İstanbul’un Fethine Dair Literatür Değerlendirmesi

Year 2010, Issue: 16, 61 - 100, 01.09.2010

Fahameddin Başar

Abstract

Roma, Bizans ve Osmanlı gibi üç büyük imparatorluğa başkentlik yapmış olan İstanbul’un tarihi sayısız olaylarla doludur. Tarih boyunca pek çok isyan, yangın ve doğal afet görmüş olan bu şehir, kuruluşundan itibaren farklı milletler tarafından hakimiyet altına alınmak amacıyla birçok kez kuşatılmış, ancak Ortaçağın en güçlü savunma hattına sahip olması dolayısıyla her zaman kendisini korumuştur. Nitekim kuruluşundan itibaren güçlü ve kalabalık orduların kuşatmaları başarısızlıkla sonuçlanmış, şehri fetheden ise genç Türk hükümdarı II. Mehmed olmuştur. Siyasi başkent oluşunun yanında Bizans döneminde Hristiyanlık dininin, Osmanlı döneminde de İslâmiyet’in merkezi olan bu şehrin yaşamış olduğu olaylar arasında en önemlisi şüphesiz 29 Mayıs 1453 tarihinde Sultan II. Mehmed tarafından fethi ve Türk İstanbul oluşu hadisesidir. Sebep ve neticeleri bakımından Türk tarihi için olduğu kadar dünya tarihi bakımından da bir dönüm noktası olan bu büyük olay hakkında, fetih döneminden başlamak üzere günümüze kadar İslâm dünyasında ve Batı’da birçok eser yazılmış, sayısız makale kaleme alınmıştır. Aynı şekilde fethi gerçekleştirmiş olan Fatih Sultan Mehmed hakkında da birçok monografi ve makale yazılmıştır. Biz bu çalışmamızda İstanbul’un fethine dair bilgi veren Türk kaynakları ile Bizans ve Latin kaynaklarının Türkçe neşirlerini ve aynı konuda kaleme alınmış olan müstakil eserleri değerlendirmeye çalışacağız. Ayrıca çalışmamızın sonuna İstanbul’un fethine dair Türkiye’de yapılmış neşriyat hakkında bir bibliyografya listesi de ilave edeceğiz.

Keywords

İstanbul, Fetih, Fatih, Kaynak, Araştırma

An Evalution of Literature on the Conquest of Istanbul

Abstract

The history of Istanbul, as the capital of three major empires namely Roman, Byzantine and Ottomans, is full of countless events. The city, which has seen many riots, fires, natural disasters, was besieged many times by different nations throughout history, but thanks to the strong line of defence, it held still for centuries. Indeed, sieges of the strong and big armies failed, but the city was conquered by the young Turkish Sultan Mehmed II. Istanbul was not only the capital city for the two empires, but it also constituted the religious center for Christianity and Islam, Undoubtly the most important event for the city was its conquest by Sultan Mehmed II and the process of Islamization. The conquest is a definite turning point for the world and Turkish histories in terms of causes and consequences. Many works and numerous articles have been written in the Western and Islamic worlds, starting from the period of the conquest to the present day. Also many monographs and articles have been written on Mehmed II (the Conquerer). In this study, we try to analyze Turkish resources, Turkish translations of Byzantine-Latin chronicles and independent reserach containing information on the conquest of Istanbul. In addition, a bibliography of Turkish studies on the conquest will be provided in the end.

Keywords

Istanbul, Conquerer, Conquest, Resources, Study

References

• Abdullah el-Ahsen, “İstanbul’un Fethinin İslâm Dünyası ve Avrupa Arasındaki Ticaret ve Ekonomik İlişkilere Etkisi”, İkinci Uluslararası İstanbul’un Fethi Konferansı, 30-31 Mayıs, 1 Haziran 1997, Bildiriler, İstanbul: İBB Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 1997, 204-212.
• Abdullah Ahsen, “İstanbul’un Fethinin Uluslararası İlişkilere Etkisi”, Birinci Uluslararası İstanbul’un Fethi Konferansı, 24-25 Mayıs 1996, Bildiriler, İstanbul: İBB Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 1997, s. 201-209.
• Abdullatif Muhammed el-Hamid, “İstanbul ve Endülüs”, İkinci Uluslararası İstanbul’un Fethi Konferansı, 30-31 Mayıs, 1 Haziran 1997, Bildiriler, İstanbul: İBB Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 1997, s. 291-300.
• Abdurresul-i Heyrendiş, “İran’ın Tarihî Kaynaklarında İstanbul Fethi’nin Yankıları”, Birinci Uluslararası İstanbul’un Fethi Konferansı, 24-25 Mayıs 1996, Bildiriler, İstanbul: İBB Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 1997, s. 210-218.
• Adıvar, Adnan, “İstanbul’un Fethi Sırasında Bizans ve Türk Kültür Vaziyeti”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, 1954, sy. 9, s. 1-13. Afyoncu, Erhan, “İstanbul’un Fethi”, Gezgin: Aylık Gezi Kültürü Dergisi, 2008, sy. 16, s. 54-61.
• Afyoncu, Erhan, “On Soruda İstanbul Kuşatmaları ve Fatih”, Popüler Tarih, 2003, sy. 33, s. 32-37.
• Ağırakça, Ahmet, “Konstantiniyye Fethi Hadisinin İslâm Fetih Hareketlerine Etkisi ve Oluşturduğu Motivasyon”, Birinci Uluslararası İstanbul’un Fethi Konferansı, 24-25 Mayıs 1996, Bildiriler, İstanbul: İBB Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 1997, s. 87-95.
• Ahmed Muhtar Paşa, A’yâd-ı Mefâhir-i Milliyye-i Osmaniyye’den Osmanlılığın Avrupa’da Tarz-ı Teessüsü Yahud Feth-i Celîl-i Kostantıniyye, Kostantıniyye: 1316, Kostantıniyye: 1320; Yeni basımı: Ferik Ahmed Muhtar Paşa, Feth-i Celîl-i Kostantıniyye, İstanbul: Bedir Yayınları, 1994.
• Ahmed Refik (Altınay), Bizans Karşısında Türkler: 699-857/1299-1453, İstanbul: Kütüphane-i Hilmi, 1927; Yeni basımı: Bizans Karşısında Türkler: 699-857/1299-1453, Fahameddin Başar (yay.), İstanbul: Kitabevi Yayınları, 2005; 2. bs. 2010, X+298 s.
• Ahmed Refik (Altınay), Türklerin İstanbul Muhasaraları, İstanbul: Muallim Ahmet Halit Kitaphanesi, 1932.
• Ak, Mahmut, “Fetihten Sonra İstanbul”, İstanbul’un Fethi, Fatih ve Dönemi Sempozyumu, 28-29 Mayıs 2006, İstanbul: Fatih Belediyesi Yayını, 2006.
• Ak, Mahmut, “İstanbul’un Fethi”, Kültür, Üç Aylık Kültür Sanat Araştırma Dergisi (555. Yılında Fetih Özel Sayısı), 2008, sy. 11, s. 8-17.
• Ak, Mahmut ve Fahameddin Başar, İstanbul’un Fetih Günlüğü, 550. Yıl Fetih Hatırası, İstanbul: Tarih ve Tabiat Vakfı (TATAV) Yayınları, 2003, VIII+159 s., 2. bs. İstanbul: Çamlıca Basım ve Yayın, 2010, 168 s. +14 resim+1 harita. Akdağ, Mustafa, “İstanbul Fethinin Türkiye Tarihinde Önemi”, Türk Dili, 1953, c. 2, sy. 20, s. 486-490.
• Algül, Hüseyin, Büyük Fetih ve Sonrası, İzmir: Nil A.Ş., 1989. (Anonim) Feth-i Kostantıniyye ve Mahmud Paşa-yı Velî ve Tiryâki Hasan Paşa Cihadı, Manisa İl Halk Kütüphanesi, TY. 5070.
• (Anonim) Tevârih-i Şehr-i Kostantıniyye, İstanbul Belediye Kütüphanesi, TY. No. 39.
• Âşıkpaşazâde, Tevârih-i Âl-i Osmân, Âli Bey (nşr.), İstanbul: 1332.
• Âşıkpaşaoğlu Ahmed Âşıkî, Tevârih-i Âl-i Osmân, Çiftçioğlu N. Atsız (yay.), Osmanlı Tarihleri I (İstanbul: Türkiye Yayınevi,1949) içinde, s. 77-319 (İstanbul’un Fethi: s. 191-194).
• Ateş, Ahmed, “İstanbul’un Fethine Dair Sultan Mehmed Tarafından Gönderilen Mektuplar ve Bunlara Gelen Cevaplar”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, 1953, c. IV, sy. 7, s. 11-50.
