Issızlığın Ortası Romanında Katlanamama Durumunun Tezahürü: Oluşa İzin Vermeme ve Dirençsizlik

Year 2025, Issue: 24, 31 - 40, 01.12.2025

Oğuz Öcal

https://doi.org/10.55256/temasa.1678666

Abstract

Mehmet Eroğlu’nun Issızlığın Ortası romanı, asıl kişi Ayhan’ın şahsında varlığı tehdit eden unsuru katlanamama durumu olarak görünüşe çıkaran bir romandır. Martin Heidegger’e göre katlanma, oluşuma izin verme durumu ile yıkıcı unsurlara karşı dirençli olmayı ifade eder. Katlanamama ise oluşuma izin vermeme ile yıkıcı unsurlara karşı dirençli olmamayı bildirir. Dayanamama anlamına da gelen bu durumun en önemli tezahürü ise tahammül edememek, kırılmak, kopmak, yitip gitmek ve ölmeyi istemektir. Katlanamayan bir birey olarak Ayhan, geçmişe takılıp kalmış bir durumda iken ilişkili olduğu insanların da yardımıyla kendisiyle karşılaşır ve Ankara’da bulunduğu iki aylık zaman dilimi içinde açılan olanaklar arasından seçimler yapmak zorunda kalır. Onun yaşamının bu kısa döneminde iki esas olanak vardır karşısında: O, ya zorluklara katlanıp her şeye yeniden başlayacak ya da durumunu olduğu gibi koruyacaktır. Ya oluşuma izin verecek ya da vermeyecektir. Olanakların sınırında duran Ayhan, yaşamın yenilenme çağrısını duymak yerine intikamcı bir tavırla en az dört defa ölmeyi seçer. Onun ölmeyi istemesinin veya oluşa izin vermemesinin nedeni ise içinde olduğu ancak farkında olmadığı katlanamama (güçsüz ve dirençsiz olma) durumudur. Bu yazıda, yaşamayı değil ölmeyi isteyen Ayhan’ın seçiminin en yakın ve en derin nedeni olarak katlanamama durumu işaret edilmiştir.

Keywords

Mehmet Eroğlu , Issızlığın Ortası , Katlanamama , Oluşa İzin Vermeme , Plastitesini Yitirme

Manifestations of the Situation of Intolerans in the Novel Middle of the Desolation: Not Allowing Becoming and Not Resisting

Abstract

Mehmet Eroğlu’s novel, the Middle of Desolation, is a novel that reveals the element that threatens existence in the person of the main character, Ayhan, as a state of intolerance. According to Martin Heidegger, endurance refers to the state of allowing formation and being resistant to destructive elements. Inability to endure, on the other hand, indicates the state of not allowing formation and not being resistant to destructive elements. The most important manifestation of this situation, which also means not being able to endure, is not being able to endure, being broken, breaking off, being lost and wanting to die. As an unbearable person, Ayhan, while stuck in the past, encounters himself with the help of the people he is related to and is forced to make choices among the opportunities that open up during the two-month period he is in Ankara. There are two main possibilities in this short period of his life: He will either endure the hardships and start all over again or he will maintain his situation as it is. He will either allow the formation or he will not. Standing at the edge of possibilities, Ayhan chooses to die at least four times with a vengeful attitude rather than hearing the call of life's renewal. The reason why he wants to die or does not allow it to happen is the state of intolerance (being weak and resistant) that he is in but is unaware of. In this article, the inability to endure is pointed out as the most immediate and deep reason for Ayhan's choice to die rather than live.

Keywords

Mehmet Eroğlu , The Middle Of Desolation , İnability To Endure , Not Allowing To Become , Loss Of Plasticity

References

• Ahmet Oktay. Popüler Kültürden TV Sömürgesine. İstanbul: İthaki Yayınları, 2009.
• Aytaç, Gürsel. Çağdaş Türk Romanları Üzerine İncelemeler. Ankara: Gündoğan Yayınları, 1999.
• Enginün, İnci. Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2001.
• Eroğlu, Mehmet. Issızlığın Ortası. İstanbul: Agora Kitaplığı, 2007.
• Fethi Naci. Yüz Yılın 100 Türk Romanı. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 2009.
• Heidegger, Martin. Aristotales Metafizik 1-3 Gücün Neliği ve Gerçekliği. Çeviren: Saffet Babür, Ankara: BilgeSu Yayıncılık, 2010.
• Heidegger, Martin. Olmaya Bırakılmışlık. Çeviren: Mesut Keskin, İstanbul: Avesta Yayınları, 2013.
• Kahraman, Hasan Bülent. “Romanda Bilinçlenme ve Eroğlu’nun Romanı,” Sanat Olayı 26, (1984): 66-67.
• Sevim, Gökçen. “Issızlığın Ortasında Geç Kalmış Ölü”nün Kimlik Arayışı ve Ait Olamama Diyalektiği,” Ekev Akademi Dergisi 59, (2014): 377-380.
• Teber, Serol. İnsanın Hiçleşme Serüvenine Giriş. İstanbul: Papirüs Yayınevi, 2001.
• Yürek, Hasan. “Mehmet Eroğlu’nun Romanlarında Yapı, Tema ve Anlatım.” Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, 2009.