatology, 129(1), 95-95.
• Toraman, A., ve Yıldırım Baş, F., (2020). “Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp (Getat) Uygulamalarının Hekim Gözüyle Değerlendirilmesi,” İçinde Modern Tıbba ve Sağlık Sektörüne Eleştirel Yaklaşımlar, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. Uğurlu, M., Üstü Y. ve Dağcıoğlu B. F. (2016). Fitoterapide soğan (bulbus allii cepae) ve sarımsak (bulbus allii sativi) kullanımı. Ankara Med J. 16(1), 119-22
• Verma, S., & Singh, S. P. (2008). Current and future status of herbal medicines. Veterinary World, 1(11), 347-350. Vithoulkas, G. (2002). The Science of homeopathy, B. Jain Publishers.
• Walach, H. (1997). Unspezifische Therapie-effekte. das beispiel homo¨opathie [phd thesis]. Freiburg, Germany: Psychologische Institut, Albert-Ludwigs-Universita¨T Freiburg;
• WHO, (2001). Cough and cold remedies for the treatment of acute respiratory ınfections in young children. Department of Child and Adolescent Health and Development, World Health Organization 1–39.
• WHO, https://apps.who.int/iris/bitstream/hvele/10665/63801/WHO_TRM_98.1.pdf?sequence=1veisAllowed=y 19 Şubat 2020 tarihinde alınmıştır.
• WHO, https://apps.who.int/medicinedocs/en/d/Js2200e/ 18 Şubat 2020 tarihinde alınmıştır.
• WHO, https://apps.who.int/medicinedocs/en/d/Js4927e/ 18 Şubat 2020 tarihinde alınmıştır.
• WHO, https://www.who.int/health-topics/traditional-complementary-ve-integrative-medicine#tab=tab_1 20 Şubat 2020 tarihinde alınmıştır.
• Wölblin, R. H., & Leonhardt, K. (1994). Local Therapy of Herpes Simplex With Dried Extract From Melissa Officinalis. Phytomedicine, 1(1), 25-31.
• www.homeopatidernegi.org adresinden 16 Mart 2020 tarihinde alınmıştır.
• Yıldız, S. ve Ürper S. (2013). İyileştirme sanatı: homeopati. Integratif Tıp Dergisi 1(1), 32-36.