Siyasal Toplumsallaşma Sürecinde İmam Hatip Liselerinin Rolü

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 1 - 20, 13.01.2021

Şükrü Türköz

Öz

Toplumsallaşma, bireyin içinde yaşadığı toplumun kültürünü kazanma sürecidir. Siyasal toplumsallaşma ise genel toplumsallaşma sürecinin bir parçası olarak bireyin üyesi olduğu topluma ait siyasal kültürü içselleştirme süreci olarak tanımlanabilir. Siyasal toplumsallaşma çok erken yaşlarda başlayan ve bireyin hayatı boyunca devam eden bir süreçtir. Bu süreçte birey üzerinde aile, okul, akran grupları, siyasal olaylar, siyasal örgütler ve medya gibi aracıların belirli oranlarda etkisi bulunmaktadır. Bu araştırma bireyin siyasal toplumsallaşma sürecine etkisi bakımından “okulun”, daha özelde ise İmam Hatip Liselerinin rolünü tespit etmeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda kartopu örneklem yöntemiyle tespit edilen 450 İHL mezununa anket uygulanmıştır. Anket verileri SPSS-24 istatistik programı yardımıyla analiz edilerek yorumlanmıştır. Araştırmada, siyasal toplumsallaşma sürecinde İHL’lerin mezunları üzerinde aile ve siyasal olaylar gibi aracılara göre sınırlı oranda bir etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte nispeten eski ve yeni dönem mezunlar arasında siyasal kimlik bakımından belirgin farklılıklar tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

siyasal toplumsallaşma, imam hatip liseleri, İHL Mezunları

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• Akın, M. H. (2011). Toplumsallaşma Sözlüğü, Konya: Çizgi Kitabevi.
• Akşit, B. (1993). Türkiye’de İslami Eğitim; Osmanlı’nın Son Dönemlerinde Medrese Reformu ve Cumhuriyet’te İmam Hatip Okulları, Çağdaş Türkiye’de İslam-Din, Siyaset, Edebiyat ve Laik Devlet, (Ed: Richard Tapper), İstanbul: Sarmal Yayınevi.
• Akşit, B. ve Coşkun, M. K. (2005). Türkiye'nin Modernleşmesi Bağlamında İmam-Hatip Okulları, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce-6, İslamcılık, (Der: Yasin Aktay), 2. Baskı, İletişim Yayınları: İstanbul.
• Alagöz, M. (2003). “Eğitim Sistemi İçerisinde İmam-Hatip Liselerinin Yeri”, II. Din Şûrası Tebliğ ve Müzakereleri, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 572-579.
• Alkan, T. (1979). Siyasal Toplumsallaşma- Siyasal Bilincin Gelişmesinde Ailenin, Okulun ve Toplumsal Sınıfların Etkisi, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Arslan, A. ve Staub, S. (2015). “Kuşak Teorisi ve İçgirişimcilik Üzerine Bir Araştırma”, KAÜ- İİBF Dergisi, 6 (11), 1-24.
• Aşlamacı, İ. (2014). Pakistan Medreselerine Bir Model Olarak İmam Hatip Okulları, İstanbul: Dem Yayınları.
• Ayhan, H. (2014). Türkiye’de Din Eğitimi, 3. Baskı, İstanbul: Dem Yayınları.
• Beşirli, H. (2005). “Politik Sosyalizasyon Araştırmaları ve Politik Sosyalizasyon Sürecinin Bir Unsuru Olarak Kışla”, Sosyoloji Konferansları Dergisi (Istanbul Journal of Sociological Studies), Sayı: 31, 251-261.
• Easton, D. (1957). “The Function of Formal Education in a Political System”, The School Review, Vol. 65, No. 3, Symposium: Social Science and Education, 304-316.
• Easton, D. (1968). “The Theoretical Relevance of Political Socialization”, Canadian Journal Of Political Science / Revue Canadienne De Science Politique, 1(2), 125-146.
• Easton, D. and Hess, R. D. (1962). “The Child’s Political Word”, Midwest Journal of Political Science, 6(3), 229-246.
• Ergin, O. (1977). Türk Maarif Tarihi, Cilt 1-2-5, İstanbul: Eser Matbaası.
• Erkuş, A. (2013). Davranış Bilimleri İçin Bilimsel Araştırma Süreci, 4. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Gökaçtı, M. A. (2005). Türkiye’de Din Eğitimi ve İmam Hatipler, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Gündüz, T. (1998). “Türkiye’de Cumhuriyet Dönemi Din Eğitimi Kronolojisi (1923-1998)”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7(7), 543-557.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2016). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, 3. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınları.
• Hyman, H. H. (1969). Political Soscialisation, Free Press, New York.
• Jaschke, G. (1972). Yeni Türkiye’de İslamlık, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Kara, İ. (2005). İmam-Hatip Liselerini Yeniden Tartışmak, İmam-Hatip Liselerinde Eğitim ve Öğretim, (yayına hazırlayan: Mahmut Zengin) . İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
• Kara, İ. (2017). Cumhuriyet Türkiyesinde Bir Mesele Olarak İslam-2.Cilt, 2. Basım, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Kara, İ. (2019). Cumhuriyet Türkiyesinde Bir Mesele Olarak İslam-1.Cilt, 9. Basım, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Karaman, H. (2014). İmam-Hatiplilik Şuuru, 7. Basım, İstanbul: Ensar Neşriyat.
• Koştaş, M. (1987). “Sosyalleşme (Socialisation)”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 29(1), 329-334.
• MEB-SGB, (2019). Millî Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Millî Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim 2018-2019, (http://sgb.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=361 (19.11.2019)
• Öcal, M. (1999). “Kuruluşundan Günümüze İmam-Hatip Liseleri”, Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi, Sayı: 6, 201-254.
• Öcal, M. (2015). Dünden Bugüne İmam-Hatip Liseleri (1913-2013), 100. Yılında İmam-Hatip Liseleri Sempozyumu-Bildiriler, (Ed: Recep Kaymakcan, Nuri Tınaz, Z. Şeyma Altın, Mahmut Zengin, Ahmet Yasin Okudan, Hulusi Yiğit), Ankara: Dem Yayınları.
• Öcal, M. (2017). Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’de Din Eğitimi, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Özensel, E. ve Aydemir, M. A. (2016). Türkiye’de İmam Hatipli Olmak-Temel Sorunlar, Beklentiler ve Değer Yapıları, Konya: Çizgi Kitabevi.
• Reed, H. A. (1955). “Turkey’s New İmam-Hatip Schools”, Die Welt Der İslams, New Series, Vol. 4, Issue 2/3, 150-163.
• Subaşı, N. (2004), “İmam-Hatipliler Üzerine: Teolojik Birikimin Modern Kaynakları”, Değerler Eğitimi Dergisi, 2 (6), 115-132.
• TDK, (2019). Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.585797d7d75545.78376984, (19.12.2019).
• Türkkahraman, M. (2000). Siyasal Sosyalleşme ve Siyasal Sembolizm, İstanbul: Birey Yayıncılık.
• Ünsür, A. (2005). Kuruluşundan Günümüze İmam-Hatip Liseleri, İstanbul: Ensar Neşriyat.
• Yıdırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, 5. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınları.