EBELİK VE HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN ÖZ-DUYARLILIK DÜZEYLERİNİN MERHAMET ÜZERİNE YORDAYICILIĞI

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 3, 271 - 283, 20.12.2024

Fatma Bay , Rana Sultan Elçin , Hatice Kübra Ağaslan , Ayşe Gökçe Dönmez

https://doi.org/10.70813/ssd.1424609

Öz

Amaç: Çalışmada, ebelik ve hemşirelik öğrencilerinin öz-şefkat ve merhamet düzeylerinin, etkileyen faktörlerin ve öz-şefkatin merhamet üzerine yordayıcılığının belirlenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Araştırma tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tipte, Konya ilinde yer alan vakıf üniversitelerinden birinde Sağlık Bilimleri Yüksekokulu Ebelik ve Hemşirelik bölümünde okuyan 423 öğrenci ile yapılmıştır. Araştırmada sosyo-demografik soruları içeren anket formu, öz-duyarlılık ölçeği ve merhamet ölçeği kullanılmıştır. Anket formları öğrencilere yüz yüze doldurulmuştur.
Bulgular: Öğrencilerin %61’i orta düzeyde öz-duyarlılık bildirirken, Merhamet Ölçeği puan ortalamaları 90.67±16.70 olarak bulundu. Öz-duyarlılık ölçeği; aile tipi, yaşanılan yer ve ebeveyn tutumu gruplarında istatistiksel olarak farklı bulunurken, merhamet ölçek toplam puanının bölümü isteyerek tercih etme hariç tüm gruplar arasında istatistiksel olarak farklı olduğu bulundu. Ebe ve hemşire öğrencilerin öz-duyarlılık ölçek puanları merhamet ölçek puan toplam varyansının %9.6’sını açıkladı (R=0.309, R2=0.096, p<.00).
Sonuç: Çalışmada; öz-şefkatin merhameti küçük bir oranda yordadığı, öz-şefkat artarken merhametinde orta düzeyde arttığı bulunmuştur. Lisans eğitimleri sırasında öz-şefkat ve merhamet düzeylerini geliştirici ortamların oluşturulması, geliştirilmesi ve artırılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ebe, Hemşire, Merhamet, Öz-şefkat, Yordayıcılık

Prediction of self-compassion levels of midwifery and nursing students on compassion

Öz

Aim: In the study, it was aimed to determine the self-compassion and compassion levels of midwifery and nursing students, the factors affecting them, and the predictor of self-compassion on compassion.
Methods: The research was conducted in a descriptive and relationship-seeking type with 423 students studying at the Department of Midwifery and Nurse at the School of Health Sciences in one of the foundation universities in Konya. A questionnaire containing socio-demographic questions, self-compassion scale and compassion scale were used in the research. Questionnaire forms were filled in face to face with the students.
Results: While 61% of the students reported moderate self-compassion, the mean score of the Compassion Scale was found to be 90.67±16.70. Self-compassion scale; family type, place of residence and parental attitude were found to be statistically different in the groups, while the total score of the compassion scale was found to be statistically different between all groups except for willingly preferring the part. Self-compassion scale scores of midwife and nurse students explained 9.6% of the total variance of compassion scale scores (R=0.309, R2=0.096, p<.00).
Conclusion: In the study; It was found that self-compassion predicted compassion to a small extent, while compassion increased moderately while self-compassion increased. It is necessary to create, develop and increase environments that improve self-compassion and compassion levels during undergraduate education.

