Kültürlerin Kesişim Noktasında Minyatür Sanatının Sinemasal Bağlamda Yorumlanışı: Murat Palta Minyatürleri

Year 2021, Volume: 1 Issue: 1, 139 - 168, 29.06.2021

Sinem Tuna

Abstract

2020 yılının Aralık ayında UNESCO tarafından “Somut Olmayan Kültürel Miras Temsili Listesi”ne alınan minyatür sanatı, Doğu ile Batı’nın kültürel kesişiminde yüzlerce yıllık birikimi aktarıyor. Farklı tarzların sunumu olan minyatür, gerçeğin resmedilmesinde hayal gücünün sınırlarını zorlarken, bir taraftan da tarihe tanıklık ediyor. Görsel hikâyelerin ve görsel gerçeklerin sunumunda minyatür gibi kültürlerarası kesişimin ürünü olan bir diğer sanat dalı da sinemadır. Günümüzün post-modern sanat yorumları içinde minyatür ve sinemayı harmanlayan Murat Palta’nın çalışmaları dikkat çekmektedir. Türk ve Dünya sinemasından seçtiği filmleri bir minyatür sahnesine dönüştüren Palta, 37. İstanbul Film Festivali’nin afişini de tasarladı. İki ayrı görsel sanat dalının ilişkisini, tarihsel süreçteki yolculuklarını ve güncel formlarını Murat Palta’nın minyatür örnekleri üzerinden değerlendirmek ve yorumlamak çalışmamızın amacını oluşturmaktadır. Alanda minyatür ve sinema sanatlarının ilişkisini gerçeğin yansıtılması ilkesi üzerinden ele alan çalışmalar az sayıda olmakla birlikte, minyatür sanatının sinemasal bağlamda yorumlanışını göstergebilimsel yöntemle inceleyen başka bir çalışma bulunmamaktadır. Bu bağlamda makalenin sonraki çalışmalara temel teşkil edeceği düşünülmektedir. Literatür taramasından elde edilen bilgiler doğrultusunda, Dünya sineması örneklerinden seçilmiş Murat Palta minyatürleri L. Hjelmslev ve Roland Barthes’ın kuramlarıyla göstergebilimsel yöntemle analiz edilecektir.

Keywords

Kültür, minyatür, sinema, göstergebilim, Murat Palta

The Interpretation of Miniature Art in Cinematic Context at the Interception of Cultures: Murat Palta Miniatures

Abstract

The miniature art, which was included in the "Representative List of Intangible Cultural Heritage" by UNESCO in December 2020, conveys hundreds of years of experience at the cultural intersection of East and West. The miniature, which is the presentation of different styles, pushes the limits of imagination in portraying reality, while also witnessing history. Cinema is another art branch that is the product of intercultural intersection like miniature in the presentation of visual stories and visual realities. The works of Murat Palta, which blends miniature and cinema in today's postmodern art interpretations, draw attention. Transforming the films he selected from Turkish ans World cinema into a miniature scene, Palta also designed the poster for the 37th Istanbul Film Festival. The aim of our study is to evaluate and interpret the relationship of two different branches of visual art, their journeys in the historical process and their current forms through Murat Palta's miniature examples. Although there are few studies in the field that deal with the relationship between miniature and cinema art on the principle of reflecting reality, there is no other study examining the interpretation of miniature art in a cinematic context with semiotc method. In this context, it is thought that this article will form a basis for further studies. In line with the information obtained from the literature review, Murat Palta miniatures selected from the examples of world cinema will be analyzed with the semiotic method with the theories of L.Hjelmslev and Roland Barthes.

