The Stoic Ethics of the Throne: Virtue, Power, and Governance in Marcus Aurelius

Year 2025, Issue: 24, 171 - 186, 01.12.2025

Erdoğan Serdar Çalık

https://doi.org/10.55256/temasa.1773957

Abstract

This study examines the Stoic concept of the ethics of the throne through Marcus Aurelius's understanding of governance. The problem of the moral limits of power, one of the fundamental issues in the history of philosophy, is addressed through Stoicism's principle of living in harmony with nature and its virtue-centered approach. The introduction establishes the historical context of the relationship between governance and ethics, noting that Marcus Aurelius, with his dual identity as both emperor and philosopher, offers a unique example in this debate. The first chapter examines the foundations of Stoic ethics, explaining how the concepts of living in harmony with nature, cosmic order, and virtue bridge the gap between individual ethics and political authority. The second chapter discusses Stoic interpretations of power and authority; it examines the relationship between the views developed by Cicero, Seneca, and Aurelius on the axes of justice, law, and human nature and the legitimacy of power. The third chapter evaluates Marcus Aurelius' imperial practice; it demonstrates with examples how the virtues of justice, wisdom, moderation, and courage guided his understanding of governance. The conclusion emphasizes how Aurelius' example intersects with contemporary debates in modern political philosophy, such as the rule of law, human rights, and universal citizenship. Thus, the study concludes by emphasizing that the ethics of the Stoic throne should be evaluated not only as a historical phenomenon but also as a valuable frame of reference for modern political philosophy.

Keywords

Virtue , Management Ethics , Power and Authority , Stoicism , Marcus Aurelius

Tahtın Stoacı Ahlakı: Marcus Aurelius’ta Erdem, Güç ve Yönetim

Abstract

Bu çalışma, tahtın Stoacı ahlakı kavramını Marcus Aurelius’un yönetim anlayışı üzerinden incelemektedir. Felsefe tarihinin temel meselelerinden biri olan iktidarın ahlaki sınırları problemi, Stoacılığın doğaya uygun yaşam ilkesi ve erdem merkezli yaklaşımıyla ele alınmaktadır. Giriş bölümünde, yönetim ve ahlak arasındaki ilişkinin tarihsel bağlamı ortaya konmuş, Marcus Aurelius’un hem imparator hem de filozof kimliğiyle bu tartışmaya özgün bir örnek sunduğu belirtilmiştir. Birinci bölümde, Stoacı ahlakın temelleri ele alınmış; doğaya uygun yaşam, kozmik düzen ve erdem kavramlarının bireysel etik ile siyasal otorite arasında nasıl bir köprü kurduğu açıklanmıştır. İkinci bölümde, güç ve iktidar anlayışının Stoacı yorumları tartışılmış; Cicero, Seneca ve Aurelius’un adalet, hukuk ve insan doğası ekseninde geliştirdikleri görüşlerin iktidarın meşruiyetiyle olan ilişkisi incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise Marcus Aurelius’un imparatorluk pratiği değerlendirilmiş; adalet, bilgelik, ölçülülük ve cesaret erdemlerinin yönetim anlayışına nasıl yön verdiği örneklerle ortaya konmuştur. Sonuç kısmında, Aurelius’un örneğinin günümüz siyaset felsefesi açısından hukukun üstünlüğü, insan hakları ve evrensel yurttaşlık gibi çağdaş tartışmalarla kesişen yönleri vurgulanmıştır. Böylelikle çalışma, tahtın Stoacı ahlakını tarihsel bir olgu olmanın ötesinde, modern siyaset felsefesi için de değerli bir referans çerçevesi olarak değerlendirmesi gerektiği vurgusu ile sonuçlandırılmıştır.