Anahtar Kelimeler

Midwife, Nurse, Compassion, Self-compassion, Prediction

Kaynakça

• Akdeniz, S., & Engin Deniz, M. (2016). Merhamet Ölçeği’nin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 4(1), 50–61.
• Akın, B., Erkal Aksoy, Y., & Yılmaz, S. (2021a). Spiritual care, compassion and associated factors of midwives working in delivery rooms. International Journal of Nursing Practice, 27(5), 1–11. https://doi.org/10.1111/ijn.12980
• Akın, B., Yılmaz, S. D., & Alakaş, E. (2021b). The Relation Between Emphatic Tendency and Level of Compassion among Midwifery Students. Clinical and Experimental Health Sciences, 11(2), 308–313. https://doi.org/10.33808/clinexphealthsci.785324
• Akın, Ü., Akın, A., & Abacı, R. (2007). Öz-duyarlık Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 1–10.
• Allen, A. B., & Leary, M. R. (2010). Self-Compassion , Stress , and Coping. Social and Personality Psychology, 2, 107–118. https://doi.org/10.1111/j.1751-9004.2009.00246.x Self-Compassion,
• Alquwez, N., Cruz, J. P., Al Thobaity, A., Almazan, J., Alabdulaziz, H., Alshammari, F., … Albougami, A. (2021). Self-compassion influences the caring behaviour and compassion competence among saudi nursing students: A multi-university study. Nursing Open, 8(5), 2732–2742. https://doi.org/10.1002/nop2.848
• Arkan, B., Yılmaz, D., & Düzgün, F. (2020). Determination of Compassion Levels of Nurses Working at a University Hospital. Journal of Religion and Health, 59(1), 29–39. https://doi.org/10.1007/s10943-019-00786-x
• Beaumont, E., Durkin, M., Hollins Martin, C. J., & Carson, J. (2016). Compassion for others, self-compassion, quality of life and mental well-being measures and their association with compassion fatigue and burnout in student midwives: A quantitative survey. Midwifery, 34, 239–244. https://doi.org/10.1016/j.midw.2015.11.002
• Bulduk, S., & Ardıç, E. (2015). The Investigation of Self-Compassions among Nursing Students. Journal of Academic Research in Nursing, 1(2), 60–65. https://doi.org/10.5222/jaren.2015.060
• Çevik, Ö., & Uyanık, N. (2020). Öz-Şefkat Geli̇şi̇mi̇nde Bi̇li̇şsel Formülasyonun Rolü. International Journal of Current Approaches in Language, Education and Social Sciences, 2(2), 660–674. https://doi.org/10.35452/caless.2020.35
• Çingöl, N., Çelebi, E., Zengin, S., & Karakaş, M. (2018). Bir Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Bölümü Öğrencilerinin Merhamet Düzeylerinin İncelenmesi. Klinik Psikiyatri Dergisi, 21(1), 61–67. https://doi.org/10.5505/kpd.2018.65487
• Dalgalı, B., & Gürses, İ. (2018). Merhametin sağlık hizmelerindeki yeri ve önemi. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 181–204. https://doi.org/https://doi.org/10.30561/sinopusd.426996
• Demirel, G., Kaya, N., & Doğaner, A. (2020). Ebelik Öğrencilerinin Kültürlerarası Yaklaşımlarının Merhamet ve Empati Düzeylerine Etkisi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 1–1. https://doi.org/10.26466/opus.591200
• Demirel, N., & Utli, H. (2021). COVİD-19 sürecinde hemşirelik öğrencilerinin merhamet düzeylerinin belirlenmesi. Abant Journal of Health Sciences and Technologies, 1(2), 070–082.
• Doğan Yüksekol, Ö., Orhan, İ., Yıldız, E., & Yılmaz, A. N. (2020). Ebelik bölüm öğrenci̇leri̇ni̇n merhamet düzeyleri̇ni̇n beli̇rlenmesi̇. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 8(3), 566–577. https://doi.org/10.33715/inonusaglik.742271
• Doğu, K., & Demirsoy, N. (2020). Hemşirelikte merhamet ve merhamet yorgunluğu kavram analizi. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics-Law and History, 28(3), 463–473. https://doi.org/10.5336/mdethic.2020-74203
• Galiana, L., Sanso, N., Munoz-Martinez, I., Vidal-Blanco, G., Oliver, A., & Larkin, P. J. (2022). Palliative care professionals’ inner life: Exploring the mediating role of self-compassion in the prediction of compassion satisfaction, Compassion Fatigue, burnout and wellbeing. Journal of Pain and Symptom Management, 63(1), 112–123. https://doi.org/10.1016/j.jpainsymman.2021.07.004
• Gümüştekin, Ö., & Kaya, F. (2022). Hemşirelik öğrencilerinde duygusal zekâ ile öz duyarlık arasındaki. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(3), 195–205.
