Mükelleflerin Vergiye Karşı Tutum ve Davranışlarını Etkileyen Çeşitli Değişkenler Arasındaki İlişkinin Analizi

Year 2008, Volume: 8 Issue: 8, - , 01.12.2008

Ali Çelikkaya , Hüseyin Gürbüz

Abstract

Vergi yükümlülüğünün yerine getirilmesinde mükelleflerin tutum ve davranışlarının büyük önemi vardır. Bu çalışmada, mükelleflerin tutum ve davranışları ile “yaş”, “cinsiyet”, “eğitim”, “denetim” ve “af” gibi değişkenler arasındaki “anlamlı” bir takım ilişkileri ortaya konmuştur. Ulaşılan sonuçlar vergi kaçakçılığı ile mücadele açısından önemli ipuçları içermektedir. Çalışmada 1750 adet verinin (Ki-kare) analizi sonuçları yer almaktadır. Veriler, toplam 48 soru ve iki bölümden oluşan bir anket çalışmasına dayanmaktadır. Hedef kitle olarak Eskişehir ilinde ikamet eden ve gerçek usulde vergilendirilen gelir vergisi mükellefleri seçilmiş ve söz konusu mükelleflerle yüz yüze görüşmeler yapılmıştır. Bu kadar yüksek sayıya ulaşılmasında mali konularda eğitimli öğrenci anketörlerden de büyük yardım alınmıştır. Elde edilen bulgular tablo ve grafikler halinde gösterilmiş olup Türk Vergi Sistemini iyileştirilmesine yönelik somut öneriler getirmektedir.

Keywords

-

References

• Andreoni, James, Brian Erard ve Jonathan Feinstein (1998), “Tax Compliance”, Journal of Economic Literature, (36), 818–861.
• Bayraklı, Hasan Hüseyin, Naci Tolga Saruç ve İsa Sağbaş (2004), “Vergi Kaçırmayı Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi ve Vergi Kaçaklarının Önlenmesi: Anket Çalışmasının Bulguları”, Yaklaşım Yayınları, Ankara, 204–254.
• Bülbül, Serpil Ergün (2001), Çözümsel İstatistik, Alfa yayınları: 1006, Dizi No: 81, İstanbul.
• Çelikkaya, Ali (2002), “Mükelleflerin Vergiye Gönüllü Uyumunu Etkileyen Faktörler”, E-Akademi Dergisi, (5), <http://www.e-akademi.org/arsiv.asp?sayi=5>, 28.07.2007.
• Çelikkaya Ali, Hüseyin Gürbüz (2006), “Mükelleflerin Vergiye Gönüllü Uyumunu Etkileyen Faktörlerin Analizi: Bir Alan Çalışması”, İktisat-İşletme ve Finans Dergisi, (10), 135–139.
• Çoban, Hilmi ve Selami Sezgin (2004), “Vergi Mükelleflerinin Davranışları Üzerine Ampirik Bir İnceleme: Denizli Örneği”, XIX. Maliye Sempozyumu, 10–14 Mayıs 2004 Uludağ Üniversitesi, Antalya, 776–792.
• Gerçek, Adnan ve Mehmet Yüce (1998), Mükelleflerin Vergiye Bakışı Açısından Türk Vergi Sisteminin Değerlendirilmesi, Bursa Ticaret Odası.
• Kolçak, Menşure (2000), Erzurum’daki Mükelleflerin Vergi Karşısındaki Durumu, Ticaret ve Sanayi Odası Eğitim Yayınları, Erzurum.
• Muter, Naci, Süreyya Sakınç ve Kemal Çelebi (1993), Mükelleflerin Vergi Karşısındaki Tutum ve Davranışlarının Araştırılması, Manisa.