Özel Gereksinimli Bireylerin Para Kavramı Tanımları ve Para Kullanım Durumları

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 1, 1 - 9, 31.01.2025

Zehra Kurşun , Esra Macaroğlu Akgül , Alper Şen , Nilgün Dereli

Öz

21. yüzyıl becerileri eğitim bilimleri başta olmak üzere tüm disiplinlerin çalışma konusu olmuş ve bu beceriler farklı alanlardaki okuryazarlıklar olarak listelenmiştir. Finansal okuryazarlık da 21. Yüzyıl becerileri arasında bireyin hem toplumsal hem de iş yaşamını bağımsız sürdürebilmesinde önemli bir yer tutmaktadır. Bu çalışmada, özel gereksinimli bireylerin bağımsız yaşama katılım becerilerinden finansal okuryazarlık, para kavramını tanımlama ve parayı kullanma deneyimleri üzerinden araştırılmıştır. Özel gereksinimli bireyler arasında özellikle otizmli olanların para kavramını kullanım alanıyla birlikte öğrenmelerinin diğer özel gereksinim gruplarına oranla daha güç olduğu bilinmektedir. Bu sebeple, araştırmanın çalışma grubunu otizmli ve down sendromlu 4 öğrenci oluşturmaktadır. Kısaca, deneyimlerin anlamlandırılması aslında özneldir. Dolayısıyla bu araştırma da bir fenomenoloji çalışmasıdır. Çalışma grubundan veri toplama amacıyla araştırmacılar tarafından geliştirilen görsel bir bilgi formu birincil veri kaynağı olarak kullanılmış, form bireysel görüşmeler yoluyla uygulanmıştır. Veri çeşitliliğini sağlamak ve böylece çalışmanın güvenirliğini artırmak için ikincil veri toplama aracı olarak odak grup görüşmeleri, üçüncül veri toplama aracı olarak da “çarşıda alışveriş” isimli kutulu oyuncak ile oynanan oyun kullanılmıştır. Elde edilen veriler bir araya getirilip kodlanarak analiz edilmiş, özel gereksinimli bireylerin para kavramını nasıl anlamlandırdıkları ve paranın kullanımı ile ilgili deneyimlerinin nasıl olduğu ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Otizm, Finans Okuryazarlığı, Gelişim

Kaynakça

• Chown, N., Beardon, L., Murphy, S. L., Suckle, E., & Baker-Rogers, J. (2023). Autism community research priorities: the potential of future research to benefit autistics. Canadian Journal of Educational and Social Studies, 3(2), 15–32. https://doi.org/10.53103/cjess.v3i2.118
• Clark, K. (2016). Financial literacy: annotated bibliography. National Technical Assistance Center on Transition, 1-17.
• Erbaş, D. (2008). Özel gereksinimli öğrencilere genel para kullanımını öğretme. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 9(1), 35-52. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000113
• Gallagher, S. (2022). Phenomenology. (2nd Ed.) Palgrave-Macmillan.
• Güleç, S., & Hüdavendigar, M. N. (2020). Sosyal bilgiler eğitimi alanında okuryazarlık becerisi başlığında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Uluslararası İnsan ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 3(3), 24-36.
• Henning, M. B., & Johnston-Rodriguez, S. (2018). Evaluating financial literacy curriculum for young adults with special needs: A review of content, universal design for learning, and culturally responsive curriculum principles. Citizenship, Social and Economics Education, 17(2), 118-135. https://doi.org/10.1177/2047173418789593
• Sarıgül, H. (2015). Finansal okuryazarlık tutum ve davranış ölçeği: geliştirme. Geçerlik ve güvenirlik. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 13(1), 200-218.
• Satoğlu, S. (2014). Bireysel yatırımcıları koruma aracı olarak finansal okuryazarlık ve Türkiye uygulaması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü, İstanbul.
• Stutterheim, S. E., & Ratcliffe, S. E. (2021). Understanding and addressing stigma through qualitative research: Four reasons why we need qualitative studies. Stigma and Health, 6(1), 8–19. https://doi.org/10.1037/sah0000283
• Yalçınkaya, E., & Er, T. (2019). Sosyal bilgiler eğitiminde finansal okuryazarlık. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 9(1), 1-24.