Keywords

Culture, miniature, cinema, semiotics, Murat Palta

References

• AKERSON, F. E. (2005) “Göstergebilime Giriş”, İstanbul: MULTILINGUAL.
• ARMES, R. (2011) “Sinema ve Gerçeklik” (Çev. Z. Ö. Barkot), İstanbul: Doruk Yayımcılık.
• ARNHEİM, R. (2002) “Sanat Olarak Sinema” (Çev. R. Ünal), Ankara: Öteki Yayınları.
• BORDWELL D., THOMPSON, K. (2008) “Film Sanatı”, (Çev. E. Yılmaz, E. S. Onat), Ankara: De Ki Basım Yayım.
• BOURSE, M., YÜCEL, H. (2017) “Kültürel Çalışmaları Anlamak”, İstanbul: İletişim Yayınları.
• CHANDLER, D., MUNDAY, R. (2018) “Medya ve İletişim Sözlüğü”, (Çev. B. Taşdemir), İstanbul: İletişim Yayınları.
• DEMİROK, C. (2018) “Mehmet Siyah Kalem Minyatürlerinin Göstergebilimsel Açıdan Analizi ve Plastik Göstergelerin Belirlenmesi”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Resim Anasanat Dalı, Hatay.
• ERHAT, A. (2011) “Mitoloji Sözlüğü”, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• İNAL, G. (1997) “Minyatür”, Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi 2, İstanbul: YEM Yayınları.
• KIREL, S. (2018) “Kültürel Çalışmalar ve Sinema”, İstanbul: İthaki Yayınları.
• KOMESLİ, N. S. (2018) “Osmanlı Dönemi Minyatürlerinde Kale ve Kent Kuşatması”, Yayımlanmamış Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Sanat Tarihi Bölümü, Erzurum.
• KRACAUER, S. (2015) “Film Teorisi, Fiziksel Gerçekliğin Kurtuluşu”, (Çev. Ö. Çelik), İstanbul: Metis Yayınları.
• LEEMING, D. A. (2020) “A’dan Z’ye Dünya Mitolojisi”, (Çev. N. Soysal), İstanbul: Say Yayınları.
• LOTMAN, Y. M. (2012) “Sinema Göstergebilimi”, (Çev. O. Özügül), Ankara: Nirengi Kitap.
• MAHİR, B. (2018) “Osmanlı Minyatür Sanatı”, İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.
• NAZLI, A. (2011) “Binbir Gece Masallarının Anadolu Türk Masallarına Etkileri Üzerine Bir Araştırma”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Türk Halk Edebiyatı Bilim Dalı, Konya.
• ONG, W. J. (2003) “Sözlü ve Yazılı Kültür, Sözün Teknolojileşmesi”, (Çev. S. P. Banon), İstanbul: Metis Yayınları.
• PARSA, S. (2008) “Film Çözümlemeleri”, İstanbul: MULTILINGUAL.
• RENDA, G. (1985) “Kitap Sanatının Etkin Bir Türü-Minyatür”, I. Ulusal Sanat Sempozyumu/Türkiye’de Sanatın Bugünü ve Yarını, Ankara: Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları.
• SHINER, L. (2004) “Sanatın İcadı, Bir Kültür Tarihi”, (Çev. İ. Türkmen), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• SÖZEN, M., TANYELİ, U. (2007) “Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü”, İstanbul: Remzi Kitabevi
• STAM, R., BURGOYNE, R., FLITTERMAN-LEWIS, S. (2019) “Sinemasal Göstergebilim Sözlüğü”, (Çev. S. Gündeş), İstanbul: ES Yayınları.
• TONGUÇ, A. (2019) “Geleneğin Yenilenmesi: Minyatür, Bakış ve Farklı Görme Rejimleri Bağlamında “Fatih Portreleri” Çözümlemesi”, Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi, Cilt 5, Sayı 9.
• Kültür nedir? (http://sozluk.gov.tr) (22.05.2021)
• Murat Palta, (http://behance.net/muratpalta) (29.05.2021)
• Murat Palta, (http://muratpalta.com) (29.05.2021)
• Muasır, TRT2, 25.Bölüm, Murat Palta (http://youtube.com/watch?v=lj-8H3ynGmk) (24.05.2021)