XIX. Yüzyıl İki Dilli Sözlükleri ve Tukay’ın Dili

Year 2011, Issue: 32, 229 - 236, 01.03.2011

E. Ş. YUSUPOVA (Aktaran: MUSTAFA Öner) E. Ş. Yusupova Mustafa Öner

Abstract

Keywords

-

XIX. YÜZYIL İKİ DİLLİ SÖZLÜKLERİ VE TUKAY’IN DİLİ

Abstract

XIX. yüzyılın sonu ile birlikte Tatarlar arasındaki gelişme ve ilerlemenin bir sonucu olarak kitap basım faaliyetleri artmış, sözlük ve gramerlerin yazımına başlanmıştır. Bu dönemde yazılan iki dilli sözlüklerde Tatarcanın olağan ve farklı özelliklerinin bir arada bulunduğu görülmektedir. Bu yazıda söz konusu sözlüklerdeki olağan ve farklı özelliklerin aynı dönemde eser vermiş olan Tukay’ın eserlerindeki dil malzemesi ile paralellikler göstermesi konusu ele alınmıştır

Keywords

Tukay, iki dilli sözlükler, Tatar dili

References

• Giganov, İ. (1801), Slova korennıe, nujneyşie k svedeniyu dlya obuçeniya tatarskomu yazıku, sobrannıe v Tobolskoy glavnıy şkole uçitelem tatarskogo yazıka, Sofiyskogo sobora svyaşçennikom Yosıfom Giganovım i yurtovskimi mullami svidetel’stvovannıe. Sankt-Peterburg.
• Giganov, İ. (1804), Slovar rossıysko-tatarskiy, sobrannıy v Tobolskom glavnom narodnom uçilişçe uçitelem tatarskogo yazıka İ Giganovım i mullami yurtovskimi. училище учителем татарского языка И.Гигановым и муллами юртовскими. Sankt-Peterburg.
• Kratkıy tatarsko-russkiy slovar’ s pribavleniem nekotorıh slavyanskih slova s tatarskim perevodom (1880) Kazan’, 1880. 55; 1882. 55 s;1886. 96 s; 1888. 96 s; 1891. 96 s.
• Kuklyaşev, S. (1859), Slovar’ k tatarskoy hrestomatii. Kazan’.
• Nasıri, K. (1878) ,Tatarko-russkiy slovar’. Kazan’.
• Ostroumov, N. P (1876), Pervıy opıt slovarya narodno-tatarskogo yazıka po vıgovoru kreşçenıh tatar Kazanskoy guberniy. Kazan’.
• Ostroumov, N. P. (1892), Tatarsko-russkiy slovar’. Kazan’.
• Troyanskiy, A. A. (1833), Slovar’ tatarskogo yazıka i nekotorıh’ upotrebitel’nıh v nem’ reçeniy arabskih i persidskih, sobrannıy trudami i tşçaniem uçitelya tatarskogo yazıka v Kazanskoy seminariy svyaşçennika Aleksandra Troyanskogo i naçetananıy s dosvoleniya komissii duhovnıh uçilişç’ v 2 T. Kazan’ Т. 1. –629 s.; Kazan’ 1835.Т. 2. –340 s.
• Gabdelgaziz, Ş (1893), Perevod s tatarskogo na russkiy yazık ili slovar’. Kazan’.
• Yunusov, M. (1900), Tatarsko-russkiy slovar’ naibolee upotrebitel’nıh slov i vırajeniy. Kazan’.