Örgütsel Değişimin Yönetilmesi Bağlamında "Çevre - Uyum İlişkisi." Yeni Kurumsal Kuram ile Kaynak Bağımlılığı Kuramları Arasında Karşılaştırmalı Bir Analiz

Yıl 2018, Sayı: 44, 89 - 102, 31.08.2018

Ahmet Yıldırım

Öz

Bu çalışmada,  yeni kurumsal kuram ile kaynak bağımlılığı
kuramlarının örgütsel perspektifte çevre-uyum ilişkisine yükledikleri anlam
bağlamında, örgütsel değişimin yönetilmesi anlayışlarının değerlendirilmesine
çalışılmıştır. Örgüt-çevre ilişkisi, değişimin yönetilmesi açısından
ilişkilendirilirken, kaynak bağımlılığı ve yeni kuramsal kuramın arkaplanı ve
kuramsal özellikleri irdelenerek, çevre ve uyum kavramlarına yükledikleri
anlamlar analiz edilmiş, bahse konu olan kuramların örgütsel değişimin
yönetilmesi açısından  çevre kavramına
yükledikleri anlamlar irdelenmiştir.

Kaynak
bağımlılığı kuramı, çevreyi "nesnel" bir boyutta ele alırken, çevrenin
örgütler üzerine yaptığı etkilere dikkat çekmiştir. Dolayısıyla  kaynak bağımlılığı kuramının örgüt-çevre ile
ilgili varsayımlarına göre çevre, örgüt-kaynak ilişkisine sıkıştırılmış
durumdadır. Buna mukabil  "çevre"  aynı zamanda belirsizlik kaynağıdır. Ancak
belirsizliğinin tolere edilmesinde kritik faktör ise örgütsel değişimdir

Yeni kurumsal
kuramda örgütler "çevre" ile mütekabiliyet ilişkisi içerisindedir.
Örgütler hem varoldukları çevre tarafından biçimlendirilirler, hem de kendi
eylemleri ve diğer etkileşimleriyle var olan çevreyi yeniden üreterek
değiştirirler. Yeni kurumsal kuram yaklaşımına göre, örgütler çevrelerindeki
belirsizlik derecesini yapılarına yansıtırlar ve ona göre adapte olurlar. Bu
bağlamda yeni kurumsal kuramın örgütsel değişim anlayışı, çevresel
belirsizliğin yoğunluğuna göre gösterdiği tepkisel uyum çerçevesinde
şekillenir. Buna mukabil  yeni kurumsal kuram
örgütsel değişimi açıklamada yetersiz kalmıştır. Dolayısıyla  örgütsel değişim olgusunun anlamlandırılması
ve yönetilmesi  örgüt/çevre/uyum
ilişkisini çözümlemede yardımcı olacaktır.  

