Weak Thought and Religion: Vattimo's Post-metaphysical Theology

Year 2025, Issue: 24, 11 - 30, 01.12.2025

Bilal Bekalp

https://doi.org/10.55256/temasa.1676183

Abstract

This article examines the effects of the philosophical transformation of Western thought on the understanding of religion through Gianni Vattimo's understanding of “weak thought” (pensiero debole). Drawing attention to the post-Enlightenment crisis of metaphysical thought, which forms the basis of modern philosophy, the study focuses on Vattimo's response to this crisis with the “post-metaphysical” thought he developed under the influence of Nietzsche and Heidegger. The dissolution of metaphysics is treated not only as an ontological or epistemological problem, but also as a historical process that makes possible the transformation of religious thought and practice. Vattimo's concept of weak thought is not only a critique of metaphysics but also a post-secular theological possibility. In this direction, two main questions are focused on: What kind of epistemological framework does “weak thinking” offer in Vattimo's thought and how does it offer a reinterpretation of the meaning and function of religion in the post-modern world. The article is structured around three main theoretical strands. 1) it is shown how the subject-centered conception of knowledge and truth of classical Western metaphysics merges with modern secular humanism. 2) the concept of “weak thought” represents a shift in thought away from the obsession with certainty and towards a pluralistic understanding based on interpretation. 3) “weak theology” is discussed in the framework of the concepts of kenosis and caritas. The process of secularization is treated by Vattimo not only as the withdrawal of religion from the social sphere, but also as an ontological transformation in which God is interpreted through an act of “kenosis” (emptying). He presents the return of religion as a “recall” and an interpretive possibility. He argues that the post-secular backdrop that emerged with the collapse of modernity makes it possible to reconsider religion not only as a metaphysically free sphere of faith, but also as a pluralistic and hermeneutic practice of thought. His approach offers both a philosophical analysis and a possibility for the legitimacy of religious thought in today's world.

Keywords

Theology , Metaphysics , Post-Metaphysics , Secularism , Post-Secularism , Vattimo

Zayıf Düşünce ve Din: Vattimo’nun Post-metafizik Teolojisi

Abstract

Bu makale, Gianni Vattimo'nun “zayıf düşünce” (pensiero debole) anlayışı ekseninde Batı düşüncesinin geçirdiği felsefi dönüşümün din kavrayışı üzerindeki etkilerini incelemektedir. Modern felsefenin temelini oluşturan metafizik düşüncenin, Aydınlanma sonrası yaşadığı krize dikkat çeken çalışma, Vattimo’nun Nietzsche ve Heidegger etkisinde geliştirdiği “post-metafizik” düşünceyle bu krize verdiği yanıtı merkeze alır. Metafiziğin çözülüşü yalnızca ontolojik ya da epistemolojik bir problem olarak değil, aynı zamanda dini düşünce ve pratiklerin dönüşümünü mümkün kılan tarihsel bir süreç olarak ele alınmaktadır. Vattimo’nun zayıf düşünce kavramını yalnızca metafiziğe yönelik bir eleştiri değil, aynı zamanda post-seküler bir teolojik imkândır. Bu doğrultuda iki temel soruya odaklanılmaktadır: Vattimo’nun düşüncesi doğrultusunda “zayıf düşünce”nin nasıl bir epistemolojik çerçeve ve bu çerçevenin dinin modern sonrası dünyadaki anlamı ve işlevine dair nasıl bir yeniden yorumlama sunduğudur. Makale üç ana teorik başlık etrafında yapılandırılmıştır. 1) klasik Batı metafiziğinin özne-merkezli bilgi ve hakikat anlayışının, modern seküler hümanizmle nasıl birleştiği gösterilir. 2) “zayıf düşünce” kavramı, düşüncenin kesinlik saplantısından kurtularak yoruma dayalı çoğulcu bir anlayışa yönelmesini temsil eder. 3) kenosis ve caritas kavramları çerçevesinde “zayıf teoloji” tartışılmaktadır. Sekülerleşme süreci, Vattimo tarafından yalnızca dinin toplumsal alandan çekilmesi olarak değil, Tanrı’nın “kenosis” (boşalma) hareketiyle yorumlandığı bir ontolojik dönüşüm olarak ele alınmaktadır. O, dinin dönüşünü, bir “geri çağırma” ve yorumsal bir olanak olarak sunar. Modernliğin çöküşüyle birlikte ortaya çıkan post-seküler zeminin, dini yalnızca metafizikten arınmış bir inanç alanı değil, aynı zamanda çoğulcu ve hermenötik bir düşünce pratiği olarak yeniden ele almayı mümkün kıldığını ileri sürmektedir. Onun yaklaşımı hem felsefi bir çözümleme hem de günümüz dünyasında dini düşüncenin meşruiyeti açısından bir imkân sunmaktadır.

