KALKINMA PLANLARI KAPSAMINDA TURİZM ENDÜSTRİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2016, Sayı: 11, 186 - 201, 01.07.2016

Ahmet Büyükşalvarcı , Mustafa Cüneyt Şapcılar , Selman Bayrakcı

Öz

Türkiye’de turizm endüstrisinin gelişimi, planlı dönem öncesi (1923-1963) ve planlı dönem (1963’ten sonra) olmak üzere iki dönemde incelenmektedir. Turizmin gelişmesinde önemli bir yere sahip olan Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türk turizminin gelişmesi ve Türkiye’nin tanıtılması için yaptığı çalışmalar neticesinde son yıllarda çok önemli gelişmeler yaşanmaktadır. Bu kapsamda bakanlığın ekonomik büyüme, istihdamın arttırılması, bölgesel gelişmişlik düzeyinin dengelenmesi, ekonominin dış rekabete açılması gibi politikalar üzerine kurulduğu gözlenmektedir. Bu amaçla, birçok yasal düzenleme gerçekleştirilmiş̧, kalkınma planları uygulanmaya başlanmıştır. Özellikle 1982 yılında yürürlüğe giren, 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu, yürürlük tarihinden bugüne turizm sektörünün ülke gündeminde kalmasına, turizm için olmazsa olmaz olan konaklama, yeme-içme, eğlence gibi alanları kapsayan sektörel gelişime katkı sağlamaktadır. Bu bağlamda çalışmanın amacı, Kalkınma Planları kapsamında turizm faaliyetlerini değerlendirmek ve Türkiye ekonomisine katkılarını irdelemektir. Çalışma, ikincil veri kaynakları incelenerek yapılmıştır. Bu doğrultuda, akademik çalışmalar, raporlar, resmi bildirgeler ve haberler taranarak veriler elde edilmiştir. Bu veriler sonucunda, Turizm Bakanlığı dönemindeki politikalar, teşvikler ve faaliyetler incelenerek etkileri irdelenmiştir. Ayrıca, dönemsel olarak turizmin gelişimi incelenerek, Türkiye ekonomisine katkıları değerlendirilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Turizm Endüstrisi, Kalkınma Planları, turizmin gelişi

Kaynakça

• Adaçay, F. R. (2013). Kalkınma ve sanayileşme stratejileri. B. Günsoy, & C. Özsoy içinde, İktisadi Kalkınma (s. 56-87). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Yayınları.
• Bükey, A. (2012). Bölgesel kalkınma ve il stratejik planlarında turizm stratejilerinin ele alınışı: karşılaştırmalı bir değerlendirme. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı. Sakarya.
• Bozok, D. ve Şahin, S. (2009). Türkiye'de uygulanan turizm politikaları. Ş. Çavuş, Z. Ege, & O. E. Çolakoğlu içinde, Türk Turizm Tarihi: Yapısal ve Sektörel Gelişim (s. 255-288). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Coşkun, N. (2010). Türkiye'de turizm politikaları ve turizm sektörü üzerindeki etkileri. Uzmanlık Tezi, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Çımat, A. ve Bahar, O. (2003). Turizm sektörünün türkiye ekonomisi içindeki yeri ve önemi üzerine bir değerlendirme. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 6, s. 1-18.
• Devlet Planlama Teşkilatı. (1963). Kalkınma planı (Birinci Beş Yıl) 1961-1967.
• Devlet Planlama Teşkilatı. (1967). Kalkınma planı (İkinci Beş Yıl) 1968-1972.
• Devlet Planlama Teşkilatı. (1972). Kalkınma planı (Üçüncü Beş Yıl) 1973-1977.
• Devlet Planlama Teşkilatı. (1979). Kalkınma planı (Dördüncü Beş Yıl) 1979-1983.
• Devlet Planlama Teşkilatı. (1984). Kalkınma planı (Beşinci Beş Yıl) 1985-1989.
• Devlet Planlama Teşkilatı. (1989). Kalkınma planı (Altıncı Beş Yıl) 1990-1994.
• Devlet Planlama Teşkilatı. (1995). Kalkınma planı (Yedinci Beş Yıl) 1996-2000.
• Devlet Planlama Teşkilatı. (2000). Kalkınma planı (Sekizinci Beş Yıl) 2001-2005.
• Devlet Planlama Teşkilatı. (2006). Kalkınma planı (Dokuzuncu Beş Yıl) 2007-2013.
• Dinçer, M. Z. (1993). Turizm ekonomisi ve türkiye ekonomisinde turizm. İstanbul: Filiz Kitabevi.
• İçöz, O., Var, T. ve İlhan, İ. (2009). Turizm planlaması ve politikası. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Kalkınma Bakanlığı. (2013). Kalkınma planı (Onuncu Beş Yıl) 2014-2018.
• Karslı, H. (1997). Türkiye’de planlı dönemde turizm yatırımları ve uygulanan politikalar. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kaya, İ. (1997). Sürdürülebilir turizm kalkınması ve ülkemiz açısından bir değerlendirme. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Anabilim Dalı. Balıkesir.
• Kozak, N., Kozak, M. A., ve Kozak, M. (2009). Genel turizm: ilkeler-kavramlar (8. baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Olalı, H. (1990). Turizm politikası ve planlaması. İstanbul: İşletme Fakültesi Yayınları.
• Özaslan, İ. (1992). Turizm toplantıları (1990-1991: İstanbul-Antalya). İstanbul: İstanbul Ticaret Odası.
• Öztürk, A., ve Aslanoğlu, M. (1998). Ekonomik planlama. Bursa: Ekin Kitabevi Yayınları.
• Sözen, M. Ö. (2006). 1982 sonrası dönemde Türkiye'de uygulanan turizm politikaları ve turizm politikalarının Çanakkale ekonomisine etkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı, Çanakkale.
• Sözen, M. Ö. (2007). 1982 Sonrasında Türkiye'de uygulanan turizm politikalarının Çanakkale turizmine etkileri. Sosyo Ekonomi, 2, 63-88.
• Şahin, A. (1989). 21. yüzyıla girerken Türkiye'nin turizm sektörüne uyguladığı teşvik politikalarının genel bir değerlendirilmesi. İktisat Fakültesi Mecmuası, 47(1-4), 307-322.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2012). Türkiye’de turizm sektörüne sağlanan teşvik ve destekler. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü.
• Türk Dil Kurumu. (2016, Ocak 15). Güncel türkçe sözlük. tdk: http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.56a69982776a37.72240983
• Turizm istatistikleri bülteni 1995. (1996). Ankara: TB Yayınları.
• Usta, Ö. (2014). Turizm: genel ve yapısal yaklaşım (4. baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Zengin, B. (2010). Turizm sektörünün türkiye ekonomisine reel ve moneter etkileri. Akademik İncelemeler Dergisi, 5(1), s. 102-126.