Hasta ve Hekim İletişimi: Özel Hastane Örneği
Year 2022,
Issue: 48, 38 - 55, 29.08.2022
Şerife Güzel
,
Hilal Akman Dömbekci
,
Ayşe Arı
Abstract
İnsan hayatının her yerinde önemli olan iletişim kavramı, sağlık kurumları için de oldukça önemlidir. Özellikle çeşitli sağlık problemlerinin getirdiği stres ve sıkıntı durumu sebebiyle hasta ve hekim arasındaki iletişim sorunlarına sıkça rastlanmaktadır. Bu çalışmada hasta ve hekim arasındaki iletişimin incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu bağlamda hem hasta hem de hekim bakış açısı ile karşılaştırmalı değerlendirmeler yapılmıştır.
Bu çalışma nitel araştırma özelliği taşımaktadır. Araştırma verileri yüz yüze görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Katılımcılar Konya’da bir özel hastanede çalışan 10 hekim ile bu hekimlerden hizmet alan 10 hastadan oluşmaktadır. Katılımcılara öncelikle demografik bilgiler edinmeye yönelik sorular, daha sonra hasta hekim iletişimi sorunları ve bu sorunları tespit etmeye yönelik açık uçlu sorular yöneltilmiştir. Araştırmada elde edilen veriler öncelikle sistematik şekilde düzenlenmiş, benzer noktalar bir araya getirilerek kodlar ve temalar oluşturulmuştur. Metnin analizi için MAXQDA 2020 nitel veri analizi programından yararlanılmıştır. Veriler tematik ve betimsel analiz ile analiz edilmiştir.
Çalışmada hekimlerin hastalara nazaran empati kurma konusunda daha başarılı olduğu, iletişim sorunlarının hem hasta hem de hekim kaynaklı olabildiği, iletişim sorunlarının hastaların eğitim ve kültürel düzeyleriyle ve hekimlerin tıbbi terminolojiyi kullanmaları ile ilgili olduğu, iletişim sorunlarının çözümleri için hem hastaların hem de hekimlerin saygılı davranmaları gerektiği gibi sonuçlara ulaşılmıştır.
References
- Atıcı, E. (2007). Hasta-hekim ilişkisini etkileyen unsurlar. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 33(2), 91-96.
- Atilla, G., Oksay, A., & Erdem, R. (2012). Hekim-hasta iletişimi üzerine nitel bir ön çalışma. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (43), 23-37.
- Baduroğlu, A. B., Çiçrkdemir, H., Kalaç, İ.,& Ulu, Ş. (2020). Halkla İlişkiler ve İletişim. Ders kitabı, Milli Eğitim Bakanlığı.
Berg, L. B., & Lune, H. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (Çeviri Editörü: Hasan Aydın). Konya: Eğitim Kitabevi.
- Bıçakçı, İ. (2004). İletişim ve Hakla İlişkiler. 5. Basım, İstanbul: MediaCat kitapları.
- Büyükaslan, A. (2018). Sağlık iletişiminde sektörel tespitler. Erciyes İletişim Dergisi, 5(3), 2-10.
- Coşkun, R., Altunışık, R, & Yıldırım, E. (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Sakarya.: Sakarya Yayıncılık.
- Creswell, J. W. (2018). Nitel Araştırma Yöntemleri Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni (Çeviri Editörleri: Mesut Bütün, Selçuk Beşir Demir). Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Çalapkulu, Ç., & Çelenk, E. (2018). Hasta-hekim ilişkisi ve iletişimi: Sakarya ağız ve diş sağlığı hastanesi örneği. International Journal of Social Science, 1(2), 87-95.
- Çınarlı, İ. (2008). Sağlık İletişimi ve Medya. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Doğan, O. (2008), Sağlık Hizmetlerinde İletişim. (1. Baskı), Ankara: Songür Yayıncılık.
- Fong, J., Anat, S. & Longnecker, N. (2010). Doctor-patient communication: A review, The Ochsner Journal, 10: 38-43.
- Gezergün, A., Şahin, B., Tengilimoğlu, D., Bayer, E. & Demir, C. (2006). İletişim ve hekimlerin bakış açısıyla hekim-hasta iletişimi ve ilişkisi; bir eğitim hastanesi örneği, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2 (3), 6-21.
- Gökçe, O. (2019). Klasik ve Nitel İçerik Analizi, Felsefe Yöntem Uygulama. Konya: Çizgi Kitabevi.