Keywords

Teoloji , Metafizik , Post-Metafizik , Sekülerizm , Post-Sekülerizm , Vattimo

References

• Berger, Peter L. “Sekülerizmin Gerilemesi” 21. yüzyılda Dinin Geleceği - Kutsalın Dönüşü içinde, Editör: Ali Köse, 40-59. İstanbul: Timaş, 2014.
• Caputo, John D. “Spectral Hermeneutics: On the Weakness of God and the Theology of the Event” in After the Death of God, Editör: Jeffrey W. Robbins, 47-88. New York: Columbia University Press, 2007.
• Depoortere, Frederiek. “Gianni Vattimo and René Girard on the Uniqueness of Christianity,” The Heythrop Journal 50 sayı: 5 (2009): 877-889.
• D’Isanto, Luca. “Introduction” in Belief. California: Stanford University Press, 1996.
• G. Guarino, Thomas. Vattimo and Theology. New York: T&T Clark International, 2009.
• Heidegger, Martin. “Metafiziğin Onto-teo-lojik İnşası” Heidegger ve Teoloji içinde, 49-74. 1. Basım. İstanbul: İnsan, 2002.
• Heidegger, Martin. Nietzsche’nin Tanrı Öldü Sözü ve Dünya Resimleri Çağı, Çeviren: Levent Özşar, 2. Basım. İstanbul: Asa Kitabevi, 2001.
• Kant, Immanuel. Critique of Pure Reason. Çeviren: Meiklejohn, England: Orion Publishing Gruoup, 1993.
• Küçükalp, Kasım. Batı Metafiziğinin Dekonstrüksiyonu: Heidegger ve Derrida. 1. Basım. Bursa: Sentez Yayıncılık, 2008.
• Küçükalp, Kasım. Jacques Derrida-Felsefenin Dekonstrüksiyonu. 1. Basım. İstanbul: Ketebe, 2020.
• Nietzsche, Friedrich Wilhelm. Güç İstenci. Çeviren: Nilüfer Epçeli, 1. Basım. İstanbul: Say Yayınları, 2010.
• Özlem, Doğan. “Giriş: Heidegger ve Teknik” Tekniğe İlişkin Soruşturma içinde, 9-42. İstanbul: Paradigma Yayınları, 1998. Rorty, Richard vd. “Metafizikten Sonra Dinin Geleceği Nedir?” Dinin Geleceği içinde, Çeviren: Rahmi G Öğdül, 57-85. 1. Basım. İstanbul: Ayrıntı, 2009.
• Snyder, John R. “Metafiziğin Sonu Hakkında” Modernliğin Sonu - Postmodern Kültürde Nihilizm ve Hermenötik içinde, Çeviren: Şahabettin Yalçın, 7-56. İstanbul: İz Yayıncılık, 1999.
• Vattimo, Gianni. After Christianity. Çeviren: L. D’lsanto, New York: Columbia University Press, 2005.
• Vattimo, Gianni. “After Onto-theology: Philosophy between Science and Religion” in Religion After Metaphysics, Editör: Mark Wrathall, 29-36. Cambridge: Cambridge University Press, 2003.
• Vattimo, Gianni. Belief. Çeviren: David Webb, California: Stanford University Press, 1996.
• Vattimo, Gianni. “İzin İzi” Din içinde, Editörler: Jacques Derrida ve Gianni Vattimo, 77-90. Ankara: Dost Kitabevi, 2011.
• Vattimo, Gianni. Modernliğin Sonu-Postmodern Kültürde Nihilizm ve Hermenötik. Çeviren: Şahabettin Yalçın, 1. Basım. İstanbul: İz Yayıncılık, 1999.
• Vattimo, Gianni. Şeffaf Toplum. Çeviren: Ümit Hüsrev Yolsal, 1. Basım. İstanbul: Say, 2012.
• Vattimo, Gianni. “Toward a Nonreligious Christianity” in After the Death of God, Editör: Jeffrey W. Robbins, 27-46. New York: Columbia University Press, 2007.
• Vattimo, Gianni ve Santiago Zabala. Hermeneutik Komünizm: Heidegger’den Marx’a. Çeviren: Erhan Kuçlu, İstanbul: Monokl, 2012.
• W. Robbins, Jeffrey. “Introduction: After the Death of God” in After the Death of God, 1-26. New York: Columbia University Press, 2007.
• West, David. Kıta Avrupası Felsefesine Giriş. Çeviren: Ahmet Cevizci, 1. Basım. İstanbul: Paradigma, 1998. Wrathall, Mark. “Metaphysics and Onto-theology” in Religion After Metaphysics, Editör: Mark Wrathall, 1-6. England: Cambridge University Press, 2003.
• Zabala, Santiago. “Introduction: Gianni Vattimo and Weak Philosophy” in Weakening Philosophy - Essays in Honour of Gianni Vattimo, Editör: Santiago Zabala, 1-34. London: McGill-Queen’s University Press, 2007.