Çocuk İşçiliğinin Önlenmesine Yönelik Hazırlanan Kamu Spotu Reklamlarının Göstergebilimsel Analizi

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 1, 215 - 235, 28.06.2019

Mehmet Ozan Gülada

https://doi.org/10.32331/sgd.582761

Cited By: 3

Öz

20. yüzyılın başlarından itibaren dünya
genelinde çocuk işçiliğini önlemek amacıyla pek çok sivil toplum kuruluşu
tarafından çalışmalar yürütülmektedir. Bu kampanyalarda çocuk işçiliğinin yasal
bir suç olduğu, çocukların sağlığını bozduğu ve zihinsel gelişimlerini olumsuz
yönde etkilediği vurgulanmaktadır. Bu mesajların kitlelere iletilmesi sürecinde
pek çok farklı kitle iletişim araç kullanılmaktadır. Özellikle son yıllarda
çocuk işçiliğinin önlenmesine yönelik sivil toplum kuruluşları tarafından kamu
spotu reklamlarının sıklıkla kullanıldığı görülmektedir. Bu çalışmada çocuk işçiliğine
karşı hazırlanan kamu spotu reklamlarında hangi konuların açıklandığı ve hangi
mesajların verildiği ortaya konulmaya çalışmıştır. Bu amaçla çalışma kapsamında
amaçlı örneklem metodu kullanılarak belirlenen dört ülkenin (Hindistan,
Paraguay, Portekiz ve Romanya) çocuk işçiliğine karşı hazırlanan kamu spotu
reklamları incelenmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemleri içerisinde yer
alan göstergebilimsel analiz metodu kullanılmıştır. Çalışmada belirlenen dört
kamu spotu reklamı ABD'li dilbilimci Charles Sanders Peirce'in göstergebilim
kavramları özelinde analiz edilmiştir. Elde edilen bulgularda her dört kamu
spotu reklamında da hüzün duygularına hitap edilerek, çocukların zor şartlar
altında çalıştığına yönelik farkındalık oluşturulmaya çalışıldığı ortaya
çıkarılmıştır. Diğer yandan çalışmada kamu spotu reklamlarında simgesel
öğelerden sık yararlanıldığı ve böylece verilmek istenen mesajların insanların
zihinlerinde kalıcı olmasının amaçlandığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çocuk işçilik, reklam, çalışma, kamu spotu reklamı

