An Assessment of the Importance and Relevance of Occupational Health and Safety in Information Centers

Year 2017, Volume: 31 Issue: 4, 501 - 519, 01.10.2017

Mehmet Ali Akkaya

Abstract

Occupational health and safety, perceived as a continuously developing concept which emerged in parallel with increasing respect for human beings, is actually as old as human history. Turkey is among the countrieslate in recognizing this concept, in fact only overthe last quarter century. The legal basis for occupational health and safety in Turkey was only truly laid down in the Lawof Occupational Health and Safety enacted on 30 June 2012 #6331 . The main innovation of this law was that it encompassed employees in all workplaces, regardless of number of employees, in both the public and private sectors. This law is what led to an awareness of the importance of health and safety in information centers. The present article examines occupational health and safety in general and attempts to draw attention to their importance and necessity in information centers. It is a descriptive study of practices. Unlike most workplaces where health and safety practices are designed to protect the administration and other employees, an information center also needs to protect the health and safety of its users. Information centers, which need to implement nearly all aspects of occupational health and safety with respect to their employees, must also put into practice rules and procedures for the health and safety of their users. This responsibility for the well-being of users falls not only on the administrators and information professionals, but equally on the country's lawmakers.

Keywords

Occupational health, occupational safety, occupational accident, occupational illness, occupational health and safety in information centers

Bilgi Merkezlerinde İş Sağlığı ve Güvenliğinin Önemi ve Uygulanabilirliğine İlişkin Bir Durum Değerlendirmesi

Abstract

İş sağlığı ve güvenliği, günümüz toplum yapısında insana verilen önemin gelişmesine paralel olarak ortaya çıkan ve sürekli gelişen bir çalışma alanı olarak algılansa da aslında insanlık tarihi kadar köklü geçmişi olan bir uygulamadır. Türkiye, bu alanın önem ve gerekliliğinin geç fark edildiği ülkelerden biridir ve konuya ilişkin atılan adımların neredeyse tamamı, son çeyrek yüzyılda yaşanmıştır. Türkiye’de bu konunun yasal zemini, gerçek anlamda 30 Haziran 2012 tarihinde yürürlüğe giren 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile başlatılmıştır. Kanunun getirmiş olduğu en büyük yenilik, kamu ve özel sektör ayrımı yapmadan, işletme büyüklüğüne bakılmaksızın tüm sektörlerde çalışanların tamamını kapsaması olmuştur. Bu yenilik, iş sağlığı ve güvenliği disiplini ile uygulamalarının bilgi merkezleri dünyası ile de daha yakından ilişkilendirilmesi gerekliliğinin çıkış noktasıdır. Bu çalışmada iş sağlığı ve güvenliği disiplin ve olgusuna ilişkin genel bir çerçeve ortaya konularak, bilgi merkezleri özelinde önemi ve gerekliliğine dikkat çekmek amaçlanmıştır. Araştırma, ağırlıklı olarak betimleme yöntemiyle yürütülmüştür. Bilgi merkezlerinin yönetici ve çalışanlarının yanı sıra kurumların genelinden farklı olarak bir de kullanıcı ayağının olduğu dikkate alındığında, iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarına bilgi merkezlerinde çok daha arzulu ve özenli yer verilmelidir. Bilgi merkezlerinde de iş sağlığı ve güvenliği disiplini oluşturan unsurların ve uygulama süreçlerinin neredeyse tamamının yerinin olması, henüz yeterince kurulamayan ancak en kısa sürede kurulması gereken bu ilişkinin görmezden gelinemeyecek kanıtıdır. Bu noktada yöneticiler, bilgi profesyonelleri ve kullanıcıların yanı sıra yasa koyuculara da ciddi sorumluluklar düşmektedir.

Keywords

İş sağlığı, iş güvenliği, iş kazası, meslek hastalığı, bilgi merkezlerinde iş sağlığı ve güvenliği.