- Gözlü, K., & Kaya, S. (2018). Aile sağlığı merkezlerine başvuran hastaların perspektifinden hekim-hasta iletişimi. 2. Uluslararası 12. Ulusal Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi bildirileri içinde, (s. 748-763).
- Gülcemal, E. & Keklik, B. (2016). Hastaların hekimlere duydukları güveni etkileyen faktörlerin incelenmesine yönelik bir araştırma: Isparta ili örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(14), 64-87.
- Gültekin, E. (2016). Etik açıdan doğru hasta- hekim iletişimi nasıl olmalıdır?. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi Dergisi, 24(3), 111-115.
- Güz, N. (1998). İletişim süreci ve temel ögeler. İletişim fakültesi dergisi, 0(7), 121-142.
- İzgören, A.Ş. (2010). Dikkat Vücudunuz Konuşuyor. (51. Basım), Ankara: Elma Yayınevi.
- Khanal, M.C., Karki, L.,Rijal, B., Joshi, P., Bista, N.R., Nepal, B., Rana, K. & Lamichhane, P. (2021). Patient satisfaction in doctor patient communication in a tertiary care hospital of kathmandu: a descriptive cross-sectional study, J Nepal Med Assoc, 59(236), 317-321.
- Koçel, T. (2014). İşletme Yöneticiliği. (genişletilmiş 15.baskı), İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
- Kutlu, M., Çolakoğlu, N., & Özgüvenç, Z. P. (2010). Hasta hekim ilişkisinde empatinin önemi hakkında bir araştırma. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 2(2), 127-143.
- Oğuz, Y. (1995). Klinik uygulamada hekim-hasta ilişkisi. Türkiye Klinikleri Tıbbi Etik Dergisi, 2 (3), 59-65.
- Onay, M., Süslü, Z. H. & Kılcı, S. (2011). İletişim tarzının ve sözsüz iletişimin çalışanların iş performansına etkisi: Posta dağıtıcıları ve hemşireler üzerine bir araştırma. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11(21), 139-176.
- Öcel, Y. (2016). Algılanan doktor imajı ile hasta memnuniyeti arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik bir araştırma. Bartın Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(14), 341-364.
- Özkan, Z. (2008). Doktor hasta iletişiminde beden dilinin gücü. Zeynep Kamil Tıp Bülteni, 39(2), 87-91.
- Pir, E. Ö. (2019). Halkla ilişkiler modellemesinde iki yönlü simetrik model ile iki yönlü asimetrik model arasındaki uygulama farklılıkları. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi (IBAD), 307-313.
- Poon Teng Fatt, J. (1998). Nonverbal communication and business success. Management Research News, 21(4/5), 1-10.
- Putnam, S. M., Stiles, W. B., Jacob, M. C., & James, S. A. (1985). Patient exposition and physician explanation in initial medical interviews and outcomes of clinic visits. Medical Care, 74-83.
- Tutar, H. (2003) Örgütsel İletişim, Ankara: Seçkin Yayınları.
- Weiss, B. D. (2007). Health Literacy and Patient Safety: Help Patients Understand. Manual for Clinicians. (2nd ed. ), Chicago: American Medical Association Foundation and American Medical Association.
- Yıldırım, A., & Şimşek, (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (9. Baskı), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Year 2022,
Issue: 48, 38 - 55, 29.08.2022
Şerife Güzel
,
Hilal Akman Dömbekci
,
Ayşe Arı
References
- Atıcı, E. (2007). Hasta-hekim ilişkisini etkileyen unsurlar. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 33(2), 91-96.
- Atilla, G., Oksay, A., & Erdem, R. (2012). Hekim-hasta iletişimi üzerine nitel bir ön çalışma. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (43), 23-37.
- Baduroğlu, A. B., Çiçrkdemir, H., Kalaç, İ.,& Ulu, Ş. (2020). Halkla İlişkiler ve İletişim. Ders kitabı, Milli Eğitim Bakanlığı.
Berg, L. B., & Lune, H. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (Çeviri Editörü: Hasan Aydın). Konya: Eğitim Kitabevi.
- Bıçakçı, İ. (2004). İletişim ve Hakla İlişkiler. 5. Basım, İstanbul: MediaCat kitapları.
- Büyükaslan, A. (2018). Sağlık iletişiminde sektörel tespitler. Erciyes İletişim Dergisi, 5(3), 2-10.
- Coşkun, R., Altunışık, R, & Yıldırım, E. (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Sakarya.: Sakarya Yayıncılık.
