Amaç: Çalışma amputasyondan sonra normal yaşama yeniden katılımın yaşam kalitesi ve fonksiyonel düzey ile ilişkisinin incelenmesi ve normal yaşama yeniden katılım sürecini etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla yapıldı. Yöntemler: Çalışmaya yaşları 18-50 arasında değişen, unilateral ekstremite amputasyonu olan 120 birey dahil edildi. Katılımı değerlendirmek için Normal Yaşama Yeniden Katılım İndeksi’nin (Reintegration to Normal Living Index, RNLI) Türkçe versiyonu uygulandı. Amputelerde protez kullanımına ilişkin faktörleri ve proteze uyum düzeyini belirlemek, fonksiyonel düzeyi değerlendirmek amacıyla Trinity Amputasyon ve Protez Deneyim Ölçeği (Trinity Amputation and Prosthesis Experience Scale, TAPES) kullanıldı. Yaşam kalitesi, Kısa Form 36 (Short Form, SF 36) ile değerlendirildi. Demografik bilgileri, amputasyon ve proteze ait bilgileri, mesleki ve işe yönelik bilgileri sorgulayan tanımlayıcı genel ampute değerlendirme anketi tarafımızca oluşturulup olgulara uygulandı. Sonuçlar: RNLI alt bölümleri ve toplam skorları ile SF-36’nın alt bölümleri ve özet skalaları arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulundu (p<0.05). RNLI alt bölümleri ile TAPES 1. Kısım psikososyal uyum, aktivite kısıtlaması, protez ile memnuniyet bölümleri arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki olduğu saptandı (p<0.05). Eğitim düzeyi, rehabilitasyon alma durumu, güdük ağrısı ve fantom ağrısı, genel sağlık durumu ve genel fiziksel kapasite algısı gibi değişkenlerin normal yaşama yeniden katılımı etkilediği gözlendi (p<0.05). Tartışma: Bu çalışma, amputasyondan sonra normal yaşama katılımın yaşam kalitesi ve fonksiyonel düzey ile ilişkili olduğunu göstermektedir. Anahtar kelimeler: Amputasyon; normal yaşama yeniden katılım; rehabilitasyon.
References
Penn-Barwell JG. Outcomes in lower limb amputation following
trauma: A systematic review and meta-analysis. Injury,
;42(12):1474-9.
Amputasyondan Sonra Normal Yaşama Yeniden Katılım Sürecinin Yaşam Kalitesi Ve Fonksiyonel Düzey İle İlişkisinin İncelenmesi
TURKISH JOURNAL OF PHYSIOTHERAPY AND REHABILITATION 2014; 25(3) 99
Horgan O, Machlachlan M. Psychosocial adjustment to lower-limb
amputation: A review. Disabil Rehabil. 2004;26:837-50.
Bayramlar K, Halis S. Fantom ağrısı olan ve olmayan diz altı amputelerde eklem pozisyon hissinin karşılaştırılması: Pilot çalışma. Fizyoter Rehabil. 2008;19(2):85-91.
Mosaku KS, Akinyoola AL, Fatoye FO, Adegbehingbe OO. Psychological reactions to amputation in a sample of Nigerian amputees. Gen Hosp Psychiatry. 2009;31:20-4.
Horgan O, Machlachlan M. Psychosocial adjustment to lower-limb
amputation: A review. Disabil Rehabil. 2004;26:837-50.
Bayramlar K, Halis S. Fantom ağrısı olan ve olmayan diz altı amputelerde eklem pozisyon hissinin karşılaştırılması: Pilot çalışma. Fizyoter Rehabil. 2008;19(2):85-91.
Mosaku KS, Akinyoola AL, Fatoye FO, Adegbehingbe OO. Psychological reactions to amputation in a sample of Nigerian amputees. Gen Hosp Psychiatry. 2009;31:20-4.
Demirdel, S., & Bayramlar, K. (2016). AMPUTASYONDAN SONRA NORMAL YAŞAMA YENİDEN KATILIM SÜRECİNİN YAŞAM KALİTESİ VE FONKSİYONEL DÜZEY İLE İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ. Fizyoterapi Rehabilitasyon, 25(3).
AMA
Demirdel S, Bayramlar K. AMPUTASYONDAN SONRA NORMAL YAŞAMA YENİDEN KATILIM SÜRECİNİN YAŞAM KALİTESİ VE FONKSİYONEL DÜZEY İLE İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ. Fizyoterapi Rehabilitasyon. May 2016;25(3).
Chicago
Demirdel, Senem, and Kezban Bayramlar. “AMPUTASYONDAN SONRA NORMAL YAŞAMA YENİDEN KATILIM SÜRECİNİN YAŞAM KALİTESİ VE FONKSİYONEL DÜZEY İLE İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ”. Fizyoterapi Rehabilitasyon 25, no. 3 (May 2016).
EndNote
Demirdel S, Bayramlar K (May 1, 2016) AMPUTASYONDAN SONRA NORMAL YAŞAMA YENİDEN KATILIM SÜRECİNİN YAŞAM KALİTESİ VE FONKSİYONEL DÜZEY İLE İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ. Fizyoterapi Rehabilitasyon 25 3
IEEE
S. Demirdel and K. Bayramlar, “AMPUTASYONDAN SONRA NORMAL YAŞAMA YENİDEN KATILIM SÜRECİNİN YAŞAM KALİTESİ VE FONKSİYONEL DÜZEY İLE İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ”, Fizyoterapi Rehabilitasyon, vol. 25, no. 3, 2016.
ISNAD
Demirdel, Senem - Bayramlar, Kezban. “AMPUTASYONDAN SONRA NORMAL YAŞAMA YENİDEN KATILIM SÜRECİNİN YAŞAM KALİTESİ VE FONKSİYONEL DÜZEY İLE İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ”. Fizyoterapi Rehabilitasyon 25/3 (May 2016).
JAMA
Demirdel S, Bayramlar K. AMPUTASYONDAN SONRA NORMAL YAŞAMA YENİDEN KATILIM SÜRECİNİN YAŞAM KALİTESİ VE FONKSİYONEL DÜZEY İLE İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ. Fizyoterapi Rehabilitasyon. 2016;25.
MLA
Demirdel, Senem and Kezban Bayramlar. “AMPUTASYONDAN SONRA NORMAL YAŞAMA YENİDEN KATILIM SÜRECİNİN YAŞAM KALİTESİ VE FONKSİYONEL DÜZEY İLE İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ”. Fizyoterapi Rehabilitasyon, vol. 25, no. 3, 2016.
Vancouver
Demirdel S, Bayramlar K. AMPUTASYONDAN SONRA NORMAL YAŞAMA YENİDEN KATILIM SÜRECİNİN YAŞAM KALİTESİ VE FONKSİYONEL DÜZEY İLE İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ. Fizyoterapi Rehabilitasyon. 2016;25(3).