• Ateş, Ahmed, “Fetihden Az Sonra Bir İstanbul Tasviri”, Fatih ve İstanbul, 1953, c. I, sy. 1, s. 17-18.
• Aydın, Erdoğan, Fatih ve Fetih- Mitler ve Gerçekler, 5. bs., İstanbul: Cumhuriyet Kitapları, 2001.
• Ayhan, Aydın, “İslam Ordularının İstanbul’u Fetih Teşebbüsleri ve Feth-i Mübin”, Türk Dünyası Araştırmaları, 1992, sy. 78, s. 109-140.
• Ayiz İbn Harram er-Rukı, “İstanbul Şehrinin Osmanlılar Tarafından Fethi’nin Doğu Arap-İslam Dünyası Üzerindeki Etkisi -Tarihsel ve Analitik Bir İnceleme-”, İkinci Uluslararası İstanbul’un Fethi Konferansı, 30-31 Mayıs, 1 Haziran 1997, Bildiriler, İstanbul: İBB Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 1997, s. 257-283.
• Ayvazoğlu, Beşir, “Beş Yüzüncü Yıl Hikâyesi”, Türk Edebiyatı Aylık Fikir ve Sanat Dergisi (Beşyüz Ellinci Yıl Özel Sayısı), 2003, sy. 355, s. 29-34.
• Ayverdi, Ekrem Hakkı, “Rumeli-Hisarı ve İstanbul’da İlk Osmanlı Kitabesi”, Fâtih ve İstanbul, 1953, c. I, sy. 1, s. 63-68.
• Ayverdi, Ekrem Hakkı, “Fatih”, Türkler, Hasan Celal Güzel-Kemal Çiçek-Salim Koca (ed.), Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, c. 9, s. 338-354.
• Ayverdi, Sâmiha, Edebî ve Mânevî Dünyası İçinde Fâtih, İstanbul: İstanbul Fetih Derneği Neşriyatı, 1953, 1963; 6. bs. İstanbul: Kubbealtı Yayınları, 2005.
• Babinger, Franz, Mahomet II, Le Conquerant et son temps, 1432-1481, H.E. Del Medico (traduction), Paris: 1954; Mehmed the Conqueror and His Time, R. Manheim (çev.), W. C. Hickman (yay.), Princeton: 1978; Türkçe tercüme: Fatih Sultan Mehmed ve Zamanı, D. Körpe (çev.), İstanbul: Oğlak Yayınları, 2002; 2. bs. İstanbul, 2003.
• Baltacı, Cahid, “İstanbul Fethinin İslâm Kültür ve Medeniyetine Katkıları”, İkinci Uluslararası İstanbul’un Fethi Konferansı, 30-31 Mayıs, 1 Haziran 1997, Bildiriler, İstanbul: İBB Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 1997, s. 218-224.
• Barbaro, Nicolò, Kostantıniyye Muhâsarası Ruznâmesi 1453, trc. Şemsettin Talip Diler, İstanbul: İstanbul Fethi Derneği (İstanbul Enstitüsü) Yayınları, 1953; 2. bs. 1976; Nicolò Barbaro, Diary of the Siege of Constantinople 1453, çev.
• J. R. Jones, New York: 1969; Nicolò Barbaro, 1453 Konstantinopl / Kuşatma Güncesi, trc. Yurdakul Fincancıoğlu, İstanbul: Büke Yayınları, 2001; Nicolò Barbaro, Konstantiniye’den İstanbul’a, çev. Muharrem Tan, İstanbul: Moralite Yayınları, 2007.
• Basso, Enrico, “İstanbul’un Fethini Müteakip İstanbul’daki Hristiyan Casusların Raporları”, Osmanlı, c. 1: Siyaset, Güler Eren (ed.), Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 1999, s. 147-252.
• Başar, Fahameddin, “Osmanlıların Fetihten Önce Gerçekleştirmiş Oldukları İstanbul Kuşatmaları”, İstanbul Üniversitesi 550. Yıl Uluslararası Bizans ve Osmanlı Sempozyumu (XV. Yüzyıl) 30-31 Mayıs 2003 / 550th Anniversary of the Istanbul University International Byzantine and Ottoman Symposium (XVth Century) 30-31 May 2003, Sümer Atasoy (ed.), İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, 2004, s. 113-127.
• Başar, Fahameddin, “Fatih Dönemi Öncesinde Osmanlı-Bizans Münasebetleri / The Ottoman Byzantium Relations Before Fatih Era”, Fatih ve Dönemi / Mehmed II and his Period, İstanbul’un Fethinin 550. Yılı Armağanı, Necat Birinci (ed.), İstanbul: Türk Kültürüne Hizmet Vakfı Yayınları, 2004, s. 1-21, 501-505.
• Başar, Fahameddin, “İstanbul Kuşatmaları ve Bu Kuşatmalarda Eyüp Cephesinin Rolü”, Tarihi, Kültürü ve Sanatıyla IX. Eyüpsultan Sempozyumu (13-15 Mayıs 2005), Tebliğler, İstanbul: Eyüp Belediyesi Kültür Yayınları, 2005, s. 30-39.
• Başar, Fahameddin, “Osmanlıların İlk İstanbul Kuşatmaları”, 2005-2006 Fatih Sempozyumları I-II, Tebliğler, İstanbul: Fatih Belediye Başkanlığı Yayını, 2007, s. 136-147.
• Başar, Fahameddin, “İstanbul’un Fethinin Türk ve Dünya Tarihindeki Yeri”, Kültür: Üç Aylık Kültür Sanat ve Araştırma Dergisi (555. Yılında Fetih Özel Sayısı), İstanbul, 2008, sy. 11, s. 18-25.
• Başar, Fahameddin ve Mahmut AK, “Fatih Sultan Mehmed Dönemi Kronolojisi / Chronology of Sultan Mehmed Period”, Fatih ve Dönemi / Mehmed II and his Period, İstanbul’un Fethinin 550. Yılı Armağanı, Necat Birinci (ed.), İstanbul: Türk Kültürüne Hizmet Vakfı Yayınları, 2004, s. 481-499; 665-681.
• Baştav, Şerif, “Fatih İstanbul’u Kimlerden Aldı?”, Türk Kültürü, Ankara, 1965, sy. 32, s. 501-507.
• Baştav, Şerif, Bizans İmparatorluğu Tarihi, Son Devir (1261-1461) Osmanlı Türk-Bizans Münasebetleri, Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, 1989.
• Baştav, Şerif, “XIV. Asırda Yazılmış Grekçe Anonim Osmanlı Tarihine Göre İstanbul’un Muhasara ve Zabtı”, Belleten, 1954, sy. 69, s. 51-82.
• Baştav, Şerif, “Fatih İstanbul’u Kimlerden Aldı?”, Türk Kültürü, 1965, sy. 32, s. 501-507.
• Bayır, Önder, “Çağ Açan Fetih İçin Yapılan Hazırlıklar”, Türkler, Hasan Celal Güzel-Kemal Çiçek-Salim Koca (ed.), Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 2002, c. 9, s. 322-337.
• Baysun, Cavid, “İstanbul. Şehrin Tarihi”, İslâm Ansiklopedisi, V/2 (1967), s. 1142-1173.
• Belen, Hakem, Fâtih ve İstanbul’un Fethi, İstanbul: Milli Eğitim Vekâleti Yayını, Yenilik Basımevi, 1953.
• Berki, Ali Himmet, Büyük Türk Hükümdarı İstanbul Fatihi Sultan Mehmed ve Adâlet Hayatı, (İstanbul’un beş yüzüncü fetih yıldönümü münasebetiyle), İstanbul: Kutulmuş Basımevi (Üniversite Kitabevi), 1953.
• Berki, Ali, el-Âhil el-Osmanî ebu el-feth el-Sultan Muhammed el-Sani, Fâtih el-Kostantiniyye ve hayat el-adliyye, Arapçaya çev. Mehmet İhsan bin Abdülaziz, Kahire: Matbaat el-Saade, 1953.
• Berki, Ali Himmet, Fâtih Sultan Mehmet Han, Ankara: Nur Yayınları, ty. 550. Yılında Fetih ve İstanbul / The Conquest and Istanbul in 550th Anniversary, İstanbul, 14-15 Haziran 2003, Bildiriler, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2007.
• 500’üncü Fetih Yılı Şenlikleri Albümü, kapak resmi: Münif Fehim (Özarman), fotoğraflar: Müeddep Ermen, İstanbul: Hadise Yayınevi Neşriyatı, 1953. Bıyıklıoğlu, Tevfik, “İstanbul’un İki Fatihi: II. Mehmed ve Atatürk”, TTK Belleten, 1953, sy. 65, s. 83-100.
