Kierkegaard and Levınas, Lost in The Other? Exıstıng in The Other?

Year 2025, Issue: 24, 282 - 297, 01.12.2025

Sibel Kadıoğlu

https://doi.org/10.55256/temasa.1785970

Abstract

Kierkegaard and Levinas are philosophers who make a difference with their critical attitudes towards Western philosophy and ethical understanding, we strongly see the influence of religious teachings in their philosophies. Levinas was a strong defender of the ‘other’ in contrast to Kierkegaard’s emphasis on the ‘self’ with the ideal of ‘being oneself’ in his philosophy. Levinas particularly wanted to prioritize ethics and then pave the way for transcendence. Kierkegaard, on the other hand, wanted to remind us that man is not just a thinking being, but rather has his own unique existence rather than being a part of a whole. While Kierkegaard evaluated the position of the ‘other’ in the context of the problem of ‘being oneself’, Levinas placed the ‘other’ at the centre in his ethical understanding that extends to transcendence. Today, the strong impact of phenomena such as loneliness, attachment and alienation on human life necessitates more thought and questioning about the 'other'. Even though their thoughts intersected at some points, they chose different ways to achieve their goals. Although there are points in the discourses of both thinkers that are difficult to reconcile and find reasonable, the different perspectives they offer add significant richness. A critical comparison of the arguments put forward by Kierkegaard and Levinas regarding the problem of the ‘other’ is important in terms of revealing the richness of these arguments and adding meaning to today’s human relationship with the other and herself.

Keywords

Kierkegaard , Levinas , I , Other , God

Kierkegaard ve Levinas, Ötekinde Kaybolmak mı? Ötekinde Var Olmak mı?

Abstract

Kierkegaard ve Levinas Batı felsefesine yönelik eleştirel tavırları ve etik anlayışları ile fark yaratan, felsefelerinde dini öğretilerin etkisini güçlü biçimde gördüğümüz filozoflardır. Kierkegaard’ın felsefesinde ‘kendi olma’ ideali ile ‘ben’i öne çıkarışının karşısında Levinas güçlü bir ‘öteki’ savunucusu olmuştur. Levinas, özellikle etiği öncelikli kılmak ve sonrasında aşkınlığın yolunu açmak istemiştir. Kierkegaard ise insanın sadece düşünen bir varlık olmadığını, bir bütünün parçası olmaktan öte kendine özgü bir varoluşa sahip olduğunu hatırlatmak istemiştir. Kierkegaard ‘kendi olma’ problemi bağlamında ‘öteki’nin konumunu değerlendirirken, Levinas aşkınlığa uzanan etik anlayışında ‘öteki’ni merkeze almıştır. Günümüzde yalnızlık, bağlanma, yabancılaşma gibi olguların insan yaşamındaki güçlü etkisi, ‘öteki’ üzerine daha fazla düşünmeyi, sorgulamayı gerekli kılmaktadır. Kierkegaard ve Levinas’ın düşünceleri kimi noktalarda kesişse de amaçlarına ulaşmada farklı yollar tercih etmişlerdir. Her iki düşünürün söylemlerinde uzlaşılması, makul görülmesi güç noktalar olmakla birlikte sundukları farklı bakış açıları düşünce tarihine önemli bir zenginlik katmaktadır. Kierkegaard ve Levinas’ın ‘öteki’ problemine dair ortaya koydukları argümanların eleştirel karşılaştırması, bu argümanların taşıdığı zenginliğin açığa çıkarılması ve günümüz insanının öteki ve kendi ile olan ilişkisine anlam katması bakımından önem taşımaktadır.