References

• A short history of health & safety (2014). Erişim adresi: http://www.effective-software.com/shorthistory-health-safety/.
• Akkaya, M. A. (2013). Halk kütüphanelerinde bina ve deprem gerçeği ilişkisi: İzmir örneği. 3. Halk kütüphaneciliğisempozyumu: kütüphanelerde mekan tasarımı, 8-10 Mayıs 2013 içinde (ss. 143­ 165). H.S. Keseroğlu ve S. Arslantekin (Ed.). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• Akpınar, T. (2013). İş sağlığı ve güvenliği. Bursa: Ekin.
• Alli, B. O. (2008). Fundemantal principles of occupational health and safety. (2. bs.). Geneva: ILO Organization Office.
• Arıcı, K. (1999). İş sağlığı ve güvenliği dersleri. Ankara: Tes-İş Eğitim.
• Baybora, D. (2012). İş sağlığı ve güvenliğine genel bakış. İş sağlığı ve güvenliği içinde (ss. 2-21). D.
• Baybora (Ed.). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Bayram, F. (2008). Türk iş hukukunda iş sağlığı ve güvenliği denetimi. İstanbul: Beta.
• Bitri, E. ve Er, N. (2013). Kütüphane ve deprem: yapısal olmayan tehlikenin azaltılmasına yönelik önlemler. 3. Halk kütüphaneciliği sempozyumu: kütüphanelerde mekan tasarımı, 8-10 Mayıs 2013 içinde (ss. 133,142). H.S. Keseroğlu ve S. Arslantekin (Ed.). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• Bilir, N. ve Yıldız, A. N. (2013). İş sağlığı ve güvenliği. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Çiftçioğlu, C. T. (2012). Yaşama hakkı. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 103, 137-168.
• Demir, G. (2013). Kütüphanelerde afet yönetimi ve planlaması. 3. Halk kütüphaneciliği sempozyumu: kütüphanelerde mekan tasarımı, 8-10 Mayıs 2013 içinde (ss. 117-131). H.S. Keseroğlu ve S. Arslantekin (Ed.). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• Deniz, Ö. (2007). Cumhuriyet dönemi çalışma hayatı. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 4(15), 131-150.
• Fişek, G. (2014). Meslek hastalıkları ve meslek hastalıklarından korunma yöntemleri. Erişim adresi: http://www.isguvenligi.net/meslek-hastaliklari-ve-meslek-hastaliklarindan-korunma-yontemleri/.
• Gençler, A. (2007). İşçi sağlığı ve iş güvenliğine ilişkin uygulamaların tarihi gelişimi. İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi, 7(35), 16-29.
• Gerek, N. (2008). İşçi sağlığı ve iş güvenliği. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Gerek, N. (2012). Türkiye'de iş sağlığı ve güvenliğinin genel görünümü. İş sağlığı ve güvenliği içinde (ss. 58-89). D. Baybora (Ed.). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Güler, Ç. (2004). Ergonomi hangi bilimlerle ilişkilidir?. Meslek Hastalıkları ve İş Kazaları 1. Sempozyumu Program ve Özet Kitabı içinde (s. 81). İstanbul, Harbiye Askeri Müze Kültür Sitesi 28 Nisan-1 Mayıs.
• Güler, Ç. (2002) Kapalı ortam hava kirliliği. Türk Tabipleri Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 12, 25-32.
• Güneş, G. (2009). Bilgi ve belge merkezleri çalışanlarının iş ortamından kaynaklanan sağlık şikayetleri ve risk faktörleri. Yayınlanmamış doktora tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Güven, R. (2011). Meslek hastalıklarırehberi. Ankara: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı.
• Health and Safety at Work (2014). Erişim adresi: https://osha.europa.eu/en/about-euosha/procurement.
• Health and safety guide forlibraries (2006). Ontario:Canadian Centre for Occupational Health and Safety
• Hughes, P. ve Ferrett, E. (2011). Introduction to health and safety at work. (5. bs.). New York: Routledge.
• International Labour Organization (2016). Erişim adresi: http://www.ilo.org/global/statistics-anddatabases/lang--en/index.htm.
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü (2017). Erişim adresi: http://www3.csgb.gov.tr/csgbPortal/isggm.portal
• İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (2012). Erişim adresi: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6331.pdf.
• İş Sağlığı Kavram ve Kurallarının Gelişimi (2015). Erişim adresi: http://teknikbilimlermyo.istanbul.edu.tr/basimyayin/wp-content/uploads/2015/03/06-ISGKavram-ve-Kurallar%C4%B1n%C4%B1n-Geli%C5%9Fimi.pdf.
• Kılkış, İ. (2014). İş sağlığı ve güvenliği. Bursa: Dora.
• Kuzucuoğlu, A. H. (2014). Kütüphanelerde yapısal olmayan malzeme kaynaklı riskler. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Bilgi ve Belge Araştırmaları Dergisi, 2, 21-38.
• Küçükcan, B. (2008). Kütüphane binaları: deprem ve diğer afetlere hazırlık. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Bilgi ve Belge Araştırmaları Dergisi, 1(1), 39-52.
• Loudoun, R. ve Johnstone, R. (2015). Occupational health and safety in the modern world of work. Oceania: Sage Publications Inc.
• Murray, P. (2006). Health and safety in libraries. Incite, 27(11), 10.
• Sornam, S. A., Arputharaj, J. I. ve Mahalakshmi, K. (2011). Ergonomics and library professionals: a study. SRELS Journal of Information Management, 48(6), 625-640.
• Sosyal Güvenlik Kurumu (2017). Erişim adresi: http://www.sgk.gov.tr/.
• Şen, Ş. (2011). İşsağlığı ve güvenliği kavramı ve tarihsel gelişimi. Erişim adresi: http://www.gazetebursa.com.tr/is-sagligi-veguvenligi-kavrami-ve-tarihsel-gelisimi-makale,924.html.
• Tuncay, C. (2008). ILO ve AB normları ışığında İSG Kanunu Tasarısı Taslağı'nın değerlendirilmesi. Sicil, 12, 47-67.
• Voluntary code of practice for health and safety ıssues in New Zealand libraries (1998). Wellington: New Zealand Library and Information Association.
• World Health Organization (2017). Erişim adresi: http://www.who.int/en/.
• Yılmaz, F. (2011). AB ve iş sağlığı güvenliği. Ankara: ÇASGEM.
• Yılmaz, G. (2003). İşçi sağlığı ve iş güvenliğinin tarihi gelişimi. Erişim adresi: http:// www.isguvenligi.net/index.php?option=com_content&task=view&id=53&Itemid=99999999.
• Yiğit, A. (2011). İş güvenliği. (2.bs.). Bursa: Alfa Aktüel.