• Bihişti, Tevârih-i Âl-i Osmân, İSAM Kütüphanesi, nr. 5196, vr. 150b-160b.
• Bilmen, Ömer Nasuhi, Sure-i Feth’in Türkçe tefsiri ve İ’tilâyi İslâm ve İstanbul’un Tarihçesi (ve Fethi), İstanbul: Burhaneddin Erenler Matbaası, 1953; Yeni basımı: İstanbul’un Tarihçesi ve Sûre-i Fetih Tefsiri, 550. Yıl Hatırası, İstanbul: Gelenek Yayıncılık, 2003; İstanbul ve Fâtih, H. Ahmet Özdemir (sadeleştirme ve notlar), İstanbul: Semerkand Basım Yayın, 2007.
• Binark, İsmet, “İstanbul’un Muhasarası ve Kutlu Fetih”, Türk Kültürü, 1969, sy. 82, s. 722-726.
• Binark, İsmet ve Nejat Sefercioğlu, İstanbul, Fâtih, Fetih ve Fâtih Devri Hakkında Yazılmış Kitaplar Bibliyografyası (Bir Deneme), İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları, 1977, 119 s.
• Bir Yeniçerinin Hatıratı, 550. Yıl Fetih Hatırası, çev. Kemal Beydilli, İstanbul: Tarih ve Tabiat Vakfı (TATAV) Yayınları, 2003.
• 1.Uluslararası İstanbul’un Fethi Konferansı, 24-25 Mayıs 1996, Bildiriler, İstanbul: İBB Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 1997.
• Bolay, Süleyman Hayri, “Bizanslı Alimlerin İstanbul’dan Kaçma ve Rönesansı Başlatma Meselesi”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1986, c. XXVIII, s. 135-142.
• Cemaleddin, Muhammed Said, “Farsça Kaynaklarda İstanbul’un Fethi”, İkinci Uluslararası İstanbul’un Fethi Konferansı, 30-31 Mayıs, 1 Haziran 1997, Bildiriler, İstanbul: İBB Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 1997, s. 145-150.
• Charanis, F., “Bizans İmparatorluğunun Çöküşündeki Ekonomik Faktörler”, çev. Melek Delilbaşı, TTK Belleten, 1984, c. XLVII, sy. 191-192, s. 523-535.
• Clot Andre, Fatih Sultan Mehmet 1432-1481, çev. Necla Işık, İstanbul: 1991.
• Crowley, Roger, Son Büyük Kuşatma 1453, çev. Cihat Taşçıoğlu, İstanbul: A.P.R.I.L Yayıncılık, 3. bs., 2007.
• Cunbur, Müjgân, “İstanbul’un 500. Fetih Yıldönümü Münasebetiyle Tertiplenen Sergilerle, Yapılan Kültür, San’at ve Neşriyat Hareketlerine Dair”, Vakıflar Dergisi, 1958, c. IV, s. 265-281.
• Çakan, İsmail Lütfi, “Fetih Hadisi”, Hadislerle Gerçekler, İstanbul: 1993, c. II, s. 251-255.
• Çamlıbel, Hasan Cemil, İstanbul’un Fethi, İstanbul: Varoğlu Yayınevi, 1947. Çavdaroğlu, Mehmet Şerif, Fatih Sultan Mehemmed Hanı Sâni ve İstanbul’un Fethi, İstanbul: Hilmi Kitabevi (Çığır açan tarih kitapları serisi no: 5), 1953, 111 s.
• Çetin, Nurullah, “İstanbul’un Fethini Güncelin Işığında Yeniden Okumak”, Elif: Edebiyat Kültür ve Sanat Dergisi, 2008, sy. 3, s. 16-21.
• Çetinor, Bülent, “Fatih Sultan Mehmet’in Otağ Yeri ve Hünkâr Çeşmesi”, İlgi, 1988, sy. 52, s. 18-20.
• Dabağyan, Levon Panos, Fatih ve Fetih Olayı, İstanbul, 1976.
• Dabağyan, Levon Panos, Paylaşılamayan Belde (Konstantiniyye), 550. Yıl Hatırası, İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık, 2003, s. 145-230.
• 86 TALİD, 8(16), 2010, F. Başar İstanbul’un Fethine Dair Literatür Değerlendirmesi 87
• Dağlarca, Fazıl Hüsnü, İstanbul Fetih Destanı, İstanbul: Marmara Matbaası, Varlık Yayınları, 1953.
• Dağtekin, Hüseyin, “İstanbul’un Fethinde Kullanılan Yürür Kuleler”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 1951, c. IX, sy. 1-2, s. 153-163.
• Dağtekin, Hüseyin, “Rumeli-Hisarının Askerî Ehemmiyeti”, Fatih ve İstanbul, 1953, c. I, sy. 1, s. 117-137.
• Danışman, A. Zuhuri, Fatih Sultan Mehmed, İstanbul, 1945.
• Danişmend, İsmail Hâmi, İstanbul Fethinin Medeni Kıymeti, İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti (İstanbul Enstitüsü) Yayınları, 1953.
• Danişmend, İsmail Hâmi, Fatih’in Hayatı ve Fetih Takvimi I-II, , İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti (İstanbul Enstitüsü) Yayınları, 1953-1955.
• Danişmend, İsmail Hami, İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi, I, İstanbul, 1971.
• Daş, Mustafa, Bizans’ın Düşüşü, İstanbul: Yeditepe Yayınevi, 2006.
• Decel, Aurel, “Genadiyos İ’tikadnâmesinin Metni”, Fâtih ve İstanbul, 1953-1954, c. I, sy. 6, s. 203-210.
• Deliorman, Altan, “Fethin 500. Yıldönümü Nasıl Kutlanmadı?”, Türk Edebiyatı. Aylık Fikir ve Sanat Dergisi (Beşyüz Ellinci Yıl Özel Sayısı), 2003, sy. 355, s. 24-28.
• Demirkent, Işın, “Bizans’ın Son Günleri”, Popüler Tarih, 2003, sy. 33, s. 26-31.
• Demirkent, Işın, “Fetih Öncesinde Bizans’ın Siyasî Durumu”, I. Uluslararası İstanbul’un Fethi Konferansı (24-25 Mayıs 1996), Bildiriler, İstanbul: 1997, s. 32-40.
• Demirkent, Işın, “İstanbul. Tarih: Kuruluşundan Fethe Kadar”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 2001, c. 23, s. 205-212.
• Dikici, Radi, Şu Bizim Bizans (Byzantium 330-1453), İstanbul: Remzi Kitabevi, 2007.
• Dilipak, Abdurrahman, “Fethin Manevi Boyutu”, İkinci Uluslararası İstanbul’un Fethi Konferansı, 30-31 Mayıs, 1 Haziran 1997, Bildiriler, İstanbul: İBB Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 1997, s. 36-44.
• Dirimtekin, Feridun, İstanbul’un Fethi, İstanbul: T.C. İstanbul Belediyesi İstanbul’un Fethinin 500. Yıldönümü Kutlulama Yayınları, Belediye Matbaası, 1949.
• Dirimtekin, Feridun, Ecnebi Seyyahlara Nazaran Fetihten Sonraki İstanbul, İstanbul: İstanbul Fethi Derneği Neşriyatı, 1953, 40 s.
• Dirimtekin, Feridun, Fetihten Önce Marmara Surları, Ankara: İstanbul Fethi Derneği (İstanbul Enstitüsü) Yayınları, 1953, 76 s.
• Dirimtekin, Feridun, Fetihten Önce Haliç Surları, İstanbul: İstanbul Fethi Derneği (İstanbul Enstitüsü) Yayınları, 1956, XVI+102 s.
• Dirimtekin, Feridun, “Fetihten Evvel İstanbul”, Fethin 511. Yıldönümü Konferansları, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1964, s. 36-41.
• Dirimtekin, Feridun, “İstanbul’un Fethi”, Fethin 511. Yıldönümü Konferansları, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1964, s. 50-59.
• Dirimtekin, Feridun, İstanbul’un Fethi, İstanbul: Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu Yayınları, 1976; Yeni yayımı: İstanbul’un Fethi, 550. Yıl Hatırası, İstanbul: Gelenek Yayıncılık, 2003, 324 s.
• Ducas, Bizans Tarihi, VI, trc. Mirmiroğlu, İstanbul: İstanbul Fethi Derneği (İstanbul Enstitüsü) Yayınları, 1956.
• Dursun Bey, Fatih’in Tarihi (Tarih-i Ebü’l-Feth), Ahmet Tezbaşar (yay. haz.), İstanbul: Tercüman 1001 Temel Eser, Tercüman Gazetesi, t.y. (1973). Emecen, Feridun M., “Fatih’in Savaş Makineleri: Yürüyen Kuleler”, Tarih ve Medeniyet, 1994, sy. 3, s. 24-25.
