TÜRKİYE’NİN ERKEN DÖNEM OLİMPİZM SERÜVENİ VE AY-YILDIZ’IN OLİMPİYAT OYUNLARI’NDA İLK RESMİ TEMSİLİ (1896-1921)

Year 2020, Volume: 18 Issue: Spor Tarihi Özel Sayı, 21 - 55, 19.05.2020

Tolga Şinoforoğlu

https://doi.org/10.33689/spormetre.728876

Cited By: 1

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Osmanlı Devleti döneminde Türkiye’de olimpik hareket ve olimpizmin tarihi gelişimini incelemektir. İlk olimpiyat oyunlarından itibaren başlangıçta siyasi ve politik bağlamda olimpizm ile ilişki içerisinde olan Osmanlı Devleti, 20. yüzyılın başlarından itibaren olimpik hareketle resmi temaslarda bulunmaya başlamıştır. 1896, 1900 ve 1904 Olimpiyat Oyunları’nda resmi olarak temsil edilmeyen Osmanlı Devleti’nin olimpizm ile ilk defa tanışması 1905 Brüksel Birleşimi’ne Osmanlı Hükümeti’ni temsilen gönderilen Brüksel Maslahatgüzarı Mihran Kavafyan Efendi ile gerçekleşmiştir. 1906 Ara Olimpiyat Oyunları’na önemli sayıda katılım olmuş ancak oyunlar Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) tarafından tanınmamaktadır. 1908 Londra Olimpiyat Oyunları resmi raporunda Türkiye’den iki sporcunun adı geçiyor olsa da bu sporcuların müsabakalara katıldıklarına dair mevcut bir belge yoktur. Temmuz 1908’de ilan olunan II. Meşrutiyet’in hemen ardından Selim Sırrı Tarcan, Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi’ni (TMOK) kurma girişimlerine başlamıştır. IOC tarafından 1911 yılında tanınan TMOK’un Osmanlı Devleti tarafından tanınması ise ilerleyen yıllarda olmuştur. Türkiye’de olimpizmin öncüsü olan Selim Sırrı Tarcan, 15 Aralık 1908’de IOC’nin Türkiye temsilcisi seçilmiş, 1908-1914 yılları arasında katıldığı IOC toplantılarında olimpizm felsefesinin öğretim ve yaygınlaştırma yöntemleri hakkında bilgilenerek, olimpiyat ruhunu, yeni oluşmakta olan spor çevrelerine tanıtmaya ve benimsetmeye çalışmıştır. Bu faaliyetlerin bir sonucu olarak Türkiye resmi olarak ilk defa 1912 Stockholm Olimpiyat Oyunları’nda iki Ermeni sporcu ile temsil edilmiştir. 1916 Berlin Olimpiyat Oyunları’nın I. Dünya Savaşı nedeniyle yapılmaması ve Türkiye’nin 1919’da “savaşı çıkaran ülkelerden” olduğu gerekçesiyle IOC’den ihraç edilmesi neticesinde 1920 Anvers Oyunları’na katılmaması sonucu, 1912 Stockholm Oyunları Osmanlı Devleti’nin resmi olarak katıldığı ilk ve son oyunlar olmuştur.

Keywords

Olimpizm, olimpik hareket, olimpiyat, Selim Sırrı Tarcan, Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi

References

• A pageant of nations. (1904, Eylül 6). The St. Louis Republic, s. 4.
• As, E. (2016). İmparatorluktan Cumhuriyete geçiş sürecinde bir ulusararası entegrasyon örneği olarak Modern Olimpiyatlara katılım. Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, (59), 1-49.
• [Atabeyoğlu, C.]. (1956a, 26 Eylül). 1908 olimpiyadına katılan tek Türk sporcusu kimdir? Cumhuriyet, s. 6.
• [Atabeyoğlu, C.]. (1956b, 27 Eylül). 1908 olimpiyadına katılan tek Türk sporcusu kimdir? Cumhuriyet, s. 6.
• [Atabeyoğlu, C.]. (1956c, 25 Ekim). Spor tarihimizin karanlık kalmış noktası aydınlandı. Cumhuriyet, s. 6.
