Sakin Kent Cittaslow Üyeliğinin Kamusal Mekânlara Etkisi

Year 2016, Issue: 35, 115 - 126, 01.02.2016

Onur Donat Pınar Savaş Yavuzçehre

Abstract

Kamusal mekân; toplumun değer, kültür, dil gibi insana has olguların aktarıldığı, paylaşıldığı veya hayat verildiği bir ortamdır. Kentsel yapıdaki önemli unsurların başında gelen kamusal mekânlara yönelik düzenlemelerin arka planında ekonomik, siyasi ve sosyo-kültürel etkenler yer almaktadır. Kamusal alanlar; küreselleşme, kentsel dönüşüm, göç vb. birçok faktörün etkisinde değişime uğramaktadır. Bu süreçte, modern kent ve kentsel sınıfsal coğrafyalar yıkılıp yeniden inşa edilmektedir. Küreselleşme ile ortaya çıkan yeni üretim biçimleri ve tüketim kültürü; modern kentin, ortak yaşam ve ortak tüketim malları üzerinden kurduğu kamusallığı ve “kamusal alanı” giderek daraltmaktadır. Endüstriyel gıda sistemi, mega projeler, hava kirliliği, trafik yoğunluğu, gürültü vb. olumsuz koşullar ile kuşatılmış kentler karşısında yerel tarih ve kültüre dayalı, sürdürülebilir kent özlemi büyümektedir. 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren, dünya genelinde ortaya çıkan kentsel sorunlar ve küreselleşmenin etkilerine tepki olarak farklı kentsel gelişim akımları ve anlayışları ortaya çıkmıştır. Bunlardan biri de Sakin Kent oluşumudur. Sakin Kentlerin 1999 yılında 4 İtalyan kenti ile başlayan kuruluş süreci, 16 yıl sonra 30 ülkede sayısı 208 kente ulaşan uluslararası bir yapıya dönüşmüştür. Sakin Kent anlayışının ilkeleri, kamusal mekânlara yönelik kendine özgü bir yaklaşım içermektedir. Bu yaklaşımın somut tezahürü ise Sakin Kentlerde kamusal mekânlarda uygulanan pratiklerdir. Sakin Kent felsefesinin kamusal mekânda karşılık bulduğu düzey, Sakin Kentin ne kadar benimsendiği ya da yüzeysel/eğreti kaldığı ile ilgili keskin ipuçları verebilir. Sakin Kentlerin yerel kimliği ve mekân algısını öne çıkaran bir kentleşme tasavvuru bulunmaktadır. Kamusal mekân anlayışında ortak paylaşımı sağlayan mekânların çoğaltılması ve düzenlenmesi önemlidir. Çalışmada, kamusal mekân kavramı ve kentlerdeki görünüm biçimleri tarihsel süreçte ele alınmaktadır. Sakin Kentlerin ortaya çıkış sebepleri, felsefesi tartışıldıktan sonra, Sakin Kentlerin kamusal mekân algısı üzerinde durulmaktadır. Sakin Kentlerde, kamusal mekânların nitelikleri ve yapısı ile bu unsurları etkileyen faktörler irdelenmektedir. Sakin Kentin kamusal mekân anlayışı doğrultusunda dünyadaki Sakin Kentlerde uygulanan düzenlemelere yer verilmektedir. Çalışmanın sonucu yerine; Sakin Kent anlayışının kamusal mekânların kullanımı konusunda üzerinde durduğu temel noktanın, bu mekânların kent sakinlerinin bir diğer deyişle kentin hak sahiplerinin yararına en kolay ve erişilebilir biçimde kullanımına dönük düzenlemesi olduğu söylenebilir.

Keywords

Sakin Kent Cittaslow, Kamusal Mekân, Sakin Kentlerde Kamusal Mekân, Türkiye’deki Sakin Kentler, Kamusal Mekânda Değişim

The Effect of Slow City Cittaslow Membership on Public Realms

Abstract

Public realm is a place where human practices in society including values, culture, language are created and shared. There are economic, political and socio-cultural factors in the background of the arrangements on public realms as top of the significant elements in urban structure. Public realms are transformed in the influence of various factors such as globalization, urban transformation, migration and so on. In this process; modern city, urban classes and urban geography are deconstructed and reconstructed. As outcomes of globalization, culture of consumption and new modes of production limit progressively the “public space” and the publicity that built up by the modern city in accordance with common life and common consumption goods. In this context, while the cities are besieged by the negative conditions of the century such as industrial food system, mega projects, air pollution, traffic jam, noise pollution; longing for sustainable city, which rise on local culture and history, are growing. Since the second half of the 20th century, various urban development movements and understandings emerged as a reaction against the urban problems and the negative effects of globalization throughout the world. At this point, Cittaslow Slow City is one of these movements. The movement was declared in the year of 1999 by 4 Italian cities and during 16 years it has been an international body consisting with the 208 member cities from 30 countries. Furthermore, the principles of Cittaslow understanding include own authentic perspective towards public realms. The concrete manifestation of this perspective also becomes visible with practices on public realms in the Slow Cities. At this point of view, the reflection of the philosophy of Cittaslow on public realm give significant clues that how the Cittaslow idea are internalized or not. Cittaslow has an urbanization understanding that brings out local identity and sense of place. Notwithstanding, it is important in the imagination of public realm to increase and to arrange the realms for common share. In the study, the concept of public realm and its appearance in urban structure are explained with historical background. After a discussion on the Cittaslow idea and its reasons of the emergence, it is deliberated on the public realm perception of Cittaslow. The characteristics and structure of urban realms in the Slow Cities are examined in terms of the factors affecting them. There are several arrangements on public realm in the Slow Cities are given as examples for public realm understanding of Cittaslow. As for the conclusion of the study, it is argued that the main point of the Cittaslow idea for the utilization of the public realms is the arrangement of these spaces in terms of accessible and easy utilization in advantage of the owners of the city who have right there

Keywords

Slow City, Cittaslow, Public Space, Public Realm, Public Realms in Slow Cities, Transformation in Public Realm