• Emecen, Feridun M., “İstanbul’un Fethine Giden Yol (1452-1453)”, Toplumsal Tarih, 1995, sy. 17, s. 22-29.
• Emecen, Feridun M., “İstanbul: İstanbul’un Fethi”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 2001, c. 13, s. 212-220.
• Emecen, Feridun M., “İstanbul’un Fethi”, Türkler, Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca (ed.), Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 2002, c. 9, s. 312- 321.
• Emecen, Feridun M., “İstanbul Kuşatması ve Fethi ile İlgili Bazı Meseleler”, Uluslararası Bizans ve Osmanlı Sempozyumu (XV. Yüzyıl), 30-31 Mayıs 2003, Bildiriler, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, 2003, s. 19-39.
• Emecen, Feridun M., “Lanetli Şehir Düştü İstanbul’un Fethi ve Kıyamet Senaryoları”, Osmanlı Araştırmaları, 2003, c. XXII, s. 191-205.
• Emecen, Feridun M., İstanbul’un Fethi Olayı ve Meseleleri, İstanbul: Kitabevi Yayınları, 2003, 108 s.
• Emecen, Feridun M., İstanbul’un Fethi, İstanbul’un Fethinin 550. Yılı Armağanı, İstanbul: Beyoğlu Belediyesi Yayınları, 2003.
• Emecen, Feridun M., “İstanbul’un Fethi Olayı ve Bazı Meseleleri”, İstanbul Üniversitesi 550. Yıl Uluslararası Bizans ve Osmanlı Sempozyumu (XV. Yüzyıl) 30-31 Mayıs 2003 / 550th Anniversary of the Istanbul University International Byzantine and Ottoman Symposium (XVth Century) 30-31 May 2003, Sümer Atasoy (ed.), İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, 2004, s. 19-40.
• Enverî, Düstûrnâme-i Enverî, M. Halil (nşr.), İstanbul, 1928.
• Erksan, Sadi, İstanbul’un Fethi, İstanbul, 1953.
• Erksan, Sadi, Fetihten Evvelki İstanbul ve Fatih’e Ait Menkıbeler, İstanbul: Şaka Matbaası, 1953.
• Ertan, Veli, İstanbul’un Fethi ve Fâtih Sultan Mehmed’in Şahsiyeti, Konya: Yeni Kitap Basımevi, 1970.
• Ertaylan, İsmail Hikmet, Fâtih ve Fütühâtı, c. I, Bizans ve Karadeniz, İstanbul’un fethinin beş yüzüncü yıldönümü münasebetiyle yapılan İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi yayınlarından, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1953; c. II, Adalar Denizi ve Akdeniz Fütuhâtı, Ankara: Mars Matbaası, 1966.
• Evliyaoğlu, Gökhan, Kostantiniyye Kızılelması, İstanbul’un Fethine Destan, İstanbul, 1953.
• Eyice, Semavi, “İstanbul’un Surları-Ortaçağın En Güçlü Savunma Hattı”, Popüler Tarih, 2003, sy. 33, s. 50-55.
• Fatih Devri Kaynaklarından Düstûrnâme-i Enverî-Osmanlı Tarihi Kısmı (1299- 1466), Necdet Öztürk (yay.), İstanbul: Kitabevi Yayınları, 2003.
• Fatih Sultan Mehmed ve İstanbul’un Fethi, İstanbul: Maarif Vekâleti Neşriyatı, 1953.
• Fatih Sultan Mehmed’e Nasihatler, Abdullah Uçman (haz.), İstanbul, 1976.
• Fatih Sultan Memed Han-ı Sani ve İstanbul’un Fethi, M. Şerif Çavdaroğlu (nşr.), İstanbul, 1953.
• Fatih ve Fetih Albümü, 550. Yıl Fetih Hatırası, Erhan Afyoncu (yayın danışmanı), İstanbul: Tarih ve Tabiat Vakfı (TATAV) Yayınları, İstanbul, 2003.
• Fâtih ve İstanbul: İstanbul Fethi Derneği Tarafından Yayınlanan İki Aylık Dergi, 1953, c. I, sy. 1.
• Fatih ve İstanbul’un Fethi, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1963.
• Fetih Fatih İstanbul, İstanbul: Milli Türk Talebe Birliği Neşriyatı, 1974.
• Fethin 511. Yıldönümü Konferansları, Şehabettin Tekindağ (der.), İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, Baha Matbaası, 1964; Fransızca basımı: Les Dicscouurs Prononces a l’occasion de la 511. Eme anniversaire de la conquete d’Istanbul, İstanbul: Fen Fakültesi Döner Sermaye Basımevi, 1967; İngilizce basımı: Lecture Delivered on the 511th anniversary of the conquest of Istanbul, trc. İlter Turan, İstanbul: Fen Fakültesi Döner Sermaye Basımevi, 1967.
• Fetih, Fâtih ve İstanbul, Fethin 521. yıldönümü münasebetiyle, İstanbul: Fatih Gençlik Vakfı Matbaa İşletmesi, 1974.
• Fetihten Önce Fetihten Sonra, (Makaleler: Ahmet Ateş-N. Iorga-Paul WittekHüseyin Dağtekin- Franz Babinger-Stefan Yerasimos), 550. Yıl Hatırası, İstanbul: Gelenek Yayıncılık, 2003.
• Gabriel, Albert, “Rumeli Hisarı”, çev. Fehmi Karatay, İstanbul Enstitüsü Mecmuası, 1959, c. V, s. 101-131.
• Gazimihal, Mahmut R., “İstanbul Muhasaralarında Mihaloğulları”, Vakıflar Dergisi, 1958, sy. IV, s. 125-138.
• Genç, Mehmet, “Fethin İktisadi Sonuçları”, İkinci Uluslararası İstanbul’un Fethi Konferansı, 30-31 Mayıs, 1 Haziran 1997, Bildiriler, İstanbul: İBB Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 1997, s. 199-203.
• Genç, Mehmet, “Neden Fetih?”, Birinci Uluslararası İstanbul’un Fethi Konferansı, 24-25 Mayıs 1996, Bildiriler, İstanbul: İBB Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 1997, s. 96-98.
• Gökbilgin, Tayyib, “İstanbul’un Fethi ve Fatih”, Vatan, 29.05.1958.
• Gökbilgin, Tayyib, “İstanbul Fethinin Bugün Taşıdığı Anlam ve Önemi”, Türk Yurdu, 1965, c. IV, sy. 6, s. 17-20.
• Gökbilgin, Tayyib, “İstanbul (İstanbul’un Fethi)”, İslâm Ansiklopedisi, 1967, c. V, sy. 2, s. 1185-1189.
• Gökçe, Hüseyin, Surları Aşan Müjde Fatih, İstanbul: Nesil Yayınları, 2010. Gökman, Muzaffer, Fatih İstanbul Kapılarında-Yabancı Gözü ile İstanbul’un Fethi, İstanbul: Latin Matbaacılık, 1976.
• Göllner, Carl, “İstanbul’un Düşüşünden Sonra Haçlı Seferi Plânları”, Tarih Araştırmaları Dergisi, çev. Doğan Gün, 2003, sy. 35, s. 251-257.
• Göyünç, Nejat, “İstanbul Fethinin Orta-Doğu Ticaretine Tesirleri”, İkinci Uluslararası İstanbul’un Fethi Konferansı, 30-31 Mayıs, 1 Haziran 1997,
• Bildiriler, İstanbul: İBB Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 1997, s. 213-217.
• Gözgücü, Sabri, Fatih Sultan Mehmet, İstanbul: Ülkü Basımevi, 1953.
• Gücüyener, Muallim Fuat, Fatih Sultan Mehmet İstanbul’u Nasıl Aldı?, 500. Yıl Hatırası, İstanbul: Ahmet Sait Matbaası Gücüyener Yayınevi, 1953.
• Gücüyener, Muallim Fuad, Fatih Sultan Mehmet İstanbul’u Nasıl Aldı?, 500. Yıl Hatırası, 1453-1953, İstanbul: Gücüyener Matbaası, 1953.
• Gücüyener, Muallim (Şükrü) Fuad, Yüce Fatih İstanbul’un Nasıl Aldı? Ve Bütün Devri, İstanbul: Gücüyener Yayınevi, 1953.
• Güçer, Lütfi, “İstanbul Fethinin İktisadî ve Siyasî Sebepleri”, Fethin 511. Yıldönümü Konferansları, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayını, 1964, s. 66-77.
• Gül, Fatih, Fatih Sultan Mehmed ve İstanbul’un Fethi, İstanbul: Sarı Papatya Yayınları, 2008.
• Gürlek, Dursun, “Prof. Dr. Semavi Eyice ile Fetih Sohbeti: Kayser’in Sarayı’nda Örümcek Perdecilik Yapıyordu”, Türk Edebiyatı, Aylık Fikir ve Sanat Dergisi (Beşyüz Ellinci Yıl Özel Sayısı), 2003, sy. 355, s. 36-40.
• Gürkan, Kâzım İsmail, “Fetih ve İstanbul”, Fethin 511. Yıldönümü Konferansları,İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayını, 1964, s. 7-15.
• Gürkan, Kâzım İsmail, “İstanbul’un Fethi”, Fethin 511. Yıldönümü Konferansları, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayını, 1964, s. 86-91.
• Halkokondyles, Laonikos, Historiarum Demonstrationes, c. I-II, J. Darko (ed.), Budapest: 1922-1927.
• Hammer-Kostantius, J., A. Gabriel, Fatih Sultan Mehmet-İstanbul’un AlınışıEski Hali ve Türkler İstanbul’a Neler Getirdiler, Şevket Rado (haz.), İstanbul: Rado Yayınları, 1981, 183 s.
• Hatemi, Hüseyin, “Fethin Anlamı”, Birinci Uluslararası İstanbul’un Fethi Konferansı, 24-25 Mayıs 1996, Bildiriler, İstanbul: İBB Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 1997, s. 21-23.
• Hccetullah Cudeki, “İstanbul’un Fethi ve İran”, İkinci Uluslararası İstanbul’un Fethi Konferansı, 30-31 Mayıs, 1 Haziran 1997, Bildiriler, İstanbul: İBB Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 1997, s. 284-290.
• Iorga, N., “İstanbul’un Zaptı Hakkında İhmal Edilmiş Bir Kaynak”, çev. F. Işıközlü ve A. S. Erzi, TTK Belleten, 1949, c. XIII, sy. 49, s. 107-147.
• Irmak, Sadi, “Fetih ve Dünya”, Fethin 511. Yıldönümü Konferansları, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayını, 1964, s. 84-85.
• İbn Kemal (Ahmed Şemseddin Kemalpaşazade), Tevârih-i Âl-i Osmân, VII. Defter (Tenkidli Transkripsiyon), Şerafettin Turan (haz.), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1957.
• 2005-2006 Fatih Sempozyumları I-II, Tebliğler, İstanbul: Fatih Belediye Başkanlığı Kültür Yayınları, 2007.
• 2.Uluslararası İstanbul’un Fethi Konferansı, 30-31 Mayıs, 1 Haziran 1997, Bildiriler, İstanbul: İBB Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 1997. İlgürel, Mücteba, “İstanbul’un Fethinde Osmanlı Topçuluğu”, Tarih ve Medeniyet, 1994, sy. 3, s. 20-23.
• İmamzâde Esad, Feth-i Kostantıniyye, İstanbul: Muhip Matbaası, 1285. İnalcık, Halil, “Bursa Şeriye Sicillerinde Fatih Sultan Mehmed’in Fermanları”, Belleten, 1947, sy. 44, s. 693-709.
• İnalcık, Halil, “İstanbul’un Fethinin Yakın Sebepleri”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 1953, c. XI, sy. 2-4, s. 348-350.
• İnalcık, Halil, Fatih Devri Üzerinde Tetkikler ve Vesikalar, I, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1954; 2. bs. 1987.
• İnalcık, Halil, “Mehmed the Conqueror (1432-1481) and His time”, Speculum, 1960, c. XXXV, s. 408-427; Türkçe tercüme: “Fatih Sultan (432-1481)
• Mehmed ve Zamanı”, Franz Babinger, Fatih Sultan Mehmed ve Zamanı, İstanbul: Oğlak Bilimsel Yayınlar, 2002, s. 433-451.
• İnalcık, Halil, “Fatih Sultan Mehmed, İstanbul’un Fethi ve İmparatorluk” (İstanbul’un fethinin 511. yıldönümü münasebetiyle), Türk Kültürü, 1964, sy. 20, s. 64-71.
• İnalcık, Halil, “Osmanlı Devleti’nin Yükselişi, Fatih Sultan Mehmed”, İslâm Tarihi Kültür ve Medeniyeti, c. I, çev. Hulusi Yavuz, İstanbul, 1988, s. 301-314.
• İnalcık, Halil, “Fatih Sultan Mehmed Tarafından İstanbul’un Yeniden İnşası”, çev. Fahri Unan, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1988, sy. 3, s. 215-225.
• İnalcık, Halil, “Istanbul: An islamic City”, Journal of Islamic Studies, I (1990), s. 1-23; Türkçe tercüme: “İstanbul: Bir İslâm Şehri”, Dergâh, 1994, sy. 24, s. 1, 14-15 ve sy. 25, s. 16-17; İnalcık, Halil, “İstanbul: Bir İslâm Şehri”,
• İstanbul Armağanı, 1, Fetih ve Fatih, Mustafa Armağan (yay. haz.), İstanbul: İBB Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 1995, s. 71-90.
• İnalcık, Halil, “Fatih, Fetih ve İstanbul’un Yeniden İnşası”, Dünya Kenti İstanbul / Istanbul World City, İstanbul: 1996, s. 22-37.
• İnalcık, Halil, “İşgal mi? Fetih mi?”, Milliyet, 28.06.2000, s. 24 ve 29.06.2000, s. 20. İnalcık Halil, “Mehmed II”, İslâm Ansiklopedisi, c. VII, s. 506-535.
• İnalcık, Halil, “İstanbul (Türk Devri)”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, c. 23, s. 220-239.
• İnalcık, Halil, “Mehmed II”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, c. 28, s. 395-407.
• İnalcık, Halil, “İstanbul Kuşatmasında Üç Kritik Gün ve Fetih”, NTV Tarih eki, 2010, sy. 17.
• İnan, Kenan, “Fatih Sultan Mehmed, İstanbul’un Fethi ve Etkileri”, Türkler, Hasan Celal Güzel- Kemal Çiçek-Salim Koca (ed.), Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 2002, c. 9, s. 279-311.
• İslamoğlu, Mustafa, “İslâm’a Göre Fetih”, İkinci Uluslararası İstanbul’un Fethi Konferansı, 30-31 Mayıs, 1 Haziran 1997, Bildiriler, İstanbul: İBB Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 1997, s. 21-27.
• İstanbul Armağanı, 1, Fetih ve Fatih, Mustafa Armağan (yay. haz.), İstanbul: İBB Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 1995.
• İstanbul Enstitüsü Dergisi (Müdür: Ahmed Ateş), c. I, İstanbul, 1955, c. III, İstanbul 1957; c. IV, (Müdür: Nihad Sami Banarlı), İstanbul, 1958.
• İstanbul Fethinin İnsani ve Medeni Kıymeti, İstanbul: İstanbul Fethi Derneği Neşriyatı, Halk Basımevi, 1953.
• İstanbul Üniversitesi 550. Yıl Uluslararası Bizans ve Osmanlı Sempozyumu (XV. Yüzyıl), 30-31 Mayıs 2003 / 550th Anniversary of the İstanbul University International Byzantine and Otoman Symposium (XVth Century), 30-31
• May 2003, Sümer Atasoy (ed.), İstanbul: İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü Yayını, 2004.
• İstanbul: Şehir ve Medeniyet, Şevket Kâmil Akar (haz.), İstanbul: Klasik Yayınları, 2004 (İstanbul’un fethinin 555. yılı dolayısıyla Bilim ve Sanat Vakfı’nın 6-8 Haziran 2003 tarihleri arasında gerçekleştirdiği “1453’ten 2053’e İstanbul: Şehir ve Medeniyet” sempozyumunda sunulan bildiriler kitabı).
• İstanbul’un Fethi, Sadi Erksan (yay.), İstanbul: Şaka Matbaası, 1953.
• İstanbul’un Fethi, Fikret Arıt (der.), İstanbul: Yalçın Ofset, 1976.
• İstanbul’un Fethi, Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi, c. 3 (3. Kısım) eki, Ankara, 1979.
• İstanbul’un Fethi, Orhan Dündar ve Erhan Dündar (yazan ve çizen), Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2002.
• İstanbul’un Fethinin 550. Yılı Anı Kitabı, Esin Kahya ve Ayten Aydın (ed.), Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi, 2004.
• İstanbul’un Fethinin Bizanslı Son Tanığı Yorgios Sfrancis’in Anıları -Chronicon Minus-, çev. ve notlandıran: Levent Kayapınar, İstanbul: Kitabevi Yayınları, 2009.
• Kafescioğlu, Çiğdem, Constantinopolis/İstanbul: Cultural Encounter, Imperial Vision, and the Construction of the Otoman Capital, Philadelphia: Pensylvania State University Pres, 2009.
• Kafesoğlu, İbrahim, “İstanbul: Şehrin Muhasaraları”, İslâm Ansiklopedisi, 1967, c. V, sy. 2, s. 1173-1180.
• Kaya, Önder, “Konstantin’in Şehrinden Fatih’in Payitahtına”, Gezgin: Aylık Gezi Kültürü Dergisi, Mayıs, 2008, sy. 16, s. 62-69.
• Kazankaya, Hasan, Fatih Sultan Mehmed-İstanbul’un Fethi ve Fethin Karanlık Noktaları, c. I-II, İstanbul, 1990; 3 bs. İstanbul, 1993.
• Kıvâmî, Fetihnâme-i Sultan Mehmet, Franz Babinger (haz.), İstanbul: Maarif Basımevi, 1955; Yeni basımı: Kıvâmî, Fetihnâme, Ceyhun Vedat Uygur (yay. haz.), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2007.
• Kıvılcımlı, Hikmet, Fetih ve Medeniyet-Bir Tarih Tezinin Işığı Altında İstanbul’un Fethi, İstanbul: Tecelli Matbaası, 1953; 2. bs. İstanbul: Murat Mat. Koll. Şti., 1980.
• Koçu, Reşat Ekrem, İstanbul Cenginde Fatih Sultan Mehmed’in On Fedaisi, İstanbul: Tan Matbaası, Çocuk Kitapları, 1953.
• Koçu, Reşat Ekrem, Türk İstanbul, İstanbul: Cumhuriyet Matbaası, 1953.
• Koçu, Reşat Ekrem, Fatih Sultan Mehmed, 1450-1481, İstanbul: Güven Basımevi, 1953; Fatih Sultan Mehmed, İstanbul: Kervan Yayınları, 1973.
• Koloğlu, Orhan, “1953’ten 2003’e 50 Yıl Boyunca Fatih ve Fetih”, Tarih ve Toplum: Aylık Ansiklopedik Dergi, 2003, sy. 233, s. 10-19.
• Konrapa, M. Zekâi, “Fatih İstanbul’a Nasıl Girdi ve İstanbul Fethinin Tarihteki Değeri Ne Oldu?”, Tedrisat Mecmuası, 1953, sy. 9, s. 378-390.
• Kritovulos, History of Mehmed the Conqueror, çev. Charles T. Riggs, Princeton, 1954; Târîh-i Sultan Mehmed Hân-ı Sânî, trc. Karolidi, TOEM ilavesi, İstanbul, 1328; Sadeleştirilmiş basım: Kritovulos, Târîh-i Sultan Mehmed Hân-ı Sânî (İstanbul’un Fethi), çev. Karolidi, Muzaffer Gökman (sadeleştirerek Türk harflerine çeviren ve notlayan), İstanbul: Akşam Kitap Kulübü, Bahar Matbaası, 1967; İstanbul’un Fethi, çev. Muzaffer Gökman, İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları, 1999, 251 s.; İstanbul’un Fethi, çev. Karolidi, İstanbul: Kaknüs Yayınları, 2005, 240 s.
• Kuran, Ercüment, “İstanbul’un Fethinin Dünya Tarihindeki Yeri”, İkinci Uluslararası İstanbul’un Fethi Konferansı, 30-31 Mayıs, 1 Haziran 1997, Bildiriler, İstanbul: İBB Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 1997, s. 161- 166.
• Küçük, Yalçın, 21 Yaşında Bir Çocuk: Fatih, 2. bs., İstanbul: Tekin Yayınları, 1990.
• Kütükoğlu, Bekir, “Fâtih, Fetih ve İstanbul”, Tarih Boyunca İstanbul Semineri. 29 Mayıs - 1 Haziran 1988, Bildiriler, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Tarih Araştırma Merkezi Yayınları, 1989, s. 1-10.
• Lewis, Bernard, “İstanbul’da Türkler”, çev. H. D. Andreasyan, Türkiyat Mecmuası, 1953, c. X, s. 277-284.
• Lugal, Necati ve Adnan Erzi, “Fatih Sultan Mehmed’in Muhtelif Seferlerine ait Fetih-nameleri”, İstanbul Enstitüsü Dergisi, c. II, 1956, s. 169-184.
• Maner, Razi, “Fethe ve Fatih’e Dair”, Hayat Tarih, 1971, sy. 12, s. 28-34.
• Mangaltepe, İsmail, “İstanbul’un Osmanlılardan Önceki Türkler Tarafından Kuşatmaları”, 2005-2006 Fatih Sempozyumları I-II Tebliğler, İstanbul: Fatih Belediye Başkanlığı Kültür Yayınları, 2007, s. 98-107.
• Mansel, Philip, Dünyanın Arzuladığı Şehir: Konstantinopolis 1453-1924, çev. Şerif Erol, İstanbul: Sabah Yayınları, 1996.
• Mehmed Esad (İmam-Zâde), Feth-i Kostantiniyye, Hüsrev Paşa Kütüphanesi, no. 439.
• Mehmed Neşrî, Kitâb-ı Cihan-nümâ. Neşrî Tarihi, Faik R. Unat ve Mehmed A. Köymen (yay.), c. II, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2. bs., 1987.
• Mehmed Ziya, İstanbul ve Boğaziçi, c. I, İstanbul, 1336 (1928).
• Mercanlıgil, M. D. ve S. N. Özerdim, “Fethin 500. Yıldönümü Dolayısıyla Çıkan Eserler”, TTK Belleten, 1953, sy. 67, s. 413-428.
• Merçil, Erdoğan, “Türkler ve İstanbul (Fethe Kadar)”, 550. Yılında Fetih ve İstanbul / The Conquest and Istanbul in 550th Anniversary, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2007, s. 63-75.
• Minnetoğlu, İbrahim, İstanbul Fethi, İstanbul: Ülkü Basımevi, 1953. Mirmiroğlu, Vladmir, Fatih Sultan Mehmet II. Devrine Ait Tarihî Vesikalar, İstanbul: Sarıyer Halkevi Yayını, 1945.
• Mirmiroğlu, Vladmir, Fatih’in Donanması ve Deniz Savaşları, İstanbul: İstanbul Belediyesi İstanbul’un Fethinin 500. Yıldönümü Kutlulama Yayınları, Belediye Basımevi, 1946.
• Mosatti, Eugenettu, Fatih’in Donanması ve Deniz Savaşları, İstanbul, 1946. Necati Salim, İstanbul’un Zabtı 1453, İstanbul: Askerî Matbaa, 1932.
• Necipoğlu, Nevra, “İstanbul’un Fethi Arifesinde Bizans Başkentine İçerden Bakış: Bizans ve Batı Kaynaklarına Göre Konstantinopolis (1439-1453)”, İstanbul Armağanı, I, Fetih ve Fatih, İstanbul, 1995, s. 61-69.
• Nicol, Donald M., Bizans’ın Son Yüzyılları (1261-1453), çev. Bilge Umar, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1999.
• Okurer, Cahit, Büyük Fetih, İstanbul: Karadeniz Matbaası, 1953, 147 s.
• Ongunsu, A. Hamid, “Beşyüzüncü Fetih Yılı Münasebetiyle Bazı Düşünceler”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, 1952, sy. 7, s. 1-10.
• Orhon, Orhan Seyfi, İstanbul’un Fethi (Şiir), Ankara: Güzel Sanatlar Matbaası, 1953, 4 s.
• Ortaylı, İlber, “İstanbul’un Fethi ve Üçüncü Roma Nazariyesi”, Birinci Uluslararası İstanbul’un Fethi Konferansı, 24-25 Mayıs 1996, Bildiriler, İstanbul: İBB Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 1997, s. 185-192.
• Oruç b. Adil, Tevârih-i Âl-i Osmân, Franz Babinger (nşr.), Tevârih-i Âl-i OsmânDie Frühosmanischen Jahrbrücher des Urudsch, Hannover: 1925; Edirneli Oruç Beğ, Oruç Beğ Tarihi, Atsız (yay.), İstanbul: Tercüman 1001 Temel Eser, ts.
• Önkal, Ahmet, “İslâm’ın Fetih Politikası Bağlamında İstanbul FethininTemelleri”, İkinci Uluslararası İstanbul’un Fethi Konferansı, 30-31 Mayıs, 1 Haziran 1997, Bildiriler, İstanbul: İBB Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 1997, 28-35.
• Özcan, Abdülkadir, “Akşemseddin, Fatih ve Fetih”, Uluslararası Kuruluşunun 700. Yıldönümünde Bütün Yönleriyle Osmanlı Devleti Kongresi, 7-9 Nisan 1999, Bildiriler, Konya, 2000, s. 245-250.
• Özcan, Abdülkadir, “İstanbul’un Fethinin Doğu ve Batı Dünyalarındaki Yankıları”, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1999, sy. 4, s. 99-104.
• Özcan, Abdülkadir, “İstanbul Fethinin Sonuçları ve Dünyadaki Yankıları”, Yeni İpek Yolu / Konya Ticaret Odası Dergisi (Osmanlı Devleti’nin 700. Kuruluş Yılı Özel Sayısı), c. II, 1999, s. 205-208.
• Özcan, Abdülkadir, “Akşemseddin, Fatih ve Fetih”, Uluslararası Kuruluşunun 700. Yıldönümünde Bütün Yönleriyle Osmanlı Devleti Kongresi, Konya, 2000, s. 245-250.
• Özmen, Ünsal, Fetih Destanı, Ankara: Güzel İstanbul Matbaası, 1953.
• Öztuna, Yılmaz, “İstanbul’un Fethi”, Hayat Tarih Mecmuası, 1965, c. I, sy. 4. Öztuna, Yılmaz, “Türk ve Dünya Tarihinde Fatih”, Hayat Tarih Mecmuası, 1967, c. V, sy. 29.
• Özturk, M. Cemal, “555. Yılında Fethin Askerleri”, Gezgin: Aylık Gezi Kültürü Dergisi, 2008, sy. 16, s. 70-75.
• Öztürk, Necdet, “Fetih Öncesi İstanbul Kuşatmaları”, İstanbul Armağanı, 1, Fetih ve Fatih, Mustafa Armağan (yay. haz.), İstanbul: İBB Kültür İşleri Daire Başkanlığı, 1995, s. 37-46.
• Par, Arif Hikmet, İstanbul’un Fetih Destanı, İstanbul: Yenilik Basımevi, 1953. Pertusi, Agostino, İstanbul’un Fethi, c. 1: Çağdaşların Tanıklığı; c. 2: Dünyadaki Yankısı; c. 3: İstanbul’un Fethine Dair Neşredilmemiş ve Az Bilinen Metinler, trc. Mahmut H. Şakiroğlu, İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları, 2004 (c. 1), 2006 (c. 2), 2008 (c. 3).
• Resimli-Haritalı Mufassal Osmanlı Tarihi, c. 1, Mustafa Cezar ve diğ. (haz.), İstanbul: İskit Yayınları, 1957.
• Runciman, Steven Sir, The Fall of Constantinople 1453, Cambridge University Press, 1965; Türkçesi: Konstantiniye Düştü, çev. Derin Türkömer, İstanbul: Milliyet Yayınları, 1972; Steven Runciman, Konstantinopolis Düştü-29 Mayıs 1453, çev. Derin Türkömer, 3. bs., Doğan Kitap A.Ş., 1999.
• Runciman, S-N. Rubistein-R.R. Betts-B. Lewis-P. Wittek, “İstanbul’un Sukutu”, çev. Orhan Şaik Gökyay, İstanbul Enstitüsü Dergisi, c. II, 1956, s. 183-212. Sağman, Ali Rıza, İstanbul’u Ne Şekilde Aldık?, c. I-II, İstanbul: A. Sait Matbaası, 1947-1948.
• Sağman, Ali Rıza, İstanbul’un Fethi Hakkında Enteresan Bir Fetva, İstanbul: Ahmet Sait Matbaası, 1957.
• Safvet, Muhammed Mustafa, Kostantiniye Fâtihi Fâtih Sultan Mehmed, trc. İsmail Ezherli, Ankara: Diyanet İşleri Yayınları, 1953.
• Saracoğlu, A. Cemaleddin, Fatih ve İstanbul Muhasarasında Türk Kahramanları ve Kahramanlıkları, İstanbul: Hilmi Kitabevi, 1953, 112 s.
• Schlumberger, Leon Gustave, İstanbul’un Muhâsarası ve Zabtı, trc. M. Nahid, İstanbul: Matbaa-i Hayriye, 1330; İstanbul’un Fethi, 3 fasikül, çev.
• Hamdi Varoğlu, İstanbul: Şaka Matbaası, 1948; Yeni Basımı: Gustave Schlumberger, İstanbul Düştü, Ben Hâlâ Hayatta Mıyım? Bir Fethin Anatomisi, Hamdi Varoğlu (çev.), İstanbul: Kaknüs Yayınları, 2005.
• Schweinfurth, Ph., “İstanbul Suru ve Yaldızlı Kapı”, trc. Fikret Işıltan, Türk Tarih Kurumu Belleten, c. XVI, 1952, sy. 62, s. 261-271.
• Selen, Hamid Sadi, “Tarih Çağları ve İstanbul’un Fethi”, Zafer, 1953, sy. 1477, s. 3.
• Sertoğlu, Mithat, Fatih Sultan Mehmet, İstanbul: Üstünel Yayınevi, 1953.
• Sertoğlu, Mithat, Peygamberin Müjdelediği Fetih ve Fâtih, İstanbul: Tercüman Gazetesi Yayınları, 1986.
• Sphrantzes, Georgios, Chronicon Minus-Georgios Sphrantzes, Memorii 1401- 1477. Ekinde: Pseudo-Phrantzes, Macariae Melissenos, Cronica 1258- 1481, V. Grecu (yay. haz.), Bükreş, 1966.
• Şahin, Mustafa, “Mahmud Paşa Menâkıbı. Kostantiniyye Fethi”, Toplumsal Tarih, 1995, sy. 17, s. 15-21.
• Şakir, Ziya, Çağ Açan Padişah Fatih Sultan Mehmed Han, İstanbul: İlgi Kültür Sanat Yayıncılık, 2008.
• Şakir, Ziya, Fatih İstanbul’u Nasıl Aldı?, İstanbul: Anadolu Türk Kitabevi, 1942.
• Şakiroğlu, Mahmut, “Fatih Sultan Memed’in Galatalılara Verdiği Fermanın Türkçe Metinleri”, Tarih Araştırmaları Dergisi, 1982, sy. 25, s. 211-225.
• Şapolyo, Enver Behnan, Fatih İstanbul Kapılarında, İstanbul: Tan Matbaası, 1953.
• Şapolyo, Enver Behnan, Fatih Sultan Mehmet, Ankara: Çocuk Esirgeme Genel Merkezi Yayını, 1953.
• Şehir Düştü! Bizanslı Tarihçi Francis’den İstanbul’un Fethi, çev. Kriton Dinçmen, İstanbul: İletişim Yayınları, 1992.
• Şimşiroğlu, Ahmet, “1453 İstanbul Muhasarası Kronolojisi”, İstanbul Armağanı I, Fetih ve Fatih, İstanbul, 1995, s. 47-59.
• Şirazi, Abdulkerim Biazar, “İstanbul’un Fethi ve İslâm Birliği”, İkinci Uluslararası İstanbul’un Fethi Konferansı, 30-31 Mayıs, 1 Haziran 1997, Bildiriler, İstanbul: İBB Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 1997, s. 117-126.
• Tâcizâde Cafer Çelebi, Mahrûse-i İstanbul Fetihnâmesi, TOEM ilavesi, İstanbul, 1331; Tâcizade Tuğrayî Cafer Çelebi, Mahruse-i İstanbul Fetihnâmesi, Şeref Kayaboğazı (sadeleştiren), İstanbul: Gün Basımevi, 1953; Tâci-Zâde Sa’di Çelebi Münşeâtı, N. Lugal ve A. Erzi (nşr.), İstanbul, 1956, VIII+92 s.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi, “Yaklaşan Büyük Yıldönümü”, Cumhuriyet, 20 Ağustos 1946, 28 Ağustos 1946; Yeni Yayımı: Gezgin, Aylık Gezi Kültürü Dergisi, 2008, sy. 16.
• Tansel, Selâhattin, Osmanlı Kaynaklarına Göre Fatih Sultan Mehmed’in Siyasî ve Askerî Faaliyeti, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1953; 2. bs.
• Ankara, 1985; Fatih Sultan Mehmed’in Siyasî ve Askerî Faaliyeti, Osmanlı Kaynaklarına Göre, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1971.
• Tanyol, Cahit, Kuruluş ve Fetih Destanı, Pozitif Yayınları, 2004, 102 s.
• Tarih Boyunca İstanbul Semineri, 29 Mayıs - 1 Haziran 1988, Bildiriler, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Araştırma Merkezi Yayını, İstanbul: Edebiyat Fakültesi Basımevi, 1988.
• Tekindağ, Şehabeddin, “İbn Kemâl’e Göre Fatih’in İstanbul’u Muhâsara ve Zabtı”, İstanbul Enstitüsü Dergisi, 1955, c. I, s. 1-26.
• Tekindağ, Şehabeddin, “Fethin 506. Yıldönümü Dolayısıyla: Fatih’in İstanbul’a Girişi”, Bilgi, 1959, c. XIII, sy. 146, s. 5-6.
• Tekindağ, Şahabeddin, “Yeni Kaynak ve Vesikaların Işığı Altında İstanbul’un Fethi”, Yeni Sabah, 29 Mayıs 1964, s. 1.
• Tekindağ, Şehabeddin, “Fatih ve Ayasofya”, Fethin 511. Yıldönümü Konferansları, İstanbul, 1964, s. 60-65.
• Tekindağ, Şahabeddin, “İstanbul’un Fethi: S. Fatih’e Kadar İstanbul’u Hedef Tutan Türk Seferleri”, Yeni Sabah, 30 Mayıs 1964, s. 3.
• Tekindağ, Şahabeddin, “İstanbul’un Fethi: Türk Ordusu Bizans’ı Muhasaraya Başladı”, Yeni Sabah, 1 Haziran 1964, s. 3.
• Tekindağ, Şahabeddin, “İstanbul’un Fethi: 21 Nisan’da Türk Donanması Karadan Halic’e İndirildi”, Yeni Sabah, 2 Haziran 1964, s. 3.
• Tekindağ, Şahabeddin, “İstanbul’un Fethi: Muhasaranın Kaldırılması Teşebbüsleri”, Yeni Sabah, 3 Haziran 1964, s. 3.
• Tekindağ, Şahabeddin, “İstanbul’un Fethi .... ve Mayıs’ın 29. Günü Sabahı Fatih’in Orduları İstanbul’a Giriyordu...”, Yeni Sabah, 4 Haziran 1964, s. 3. Tekindağ, Şehabeddin, “İstanbul Kuşatmasında İki Önemli Olay”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi (Fatih Sultan Mehmed’e Hatıra Sayısı), 1982, sy. 33, s. 1-6.
• Toluay, İsmail, “Kitaplarda İstanbul’un Fethi”, Kitap Haber, 2005, sy. 25, s. 43-48.
• Topçu, Nurettin, Büyük Fetih, İstanbul: Milliyetçiler Derneği Neşriyatı, Ahmet Sait Matbaası, 1962; 2. bs. İstanbul: Hareket Yayınları, ts.; Yeni basımı: İstanbul: Dergâh Yayınları, 2003, 104 s.
• Törenek, Mehmet, “Fethin 550. Yıldönümünde Yahya Kemal ve İstanbul’un Fethi”, Türk Edebiyatı Aylık Fikir ve Sanat Dergisi (Beşyüz Ellinci Yıl Özel Sayısı), 2003, sy. 355, s. 58-59.
• Turan, Mehmet, “İstanbul’un Fethinin Türk ve Dünya Tarihi Açısından Değerlendirilmesi”, Diyanet Aylık Dergi (Osmanlı Devleti’nin Kuruluşunun 700.
• Yıldönümü Özel Sayısı), 1999, sy. 98, s. 12-16.
• Tursun Bey, Târîh-i Ebü’l-Feth, Mertol Tulum (haz.), İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları, 1977; Fatih’in Tarihi (Tarih-i Ebu’l-Feth), İstanbul: Tercüman Yayınları, ty.; Muhtasar yeni bir yayımı: Tursun Bey’in Kaleminden Cihan Fatih’i, 2. bs., İstanbul: Güncel Yayıncılık, 2003; İtalyanca trc. Tursun Bey, La Conquista di Costantinopoli, Mondadori (nşr.), Luca Berardi (trc), Jean-Louis Bacque-Grammont, Michele Bernardini (giriş ve notları hazırlayanlar), Milano, 2007.
• Tülbentçi, Feridun Fazıl, İstanbul Kapılarında (tarihî roman), İstanbul: İnkilâp ve Aka Kitabevleri, 1954; İstanbul’un Fethi “İstanbul Kapılarında”, 5. bs., İstanbul, 1984.
• Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi-İstanbul’un Fethi, c. 3 (3. Kısım Eki), Ankara, 1979.
• Uluçam, Abdüsselam, “Boğaziçi Hisarları ve Fetihteki Rolleri”, İkinci Uluslararası İstanbul’un Fethi Konferansı, 30-31 Mayıs, 1 Haziran 1997, Bildiriler, İstanbul: İBB Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 1997, s. 184-191.
• Unan, Fahri, “İstanbul’un Fethi, Fatih Külliyesi ve İmparatorluk”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi (Osmanlı Devleti’nin Kuruluşunun 700. Yılı Özel Sayısı), 1999, s. 83-91.
• Us, Hakkı Tarık, İstanbul Fethinin 500. Yıldönümünde Fetih, İstanbul: Vakit Matbaası, 1953.
• Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, Osmanlı Tarihi, c. I: Anadolu Selçukluları ve Anadolu Beylikleri Hakkında Bir Mukaddime ile Osmanlı Devleti’nin Kuruluşundan İstanbul’un Fethine Kadar, İstanbul: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1947.
• Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, “İstanbul’un Fethinde İntihar Eden veya Öldürülen Şehzade Orhan Kimin Oğludur?”, Tarih Coğrafya Dünyası, 1959, c. I, s. 68-70.
• Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, “İstanbul’un Fethi Sırasında Ölen Şehzade Orhan Kimin Oğludur?”, Tarih ve Edebiyat Mecmuası, 1982, s. 12-15.
• Ülgen, Ali Saim, Fatih Devrinde İstanbul 1953-1481, İstanbul: Cumhuriyet Matbaası, Vakıflar Umum Müdürlüğü Neşriyatı, 1939.
• Ülgen, Ali Saim, Constantinople 1453-1481, İstanbul: Cumhuriyet Matbaası, 1939.
• Ünal, Tahsin, “İstanbul Fethinin Teknolojik ve Manevi Yanları”, Türk Kültürü, 1965, sy. 32, s. 727-735.
• Ünal, Tahsin, “İstanbul Fethinin Teknolojik ve Manevi Yanları, Türk Kültürü, Ağustos 1969, sy. 82, s. 727-735.
• Ünal, Tahsin, Fatih ve Fetih, Ankara: Berikan Yayınları, 2001, 161 s.
• Ünver, Süheyl, İstanbul’un Fethiyle Kalelerinin Manzum ve Mensur Tarih İbareleri, İstanbul: İstanbul Fethi Derneği Neşriyatı, Halk Basımevi, 1953.
• Ünver, Süheyl, İstanbul’un Mutlu Askerleri ve Şehit Olanlar, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1976.
• Wittek, Paul, “Ankara Bozgunundan İstanbul’un Zaptına (1402-1455)”, çev. Halil İnalcık, TTK Belleten, 1943, c. VIII, sy. 27, s. 559-560.
• Yardım, Ali, “Fetih Hadisi Üzerine Bir Araştırma”, Diyanet İşleri Başkanlığı Dergisi, c. XIII, sy. 2, s. 116-123.
• Yener, Cemal, Ulubatlı Hasan, İstanbul: Bekir Üstünel Yayınevi, 1953. Yerasimos, Stefanos, Konstantiniye ve Ayasofya Efsaneleri, 2. bs., İstanbul: İletişim Yayınları, 1995.
• Yetiş, Kâzım, “İstanbul’un Fethinin 550. Yıldönümü Kutlamalarından 550.
• Yıldönümüne (1-7)”, Kubbealtı Akademisi Mecmuası, Temmuz 2002-Ocak 2004’ten ayrı basım, İstanbul, 2003.
• Yıldız, Hakkı Dursun, “İstanbul’un Müslümanlar Tarafından Muhasaraları”, Lâle, 1992, c. 1, sy. 1, s. 27-32.
• Yinanç, Refet, “Fatih’in Türkçe İstanbul Fetihnamesi”, Türk Dünyası Araştırmaları, 1984, sy. 29, s. 18-23.
• Yücebaş, Hilmi, Fatih Sultan Mehmed, İstanbul: Memleket Yayınları, 1981.
• Yücel, Yaşar ve Ali Sevim, Klasik Dönemin Üç Hükümdarı: Fatih, Yavuz, Kanuni, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1991.
• Zorzo dolfin, “1453 Yılında İstanbul’un Muhasara ve Zaptı (Zorzo Dolfin’in Cronaca Della Famiglie Nobili di Venezia, e Della Stessa Citta Dalla Sua Origine Sino L’anno 1478 [Venediğin Asil Aileleri ile Adı Geçen Şehrin Kuruluşundan 1478 Yılına Kadar Kroniği] adlı eserinden)”, çev. Samim Sinanoğlu ve Suat Sinanoğlu, Fâtih ve İstanbul, 1953, c. I., sy. I, s. 19-62.
• Zweig, Stefan, “Bizans’ın Fethi”, Yıldızının Parladığı Anlar, çev. Burhan Arpad, Ankara: Türkiye İş Bankası Yayınları, ts., s. 3-27.