• Atabeyoğlu, C. (2004). Olimpiyatlarda Türk sporcuları. Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi yayınları-14, İstanbul: Türkiye Milli Olimpiyat Cemiyeti.
• Athletisme Ottoman. (1908). Revue Olympique, (34), 158-159.
• Baltacıoğlu, İ. H. (1944, Nisan 6). Selim Sırrı Tarcan. Yeni Adam, s. 2.
• Başar, Ü. (2019). Osmanlı Olimpiyat Komitesi’nin kuruluşu hakkında doğru bilinen yanlışlar. Türk İdare Dergisi, 91(488), 99-122.
• Bay Mıgırdiç Mıgıryan Stockholm Stadion Gazetesi Matbaasında. (1912). Marmnamarz, 2(13), 233.
• Bergman, M. (1996). The centenary of olympic philateli. Olympic Review, 25(9), 67-74.
• BOA, Bab-ı Ali Evrak Odası (BEO), (09.Ca.1323), 2621-196506.
• BOA, Bab-ı Ali Evrak Odası (BEO), (19.Ş.1323), 738-55330.
• BOA, Bab-ı Ali Evrak Odası (BEO), (14.S.1323), 2555-191584.
• BOA, Bab-ı Ali Evrak Odası (BEO), (29.Ca.1323), 2656-199151.
• BOA, Bâb-ı Âlî Evrak Odası (BEO) (31.S.1327), 3511-263276.
• BOA, Bâb-ı Âlî Evrak Odası (BEO) (05.Ra.1327), 3521-264073. BOA, Bâb-ı Âlî Evrak Odası (BEO) (12.R.1330), 4025-301852.
• BOA, Dahiliye Altıncı Şube (DH.EUM.AYŞ. 6. Şb.) (29.Ca.1339), 53-78.
• BOA, Dahiliye Aşayiş Kalemi (DH.EUM.AYŞ) (ty), 64-49.
• BOA, Dahiliye Muhaberat-ı Umumiye Dairesi (DH.MUİ) (18.S.1328), 33-44.
• BOA, Dahiliye Nezareti Mektubi Kalemi (DH. MKT.), (02.Ra.1313), 418-66.
• BOA, Hariciye Nezareti İdare Kalemi (HR.İD), (16.03.1896), 1223-23.
• BOA, Hariciye Nezareti İdare Kalemi (HR.İD), (28.06.1912), 1223-29.
• BOA, Hariciye Nezareti İdare Kalemi (HR.İD), (08.08.1912), 1223-30.
• BOA, Hariciye Nezareti Siyasi (HR.SYS), (29.04.1895), 1003-8.
• BOA, Hariciye Nezareti Siyasi (HR.SYS), (19.03.1896), 1003-10.
• BOA, Hariciye Nezareti Siyasi (HR.SYS), (25.04.1896), 1003-12.
• BOA, Hariciye Nezareti Tahrirat (HR. TH.), (26.08.1895), 161-82.
• BOA, İrade Hariciye Evrakı (I.HR.), (09.Ş.1322), 391-25.
• BOA, İrade Hariciye Evrakı (I.HR.), (7.Ca.1323), 397-123/Ca-05.
• BOA, İradeler, Meclis-i Mahsus (İ..MMS.) (18.R.1330), 149-1330/R-06.
• BOA, Maarif Nezareti Evrakı Mektubi Kalemi (MF. MKT.) (04.Ra.1323), 853-42.
• BOA, Maarif Nezareti Evrakı Mektubi Kalemi (MF. MKT.) (02.C.1323), 874-68.
• BOA, Meclis-i Vükela Mazbataları (MV), (15.M.1324), 113-20.
• BOA, Meclis-i Vükela Mazbataları (MV) (18.R.1330), 227-70.
• BOA, Teftişat-ı Rumeli Evrakı (Rumeli Müfettişliği) Manastır Evrakı (TFR.I.MN), 91-9048.
• BOA, Teftişat-ı Rumeli Evrakı (Rumeli Müfettişliği) Selanik Evrakı (TFR.I.SL), 106-10533.
• BOA, Yıldız Perakende Evrakı Elçilik, Şehbenderlik, Ateşemiliterlik (Y.PRK.EŞA), (29.N.1313). 23-92.
• BOA, Yıldız Perakende Evrakı Umum Vilayet (Y.PRK.UM), (02.Ra.1315), 39-52.
• BOA, Yıldız Sadaret Hususi Maruzat (Y.A.HUS), (4.L.1313), 348-21.
• BOA, Yıldız Sadaret Hususi Maruzat (Y.A.HUS), (11.L.1313), 348-84.
• BOA, Yıldız Sadaret Hususi Maruzat (Y.A.HUS), (20.L.1313), 349-26.
• BOA, Yıldız Sadaret Hususi Maruzat (Y.A.HUS), (29.Za.1313), 351-107.
• Bolling, H. ve Yttergren, L. (2012). Stockholmsolympiaden 1912: Tävlingarna, människorna, staden. Stockholm: Stockholmia Förlag.
• Brownell, S. (2008). Introduction. S. Brownell (Ed.), The 1904 Anthropology Days and Olympics Games: Sport, race, and American imperiliasm. (s. 1-58) içinde. Lincoln: University of Nebraska Press.
• Buchanan, I. ve Lyberg, W. (2010). The biographies of all IOC-members. Part IV. Journal of Olympic History, 18(1), 49-58.
• Bulletin du Comité International Olympique. (1910). Revue Olympic, (60), 188.
• Bulletin officiel du Comité International Olympique. (1909). Revue Olympique, (37), 15-16.
• Collas, E. (1896). La politique. Les Jeux Olympiques (Supplement Du Messenger D’Athenes), (15), 69.
• Collins Concise Dictionary. (1995). Great Britain: HarperCollins Publishers
• Concours internationaux D’exercises Physiques et de sports, Rapports. (1901). Paris: Imprimerie Nationale.
• Cook, T. A. (1908). The Fourth Olympiad, being the official report, The Olympic Games of 1908. London: British Olympic Association
• Coubertin, P. D. (1909). Une campaigne de vingt-et-un ans (1887-1908). Paris.
• Coubertin, P. D. (1976a). Olympic memoirs I, The Paris Congress and the revival of the Olympic Games. Olympic Review, (101-102), 156-163.
• Coubertin, P. D. (1976b). Olympic memoirs II, The conquest of Greece. Olympic Review, (103-104), 291-295.
• Coubertin, P. D. (1976c). Olympic memoirs III, The first Olympiad (Athens 1896). Olympic Review, (105-106), 410-417.
• Coubertin, P. D. (1977a). Olympic memoirs VI, 1904 - The third Olympiad in the United States and the IOC meeting in London. Olympic Review, (111), 33-37.
• Coubertin, P. D. (1977b). Olympic memoirs IX, The Fourth Olympias (London 1908). Revue Olympic, (114), 248-252.
• Coubertin, P. D. (1977c). Olympic memoirs X,The IOC in Berlin. Olympic Review, (115), 313-317.
• Coubertin, P. D. (1977d). Olympic memoirs XII, Budapest (1911). Revue Olympic, (118), 498-503.
• Coubertin, P. D. (1977d). Olympic memoirs XIII, The fift Olympiad (Stockholm 1912). Revue Olympic, (119), 562-567.
• Coubertin, P. D. (1978a). Olympic memoirs XVI, The four war years. Revue Olympic, (123), 52-56.
• Coubertin, P. D. (1978b). Olympic memoirs XVII, The sevnth Olympiad (Antwerp 1920). Revue Olympic, (124), 134-138.
• Coubertin, P. D., Philemon, T. J., Politis, N. G., Anninos, C. (1897). The Olympic Games B. C. 776 – A. D. 1896, Second Part, The Olympic Games in 1896. Athens: Cahrles Beck & London: H. Grevel.
• Çorlulu İbrahim Pehlivan. (1906, Mart 8). Sabah, s. 3, sü. 1-3.
• Demircioğlu, S. (2009). Milli Olimpiyat Komitesi tarihi yanlış. Erişim adresi: http://spor.haber7. com/spor/haber/412737-milli-olimpiyat-komitesi-tarihi-yanlis. Erişim tarihi: 19.06.2009.