References

• Abbona, A. ve Nano, P. (2002). Slow Cities Update, Slow Food Press Office. http://www.slowfood.com/slow-food-world-slow-cities-update/ (Erişim tarihi: 03.12.2015).
• Aydın, S. ve Yarar, B. (2007). “Kentleşme ve Konut Politikaları Açısından Neo-Liberalizmin Eleştirel Bir Değerlendirmesi ve Sosyal Adalet Fikrinin Yeniden İnşası”, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, (1), s.28-56.
• Aylsham Heritage, http://www.aylshamheritage.com/ (Erişim tarihi: 04.12.2015).
• Aytaç, Ö. (2007). “Kent Mekânlarının Sosyo-Kültürel Coğrafyası”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17/2, s.199-226, Elazığ.
• Broadway, M. (2015). “Implement the Slow Life in Southwest Ireland: A Case Study of Clonakilty and Local Food”, Geographical Review, 105/2, s.216-334.
• Çetin, A. (2006). Kamusal Alan ve Kamusal Mekân Olarak “Sokak”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Cittaslow International Association (2014). Charter Document, http://www.cittaslow.org/download/DocumentiUfficiali/Charter_2014.pdf (Erişim tarihi: 20.05.2015).
• Cittaslow International Association (2015a). Cittaslow List, Aralık. http://www.cittaslow.org/download/File_News_Eventi/CITTASLOW_LIST_december_2015.pdf (Erişim tarihi: 23.12.2015).
• Cittaslow International Association (2015b), www.cittaslow.org/section/association/philosophy (Erişim tarihi: 27.05.2015).
• Cittaslow International Association (2015c). Italy Is Exporting the Cittaslow Idea All Over the World. http://www.cittaslow.org/article/expo-2015-milan-italy-is-exporting-the-cittaslow-idea-all-over-the-world (Erişim tarihi: 16.10.2015).
• Dacheux, E. (der.) (2012). Kamusal Alan, (çev: Hüseyin Köse), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Doğrusoy, T. İ. ve Dalgakıran, A. (2011). “An Alternative Approach in Sustainable Planning: Slow Urbanism”, International Journal of Architectural Research, 5/1, s. 127-142.
• Grzelak-Kostulska, E. G., Holowiecka, B. ve Kwiatkowski, G. (2011). “Cittaslow International Network: An Example of a Globalization Idea?”, Researchgate, s.186-192.
• Güney, Z. (2007). Kamusal Alan Nedir? Kamusal Mekân Nedir? (Erişim tarihi: 12.11.2015).
• Gürallar, N. (2009). Kamusal Alan, Mimarlık, sayı: 350. , (Erişim tarihi:12.11.2015).
• Habermas, J. (2014). Kamusallığın Yapısal Dönüşümü, (Çev: T. Bora ve M. Sancar), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Harvey, D. (2013). Asi Şehirler: Şehir Hakkından Kentsel Devrime, (çev: Ayşe Deniz Temiz), İstanbul: Metis Yayınları.
• Honore, C. (2008). YAVAŞ! Hız Çılgınlığına Başkaldıran Yavaşlık Hareketi, (Çev: E. Gür), İstanbul: Alfa Yayınları.
• Karadağ, A.(2006). Kamusal Alan ve Türkiye, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Knox, P. L. (2005). “Creating Ordinary Places: Slow Cities in a Fast World”, Journal of Urban Design, 10/1, p.1-11.
• Lefebvre, H. (2014). Kentsel Devrim, (Çev: S. Sezer), İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Lowry, L. L. ve Lee, M. (2011). “CittaSlow, Slow Cities, Slow Food: Searching For a Model For The Development of Slow Tourism”, 42nd Annual Conference Proceedings: Seeing the Forest and the Trees – Big Picture Research in a Detail- Driven World, Travel & Tourism Research Association, London, Canada, 19-21 Haziran.
• Mayer, H. ve Knox, P. (2010). “Small-Town Sustainability: Prospects in the Second Modernity”, European Planning Studies, 18/10, p.1545-1565.
• Mayer, H. ve Knox, P. L. (2006). “Slow Cities: Sustainable Places in a Fast World, Journal of Urban Affairs, 28/4, p.321-334.
• Miele, M. (2008). “Cittaslow: Producing Slowness against the Fast Life”, Space and Polity, 12/1, p.135-156.
• Mold Council, http://www.moldtowncouncil.org.uk/Mold-TC/molds_markets-15425.aspx (Erişim tarihi: 04.12.2015).
• Negt, O. ve Kluge, A. (2015). “Kamusal Alan ve Tecrübe’ye Giriş”, (Çev: M. Özbek), Kamusal Alan, (5), s.133-139.
• Ökmen, M. (2005). “Küreselleşme Sürecinde Yerelleşme Eğilimleri ve Yerel Yönetimler”, Hüseyin Özgür ve Muhammet Kösecik (Editörler), Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar I Reform, (24), s.539-564.
• Onat, N. (2013). Kamusal Alan ve Sınırları, İstanbul: Durak İstanbul Dizisi 1.
• Pink, S. (2008). “Sense and Sustainability: The Case of the Slow City Movement”, Local Environment, 13/2, s.95-106.
• Pirenne, H. (2014). Ortaçağ Kentleri Kökenleri ve Ticaretin Canlanması, (Çev: Ş. Karadeniz), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Radstrom, S. (2011). “A Place-Sustaining Framework for Local Urban Identity: An Introduction and History of Cittaslow”, Italian Journal of Planning Practice, 1/1, p.90-113.
• Ritzer, G. (2014). The McDonaldization of Society, SAGE Publications, https://books.google.com.tr/books?id=BqoeBQAAQBAJ&printsec=frontcover&hl=tr&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false (Erişim tarihi: 21.01.2016).
• Sarıbay, A.Y. (2000). Kamusal Alan, Diyalojik Demokrasi, Sivil İtiraz, İstanbul: Alfa Yayınları.
• Seferihisar Belediyesi (2015a). Kadın Emeği Evleri, http://www.seferihisar.bel.tr/tr/?option=com_content&view=article&id=404&Itemid=268 (Erişim tarihi: 01.02.2016).
• Seferihisar Belediyesi (2015b). Kadınlar Kahvesi. http://seferihisar.bel.tr/tr/haber-arsivi/55-projeler/847-kadinlar-kahvesi.html (Erişim tarihi: 01.02.2016).
• Semmens, J. ve Freeman, C. (2012). “The Value of Cittaslow as an Approach to Local Sustainable Development: A New Zealand Perspective”, International Planning Studies, 17/4, s.353-375.
• Sert, E., Karpuz, H. ve Akgün, G. (2005). “Küreselleşme Sürecinde Değişen Kent Kavramı; Mekân ve Politikleşme Üzerine Bir Okuma Çalışması”, Planlama, (2), s.101-110.
• Servon, L. J. ve Pink, S. (2015). “Cittaslow: Going Glocal in Spain”, Journal of Urban Affairs, 37/3, s. 327-340.
• Sezgin, M. ve Ünüvar Ş. (2011). Sürdürülebilirlik ve Şehir Pazarlaması Ekseninde Yavaş Şehir, Konya: Çizgi Kitabevi.
• Toksöz, F., Akalın, N., Atar, G., Koç, L., Özgür, A. E., ve Uluçay, Ö. (2009). Yerel Yönetim Sistemleri Türkiye ve Fransa, İspanya, İtalya, Polonya, Çek Cumhuriyeti, İstanbul: TESEV Yayınları.
• Üstündağlı, E., Baybars, M., ve Güzeloğlu, E. B. (2015). “Collaborative Sustainability: Analyzing Economic and Social Outcomes in the Context of Cittaslow”, Business and Economic Research Journal, 6/1, s.125-144.
• Vural, T. ve Yücel, A. (2006). “Çağımızın Yeni Kamusal Mekanları Olan Alışveriş Merkezlerine Eleştirel Bir Bakış”, İTÜDERGİSİ/a, 5/2, s.97-106
• http://itudergi.itu.edu.tr/index.php/itudergisi_a/article/view/912 (Erişim tarihi: 21.01.2016).
• Yurtseven, H. R. ve Kaya, O. (2011). “Slow Tourists: A Comparative Research Based on Cittaslow Principles”, American International Journal of Contemporary Research, 1/2, s.91-98.
• Zelmanov, E. (2003) Preaching a Slow Approach. http://www.motherjones.com/politics/2003/05/preaching-slow-approach (Erişim tarihi: 03.12.2015).