Kuşcin Nekropolü’nden Pilaster Sütunlu Girland Lahit

Yıl 2022, Sayı: 57, 46 - 58, 01.01.2023

Barış Emre Sönmez

Öz

Bu çalışmanın amaçlarından biri Nevşehir Müzesi’nde sergilenmekte olan lahitin üslup özellikleri ve tipolojisinden hareketle bölge içerisinde bir lahit atölyesi olup olmadığı sorunu üzerinde durmaktır. Buna yönelik olarak lahit tipleri ve üslup özelliklerinin belirlenmesine çalışılmıştır. Bir atölyenin varlığı durumunda lahit yapımında hangi yerel taşların kullanıldığı ve bölgede bulunmayan mermerin nerelerden ithal edildiği araştırılmıştır. Çalışmanın diğer bir amacı ise bölge içerisinde olabileceği düşünülen atölyenin faaliyetini hangi yıllar arasında gösterdiği ve atölye organizasyonun tespiti üzerinde de durulmuştur. Nevşehir Müzesi’nde yer alan lahit üzerine F. Işık lahitler ile ilgili olarak yapmış olduğu bir çalışma içerisinde çok detayla bir değerlendirme olmasa da tanıtmıştır. Bu eser ile ilgili yapmış olduğu değerlendirmeye hem tipolojik hem de stilistik benzerlerinin daha iyilerini ve paralellerini arayarak bir sonuca ulaştık. Eserin bu tanıtım yayınlarına karşın tekrar ele almamızın nedeni yayınlara biraz daha ayrıntılı bilgi ilave etmek, yapıtların değer ve önemine bilimsel katkıda bulunmak, biraz daha geniş kapsamlı bilgiler sunabilmektir. Kuşcin lahiti pilaster sütunlu girland tipoloji içerisinde değerlendirilmektedir. Bu kapsam içerisinde pilaster sütunlu ve girlandlı lahitler tipolojik, stilistik ve atölye yönü incelenmiştir. Bu değerlendirme bölgenin arkeolojisi ve toplumsal ilişkilerini nasıl etkilediği hakkında bize bilgiler verecektir.

Anahtar Kelimeler

Lahit, Pilaster Sütun, Girland, Dokimeion, Roma İmparatorluk Dönemi

Kaynakça

• Heinz, M. (2002). Sarkophage der Sogenannten Kleinasiatischen Hauptgruppe und Ihre Nachahmungen in Ephesos. Jahreshefte des Österreichischen Archäologischen Intutes, 70, 51-64.
• Himmelmann, N. (1970). Der Sarkophag aus Megiste. Mainz.
• Işık, F. (1975). Anadolu Girlandlı Lahitleri. (Doçentlik Tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Işık, F. (1982). Kleiasiatische Girlandensarkophage mit Pilaster Oder Saulenarchitektur. Jahreshefte des Östrreichischen Archaeologischen İnstituts, 53, 30–146.
• Işık, F. (1992). Zum Produktionsbeginn von Halbfabrikaten Kleinasiatischer Girlandensarkophage. AA, 121–145.
• Işık, F. (1993). Zur Kontinuitatsfrage der Kleinasiatischen Girlandensarkophage Wahrend des Hellenismus und Oder Frühen Kaiserzeit. Grabekunst der Römischen Kaizerzeit, 9–21.
• Koch, G. ve Sichtermann, H. (1982). Römische Sarkophage. Münih . Koch, G. (2001). Roma İmparatorluk Dönemi Lahitleri. Zühre İlkgelen (Çev.). İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Maniatis, Y., Tambakopoulos, D. ve Dotsika, E. (2010). Marble Rovenance Investigation of Roman Sarcophagi from Thessaloniki. Archaeometry, 52 (1), 45–58.
• Öğüş, E. (2014). Columnar Sarcophagi from Aphrodisias: Elite Emulation in The Greek East. American Journal of Archaeology, 118 (1), 113-136.
• Özgan, R. (2003). Die Kaiserzeitlichen Sarkophage in Konya und Umgebung. Asia Minor Studien bd. 46.
• Paoletti, O. (1998). Gorgo Romanee. LIMC IV (1-2), 45-362.
• Platt, V. (2012). Framing The Dead on Roman Sarcophagi. RES: Anthropology and Aesthetics, 213-227.
• Stillwell, R. (1938). Antioch on The Orontes II The Excavation 1933-1936. London.
• Strocka, V. M. (1978). Die Frühesten Girlandensarkophage zur Kontinuität der Reliefsarkophage in Kleinasien Hellenismus und Der Frühen Kaiserzeit. Studien Zur Religion und Kultur Kleinasiens, Festschrift Für Friedrich Karl Dörner Zum 65.
• Geburtstag am 28. Februar 1976, Leiden 1978, 882-913.
• Tepebaş, U. (2020). Tarsus Hinterlandı’ndan Büstlü Bir Lahit. OLBA, XXVIII, 115-130.
• Turak, Ö. (2011). Roma Dönemi Pamphylia Lahitleri ve Atölye Sorunu. (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Waelkens, M. (1982). Dokimeion. Die Werkstatt Der Repräsentativen Kleinasiatischen Sarkophage. Chronologie und typologie ihrer produktion. Berlin.
• Ward-Perkins, J. B. (1958). Roman Garland Sarcophagi from Quarries of Proconnesos (Marmara). Washington. Watzinger, C. (1905). Griechische Holzsarkophage aus Der Zeit Alexander des Grossen. Leipzig.
• Wiegartz, H. (1965). Kleinasiatiche Säulensarkophage. Berlin.