DEVLET DESTEKLEMELERİNDEN FAYDALANAN SÜT SIĞIRCILIĞI YAPAN İŞLETMELERİN ÜRETİM DEĞERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN ANALİZİ: ERZURUM, ERZİNCAN, BAYBURT İLLERİ ÖRNEĞİ

Year 2015, Volume: 21 Issue: 1 ve 2, 69 - 76, 01.12.2015

Emine Aşkan Vedat Dağdemir

Abstract

Bu çalışmada, TRA1 Düzey 2 Bölgesinde devlet teşvik ve desteklemelerinden faydalanan süt sığırcılığı yapan işletmelerin üretimini etkileyen faktörlerin analizi yapılmıştır. Çalışmada materyal olarak, TRA1 Düzey 2 Bölgesi kapsamında yer alan Erzurum, Erzincan, Bayburt illerinde faliyette bulunan çiftçilerle toplam 182 adet anket verisi kullanılmıştır. Çalışmada Log-OLS modelleri hayvancılıkla uğraşan işletmelerin toplam Gayrisafi Üretim Değeri (GSÜD), hayvansal kaynaklı GSÜD ve Sütten Ede Edilen Üretim Değeri (SEÜD) uygulanmıştır. Çalışmada yapılan analiz sonuçlarına göre işletme bazında üniversite mezunu çiftçilerin, yem bitkisi alanına sahip, mısır silajı yapan, kapalı ahır tipine sahip işletmelerin GSÜD yüksek olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte damızlık sığır yetiştirici birliğine üye ve yerli hayvana sahip işletmelerin GSÜD düştüğü belirlenmiştir. İşletmelerin hayvansal destekleme sayılarında %1’lik artışa karşılık GSÜD’de yaklaşık %17’lik bir artış yaşanmıştır. Log-OLS metodunda, hayvansal kaynaklı gayrisafi üretim değeri incelendiği zaman, inek sayısı ve süt verimi, kültür hayvan varlığı arttığı zaman SEÜD arttığı tespit edilmiştir. Ayrıca hayvan kayıt sistemi tutan işletmelerin SEÜD arttığı da belirlenmiştir. Yerli hayvan sayısı arttığı zaman SEÜD azalmaktadır. Bağımsız değişkenlerin SEÜD üzerindeki birim etkilerine bakıldığında ise yarıaçık ahır tipine sahip işletmelerin ve ekilen alanın fazla olduğu işletmelerin daha fazla birim etkiye sahip olduğu bulgusuna rastlanmıştır. Bununla birlikte inek varlığı artığı zaman SEÜD arttığı belirlenmiştir. Yaşlanan çiftçilerin SEÜD azaldığı tespit edilmiştir

Keywords

Log- OLS metodu, Sosyoekonomik faktörler, Tarım işletmesi, Tarımsal destekleme politikası

Analysis of the Factors Affecting the Production Rates of Dairy Livestock Facilities Benefitting from Governmental Financial Supports and Incentives: The Sample of Erzurum, Erzincan, Bayburt Provinces

Abstract

In the present study, the factors affecting production in dairy livestock farms benefiting from governmental incentives and supports were evaluated in the sample of TRA1 NUTS II Region. Material of the study includes data obtained under 182 titles from the questionnaire applied in the farms in TRA1 Region covering the provinces of Erzurum, Erzincan and Bayburt. In the scope of the study, Log-OLS models were used to determine Gross Product Value (GPV), animal based (ab) GPV and dairy based (db) GPV in animal farms. It was determined according to the results of analyses that GPV was higher in the farms owned by university graduate people, having enough spaces for forage production, producing silage and closed livestock barn. On the other hand, farms breeding native animal races and member of breeding livestock association showed lower GPV. An increase in the rate of financial support in livestock breeding might be said to cause an increase in GPV by 17%. In Log-OLS method, it was found when (ab) GPV is considered that number of cows, milk yield and the presence of culture animal may increase (db) GPV. In addition, (db) GPV was also found to increase in farms having an animal registry system. When the number of native livestock race increased (db) GPV was seen to reduce. When the unit effect of independent variables was considered on (db) GPV, it was found that the farms with semi-closed barns and arable spaces showed higher unit effect. However, increase in the number of cows may cause an increase in (db) GPV. In addition, aged farmers were determined to decrease (db) GPV

Keywords

Log- OLS method, Socioeconomic factors, farms, agriculture support policy

References

• Aksoy, A., Terin, M., Keskin, A., 2012. Türkiye Süt Sığırcılığında Islah ve Destekleme Politikalarının Bölgesel Etkileri Üzerine Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi. Dergisi., 43 (1): 59-64, Erzurum.
• Çetik, S., 1997. İzmir İlinde Hayvancılığın Geliştirilmesinde Kooperatiflerin Sorunları Sempozyumu, İzmir. Hayvancılıkta Örgütlenme
• Demir, N., 2009. Destekleme Politikalarının Hayvancılık Sektörü Üzerine Etkilerinin Bölgesel Karşılaştırmalı Analizi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi (Yayınlanmamış), Erzurum.
• Demirbaş, N., Karagözlü, C., Akbulut, N. 2002. Dünya ve Türkiye’de Süt Hayvancılığı ve Süt Ürünleri Sanayii- İstanbul Ticaret Odası Yayını Yayın No: 2002/7171. ISBN 975-512-612-0 İstanbul. Net Ltd. Şti. İstanbul.
• GTHB, 2014. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bayburt Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, Erzurum, Erzincan, Bayburt.
• GTHB, 2014. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı http://www.tarim.gov.tr/Konular/Tarimsal- Destekler/Hayvancilik-Desteklemeleri Erişim:12.03.2015
• Işıklı, E., 1979. İzmir’de Süt Üretimi, Pazarlaması ve Tüketimi Üzerine Bir Araştırma, E.Ü.Z.F. Yayınları No:350, İzmir, 257s.
• Kaya, A., Tömek, Ö., 1995. Türkiye’de Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Yapısal Özellikleri ve Süt Sığırcılığının Geliştirilmesine Hayvancılığının Yapısal ve Ekonomik Sorunları Sempozyumu, E.Ü.Z.F. Tarım Ekonomisi Derneği, İzmir, s.16-21 Öneriler, Türkiye
• Keskin, A., Dağdemir, V., Yavuz, F., 2010. Türkiye Et Sığırcılığında Islah Ve Destekleme Politikalarının Bölgesel Etkileri Üzerine Bir Çalışma. Türkiye IX. Tarım Ekonomisi Kongresi, 22-24 Eylül, Şanlıurfa
• Miran, B., 2003. Temel İstatistik. Ege Üniversitesi Basımevi, Bornova, İzmir. Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi 1999. Öğrenci Seçme Sınavı Kılavuzu. Ankara: Meteksan Anonim Sirketi.
• Olgun, A., Artukoğlu, M., 1998. Süt Üreticilerinin Örgütlenme ve Pazarlama Durumları ile Sorunları Üzerine Bir Araştırma, E.Ü. Araştırma Fonu Proje Raporu, Proje No:1996-ZRF-16, İzmir, 63s.
• Topçu, Y., 2008. Çiftçilerin Tarımsal Destekleme Politikalarından Faydalanma İstekliliğinde Etkili Faktörlerin Analizi: Erzurum İli Örneği. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(2): s. 205-212, Antalya.
• Uzmay, A., Koyubende, N., Konca, Y., 2006. İzmir İlinde Süt ve Süt Ürünleri İşleyen ve Pazarlayan İşletmelerin Bazı Özellikleri Üzerine Bir Araştırma, Ege Üniversitesi. Ziraat Fakültesi. Dergisi., 2006, 43 (3):43-53 ISSN 1018-8851
• Uzmay, A., Koyubende, N., Armağan, G., 2009. Measurement of Efficiency Using Data Envelopment Analysis (DEA) and Social Factors Affecting the Technical Efficiency in Dairy Cattle Farms within the Province of Izmir, Turkey. Journal of Animal and Veterinary Advances 8 (6): 1110- 1115.
• Yılmaz, İ., Dağıstan, E., Koç, B., Özel, R., 2003. Hatay İlinde Projeli ve Projesiz Süt S ığırcılığı Yapan İşletmelerin Süt S Verimliliklerinin Analizi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 16(2): s. 169-178, Antalya.
• Faaliyetlerinin ve Faktör
• Sorumlu Yazar: Emine AŞKAN
• [e-mail]
• Geliş Tarihi : 24/11/2015
• Kabul Tarihi : 29/12/2015