Türkiye Selçuklu ve Beylikler Devrinde Kitap İthâf Etme Geleneği

Year 2016, Volume: 2 Issue: 4, 0 - 0, 29.06.2017

Seyhan Dobra

Abstract

Bu çalışmanın amacı; Türkiye Selçuklu Devleti ve akabinde Beylikler döneminde
telif edilen muhtelif eserleri ve kitap ithâf geleneğini irdelemektir. Tarihsel
süreçte kitap, insanlığın gelişimi adına elzem bir misyon üstlenmiştir.
Bu eksende kitaplar hem İslâm hem de Batı dünyasında âli bir konumda yer
almıştır. Asıl konumuz olması hasebiyle, Türkiye Selçuklu Devleti ve Beylikler
döneminde de evvel İslâm devletlerinde olduğu gibi kitaba ilgi büyük
olmuştur. Bu sürece XII. yüzyılın son çeyreğinde Anadolu’nun dış siyasette
ki mevcut ortamı da etkide bulunmuştur. Bu doğrultuda İslâm coğrafyasının
çeşitli bölgelerindeki ilim merkezlerinden âlimler Anadolu’ya gelmişlerdir.
Böylece Anadolu’da, ilim adamlarınca vücûda getirilen muazzam bir fikri
zemin oluşmuştur. Bu aşamada dini, tasavvufi, felsefi, edebi, tarihi, siyasi,
ahlâki vs. temalar ile manzum ya da mensur olmak üzere çeşitli eserler telif
edilmiştir. Bu eserlerin bazıları, müellifleri tarafından devrin siyasi büyüklerine
ithâf edilmiştir. Arapça ya da Farsça yazılan bu kitaplar gerek bireysel
olarak gerekse kalabalık irfân meclislerinde uzun yıllar şevkle okunagelmiştir.