• Demoyan, H. (2014). Patriotizm, competetive nationalism and minority’s successes: Armenian sports in the late Ottoman Empire in the pre-1915 period. International Journal of Armenian Genocide Studies, 1(1), 7-38.
• Discussions et décisions. (1909). Revue Olympique, (42), 88-89.
• Ecole de culture physique. (1908, Aralık 21). Stamboul, s. 3.
• Eichberg, H. (2008). The growth of the scientific standarts from Antrhropology Days to present days. S. Brownell (Ed.), The 1904 Anthropology Days and Olympics Games: Sport, race, and American imperiliasm. (s. 343-382) içinde. Lincoln: University of Nebraska Press.
• Ermeniler Stockholm’da. (1912). Marmnamarz, 2(13), 237.
• Fixation de la IV olympiade. (1904). Revue Olympique, 13, 70-71.
• Frollo, J. (1896). Les Philhellenes. Les Jeux Olympiques (Supplement Du Messenger D’Athenes), (15), 68-69.
• Geçmiş zaman olur ki. (1920). Spor Alemi, (23), 14-15.
• Georgiadis, K. (2003). Olympic Revival: The revival of the Olympic Games in modern times. Athens: Ekdotike Athenon.
• Güven, Ö. (2011). İlk modern olimpiyat oyunlarına (1896-Atina) yarışmak için giden ilk Türk sporcusu kimdir? Türk Yurdu, 31(286), 232-241.
• Harmandar Demirel, H. ve Yıldıran, İ. (2013). The philosophy of physical education and sport from ancient times to the enlightment. European Journal of Educational Research, 2(4), 191-202.
• IOC. (1905). Congres International de Sport et d’Education physique. Auxerre: Imprimerie Albert Lanier.
• IOC. (2011). Olympic summer games, Fonds list. Lausanne: Olympic Studies Centre
• IOC. (2020a). Dimitrios Tomprof. Erişim adresi: https://www.olympic.org/dimitrios-tomprof
• IOC. (2020b). Haret Varam Papazian. Erişim adresi: https://www.olympic.org/haret-varam-papazian
• IOC. (2020c). Loverdos. Erişim adresi: https://www.olympic.org/loverdos
• IOC. (2020d). Megerdik Megherian. Erişim Adresi: https://www.olympic.org/megerdik-megherian
• IOC. (2020e). Moullos. Erişim adresi: https://www.olympic.org/moullos
• IOC. (2020f).Turkey. Erişim adresi: https://www.olympic.org/turkey
• IOCA. (1911). 1911 Budapeşte Birleşimi tutanakları.
• Işıklı, A. (2012). Türkiye Fuar Albümü, Osmanlı Dönemi. İstanbul: İstanbul Fuar Merkezi Yayınları.
• Jönsson, A. (2012). Solskens olympiaden. Klocktornet Media Ab.
• Kahraman, Â. (1995). Osmanlı Devleti’nde spor. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Kaimakamis, V., Koronas, K., Stefanidis, P. ve Papdopoulos, P. (2001). The gymnastic competititon at the mesolympic Games of Athens (1906). Studies in Physical Culture and Tourism, 8, 17-36.
• Karayel, S. (1939). Türk spor tarihinde profesyonel güreşler ve namdar pehlivanlar. Beden Terbiyesi ve Spor, (9), Güreş eki, 11.
• Karayel, S. (1944). Koca Yusuf. İstanbul: Halid Kitabevi.
• King Edward VIII. (1908, 14 Temmuz). Daily Press, s. 8.
• King Edward opens the Olympic Games. (1908, 13 Temmuz). Evening Star, s. 1.
• Kluge, V. (1997). Olympische Sommerspiele: De Chronik I. Berlin: Sportverlag.
• Kluge, V. (2014). Cancelled but still counted, and never annulled: the Games of 1916. Journal of Olympic History, (2), 9-17.
• Koryürek, C. (2003). Olimpiyadlar. İstanbul: Stil Matbaacılık.
• Köksal, A. (2018). 1897 Türk-Yunan Harbi’nde Trabzon redif taburları, Karadeniz İncelemeleri Dergisi, (24), 235-268.
