ERGENLERİN SALDIRGANLIK VE SİBER ZORBALIK DAVRANIŞLARI ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN İNCELENMESİ

Year 2015, Issue: 61, 323 - 336, 30.01.2015

Adem Peker

Abstract

Özet
Bu çalışmanın amacı ergenlerin saldırganlık ve siber zorbalık davranışları arasındaki ilişkileri incelemektir. Araştırma 393 ortaöğretim öğrencisi üzerinde yapılmıştır. Katılımcılara Saldırganlık Ölçeği ile Siber Zorbalık Ölçeği uygulanmıştır. Araştırma da Pearson korelasyon katsayısı ve aşamalı çoklu regresyon analizi tekniklerinden yararlanılmıştır. Saldırgan davranışlar ile siber zorbalık arasındaki ilişkileri incelemek için yapılan korelasyon analizi sonucunda saldırganlık ölçeğinin alt boyutları ile siber zorbalık arasında anlamlı ve pozitif ilişkilerin olduğu görülmüştür. Saldırganlığın siber zorbalığı yordamasını incelemek amacıyla ise aşamalı çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, dolaylı ve fiziksel saldırganlık puanlarının siber zorbalığı anlamlı düzeyde yordadığı; sözel, öfke ve düşmanlık saldırganlık puanlarının ise siber zorbalığı anlamlı bir düzeyde yordamadığı görülmüştür.


Ergenlerin Saldırganlık Davranışları, Siber Zorbalık, Ergenlik Dönemi.

Keywords

Ergenlerin Saldırganlık Davranışları, Siber Zorbalık, Ergenlik Dönemi.