Keywords

Kierkegaard , Levinas , Ben , Öteki , Tanrı

References

• Acar, Şengün Meltem. “Levinas’ta Aşkınlık Düşüncesine Giriş,” Kaygı 27, (2016): 93-110.
• Bernasconi, Robert. Levinas Okumaları. Çeviren: Zeynep Direk vd., Ankara: Fol Yayınları, 2022.
• Blackham, Harold J. Altı Varoluşçu Düşünür. Çeviren: Ekin Uşşaklı, Ankara: Dost, 2012.
• Borgmann, Albert. “Technology and reality. Continential Philosophy Review,” Springer 4(1), (1971): 59-69.
• Broothers, Robyn. “'Ethics of Ethics, Law of Laws': Kierkegaard, Levinas and the Aporia of Substantive İdentity,” Sophia 38(2), (1999): 54-68.
• Buhurcu. Yusuf. “Emmanuel Levinas’ta Komşuluk Kavramı,” Kilikya Felsefe Dergisi 2, (2020): 150-68.
• Calin, Rodolphe ve François-David Sebbah. Levinas Sözlüğü. Çeviren: Murat Erşen, İstanbul: Say Yayınları, 2011.
• Casey, Thomas G. “Kierkegaard and Levinas on More Perfect Human Love,” Irish Theological Quarterly 75(1), (2010): 15-28. Copleston, Frederick. Hegel. Çeviren: Aziz Yardımlı, İstanbul: İdea, 2010.
• Evans, Stephen C. Kierkegaard on Faith and the Self, Collected Essays. Texas: Baylor University, 2006.
• Ferguson, Robert. Kierkegaard’dan Hayat Dersleri. Çeviren: Elif Ersavcı, İstanbul: Sel Yayıncılık, 2015.
• Gasparyan, Diana. “Mirror for the Other: Problem of the Self in Continental Philosophy (from Hegel to Lacan). Integrative Psychological and Behavioural Science,” Springer Verlag 489, (2014): 1-17.
• Gültekin, Ahmet C. “Levinas ile Buber: Ben, Sen ve Başkası,” Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 52(1), (2012): 15-28.
• Güngör, Feyza Ş. “Levinas’ın Öteki Etiğini Badiou’nun Hakikat Etiği Perspektifinden Yeniden Düşünmek,” Mediterranean Journal of Humanities mjh VIII/2, (2018): 365-377.
• Hegel, Georg. W. Tinin Görüngü Bilimi. Çeviren: Aziz Yardımlı, İstanbul: İdea, 2015.
• İspir, Naci ve Şeyma B. Erdoğan. “Levinas’ta İdeal İletişimin İmkânı: Öteki’yle Birlikte Var Olmak,” Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 18(2), (2014): 47-58.
• Kierkegaard, Soren. “Bilimsel Olmayan Sonlandırıcı Notlar” Kierkegaard içinde, Editör: K. Gödelek, 191-257. İstanbul: Say, 2010.
• Kierkegaard, Soren. Concluding Unscientific Postscript. Çeviren: Alastair Hannay, Newyork: Cambridge University, 2009.
• Kierkegaard, Soren. Either/Or, a Fragment of Life. Çeviren: Alastair Hannay, London: Penguin, 1992.
• Kierkegaard, Soren. Günlüklerinden ve Makalelerden Seçmeler. Çeviren: İbrahim Kapaklıkaya, İstanbul: Anka, 2005.
• Kierkegaard, Soren. İroni Kavramı, Sokrates'e Yoğun Göndermelerle. Çeviren: Sıla Okur, Ankara: İmge, 2009.
• Kierkegaard, Soren. Kahkaha Benden Yana. Çeviren: Nedim Çatlı, İstanbul: Ayrıntı, 2000.
• Kierkegaard, Soren. Kaygı. Çeviren: Türker Armaner, İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 2015.
• Kierkegaard, Soren. Kendinizi Sevmeyi Unutmayın. Çeviren: E. Murat Bozer, İstanbul: Aylak Adam, 2016.
• Kierkegaard, Soren. Korku ve Titreme. Çeviren: İbrahim Kapaklıkaya, İstanbul: Ağaç, 2011.
• Kierkegaard, Soren. Ölümcül Hastalık Umutsuzluk. Çeviren: M. Mukadder Yakupoğlu, Ankara: Doğu Batı, 2014.
• Kierkegaard, Soren. Two Ages, the Age of Revolution, and the Present Age a Literary Review. Çevirenler: Howard V. Hong ve Edna H. Hong, New Jersey: Princeton University, 2009.
• Levinas, Emmanuel. Sonsuza Tanıklık. İstanbul: Metis, 2003.
• Levinas, Emmanuel. “Başkasının Yerinde Olma” Levinas içinde, Editör: Ö. Gözel, 227-280. İstanbul: Say Yayınları, 2012.
• Levinas, Emmanuel. “Öteki İnsanın Hakları,” Çeviren: Özkan Gözel, Tezkire 38-39, (2004): 126-129.
• Levinas, Emmanuel. “Sonsuz’un Etiği” Çağdaş Filozoflarla Söyleşiler Kıta Felsefesi Tartışmaları Richard Kearney içinde, Çeviren: H. Arslan, 75-96. İstanbul: Paradigma, 2010.
• Levinas, Emmanuel. Totality and Infinity, an Essay on Exteriority, Çeviren: A. Lingis Hingham, London: Kluver. 1979.
• Marino, Gordon D. Kierkegaard in the Present Age. Milwaukee: Marquette University, 2001.
• Maybee, Julie E. “Kierkegaard on the Madness of Reason, Man and World,” Continental Philosopy Review 29, (1996): 387-406.
• Moore, Charles E. Provocation, Spritual Writtings of Kierkegaard, 2001. http://www.bruderhof.com/e-books/Provocations.htm
• Morris, Thomas F. “Kierkegaard on Despair and the Eternal,” Sophia 28, (1989): 21-30.
• Pappenheim, Fritz. Moden İnsanın Yabancılaşması. Çeviren: Salih Ak, Ankara: Phoenix, 2002.
• Prosser, Brian. T. “Conscientious Subjectivity in Kierkegaard and Levinas,” Continental Philosophy Review 35, (2003): 397-422. Kluwer Academic Publishers.USA
• Taşdelen, Vefa. Kierkegaard'da Benlik ve Varoluş. Ankara: Hece, 2004.