• [Krisyan, S.]. (1912). Cevabımız. Marmnamarz, 2(20), 361.
• La XIII réunion plénière du Comité International Olympique. (1911). Revue Olympique, (66), 85.
• Lambros, SP. P ve Polites, N. G. (1896). The Olympic Games B.C. 776.-A.D. 1896. Athens: Charles Beck Editor ve London: H. Grevel and Co.
• Le Jeux Olympiques, Distribution des prix. (1896). Les Jeux Olympiques (Supplement Du Messenger D’Athenes), (15), 65.
• Le stand. (1896). Les Jeux Olympiques (Supplement au no: 4, Du Messenger D’Athenes), (2), 5-6.
• Lennartz, K. (1998). The exclusion of the Central Empires from the Olympic Games in 1920. R. K. Barney, K. B. Wamsley, S. G. Martyn ve G. H. MacDonald (Ed.) Global and Cultural Critique: Problematizing the Olympic Games: Fourth International Symposium for Olympic Research (ss. 69-74) içinde. London: International Centre for Olympic Research.
• Lennartz, K. (2010). The Olympic Games and Politics, 1896-1916. R. Barney, J. Forstyh, ve M. Heine (Dd). Rethinking matters Olympic: Investigations into the Socio-Cultural Study 10th the Modern Olympic Movement Tenth International Symposium for Oympic Research (ss. 498-507) içinde. London: International Centre for Olympic Research.
• Les Travaux du Congress. (1894). Bulletin du Comite International de Jeux Olympiques. 1(1), 3-4.
• Londra’da Olimpiyad Oyunları. (1908, 15 Temmuz). Sabah, s. 3. sü. 4.
• Londra’da Olimpiyad Oyunları. (1908, 18 Temmuz). Sabah, s. 2. sü. 5-6.
• MacAloon, J. J. (2013). This great symbol: Pierre de Coubertin and the origins of the Modern Olympic Games. USA: Routledge.
• Mallon, B. (1998). The 1900 Olympic Games: Results for all Competitors in all events, with commentary. Jefferson, North Caroline and London: McFarland & Company Inc.
• Mallon, B. (1999). The 1904 Olympic Games: Results for all Competitors in all events, with commentary. Jefferson, North Caroline and London: McFarland & Company Inc.
• Mallon, B. (2000). The 1908 Olympic Games: Results for all Competitors in all events, with commentary. Jefferson, North Caroline and London: McFarland & Company Inc.
• Mallon, B. (2009). The 1906 Olympic Games: Results for all Competitors in all events, with commentary. Jefferson, North Caroline and London: McFarland & Company Inc.
• Mallon, B. ve Widlund, T. (1998). The 1896 Olympic Games: Results for all Competitors in all events, with commentary. Jefferson, North Caroline and London: McFarland & Company Inc.
• Mandell, D. (2011). 1896 The first modern olympics. Black Toad Publishing.
• Minutes of the session of the I.O.C. at Monaco 1927. (1927). Official Bulletin of the International Olympic Committee, (7), 11-14.
• Müller, N. (2000). Pierre de Coubertin 1863-1937, Olympism selected writings. Lausanne: International Olympic Committee.
• Nouvelles et Renseignements. (1896). Les Jeux Olympiques (Supplement au no: 10, Du Messenger D’Athenes), (8), 2.
• Olimpiyat Oyunları. (1896a, Nisan 2). İkdam, s. 2, sü. 3-4.
• Olimpiyat Oyunları. (1896b, Nisan 4). İkdam, s. 3, sü. 3-4.
• Olimpiyat Oyunları. (1896c, Nisan 10). İkdam, s. 3, sü. 1.
• Olimpiyat Oyunları. (1896d, Nisan 11). İkdam, s. 3, sü. 3.
• Olimpiyat Oyunları. (1896e, Nisan 14). İkdam, s. 3, sü. 1.
• Olimpiyat Oyunları. (1896f, Nisan 17). İkdam, s. 2, sü. 5-6.
• Olimpiyat Oyunları. (1896g, Nisan 19). İkdam, s. 2, sü. 2.