- Creswell, J. W. (2018). Nitel Araştırma Yöntemleri Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni (Çeviri Editörleri: Mesut Bütün, Selçuk Beşir Demir). Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Çalapkulu, Ç., & Çelenk, E. (2018). Hasta-hekim ilişkisi ve iletişimi: Sakarya ağız ve diş sağlığı hastanesi örneği. International Journal of Social Science, 1(2), 87-95.
- Çınarlı, İ. (2008). Sağlık İletişimi ve Medya. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Doğan, O. (2008), Sağlık Hizmetlerinde İletişim. (1. Baskı), Ankara: Songür Yayıncılık.
- Fong, J., Anat, S. & Longnecker, N. (2010). Doctor-patient communication: A review, The Ochsner Journal, 10: 38-43.
- Gezergün, A., Şahin, B., Tengilimoğlu, D., Bayer, E. & Demir, C. (2006). İletişim ve hekimlerin bakış açısıyla hekim-hasta iletişimi ve ilişkisi; bir eğitim hastanesi örneği, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2 (3), 6-21.
- Gökçe, O. (2019). Klasik ve Nitel İçerik Analizi, Felsefe Yöntem Uygulama. Konya: Çizgi Kitabevi.
- Gözlü, K., & Kaya, S. (2018). Aile sağlığı merkezlerine başvuran hastaların perspektifinden hekim-hasta iletişimi. 2. Uluslararası 12. Ulusal Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi bildirileri içinde, (s. 748-763).
- Gülcemal, E. & Keklik, B. (2016). Hastaların hekimlere duydukları güveni etkileyen faktörlerin incelenmesine yönelik bir araştırma: Isparta ili örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(14), 64-87.
- Gültekin, E. (2016). Etik açıdan doğru hasta- hekim iletişimi nasıl olmalıdır?. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi Dergisi, 24(3), 111-115.
- Güz, N. (1998). İletişim süreci ve temel ögeler. İletişim fakültesi dergisi, 0(7), 121-142.
- İzgören, A.Ş. (2010). Dikkat Vücudunuz Konuşuyor. (51. Basım), Ankara: Elma Yayınevi.
- Khanal, M.C., Karki, L.,Rijal, B., Joshi, P., Bista, N.R., Nepal, B., Rana, K. & Lamichhane, P. (2021). Patient satisfaction in doctor patient communication in a tertiary care hospital of kathmandu: a descriptive cross-sectional study, J Nepal Med Assoc, 59(236), 317-321.
- Koçel, T. (2014). İşletme Yöneticiliği. (genişletilmiş 15.baskı), İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
- Kutlu, M., Çolakoğlu, N., & Özgüvenç, Z. P. (2010). Hasta hekim ilişkisinde empatinin önemi hakkında bir araştırma. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 2(2), 127-143.
- Oğuz, Y. (1995). Klinik uygulamada hekim-hasta ilişkisi. Türkiye Klinikleri Tıbbi Etik Dergisi, 2 (3), 59-65.
- Onay, M., Süslü, Z. H. & Kılcı, S. (2011). İletişim tarzının ve sözsüz iletişimin çalışanların iş performansına etkisi: Posta dağıtıcıları ve hemşireler üzerine bir araştırma. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11(21), 139-176.
- Öcel, Y. (2016). Algılanan doktor imajı ile hasta memnuniyeti arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik bir araştırma. Bartın Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(14), 341-364.
- Özkan, Z. (2008). Doktor hasta iletişiminde beden dilinin gücü. Zeynep Kamil Tıp Bülteni, 39(2), 87-91.
- Pir, E. Ö. (2019). Halkla ilişkiler modellemesinde iki yönlü simetrik model ile iki yönlü asimetrik model arasındaki uygulama farklılıkları. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi (IBAD), 307-313.
- Poon Teng Fatt, J. (1998). Nonverbal communication and business success. Management Research News, 21(4/5), 1-10.
- Putnam, S. M., Stiles, W. B., Jacob, M. C., & James, S. A. (1985). Patient exposition and physician explanation in initial medical interviews and outcomes of clinic visits. Medical Care, 74-83.
- Tutar, H. (2003) Örgütsel İletişim, Ankara: Seçkin Yayınları.
- Weiss, B. D. (2007). Health Literacy and Patient Safety: Help Patients Understand. Manual for Clinicians. (2nd ed. ), Chicago: American Medical Association Foundation and American Medical Association.
- Yıldırım, A., & Şimşek, (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (9. Baskı), Ankara: Seçkin Yayıncılık.