Kaynakça

• Advertising Row (2015). Silah Konulu Kamu Spotu Reklamı. [https:// advertisingrow. com/advertising/ campaigns/ advertising-campaign- global- infancia-rep ort-child-labor-1/]. (Erişim: 28.03.2019).
• Ardıç Çobaner, A. (2016). Türkiye'de Çocuk İşçiliği Sorunu ve Haberlerde Suriyeli Çocuk İşçilerin İzini Sürmek. İstanbul Arel Üniversitesi İletişim Çalışmaları Dergisi. 5 (9). 13-49.
• Arpa, M. (2018). İş Güvenliğini Konu Alan Kamu Spotu Reklamlarında Korku Çekiciliği Kavramının Kullanılması. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi. 1(2). 105-115.
• Arpa, M. & Çakı, C. (2018a). İş Kazalarını Konu Alan İş Güvenliği Reklamlarında Duygusal Çekiciliklerin Kullanımı: Avustralya ve Singapur İş Güvenliği Reklamları Üzerine İnceleme. SGD-Sosyal Güvenlik Dergisi. 8(2). 153-172. doi: 10.32331/sgd.493020.
• Arpa, M., & Çakı, C. (2018b). İş Kazası Diye Bir Şey Yoktur: Kanada İş Güvenliği Reklamları Üzerine İnceleme. Çalışma İlişkileri Dergisi. 9(2). 75-87.
• Avşar, Z., & Öğütoğulları, E. (2012). Çocuk İşçiliği ve Çocuk İşçiliği Mücadele Stratejileri. SGD-Sosyal Güvenlik Dergisi. 2(1). 9-40.
• Basu, K., & Van, P. H. (1998). The Economics of Child Labor. American Economic Review. 412-427.
• Basu, K., & Tzannatos, Z. (2003). The Global Child Labor Problem: What Do We Know and What Can We Do?. The World Bank Economic Review. 17(2). 147-173. doi: 10.1093/wber/lhg021.
• Çetin, M., & Sönmez, E. E. (2015). Sosyal Temsil Kuramı Bağlamında Kurumsal Reklamlar: Türk Hava Yolları Örneği. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi. 1(39). 191-207.
• Davidson, M. G. (2001). The International Labour Organization's Latest Campaign to End Child Labor: Will it Succeed Where Others Have Failed. Transnat'l L. & Contemp. Probs., 11. 203-224.
• De Saussure, Ferdinand (2014). Genel Dilbilim Yazıları. (Çev., Savaş Kılıç). İstanbul: İthaki Yayınları.
• Dumas, C. (2013). Market Imperfections and Child Labor. World Development. 42. 127-142. doi: 10.1016/j.worlddev.2012.08.004.
• Duryea, S., & Arends-Kuenning, M. (2003). School Attendance, Child Labor and Local Labor Market Fluctuations in Urban Brazil. World Development. 31(7). 1165-1178. doi: 10.1016/S0305-750X(03)00065-2.
• Edmonds, E. V., & Pavcnik, N. (2006). International Trade and Child Labor: Cross-Country Evidence. Journal of International Economics. 68(1). 115-140. doi: 10.1016/j.jinteco.2005.01.003.
• Ersado, L. (2005). Child Labor and Schooling Decisions in Urban and Rural Areas: Comparative Evidence from Nepal, Peru, and Zimbabwe. World Development. 33(3). 455-480. doi: 10.1016/j.worlddev.2004.09.009.
• Fassa, A. G., Facchini, L. A., Dall'Agnol, M. M., & Christiani, D. C. (2000). Child Labor and Health: Problems and Perspectives. International Journal of Occupational and Environmental Health. 6(1). 55-62. doi: 10.1179/oeh.2000.6.1.55.
• Fiske, J. (2017). İletişim Çalışmalarına Giriş. (Çev., Süleyman İrvan). 5. Basım. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Gazi, M. A., & Çakı, C. (2018). Siyahi Ayrımcılığa Karşı Hazırlanan Kamu Spotu Reklamları. International Journal of Labour Life and Social Policy. 1(2). 48-62. Guiraud, P. (2016). Göstergebilim. (Çev., Mehmet Yalçın). 3. Baskı. Ankara: İmge Kitabevi.
• Gunnarsson, V., Orazem, P. F., & Sánchez, M. A. (2006). Child Labor and School Achievement in Latin America. The World Bank Economic Review. 20(1). 31-54. doi: 10.1093/wber/lhj003.
• Gülada, M. O. (2018). Korku Çekiciliği Kavramının Trafik Kazalarını Konu Alan Kamu Spotu Reklamlarında Kullanımı. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi. 1(2). 131-143.
• Gülada, M. O. ve Çakı, C. (2018). Trafik Güvenliğini Konu Alan Kamu Spotlarında Korku Çekiciliği Kavramının Kullanımı: Brezilya Kamu Spotları Üzerine İnceleme. 3. Uluslararası El Ruha Sosyal Bilimler Kongresi. 254-260. Şanlıurfa.
