Türkiye Sağlık Sistemi Performansı Üzerine Trend Analizi

Year 2019, Volume: 9 Issue: 1, 29 - 44, 28.06.2019

Murat Atan Erdem Cam Erdoğan Yılmaz

https://doi.org/10.32331/sgd.582439

Abstract

Günümüzde sağlık sistemleri ve
sağlık sunum modellerinin değişmektedir. Özellikle sağlık sektöründe giderek
artan teknoloji kullanımı, hasta beklentilerinin artması, kronik
hastalıklardaki artış, dünya nüfusunun yaşlanması, niteliksiz ve kalitesiz
hizmet sunumu, tıbbi hatalar, eşitsizlikler ve belirsizlikler yükselen
maliyetler gibi nedenlerden ötürü hem mikro (hastane işletmeciliği) hem de
makro sağlık sistemi düzeyinde değerlendirmeler ve karşılaştırmalar yapan
çalışmalar artış göstermektedir. Sağlık sisteminin fonksiyonları, Dünya Sağlık
Örgütü tarafından yapılan sınıflandırma kapsamında; yönetim ve düzenleme,
finansman, hizmet sağlama ile kaynak üretimi ve örgütlenme olarak
belirlenmiştir. Çalışmada Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenen ve Türkiye’nin
verilerinin tam olduğu boyutlarda trend analizi yöntemi ile “Sağlık Sistemi
Performansı” sağlık sistemleri sekiz alt endeks açısından değerlendirilmiştir. Türkiye
“Sağlık Harcamaları ve Finansmanı” boyutunda giderek küçülen bütçesine rağmen
2011 yılında Suriye’de başlayan iç savaş ve ülkemize olan göç, sağlık sistemi
üzerinde büyük bir yüke neden olduğu düşünülmektedir. Aynı zamanda ülkemizin
düzensiz göçmenlerin üstü konumunda olması bu yükü artırmaktadır. Bu kadar yüke
rağmen Türk sağlık sisteminin performansını koruyabilmesinin kaynaklarını çok
daha verimli kullanmasından kaynaklı olduğu düşünülmektedir. Zira sağlık
sistemleri sadece finansal girdilerden değil beşerî girdilerinde oluşturduğu
bir bütün olduğu düşünüldüğünde sağlık iş gücünün üstlendiği yük ve
performansının etkileyici olduğu düşünülmektedir.

 

Keywords

Türkiye sağlık sistemi, trend analiz, performans

References

• Bulut, T. ve Durur, G., (2017). Türkiye’nin Sağlık Turizm Performansının TOPSIS Yöntemi ile Değerlendirilmesi. Sağlık ve Sosyal Politikalara Bakış Dergisi. Sayı 1. Bahar. 82 – 99.
• Daştan, İ. ve Çetinkaya, V. (2015). OECD Ülkeleri ve Türkiye’nin Sağlık Sistemleri, Sağlık Harcamaları ve Sağlık Göstergeleri Karşılaştırması. Sosyal Güvenlik Dergisi. Ocak 2015. Cilt 5. Sayı 1. Sayfa 104 - 134.
• Demireli, E., Tükenmez, M., Yıldırım K. ve Çelik A., (2013). Türkiye’de İkinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Hekim Performansı ve Bir Uygulama. Yönetim ve Ekonomi. Cilt. 20 Sayı 2. 177 – 190. Göztepe, B. H. ve Çetin, E. İ., (2016). OECD ‘ye Üye Ülkelerin Sağlık Sisteminin VIKOR Yöntemiyle Değerlendirilmesi. ICOMEP Özel Sayısı Sosyal Bilimler Metinleri. 2016 Aralık.
• Hadad, S. Hadad, Y. Tuva, T. S. (2013). Determinants of Healthcare System’s Efficiency in OECD Countries. The European Journal of Health Economics.14 (2). 253 - 265.
• Koçgil, O. D., Beyan, T. ve Baykal, N., (2007). Sağlık ve Sağlık Bakım Sistemlerinde Performans İzleme ve Değerlendirme. [https://www.researchgate.net/publication/261071 321.] (Erişim: 11.02.2019).
• OECD (2008). Türk Sağlık Sisteminin Performansı ve Belirleyicileri, OECD Sağlık Sistemi İncelemeleri Türkiye. ISBN 978-975-590-282-1. OECD ve IBRD/Dünya Bankası 2008. 49 – 94.
• Özyeri, O., Kayışkan, D., Dağ, S., Arslan B., ve Hisar A., (2018). Sağlıkta Performans Sisteminin Hekimler Tarafından Değerlendirilmesi. Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi. Cilt 10. Sayı 2. 18 – 29.
• Sağlık Bakanlığı Tütünle Mücadele El Kitabı. (2010). Tütün Bağımlılığı İle Mücadele El Kitabı (Hekimler İçin) 2010. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 796.
• Tıraş, H. ve Ağır, H., (2017). D-8 Ülkelerinin Sağlık Harcamaları Bakımından Karşılaştırılması: Betimsel Bir Analiz. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. Cilt 7. Sayı 2. 195 – 220.
• Timor, M. ve Lorcu, M. F., (2010). Türkiye ve Avrupa Birliğine Üye Ülkelerin Sağlık Sistem Performanslarının Kümeleme ve Veri Zarflama Analizi ile Karşılaştırılması. Yönetim. Yıl: 21 Sayı 65. Şubat 2010. 25 - 46.
• Uğurluoğlu, Ö. ve Çelik, Y., (2005). Sağlık Sistemleri Performans Ölçümü. Önemi ve Dünya Sağlık Örgütü Yaklaşımı. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. Cilt 8. Sayı 1. 3-29.
• Vehid, S.. (2000). Temel Demografik ve Sağlık Düzeyi Ölçütleri Açısından Türkiye İle Avrupa Birliği’ne (AB) Üye Ülkelerin Karşılaştırılması. Cerrahpaşa Tıp Dergisi. 31/2. 100 -106.
• WHO Health Report, (2000). Health Systems: Improving Performance. [https://www.who. int/whr/2000/en/whr00_en.pdf?ua=1. ]. (Erişim: 11.02.2019).