Keywords

Erdem , Yönetim Ahlakı , Güç ve İktidar , Stoacılık , Marcus Aurelius

References

• Aurelius, Marcus. Kendime Düşünceler. 4. bs. Çeviren: Y. Emre Ceren, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2019.
• Bolay, Süleyman Hayri. Felsefe Doktrinleri ve Terimleri Sözlüğü. Geliştirilmiş 11. basım. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2013.
• Comte-Sponville, Andre. Büyük Erdemler Risalesi. 7. bs. Çeviren: Işık Ergüden, İstanbul: İletişim Yayınları, 2024.
• Çelikkol, Suat. “Stoa Felsefesinin Temel Görüşleri Üzerine Bir İnceleme,” Bilimname sayı: 37 (2019): 1225-45.
• Doğan, Selahattin. “Marcus Aurelius’un Felsefesi.” Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, 2016.
• Ebenstein, William. Siyasi Felsefenin Büyük Düşünürleri. 5. bs. Çeviren: İsmet Özel, İstanbul: Şûle Yayınları, 2009.
• Elmalı, Osman. “Hellenistik Felsefe ve Roma Felsefesi/ Ahlâk Felsefesi: Stoacılık” Doğu’dan Batı’ya Düşüncenin Serüveni Antikçağ Yunan Düşüncesi Ortaçağ Düşüncesi içinde, 2. bs, Editörler: Celal Türer ve Hakan Olgun, c. 2. İstanbul: İnsan Yayınları, 2017.
• Göçmen, Doğan. “Stoacılarda Dünya, Logos, Diyalektik ve Özgürlük İlişkisi,” Uluslararası Felsefe Dergisi sayı: 5 (2022): 73-107.
• Heater, Derek. Yurttaşlığın Kısa Tarihi. Çeviren: Meral Delikara Üst, İstanbul: İmge Kitabevi Yayınları, 2007.
• Laertios, Diogenes. Ünlü Filozofların Yaşamları ve Öğretileri. 8. bs. Çeviren: Candan Şentuna, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2019.
• Macintyre, Alasdair. Erdem Peşinde Bir Ahlak Teorisi Çalışması. 1. bs. Çeviren: Muttalip Özcan, İstanbul: Vakıfbank Kültür Yayınları, 2019.
• Millot, Veronıque Boudon. Filozof İmparator Marcus Aurelius. Çeviren: Ayşen Sarı, İstanbul: Kronik Kitap, 2022.
• Özgan, Ali. “Filozof Bir Kralın Ahlak ve Siyaset Felsefesi: Marcus Aurelius Örneği,” Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi sayı: 40 (2022): 339-72.
• Pieper, Annemarie. Etiğe Giriş. 2. bs. Çevirenler: Veysel Atayman ve Gönül Sezer, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2012.
• Platon. Devlet. 38. bs. Çevirenler: Sabahattin Eyuboğlu ve M. Ali Cimcoz, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2019.
• Raynaud, Philippe ve Stephane Rials. Siyaset Felsefesi Sözlüğü. 3. bs. Çevirenler: İsmail Yerguz, Necmettin Kamil Sevil, Emel Ergun ve Hüsnü Dilli, İstanbul: İletişim Yayınları, 2017.
• Russ, Jacqueline. Avrupa Düşüncesinin Serüveni. Çeviren: Özcan Doğan, Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2011.
• Tarnas, Richard. Batı Düşüncesi Tarihi. 3. bs. Çeviren: Yusuf Kaplan, C. 1. İstanbul: Külliyat Yayınları, 2015.
• Topakkaya, Arslan. “Ontolojik Doğal Hukuk Anlayışına İki Farklı Örnek: Stoa ve Hıristiyan Doğal Hukuk Öğretileri,” Türkiye Adalet Akademisi Dergisi sayı: 15 (2013): 67-78.
• ———. “Stoa Etiğinin Temel Kavramları,” Felsefe Dünyası sayı: 49 (2009): 56-68.
• Tubbs, Nigel. Batı Felsefesi Tarihi. Çeviren: Doğan Barış Kılınç, Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2017.
• Tunçay, Mete. Batı’da Siyasal Düşünceler Tarihi Eski ve Orta Çağlar. 3. bs. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2012.
• Tüzen, M. Ahmet. “Stoa Felsefesinde Ahlaki Bir Model Olarak Doğa,” Temaşa Felsefe Dergisi sayı: 18 (2022): 114-29.
• Warburton, Nigel. Felsefenin Kısa Tarihi. 33. bs. Çeviren: Güçlü Ateşoğlu, İstanbul: Alfa Yayınları, 2018.
• Zack, Naomi. A’dan Z’ye Felsefe. Çeviren: Şükrü Alpagut, İstanbul: Say Yayınları, 2019.
• Zeller, Eduard. Grek Felsefesi Tarihi. 3. bs. Çeviren: Ahmet Aydoğan, İstanbul: Say Yayınları, 2017.