References

• Agatston, P. W., Kowalski, R. ve Limber, S. (2007). Students’ perspectives on cyberbullying. Journal of Adolescent Health, 41, 59-60.
• Akduman, G.G., Çolak, M. ve Cantürk, G. (2007). Çocuklarda kendilik algısı ve saldırganlık eğilimi ilişkisi: Erzurum Örneği. Adli Psikiyatri Dergisi, 4 (3), 3- 12.
• Arıcak, O. T. (2009). Psychiatric symptomatology as a predictor of cyberbullying among university students. Eurasian Journal of Educational Research, 34, 167-184.
• Arıcak, T., Siyahhan, S., Uzunhasanoglu, A., Sarıbeyoglu, S., Çıplak, S., Yılmaz, N. ve Memmedov, C. (2008). Cyberbullying among Turkish adolescents. Cyberpsychology & Behavior, 11(3), 253-261.
• Ayan, S. (2007). Aile içinde şiddete uğrayan çocukların saldırganlık eğilimleri. Anatolian Journal of Psychiatry, 8, 206-214.
• Baron, R.A. ve Richardson, D.R. (1994). Human Aggression (2nd ed.). New York, NY: Plenum Press.
• Belsey, B. (2007). Cyberbullying: A realand growing threat. ATA Magazine, 88(1), 14- 21.
• Beran, T. ve Li, Q. (2005). Cyber-harassment: A study of a new method for an old behavior. Journal of Educational Computing Research, 32, 265–277.
• Berkowitz, L. (1993). Aggression: Its causes, con-sequences, and control. New York: Academic Press.
• Boxer, P. ve Tisak, M.S. (2005). Children’s beliefs about the continuity of aggression. Aggressive Behavior, 32 (2), 172-188.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Can, S. (2002). “Aggression Questionnaire” Adlı Ölçeğin Türk Popülasyonunda Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Genelkurmay Başkanlığı Gülhane Askeri Tıp Akademisi Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Servis Şefliği, Uzmanlık Tezi, İstanbul..
• Chisholm, J. F. (2006). Cyberspace violence against girls and adolescent females. Annals of the New York Academy of Sciences, 1087(1), 74-89.
• Çetin, B., Eroğlu, Y., Peker, A., Akbaba, S. ve Pepsoy, S. (2012). Ergenlerde ilişkiselkarşılıklı bağımlı benlik kurgusu, siber zorbalık ve psikolojik uyumsuzluk arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), 637-653.
• Çetin, B., Peker, A., Eroğlu, Y. ve Çitemel, N. (2011). Siber zorbalığın ve mağduriyetin bir yordayıcısı olarak ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmalar: Ergenler için bir ön çalışma.
• International Online Journal of Educational Sciences, 3(3), 1064-1080.
• David-Ferdon, C. ve Hertz, M.F. (2007). Electronic media, violence, and adolescents: An emerging health problem. Journal of Adolescent Health, 41, 1-5.
• Dilmaç, B. (2009). Sanal zorbalığı yordayan psikolojik ihtiyaçlar: Lisans öğrencileri için bir ön çalışma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(3), 1291-1325.
• Efilti, E. (2008). Orta oğretim kurumlarında okuyan oğrencilerin saldırganlık ve denetim odağının karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 213-230.
• Eroğlu, Y. (2014). Ergenlerde siber zorbalık ve mağduriyeti yordayan risk etmenlerini belirlemeye yönelik bütüncül bir model önerisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• Erdur-Baker, Ö. ve Kavşut, F. (2007). Akran zorbalığının yeni yüzü: Siber zorbalık. Eğitim Araştırmaları, 27, 31-42.
• Eroğlu, Y. ve Peker, A. (2011). Aileden ve arkadaştan algılanansosyal destek ve siber mağduriyet: Yapısal eşitlik modeliyle birinceleme. Akademik Bakış Dergisi, 27,1-20.
• Gökbüzoğlu, B. (2008). Ergenlerin saldırganlık düzeyleri ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Harman, J. P., Hansen, C. E., Conchran, M. E. ve Lindsey, C. (2005). Liar, liar: Internet faking but not frequency of use affects social skills, self esteem, social anxiety, and aggression. CyberPsychology & Behavior, 8, 1.
• Hinduja, S. ve Patchin, J.W. (2009). Bullying beyond the schoolyard: Preventing and responding to cyberbullying. California: Carwin Pres.
• Kaplan, B. (2012). Ergenlerden bağlanma ve saldırganlık davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Karasar, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Katzer, C., Fetchenhauer, D. ve Belschak, F. (2009). Cyberbullying: Who are the victims? A comparison of victimization in internet chatrooms and victimization in school. Journal of Media Psychology, 21(1), 25–36.
• Kılıçarslan, S. (2009). İlköğretim 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin akılcı olmayan inançları ile saldırganlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Kirby, E. (2008). Eliminate bullying - A legal imperative. A Legal Memorandum, 8(2), 1-6.
• Kowalski, R. M., Limber, S. P. ve Agastson, W. P. (2008). Cyber bullying in the digital age. Malden, MA: Wiley-Blackwell Publishing.
• Kowalski, R.M. ve Limber, S.P. (2007). Electronic bullying among middle school students. The Journal of Adolescent Health: Official publication of the Society for Adolescent Medicine, 41(6), 22-30.
• Law, D.M., Shapka, J.D., Domene, J.E. ve Gagne, M.H. (2012). Are cyberbullies really bullies? An investigation of reactive and proactive online aggression. Computers in Human Behavior, 28, 664-672.