• Harunoğulları, M. (2016). Suriyeli Sığınmacı Çocuk İşçiler ve Sorunları: Kilis Örneği. Göç Dergisi. 3(1). 29-63. doi: 10.33182/gd.v3i1.554.
• Horrell, S., & Humphries, J. (1995). The Exploitation of Little Children: Child Labor and the Family Economy in the Industrial Revolution. Explorations in Economic History. 32(4). 485-516. doi: 10.1006/exeh.1995.1021.
• ILO (2017). Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO). [https:/ /www. ilo.org/ global/ topics/ child- labour/ lang-- en/index. htm]. (Erişim: 01.04.2019).
• Jafarey, S., & Lahiri, S. (2002). Will Trade Sanctions Reduce Child Labour?: The Role of Credit Markets. Journal of Development Economics. 68(1). 137-156. doi: 10.1016/S0304-3878(02)00009-3.
• Kalkan Kocabay, Hasibe (2008). Tiyatroda Göstergebilim. İstanbul: E Yayınları.
• Kana, M., Phoumin, H., & Seiichi, F. (2010). Does Child Labour Have a Negative Impact on Child Education and Health? A Case Study in Rural Cambodia. Oxford Development Studies. 38(3). 357-382. doi: 10.1080/13600818.2010.505682.
• Kirby, P. (2005). A Brief Statistical Sketch of The Child Labour Market in Mid-Nineteenth-Century London. Continuity and Change. 20(2). 229-245. doi: 10.1017/S0268416005005564.
• Kulzy (2010). Esaret Konulu Kamu Spotu Reklamı. [https:// www. kulzy. com/ work /65761/ delhi- police/ print/ child- labour/]. (Erişim: 28.03.2019).
• Maconachie, R., & Hilson, G. (2016). Re-Thinking the Child Labor “Problem” in Rural Sub-Saharan Africa: The Case of Sierra Leone’s Half Shovels. World Development. 78. 136-147. doi: 10.1016/j.worlddev.2015.10.012.
• Moehling, C. M. (1999). State Child Labor Laws and The Decline of Child Labor. Explorations in Economic History. 36(1). 72-106. doi: 10.1006/exeh.1998.0712.
• Nardinelli, C. (1980). Child Labor and the Factory Acts. The Journal of Economic History. 40(4). 739-755. doi: 10.1017/S0022050700100166.
• Neumayer, E., & De Soysa, I. (2005). Trade Openness, Foreign Direct İnvestment and Child Labor. World Development. 33(1). 43-63. doi: 10.1016/j.worlddev.2004.06.014.
• Patrinos, H. A., & Psacharopoulos, G. (1997). Family Size, Schooling and Child Labor in Peru–An Empirical Analysis. Journal of Population Economics. 10(4). 387-405.
• Psacharopoulos, G. (1997). Child Labor Versus Educational Attainment Some Evidence from Latin America. Journal of Population Economics. 10(4). 377-386.
• Ranjan, P. (2001). Credit Constraints and the Phenomenon of Child Labor. Journal of Development Economics. 64(1). 81-102. doi: 10.1016/S0304-3878(00)00125-5.
• Rifat, M. (2013). Açıklamalı Göstergebilim Sözlüğü: Kavramlar, Yöntemler, Kuramcılar, Okullar. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Smolin, D. M. (1998). Conflict and Ideology in The International Campaign Against Child Labour. Hofstra Lab. & Emp. LJ. 16. 383-451.
• Smolin, D. M. (2000). Strategic Choices in The International Campaign Against Child Labor. Human Rights Quarterly. 22. 942-987.
• Tanyeri Mazıcı, E., & Çakı, C. (2018). Adolf Hitler’in Korku Çekiciliği Bağlamında Kamu Spotu Reklamlarında Kullanımı. Erciyes İletişim Dergisi. 5(3). 290-306. doi: 10.17680/erciyesakademia.369487.
• Tor, H. (2010). Türkiye’de Çocuk İşçiliğinin Boyutları. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks. 2(2). 25-42.
• United Way (2018). Meslek Konulu Kamu Spotu Reklamı. [https://www.unitedway.org/]. (Erişim Tarihi: 28.03.2019).
• Updateordie (2015). Oyuncak Konulu Kamu Spotu Reklamı. https://www. updateordie. com/2015 /06/07/ fcb-lisboa-a-infancia- termina- quando-o- trabalho-comeca/. (Erişim: 28.03.2019).
• Yadav, S. K., & Sengupta, G. (2009). Environmental and Occupational Health Problems of Child Labour: Some Issues and Challenges for Future. Journal of Human Ecology. 28(2). 143-148. doi: 10.1080/09709274.2009.11906230.
• Zabaleta, M. B. (2011). The Impact of Child Labor on Schooling Outcomes in Nicaragua. Economics of Education Review. 30(6). 1527-1539. doi: 10.1016/j.econedurev.2011.08.008.