Basel Kriterleri Çerçevesinde Operasyonel Risk Ölçüm Yöntemlerinin Karşılaştırılması: Örnek Bir Uygulama

Year 2014, Issue: 31, 265 - 276, 01.02.2014

Mehmet Ali Candoğan Mikail Altan

Abstract

Bankalar, ekonomik sistem içerisinde varlıklarınıdevam ettirebilmek için çeşitli risklere maruz kalmaktadırlar. Bu risklerden birisi de operasyonel risktir. Operasyonel risk; sadece süreç, sistem ve insan tarafından kaynaklanmamakta, ayrıca kontrol altında olmayan nedenlerle ve mevzuata uyulmamasısonucu da meydana gelebilmektedir. Bu riski önlemeye yönelik olarak bankalar da; mevzuatta belirtilen operasyonel riski hesaplama yöntemlerinden birini kullanarak kendi operasyonel riskini hesaplamak ve bu risk ile orantılıolarak sermaye ayırmak durumundadırlar. Ayrılacak sermayenin atıl vaziyette bekleyeceği ve reel manada etkin olarak kullanılamayacağıdüşünüldüğünde bankaların amacı; bu risk için ayrılacak sermaye miktarınıkurallar çerçevesinde minimize etmek ve avantaj sağlamak, böylece kaynaklarıdaha etkin kullanmaktır. Finansal piyasalardaki yoğun rekabet bankaların giderlerini azaltmasınıkaynaklarınıise artırmasınıgerektirmektedir. Operasyonel risk için ayrılan sermaye gereksiniminin azaltılması, sermayenin kaynak olarak kullanılmasıanlamına gelmektedir. Dolayısıyla rekabet avantajıelde etmek ve kaynakların etkin kullanımınısağlamak isteyen bankalar, operasyonel risk sermaye gereksinimini minimize etmek isterler. Bu çalışmada; bankaların operasyonel risk ve hesaplama yöntemlerine değinilmiş, örnek bir uygulama yapılarak bankaların hangi yöntemi tercih etmelerinin kendileri açısından daha faydalıolacağıtespit edilmeye çalışılmıştır. Örnek uygulama sonuçlarına göre operasyonel risk hesaplama yöntemi karmaşıklaştıkça operasyonel riske esas tutar ve operasyonel risk sermaye gereksiniminin azaldığıtespit edilmiştir. Hesaplamasınıgerçekleştirebildiğimiz 3 yöntemden banka için en faydalıolanının standart yöntemde alternatif yaklaşım olduğu anlaşılmıştır.

Keywords

Operasyonel risk, Basel Kriterleri, Sermaye yeterliliği rasyosu

Comparison Of Operational Risk Measurement Methods By Depending On Basel Criterions: A Case Study

Abstract

Banks, in order to maintain their presence in the economic system are exposed to various risks. One of these risks is operational risk. Operational risk; only the processes, systems and people, are not caused by, also with reasons not in control and as a result of not complying regulations, may occur. In order to prevent this risk, banks, by using one of the calculation methods specified in the legislation, are required to calculate own operational risk and allocate capital in proportion to this risk. Considered to the capital to be allocated, will be almost idle and can not be used effectively in the real sense, the purpose of the banks is; to minimize the amount of capital to be allocated for these risks within the framework of rules and get the advantage, so to use resources more efficiently. Banks have to increase resources and reduce its costs because of intense competition in financial markets. Reducing capital requirements for operational risk means to use capital as resources. Therefore, to achieve competitive advantage and want to ensure efficient use of resources, banks want to minimize operational risk capital requirements.In this study, banks’ operational risks and their calculation methods are mentioned, by making an example application it is tried to determine the method which will be more useful to choose for banks.We can perform the calculation of the three methods is most beneficial for the bank is understood that alternative approaches to Standard Methods

Keywords

Operational risk, Basel Criterions, Capital adequacy ratio

References

• Altıntaş, M.A., (2006), Bankacılıkta Risk Yönetimi ve Sermaye Yeterliliği, Turhan Kitabevi Yayınları, Ankara.
• Atan, M., (2002), Risk Yönetimi ve Türk Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara
• Babuşcu, Ş., (2009), Bankacılık, Akademi Eğitim Yayıncılık, Ankara.
• BDDK, (2012a), Bankaların İç Sistemleri Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete Tarihi: 28.06.2012, Resmi Gazete Sayısı: 28337, http://www.bddk.org.tr/WebSitesi/turkce/Mevzuat/Bankacilik_Kanununa_Iliskin_Duzenlemeler/1678y onetmelik_16_7_2013_pdfhali.pdf
• BDDK, (2012b), Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine Ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik, Resmi Gazete Tarihi: 28.06.2012, Resmi Gazete Sayısı: 28337, http://www.bddk.org.tr/WebSitesi/turkce/Mevzuat/Bankacilik_Kanununa_Iliskin_Duzenlemeler/12794 bankalarin_sermaye_yeterliliginin_olculmesine_ve_degerlendirilmesine_iliskin_yonetmelik.pdf
• Bolgün, K.Evren, Akçay, M.Barış, (2009), Türk Finans Piyasalarında Entegre Risk Ölçüm ve Yönetim Uygulamaları Risk Yönetimi, Scala Yayıncılık, İstanbul
• Erdoğan, Seyfettin, Ülbeği, Cesur, (2009), “Operasyonel Risk Algısına Yönelik Bir Araştırma” Bankacılar Dergisi, TBB Yayınları, Sayı.71, ss
• Frexias X., Rochet J.C., (1999), Microeconomics of Banking, MIT Press, U.S.A
• Heffernan S., (1996), Modern Banking in Theory and Practice, John Wiley&Sons, U.S.A.
• Kahraman, A., (2000), “Bankacılık Sektöründe Risk Yönetimi ve Beklentiler” , Active Bankacılık ve Finans Dergisi, Sayı 15
• Mandacı, P.E., (2003) , “Türk Bankacılık Sektörünün Taşıdığı Riskler ve Finansal Krizi Aşmada Kullanılan Risk Ölçüm Teknikleri”, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), s.67-84
• Mazıbaş, Murat, (2005), “Operasyonel Riske Basel Yaklaşımı: Üç Yapısal Blok Çerçevesinde Bir Değerlendirme”, BBDK Araştırma Raporları, Sayı.1
• Operasyonel Risk Çalışma Grubu , (2006), “Operasyonel Risk İleri Ölçüm Yaklaşımları Kullanılarak Ekonomik Sermaye Hesaplanması, İleri Ölçüm Yaklaşımları-Ekonomik Sermaye İlişkisi”, Bankacılar Dergisi, TBB Yayınları, Sayı.58
• Resmi Gazete, Sayı 28337, “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” 28 Haziran 2012
• Uysal, Ertuğrul Umut, (2009), “Operasyonel Risk Yönetiminde Senaryo Analizi”, Bankacılar Dergisi, TBB Yayınları, Sayı.69
• Yıldırım, O., (2004), “Türk Bankacılık Sektörünün Temel Sorunları ve Sektörde Yaşanan Mali Riskler”, Dış Ticaret Dergisi, Yıl:9, Sayı:30