• Gündüzoğlu, N. Ç., Korhan, E. A., Yıldırım, Y. K., Aykar, F. Ş., & Üstün, Ç. (2019). Compassion level of nursing students. Journal of Human Rhythm, 5(2), 104–116.
• Hiçdurmaz, D., & Aydın, A. (2017). The Relationship between self-compassion and multidimensional perfectionism levels and ınfluencing factors in nursing students. Journal of Psychiatric Nursing, 8(2), 86–94. https://doi.org/10.14744/phd.2017.40469
• ICM. (2014). Philosophy and model of midwifery care. In International Confederation of Midwives (ICM) (Vol 23).
• Jason, M., Timothy, W., & Jennifer, F. (2018). Examining self-care, self-compassion and compassion for others: a cross- sectional survey of palliative care nurses and doctors. International Journal of Palliative Nursing, 24(1), 4–11. https://doi.org/10.12968/ijpn.2018.24.1.4
• Kotera, Y., Cockerill, V., Chircop, J., Kaluzeviciute, G., & Dyson, S. (2021). Predicting self-compassion in UK nursing students: Relationships with resilience, engagement, motivation, and mental wellbeing. Nurse Education in Practice, 51(February), 102989. https://doi.org/10.1016/j.nepr.2021.102989
• Küçükkelepçe, D. Ş., Bulut, Ö. Ü., Kırmızıgül, E. İ., & Gölbasi, Z. (2022). Ebelik öğrencilerinin kültürlerarası duyarlılıkları ile merhamet düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Göbeklitepe International Journal Of Medical Sciences, 5(7), 97–105. https://doi.org/DOI: http://dx.doi.org/10.55433/gsbd.148
• López, A., Sanderman, R., Ranchor, A. V., & Schroevers, M. J. (2018). Compassion for others and self-compassion: levels, correlates, and relationship with psychological well-being. Mindfulness, 9(1), 325–331. https://doi.org/10.1007/s12671-017-0777-z
• Neff, K. D. (2003). The development and validation of a scale to measure self-compassion. Self and Identity, 2(3), 223–250. https://doi.org/10.1080/15298860309027
• Özpulat, F., & Günaydın, N. (2018). Hemşirelik öğrencilerinin öz-duyarlılıkları ve hemşirelik mesleğine ilişkin düşünceleri. International Refereed Journal of Nursing Researches, 0(12), 0–0. https://doi.org/10.17371/uhd.2018.1.6
• Pakiş Çetin, S., & Çevik, K. (2021). Hemşirelik öğrencilerinin bireyselleştirilmiş bakım algıları ile merhamet düzeyi arasındaki ilişki. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(1), 57–70. https://doi.org/10.46971/ausbid.818932
• Pommier, E. A. (2010). The compassion scale. Dissertation Abstracts International Section A: Humanities and Social Sciences, 72, 1174. Retrieved: http://repositories.tdl.org/tdl-ir/handle/2152/ETD-UT-2010-12-2213
• Şahin Altun, Ö., Kabakçı, K., & Olçun, Z. (2020). Hemşirelikte öz-şefkat. Archives Medical Review Journal, 29(3), 218–225. https://doi.org/10.17827/aktd.593594
• Seven, A., Doğan, S. G., Kınık, A., Toraman, K., Daşkın, G., Sevinen, G. G., & Doğru, T. (2019). Hemşirelik bölümü intörn öğrencilerin merhamet düzeyi ve etkileyen faktörler: Pilot çalışma. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi, 273–282. https://doi.org/10.26453/otjhs.546027
• Sinclair, S., Kondejewski, J., Raffin-Bouchal, S., King-Shier, K. M., & Singh, P. (2017). Can self-compassion promote healthcare provider well-being and compassionate care to others? Results of a systematic review. Applied Psychology: Health and Well-Being, 9(2), 168–206. https://doi.org/10.1111/aphw.12086
• Steen, M., Javanmard, M., & Vernon, R. (2021). The influence of self-compassion upon midwives and nurses: a scoping review. Evidence Based Midwifery, 19(3), 16–30.
• TDK. (2023). Türk dil kurumu sözlükleri. Retrieved: https://sozluk.gov.tr/
• Tel, F. D., & Sarı, T. (2016). Üniversite öğrencilerinde öz duyarlılık ve yaşam doyumu. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 292–304. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2016.16.1-5000182922
• Wiklund Gustin, L., & Wagner, L. (2013). The butterfly effect of caring - clinical nursing teachers’ understanding of self-compassion as a source to compassionate care. Scandinavian Journal of Caring Sciences, 27(1), 175–183. https://doi.org/10.1111/j.1471-6712.2012.01033.x