• Olimpiyat Oyunları. (1905, Ekim 21). Sabah, s. 3, sü. 5.
• Olimpiyat Oyunları. (1906a, Nisan 24). Tercüman-ı Hakikat, s. 2, sü. 3.
• Olimpiyat Oyunları. (1906b, Nisan 24). Tercüman-ı Hakikat, s. 2, sü. 3.
• Olimpiyat Oyunları. (1906c, Nisan 28). Tercüman-ı Hakikat, s. 3, sü. 5.
• Olimpiyat Oyunları’nda bir garabet. (1896, Nisan 16). İkdam, s. 2, sü. 2.
• Olympic Games begin in London. (1908, 13 Temmuz). Deseret Evening News, s. 1.
• Olympic Games open tomorrow. (1912, 28 Haziran). The Evening Herald, s. 1.
• Olympic Games will be begun tomorrow. (1912, 28 Haziran). The Daily Star-Mirror, s. 2.
• Olympiska Spelen I Stockholm 1912, Stadion-Program. (1912a, 6 Temmuz).
• Olympiska Spelen I Stockholm 1912, Stadion-Program. (1912b, 7 Temmuz).
• Olympiska Spelen I Stockholm 1912, Stadion-Program. (1912c, 9 Temmuz).
• Over three thousand athletes ready fort he Olympic Games. (1912, 28 Haziran). The Detroit Times, s. 10.
• Palmares des Jeux D’Athenes. (1906). Revue Olympique, 2(5), 76-79.
• Panyonik Müsabakaları. (1905a). Sabah, s. 3. sü. 1-2.
• Panyonik Müsabakaları. (1905a). Sabah, s. 3. sü. 3.
• Paris Muhabiri. (1906a, Nisan 22). 1900 Sergisi: Küşaddan sonra birinci gün. İkdam, s. 3.
• Peace and Olympic Games. (1908, 21 Temmuz). Deseret Evening News, s. 4.
• Preparations for Olympic Games. (1912, 2 Temmuz). Bismarck Daily Tribune, s. 2.
• Programme des Jeux Olympiques de 1896. (1895). Bulletin du Comite International de Jeux Olympiques. 2(3), 1.
• RA. (1912). Stockholmsolympiaden 1912, Anmälningar, SE/RA/730226/E II/2.
• RA. (1912). Stockholmsolympiaden 1912, Anmälningar, SE/RA/730226/E II/5.
• RA. (1912). Stockholmsolympiaden 1912, Anmälningar, SE/RA/730226/E II/9.
• RA. (1912). Stockholmsolympiaden 1912, Sekretariatets utlandskorrespondens, SE/RA/730226/E II/9.
• Report of the commissioner-general for the United States to the International Univeral Exposition, Paris, 1900. (1901). Washington: Government Printing Office.
• Repertoire Olympique, Olympic directory. (1975). Lausanne: Comite International Olympique
• Riyazat-ı bedeniye müsabakaları. (1906, Mart 21). Sabah, s. 3. sü. 4-5.
• San, H. (1956, Aralık 19). Olimpiyat oyunları, Ara Olimpiyat Oyunları Atina 1906, Cumhuriyet, s. 6.
• San, H. (1971). Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi nasıl kuruldu? Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi Haber Bülteni, (3).
• San, H. (1985). Olimpizm ve olimpik hareket. İstanbul.
• San, H. (1988). Olimpiyatlarda Türk Sporcuları. İstanbul: Hürriyet Gazetesi Yayını
• Schantz, O. J. (2008). Pierre de Coubertin’s concept of race, nation, and civilization. S. Brownell (Ed.), The 1904 Anthropology Days and Olympics Games: Sport, race, and American imperiliasm. (s. 156-188) içinde. Lincoln: University of Nebraska Press.
• Souscription nationale pour Les Jeux Olympiques. (1895). Bulletin du Comite International de Jeux Olympiques. 2(4), 3.
• Selim Sırrı Bey. (1909, Nisan 14). Yeni Gazete, s. 4.
• SST/AK. (10 Temmuz 1912). Selim Sırrı [Tarcan], Hadiye Tarcan’a Mektup.
• Sullivan, J. E. (1905). Spalding’s official athletic almanac for 1905, Special olympic number, Containing the official report of the Olympic Games of 1904. Newyork: The American Publishing Company.
• Sullivan, J. E. (1906). The Olympic Games at Athens 1906. Newyork: The American Publishing Company.
• [Tarcan], Selim Sırrı (1910). Olimpiyat oyunları. Şehbal, (27), 58.
• [Tarcan], Selim Sırrı (1912a). Eski ve yeni olimpiyatlar. Terbiye ve Oyun, 1(4), 201-211.
• [Tarcan], S[elim] S[ırrı] (1912b). Olimpiyat oyunları. Terbiye ve Oyun, 1(19), 297-300.
• [Tarcan], Selim Sırrı (1912c). Olimpiyat oyunları. Terbiye ve Oyun, 1(21), 345-350.
• [Tarcan], Selim Sırrı (1912d). Olimpiyat oyunları. Terbiye ve Oyun, 1(22-23-24), 369-375.
• [Tarcan], Selim Sırrı (1923a). 1924 Olimpiyatları ve Lozan Mukarreratı. Spor Alemi, 4(23/85), 4-5.
• [Tarcan], Selim Sırrı (1923b, Ekim 19). 1924 Olimpiyatları: 1, Eski Olimpiyatların bir tarihçesi. Vatan, s. 4, sü. 1-6.
• [Tarcan], Selim Sırrı. (1934). Radyo konferanslarım 2. Kitap. İstanbul: Ülkü Matbaası.
• Tarcan, S. S. (1948). Yeni ve eski olempiyatlar. İstanbul: Ülkü Basımevi.
• [Tarcan], Selim Sırrı. (t.y). Olimpiyat Oyunları ve Stadyumlar, İttihad Spor Kulübü Küllüyatı 6.
• Terbiye-i Bedeniye Mektebi. (1908, 19 Aralık). İkdam, s. 3, sü. 6.
• The King and the Olympic Games. (1908, 14 Temmuz). The Times, s. 10, sü. 1-2.
• The Olympic Games. (1908, 23 Temmuz). The Times, s. 10.
• The Olympic Games. (1912a, 7 Mayıs). The Times, s. 16.
• The Olympic Games. (1912b, 3 Ağustos), The Times, s. 4.
• The Swedish Olympic Committee. (1913). The Fifth Olympiad, the Official Report of the Olympic Games of Stockholm 1912. Stockholm: Wahlström & Widstrand.
• TMOK (2008). Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi’nin 100 yılı. (Altuğ İstanbulluoğlu, Der.) İstanbul: TMOK Yayınları.
• TMOK. (2020). Tarihçe. Erişim Adresi: https://www.olimpiyatkomitesi.org.tr/Detay/Hakkimizda/Tarihce/46/1. Erişim Tarihi: 20.04.2020.
• TMOK Arşivi. (20 Nisan 1909). Selim Sırrı [Tarcan], Baron Pierre de Coubertin’e mektup.
• TMOK Arşivi. (29 Ocak 1909). Selim Sırrı [Tarcan], Baron Pierre de Coubertin’e mektup.
• TMOK Arşivi. (27 Temmuz 1909). Selim Sırrı [Tarcan], Baron Pierre de Coubertin’e mektup.
• TMOK Arşivi. (20 Haziran 1921). Baron Pierre de Coubertin, Selim Sırrı Tarcan’a mektup.
• Yıldıran, İ. (2009, Nisan). Türkiye’de olimpizmin evrimi. Yeni Dünya Düzeninde Olimpizm Sempozyumu’nda yapılmış konuşma, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Yıldıran, İ. (2011). Fair play: Etimolojik, semantik ve tarihsel bir bakış. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, XVI(4), 3-18.
• Yıldıran, İ. (2014). Antikiteden moderniteye Olimpiyat Oyunları: İdealler ve gerçekler, Hece (Batı Medeniyeti Özel Sayısı), 18(210-212), 555-570.
• Yıldız, M. C. (2015). Strength male bodies and building robust communities: Physical culture in the late Ottoman Empire (Yayımlanmamış Doktora Tezi). University of California, Los Angeles.