• Miotto, P. ve Preti A. (2007). Eating disorders and suicide ideation: The mediating role of depression and aggressiveness. Comprehensive Psychiatry, 48 (3), 218-224.
• Mishna, F., Khoury-Kassabri, M., Gadalla, T. ve Daciuk, J. (2012). Risk factors for involvement in cyber bullying: Victims, bullies, and bully-victims. Children and Youth Services Review, 34, 63-70.
• Nishina, A., Juvonen, J. ve Witkow, M.R. (2005). Sticks and Stones may break my bones, but names will make me feelsick: The psychosocial, somatic, and scholastic consequences of peer harassment. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 34(1), 37–48.
• Patchin, J.W. ve Hinduja, S. (2006). Bullies move beyond the schoolyard: A preliminary look at cyberbullying. Youth Violence and Juvenile Justice, 4(2), 148–169.
• Palmer, J. ve Thakordas, V. (2003). Relationship between bullying and scores on the buss perry aggression questionnaire among imprisoned male offenders. Aggressive Behavior, 31, 56–66.
• Peker, A. (2013a). İnsani değerler yönelimli psiko-eğitim programının problemli internet kullanımı ve siber zorbalık üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Peker, A. (2013b). Ortaokul öğrencilerinin siber zorba ve siber mağdur olma durumu. 5. Uluslararası Risk Altında ve Korunması Gereken Çocuklar Sempozyumu, 1-3 Kasım, Antalya.
• Peker A., Eroğlu Y. ve Çitemel, N. (2012). Boyun eğici davranışlar ile siber zorbalık ve siber mağduriyet arasındaki ilişkide cinsiyetin aracılığının incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 9 (1), 205-221.
• Raskauskas, J. ve Stoltz, A.D. (2007). Involvement in traditional and electronic bullying among adolescents. Developmental Psychology, 43, 564-575.
• Rill, L., Baiocchi, E., Hopper, M., Denker, K. ve Olson, L.O. (2009). Exploration of the relationship between self-esteem, commitment, and verbal aggressiveness in romantic dating relationships. Communication Reports, 22 (2), 102-113.
• Seçer, İ. (2013). SPSS ve Lisrel ile pratik veri analizi. Ankara: Anı Yayınları.
• Storm, P. S. ve Storm, R. D. (2004). Cyberbullying by adolescents: A preliminary assessment. The Educational Forum, 70, 21 – 32.
• Şahin, M., Sarı, S.V., Özer, Ö. ve Er, S.H. (2010). Lise öğrencilerinin siber zorba davranışlarında bulunma ve maruz kalma durumlarına ilişkin görüşleri. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 257-270.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (sixth edition). Harlow, Essex: Pearson Education.
• Temel, D. (2008). The role of perceived social problem solving, narcissism, selfesteem and gender in predicting aggressive behaviors of high school students. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Topçu, Ç. ve Erdur-Baker, Ö. (2010). The revised cyberbullying inventory (RCBI): Validity and reliability studies. Procedia and Social Behavioral Sciences, 5, 660-664.
• Topçu, Ç. (2008). The relationship of cyberbullying to empathy, gender, traditional bullying, internet use and adult monitoring. Unpublished master dissertation, Middle East Technical University, Ankara.
• Uğur, E. (2013). Lise öğrencilerinin kişilerarası ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmaları ve saldırganlık tepkileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Willard, N. (2007). Cyberbullying and cyberthreats: Responding to the challenge of online social aggression, threats, anddistress.Illionis: Champaign Research Press. Williams, K. R. ve Nancy G. G. (2007). Prevalence and predictors of internet bullying. Journal of Adolescent Health, 41, 14-21.
• Wolak, J., Mitchell, K.J. ve Finkelhor, D. (2007). Does online harassment constitute bullying? An exploration of online harassment by known peersand online-only contacts, Journal of AdolescentHealth, 41, 51-58.
• Yalçın, İ. (2007). Ailelerinden algıladıkları destek düzeyleri farklı lise öğrencilerinin saldırganlık düzeyleri. Eurasian Journal of Educational Research, 26, 209– 220.
• Yaman, E., Eroğlu, Y. ve Peker, A. (2011). Okul zorbalığı ve siber zorbalık. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Yaman, E. ve Peker, A. (2012). Ergenlerin siber zorbalık ve siber mağduriyete ilişkin algıları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(3), 819-833.
• Ybarra, M. L. (2004). Linkages between depressive symptomatology and internet harassment among young regular internet users, CyberPsychology & Behavior, 7(2), 247-257.
• Ybarra, M. L., Diener-West, M. ve Leaf, P. J. (2007). Examining the overlap in internet harassment and school bullying: Implications for school intervention. Journal of Adolescent Health, 41, 42-50.
• Ybarra, M.L. ve Mitchell, K.J. (2004). Online aggressor/targets, aggressors, andtargets: A comparison of associated youth characteristics. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 45(7), 1308-1316.
• Yeğen, B. (2008). Ortaöğretim öğrencilerinin sosyal uyumları ile saldırganlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Kadıköy İlçesi Örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul