KIBRIS MESELESİ BAĞLAMINDA BİR DİPLOMASİ ARACI OLARAK İYİ NİYET HEYETLERİ (1964-1965)

Yıl 2023, Cilt: 135 Sayı: 266, 65 - 92, 29.10.2023

Ersin Müezzinoğlu

https://doi.org/10.55773/tda.1209308

Öz

At the end of 1964, Turkey decided to send seven Goodwill Missions to Asia, Africa, South and Central America and Arab countries in order to explain its views, attitudes and demands on the Cyprus issue and to promote Turkey in all its aspects. It was expected from the work of these delegations, which consisted of deputies, professors, ambassadors and journalists, who went to more than seventy countries, as a result of the support of Turkey's theses, especially in the votes to be held in the United Nations General Assembly on the Cyprus issue. However, in the Political Commission of the United Nations General Assembly held on December 17, 1965, a bill that envisaged the determination of the future of Cyprus in accordance with Makarios' theses was accepted as a result of the voting. In the voting, where 47 countries voted in favor of the bill and 51 countries abstained, only 6 countries, including Turkey, voted against it. This result has been a political earthquake for Turkish foreign policy. The expected support for Turkey's Cyprus thesis did not come from the African, Latin American and Arab countries visited by the Goodwill Delegations. On the contrary, although the desired result could not be obtained in the UN vote, it has been put forward that the visits of Goodwill Delegations are beneficial in terms of getting to know the relevant countries better, seeing how Turkey is viewed, and learning what should be done in terms of developing bilateral relations. The work of the Goodwill Committees has also found extensive coverage in the Turkish press. Journalist Nilüfer Yalçın, who was also included in the Goodwill Mission sent to the Middle East, shared her contacts in detail with her articles published in a series in the Milliyet newspaper. In this article, the Goodwill Delegations initiative will be discussed mainly through Yalçın's series of articles, and why this initiative was undertaken, how it was carried out, and what effects it had on Turkish foreign policy will be discussed.

Anahtar Kelimeler

İyi Niyet Heyetleri, Nilüfer Yalçın, Ortadoğu, Türk Dış Politikası, Kıbrıs Sorunu

Kaynakça

• Millet Meclisi Tutanak Dergisi, 1.Dönem, 52. Birleşim, 1.Oturum, 21.02.1962.
• Millet Meclisi Tutanak Dergisi, 2.Dönem, 47. Birleşim, 1. Oturum, 28.01.1965
• Millet Meclisi Tutanak Dergisi, 2.Dönem, 21. Birleşim, 1. Oturum, 09.12.1965.
• Millet Meclisi Tutanak Dergisi, 2.Dönem, 25. Birleşim, 1. Oturum, 20.12.1965
• Millet Meclisi Tutanak Dergisi, 2.Dönem, 26. Birleşim, 1. Oturum, 22.12.1965.
• Millet Meclisi Tutanak Dergisi, 2.Dönem, 27. Birleşim, 1. Oturum, 24.12.1965
• Millet Meclisi Tutanak Dergisi, 2.Dönem, 30. Birleşim, 1.Oturum, 29.12.1965
• Millet Meclisi Tutanak Dergisi, 2.Dönem, 30. Birleşim, 2.Oturum, 29.12.1965
• Cumhuriyet Senatosu Tutanak Dergisi, 4. Toplantı Yılı, 21. Birleşim, 1. Oturum, 29.12.1964.
• Cumhuriyet Senatosu Tutanak Dergisi, 4. Toplantı Yılı, 27. Birleşim, 1. Oturum, 21.01.1965.
• Cumhuriyet Senatosu Tutanak Dergisi, 5. Toplantı Yılı, 28. Birleşim, 1.Oturum, 07.01.1966.
• Cumhuriyet Senatosu Tutanak Dergisi, 5. Toplantı Yılı, 29. Birleşim, 1. Oturum, 08.01.1966.
• “İyi Niyet Heyeti Dün Irak Cumhurbaşkanı Arif ile Görüştü”, Milliyet, 29 Aralık 1964, s. 7.
• “Suriye Kıbrıs İçin Self-Determinasyonu Desteklediğini Belirtti”, Milliyet, 14 Ocak 1965, s.1.
• “Türkiye’nin Arap-İsrail Politikası”, Milliyet, 16 Ocak 1965, s. 1.
• “B.M. Siyasi Komisyonu Aleyhimizdeki Tasarıyı Onayladı”, Cumhuriyet, 18 Aralık 1965, s.1.
• “Siyasi Komisyon Aleyhte Karar Aldı”, Milliyet, 18 Aralık 1965, s. 1.
• “B.M.’de 32’ler Tasarısı Kesinleşti”, Cumhuriyet, 19 Aralık 1965, s. 1.
• AHMAD, Feroz ve Ahmad, Bedia Turgay: “Türkiye’de Çok Partili Politikanın Açıklamalı Kronolojisi (1945-1971), Bilgi Yayınevi, İstanbul, 1976.
• ARAL, Berdal: “Fifty Years On: Turkey's Voting Orientation at the UN General Assembly, 1948-97”, Middle Eastern Studies , Vol. 40, No. 2, 2004, pp. 137-160.
• ARMAOĞLU, Fahir: 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi, Timaş Yayınları, İstanbul, 2017, s. 699-700.
• ARMAOĞLU, Fahir: Kıbrıs Meselesinin Neresindeyiz?, Cumhuriyet, 27 Aralık 1964, s.2
• ÇAĞLAYANGİL, İhsan Sabri: Anılarım, Yılmaz Yayınları, İstanbul, 1990.
• FIRAT, Melek: 1960-1971 Arası Türk Dış Politikası ve Kıbrıs Sorunu, Siyasal Kitabevi, Ankara, 1997.
• FIRAT, Melek: “Yunanistan’la İlişkiler”, Türk Dış Politikası, Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, Ed. Baskın Oran, Cilt 1, 10. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul, 2004, ss. 716-768.
• GÖNLÜBOL, Mehmet ve Kürkçüoğlu, Ömer: “1965-1973 Dönemi Türk Dış Politikası”, Olaylarla Türk Dış Politikası, Siyasal Kitabevi, Ankara, 1996, ss. 489-540.
• İNCE, Nurhan-OLSON, Robert, “Turkish Foreign Policy 1960-1964: Continuity, Change And The Cyprus Crisis”, Oriente Moderno , Luglio-Agosto 1977, Anno 57, Nr. 7/8, pp.269-286
• PINAR Latif vd., Darbeden Muhtıraya Türk Dış Politikası, İmaj Yayıncılık, Ankara, 2019.
• KAYA, Yakup: ABD ve NATO ile İlişkiler, Darbeden Muhtıraya Türk Dış Politikası, Latif Pınar vd., İmaj Yayıncılık, Ankara, 2019, ss.21-48.
• KAYA, Yakup-Yeter, Bülent: “Demokrat Parti Döneminde Kıbrıs Sorunu”, Cilt: 20, Sayı: 2, Eylül 2018, ss.215-229.
• KOÇAŞ, Sadi: Atatürk’ten 12 Mart’a, Tomurcuk Matbaası, İstanbul 1977.
• MUFTİ, Malik, Daring and Caution in Turkish Foreign Policy, Middle East Journal , Winter, 1998, Vol. 52, No. 1, pp. 32-50.
• MÜEZZİNOĞLU, Ersin: “Ortadoğu İle İlişkiler”, Darbeden Muhtıraya Türk Dış Politikası, Latif Pınar vd., İmaj Yayıncılık, Ankara, 2019, ss. 89-148.
• Nadir Nadi, “Kendi Kendimizi Tenkit, Arkadan Gelen Akıl”, Cumhuriyet, 22 Eylül 1964, s.1.
• Nadi, Nadir: Olur Şey Değil, Çağdaş Yayınları, İstanbul, 1981.
• PINAR, Latif ve GÜVEN, İbrahim Fevzi: “Türk Dış Politikasında 1960’lı Yıllar: Çok Yönlülüğe Geçiş”, Darbeden Muhtıraya Türk Dış Politikası (1960-1971), İmaj Yayınevi, Ankara, 2019, ss. 1-20.
• SALEP, Mustafa: Türk Dış Politikasında Kıbrıs, Nobel Yayınları, Ankara, 2022.
• SÖNMEZOĞLU, Faruk: Soğuk Savaş Döneminde Türk Dış Politikası (1945-1961), Der Yayınları, İstanbul, 2016. HÜKÜMETLER VE PROGRAMLARI, 1960-1980, Cilt:2., Haz. Nuran Dağlı ve Belma Aktürk, T.B.M.M. Basımevi, Ankara, 1988.
• YALÇIN, Nilüfer: “5 Ortadoğu Ülkesine Yapılan İyi Niyet Gezisinin Işığı Altında Türk-Arap İlişkileri”, Milliyet, 10-15 Şubat 1965, s. 5.