Anahtar Kelimeler

Örgüt, Örgütsel Değişim, Örgüt Kuramları

Kaynakça

• ALDRİCH, H.E. ve PFEFFER, J. ( 1976). "Environments of Organizations", Annual Review of Sociology, C.2.
• ANSOFF, I. H. (1987). Corporate Strategy. Penguin Books, London.
• BLAU, Paul (1964). Exchange and Power in Social Life, Jossey-Bass. Borman, New York.
• BURT, R.S. (1983). Corporate Profits and Cooptation: Networks of Market Constraints and Directorate Ties in The American Economy. Academic Press, New York.
• BOLAT, O.İ., BOLAT, T., SEYMEN, O. A. ( 2009). "Güçlendirici Lider Davranışları Ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişkinin Sosyal Mübadele Kuramından Hareketle İncelenmesi", Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt 12 Sayı 21.
• COLE, G.A., (1993). Management: Theory and Practice, DP Publications Ltd. London.
• CASCİARO T. ve PİSKORSKİ J. M. (2005). “Power Imbalance, Mutual Dependence, and Constraint Absorption: A Closer Look at Resource Dependence Theory”. Administrative Science Quarterly. C: 50(2).
• CHİLD, J. (1972). Organizational Structure, Environment and Performance: The Role of Strategic Choice. Sociology, Vol: 6(1).
• ÇELEBİ, N., (1983). Aydın’daki Küçük Sanayilerin Sosyolojik Açıdan İncelenmesi, E.Ü. Edebiyat Fak.Yay. İzmir.
• DİLLARD, J. F., RİGSBY, J. T. ve GOODMAN, C. (2004). “The making and remaking of organization context-duality and the institutionalization process”, Accounting, Auditing and Accountability Journal, 17 (4).
• DİNÇER, Ö. ve FİDAN, Y. (1996). İşletme Yönetimi, I. Baskı, Beta Yayın, İstanbul.
• Dimaggio, P.J. (1983). "State Expansion and Organizational Fields", R.H.Hall ve R.E. Quinn ( Der.), Organization Theory and Public Policy, Beverly Hills:Sage.
• DAFT, R. L. ( 2014). Understanding The Theory And Design Of Organizations, Publisher: C; 11 Edition,
• EMERSON, R. (1962). "Power-Dependence Relations." American Sociological Review. Vol: 27.
• FROOMAN, J. (1999). “Stakeholder İnfluence Strategies”. Academy of Management Review. Vol: 24(2). s. 191–205.
• GEFEN, D., & RİDİNGS, C.M. (2002). "Implementation Team Responsiveness And User Evaluation Of Customer Relationship Management: A Quasi-Experimental Design Study Of Social Exchange Theory", Journal of Management Information Systems, 19(1), 47-69.
• HİLLMAN A.J., WİTHERS M.C. ve COLLİNS B. J. (2009). Resource Dependence Theory: a Review. Journal of Management, 35 (6), 1404-1427.
• HÜSEYNİKLİOĞLU, A.O., (2009). ‘’Kaynak Bağımlılığının Savaşlar Üzerindeki Etkisi:2.Dünya Savaşı Sonrasındaki Savaşların Yönetimi Üzerine Bir Araştırma’’ Çukurova Üniversitesi SBE Doktora Tezi, Adana.
• HELLREİGEL, D. and SLOCUM, J. (1978). Management Contigency Approaches, Second Edition, Addison-Wesley Publishing Co,
• JAVİER T., (2007). Classic Writings in Law and Society: Contemporary Comments and Criticisms, Published by Routledge, NewYork.
• KOÇ, O., SAYILAR, Y., (2016). "Örgüt Araştırmalarında Kaynak Bağımlılığı Perspektifi : Kuramsal Bir Değerlendirme", İ.Ü. İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, Yıl: 27, S. 80
• KOÇEL, T. (2003). İşletme Yöneticiliği, 9. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul.
• KATZ, D., KAHN, R, (1977). Örgütlerin Toplumsal Psikolojisi, Todaie Yay., Ankara.
• LİN, J. (2006). "An Analysis of Strategic Alliance Formation from Resource-Based View. Seminar in Business Strategy and International Business, Helsinki.
• LAWRENCE, P. D., & Lorsch, J. W. (1967). Organization and Environment – Managing Differentiation and İntegration., MA: Harvard University Press, Cambridge.
• LEWIN, K. Frontiers in Group Dynamics. I. Concept, Method And Reality İn Social Science; Social Equilibria . Human Relations, 1947, 1, 5-40.
• MEYER, J.W. ve ROWAN, B. ( 1977), "İnstitutionalized Organizations: Formal Structure as Myth anda Ceremony", American Journal of Sociology, C.83.
• NADLER, D. A., & TUSHMAN, M. L. (1995). “Types of Organizational Change: From İncremental İmprovement to Discontinuous Transformation”, Discontinuous Change: Leading Organizational.
• NADLER, S. ve Walton, (1995). Discontinuous Change: Leading Organizational Transformation, CA:Jossey-Bass Publishers, San Francisco.
• OlİVER, C. (1991). “Strategic Responses To İnstitutional Processes”, Academy of Management Review. Vol: 16. s. 145-179.
• ÖZEN, Ş. (2010), "Yeni Kurumsal Kuram:Örgütleri Çözümlemede Yeni Ufuklar ve Yeni Sorunlar", Örgüt Kuramları, İmge, İstanbul.
• PFEFFER, J. ve SALANCİK, G. R. (2003). "The External Control of organizations: A Resource Dependence Perspective" (Classic Edition). Stanford, CA: Stanford University Press.
• PALMER, D. A., ve BİGGART, N. W., (2002). Organizational İnstitutions. Baum J. A. C., Der.) The Blackwell Companion to Organizations. Blackwell, Oxford.
• PORTER, M. E. (1981). The Contributions of İndustrial Organization to Strategic Management. Academy of Management Review, 6(4), 609-620.
• PUGH, D. S. (1981). The Aston Program Perspective: The Aston Program of Research: Retrospect and Prospect. In: A. Van de Ven & W. Joyce (Eds), Perspectives on Organization Design and Behavior, New York.
• PARSONS, T, (1970). “Social Systems” The Sociology of Organizations, Grusky, O ve Miller, G. (ed.) New York
• RHOADES, L.ve EISENBERGER R. (2002), “Perceived Organizational Support: A Review of the Literature”, Journal of Applied Psychology, 87, 698-714.
• SARGUT,S., ÖZEN,Ş., (2010). Örgüt Kuramlarına Genel Bakış: Karşılaştırmalı Bir Çözümleme, Örgüt Kuramları, İmge, İstanbul.
• TSOUKAS, H., & CHİA, R. (2002). On Organizational Becoming: Rethinking Organizational Change. Organization Science, 13, 567-582
• ORLİKOWSKİ, W. J. (1996). Improvising Organizational Transformation Over Time: A Situated Change Perspective. Information Systems Research, 7,63-92
• ULRİCH, D. ve BARNEY, J. B. (1984). “Perspectives in Organizations: Resource Dependence, Efficiency, and Population”. Academy of Management Review. Vol: 9. s. 471-481.
• ÜLGEN, H., MİRZE, H. (2007). İşletmelerde Stratejik Yönetim (4.Basım), Arıkan Yayıncılık, İstanbul.
• VOS, J. P. (2002). The Making of Strategic Realities–An Application of the Social Systems Theory of Niklas Luhmann. Eindhoven University Press, Eindhoven.
• WEİCK, K. E. (1998). Improvisation as a Mindset for Organizational Analysis. Organization Science, 9, 543-555
• WİLLİAMSON, O. E. (1975). Markets and Hierarchies: Analysis and Antitrust İmplications. New York: The Free Press.
• WEİCK, K. E. (1979). The social Psychology of Organizing (2nd ed.). Reading, MA: Addison-Wesley.