HALİD ZİYA UŞAKLIGİL’IN Ş. KUTLU TARAFINDAN SADELEŞTİRİLMİŞ MAİ VE SİYAH’I ÜZERİNE BAZI TESPİTLER

Year 2016, Volume: 5 Issue: 2, 0 - 0, 15.06.2016

Enfel Doğan Eldina Memic

https://doi.org/10.7884/teke.632

Cited By: 1

Abstract

Bir dildeki göstergeleri, yalınlaştırma ve güncelleştirme amacıyla aynı dil içinde başka göstergelerle söyleme işlemine dil içi çeviri adı verilmektedir (Göktürk, 1978: 60). ‘Dili eskimiş’ eserlerdeki kelime ve cümlelerin yenileriyle değiştirilmesi olarak dil içi çevirinin Türk kültür hayatındaki rolü çok önemlidir. Yeni neslin anlayabileceği bir şekilde eseri yeni dilde yeniden yazmak oldukça zor ve sorumluluk gerektiren bir görevdir. Eserin özünden uzaklaşmadan, yazarın asıl vermek istediği motif, duygu, anlam ve düşünceler kaçırılmadan yapılması gereken narin çalışmadır. Diller arası çeviride, çevirmen kendini iki dil arasında bir yaratıcı gibi düşünebilirken, dil içi çeviri bu özgürlüğü tanıyamaz. Bu çalışmada Servet-i Fünûn romanının en büyük şahsiyetlerinden Halit Ziya Uşaklıgil’in “Mai ve Siyah” romanının 1942 tarihli baskısıyla 1988 tarihli baskısı karşılaştırılarak Şemsettin Kutlu tarafından yapılan sadeleştirmenin hangi ölçüde ve ne şekilde olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır.

References

• AKYÜZ, Ç. (2015). Yeni Lisan, Eski Tarz: Ziya Gökalp’in Koşma ve Destanları, Turkish
• Studies. 10(4), 20.
• AKYÜZ, K. (1979). Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri (1860-1923). Ankara: Ankara
• Üniversitesi Dil ve Tarih - Coğrafya Fakültesi Yayınları.
• APAYDIN, M. (1997). Edebi Metne Yazarı Tarafından Yapılan Müdahaleler ve Irazca’nın
• Dirliği’ne Bu Açıdan Bakış. Adana: Türkoloji Araştırmaları, 41-67.
• ARSLAN, F. (2011). Dil İçi Çeviri ve Gençliğe Hitabe. Ankara Üniversitesi Dil ve TarihCoğrafya
• Fakültesi Türkoloji Dergisi, 18(1), 128.
• BEKTAŞ, S. (2008). Dil İçi Çeviride Kültürel ve Dilsel Değişimden Kaynaklanan Çeviri
• Sorunları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
• BERK, Ö. (2005). Dil İçi Çeviriler ve Mai ve Siyah. İÜEF Fransız Dili ve Edebiyatı Anabilim
• Dalı Dergisi, Dilbilim, XIV, 141-142.
• DOĞAN, E. (2011). Dil İçi Çevirisi ve Mehmed Rauf’un Eylül Romanında Yaptığı Dil İçi
• Çevirisi Üzerine. Türkbilig, 21, 4.
• DOĞAN, E. (2012). Türkçe Cümle Bilgisi I. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• ERGÜZEL, M. M. (2007). Diller Arası ve Dil İçi Çeviri ile Şiveler Arası Aktarma Mantığı
• Üzerine. İstanbul: Dil ve Kültür Üzerine Yazılar, Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları, 71-
• GHANOONI, A. R. (2012). A Review of the History of Translation Studies, Theory and
• Practice in Language Studies, 2(1), 77-85.
• GILSON, E. (1969). Linguistique et Philosophie. Paris, Librairie Philosophique J. Vrin.
• GÖKTÜRK, A. (1978). Yazınsal Çeviride Metin-Ötesi Anlam İlişkileri, Türk Dili, (Çev.
• Sorunları Özel Sayısı). 322, 60.
• KARAKAYA, A. (2004). Çeviride Dil Meselesine İçeriden Bir Bakış: Çeviri Sürecinde ve
• Eğitiminde Dil İçi Çeviri, Sakarya: Sakarya Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi
• Mütercim Tercümanlık Bölümü, Uluslararası Çeviri Sempozyumu Bildirileri, 11-12,
• -256.
• KOLCU, A.İ. (2005). Servet-i Fünûn Edebiyatı, Ankara: Salkımsöğüt Yayınları
• TDK. (2011). Büyük Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• KORNING ZETHSEN, K. (2009). Intralingual Translation: An Attempt at Description, Meta:
• Translators' Journal, 54(4), 795-812.
• KUDRET, C. (1979). Türk Edebiyatında Hikâye ve Roman-I, Tanzimattan Meşrutiyete Kadar
• (1859-1910) İnceleme ve Örnekler. İstanbul: Varlık Yayınevi.
• ÖZBALCI, M. ve KARACA, A. (2006). Servet-i Fünûn Edebiyatı. Ankara: Akçağ Yayınları.
• PARLATIR, İ., ENGINÜN, İ., HUYUGÜZEL, Ö. F., ERCILASUN, B. ve SÜTÇU, T. (2013).
• Yeni Lisan Hareketi’nden Ölümüne Kadar Türk Basınında Ziya Gökalp. Turkish
• Studies, 8(9), 2297.
• TANPINAR, A. H. (1969). Edebiyat Üzerine Makaleler. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• TEPELI, Y. (1999). Halit Ziya’nın Maî ve Siyah’ta Yaptığı Sadeleştirme Üzerine Bir İnceleme.
• Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları.
• TIMURTAŞ, F. K. (1963). Dil Davası ve Ziya Gökalp. İstanbul: Fakülteler Matbaası.
• UŞAKLIGIL, H. Z. (2001). Mai ve Siyah. (Haz. Enfel DOĞAN). İstanbul, Özgür Yayınları.
• UŞAKLIGIL, H. Z. (1942). Mai ve Siyah. (Yay. İbrahim HİLMİ). İstanbul: Hilmi Kitabevi
• UŞAKLIGIL, H. Z. (1988). Mai ve Siyah. (Haz. Şemsettin KUTLU) İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• VARDAR, B. (1978). Dilbilim Açısından Çeviri. Ankara: Türk Dili, (Çeviri Sorunları Özel
• Sayısı), C. XXXVIII, 322, 66.