ART MUSEUM ARCHITECTURE AS DISCOURSE: DIFFERENTIATING INSTITUTIONAL IDENTITIES IN ISTANBUL

Year 2025, Volume: 15 Issue: 2, 491 - 512

Ezgi Çiçek , Zeynep Ceylanlı

https://doi.org/10.7456/tojdac.1614995

Abstract

This study examines how three contemporary and modern art museums in Istanbul differentiate themselves through architectural discourse to reflect their institutional identities and missions. Istanbul Museum of Painting and Sculpture, a state museum affiliated with Mimar Sinan Fine Arts University, positions itself as a guardian of Turkey’s artistic heritage by emphasising urban memory and adaptive reuse. Istanbul Modern, supported by the Eczacıbaşı Group, highlights its role as Turkey’s first modern and contemporary art museum through a transparent and site-specific architectural form that connects with the Bosphorus and the urbanscape. Arter, backed by the Koç Group, distinguishes itself as a cultural platform focused on inclusivity, permeability, and integration with the Dolapdere neighbourhood. The study examines these institutions' architecture and reviews their institutional narratives and discourses. Finally, it conducts a comparative analysis of their architectural features and design strategies. The findings identify common themes and highlight differences in institution structures and societal roles, illuminating how each museum negotiates its architectural identity and uniquely contributes to Istanbul's evolving cultural and urban fabric.

Keywords

Art Museum Architecture, Institutional Identity, Architectural Discourse, Architectural Representation

Thanks

The authors gratefully acknowledge Ayşe Hazar Köksal's helpful comments in developing this paper.

BİR SÖYLEM OLARAK SANAT MÜZESİ MİMARLIĞI: İSTANBUL'DA KURUMSAL KİMLİKLERİN AYRIŞTIRILMASI

Abstract

Bu çalışma, İstanbul'daki üç çağdaş ve modern sanat müzesinin kurumsal kimliklerini ve hedeflerini yansıtmak için mimari söylem aracılığıyla kendilerini nasıl farklılaştırdıklarını incelemektedir. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi'ne bağlı bir devlet müzesi olan İstanbul Resim ve Heykel Müzesi, kentsel hafızayı ve uyarlanabilir yeniden kullanımı vurgulayarak kendini Türkiye'nin sanatsal mirasının koruyucusu olarak konumlandırmaktadır. Eczacıbaşı Grubu tarafından desteklenen İstanbul Modern, Boğaz ve kentsel manzarayla bağlantı kuran şeffaf ve lokasyona özgü bir mimari form aracılığıyla Türkiye'nin ilk modern ve çağdaş sanat müzesi olarak rolünü vurgulamaktadır. Koç Grubu tarafından desteklenen Arter, kapsayıcılığa, geçirgenliğe ve Dolapdere semtiyle bütünleşmeye odaklanan kültürel bir platform olarak kendini farklılaştırmaktadır. Çalışma, bu kurumların mimarisini inceleyerek kurumsal anlatılarını ve söylemlerini gözden geçirmektedir. Ayrıca, mimari özelliklerinin ve tasarım stratejilerinin karşılaştırmalı bir analizini yürütmektedir. Bulgular, ortak temaları belirlemekte ve kurum yapıları ile toplumsal rollerdeki farklılıkları vurgulayarak, her müzenin mimari kimliğini nasıl müzakere ettiğini ve İstanbul'un gelişen kültürel ve kentsel dokusuna nasıl benzersiz bir şekilde katkıda bulunduğunu aydınlatmaktadır.

Keywords

Sanat Müzesi Mimarisi, Kurumsal Kimlik, Mimarlık Söylemi, Mimarlık Temsili

References

• About the museum | IRHM. (n.d.). https://irhm.msgsu.edu.tr/en/about-the-museum/ Akbank Sanat. (2016, April 20). Akbank sanat mimarlık seminerleri dizisi - Emre Arolat [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=5njTw79oWaw
• Akbank Sanat. (2022, May 27). Akbank sanat konuşmaları - Levent Çalıkoğlu [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=QfCDy9hz_aI
• Arkitera.com. (2022, September 28). Hikâyesi olan projeler: İstanbul Resim ve Heykel Müzesi (Emre Arolat ve Yalçın Karayağız) [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=RjhxukwS9Ps
• Altunok, Ö. (2019, September 16). Arter: Bir buluşma ve beraber keşfetme alanı. artunlimited. https://www.unlimitedrag.com/post/arter-bir-bulusma-ve-beraber-kesfetme-alani
• Arıcan, A. (2019). “Gerçeklik peşinde” Tarlabaşı ve dolapdere. Beyond.Istanbul, 105–110.
• Art50. (2021, July 6). Arter ile beraber sanatla nefes almak. https://art50.net/arter-ile-beraber-sanatla-nefes-almak/
• Arter. (n.d.). Hakkımızda. https://www.arter.org.tr/hakkimizda
• Arter. (2019, September 4). Basın toplantısı, 4 Eylül 2019 [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=NZ64rH3DSsE
• Baliç, İ., Fereli, M., & Evren, S. (2021). Arter: Sanat i̇çin alan yaratmak. Arter Yayınları.
• Behner, V. T. (2003). Identity, status, and power: The architecture of contemporary art exhibition in Los Angeles (thesis). https://deepblue.lib.umich.edu/handle/2027.42/123348
• Belcher, D. (2023, June 13). Istanbul modern reopens in its new, Renzo Piano-designed home. The New York Times. https://www.nytimes.com/2023/06/13/arts/design/istanbul-modern-renzo-piano.html
• Ceylanlı, Z. (2024). Mimarın ve sanatçının tapınağı: Nasıl bir mekan? In E. Aliçavuşoğlu & A. H. Köksal (Eds.), Türkiye’de sanatın tarihi: Müze (2nd ed., pp. 209–232). essay, Tellekt.
• Duman, M. (2022). Mimarlığı makrodan mikroya doğru bir kavrayışla düşünmek. IDA: International Design and Art Journal, 4(2), 145–158.
• EAA. (n.d.). Istanbul museum of painting and sculpture. Emre Arolat Architecture. https://emrearolat.com/project/istanbul-museum-of-painting-and-sculpture/
• Eczacıbaşı. (2023, June). Istanbul Modern: Mimari bakış / Architectural view. Yaşam/Life. https://yasam.eczacibasi.com.tr/251/stanbul-modern-mimari-bak-architectural-view
• Eczacıbaşı. (2024, January 31). Istanbul Modern: Açılış / Opening. Yaşam/Life. https://yasam.eczacibasi.com.tr/251/stanbul-modern-al-opening-d
• Emden, C., & Yıldız, D. (2023). Mimarinin inşası : Istanbul Modern’in yeni müze binası: Constructing architecture: Istanbul Modern’s new museum building. Istanbul Modern.
• Ezik, A. (2021, June 23). Süreyyya Evren: “Türkiye’de sanat galerisi ve müze yayıncılığının yeni yükseliş dönemindeyiz.” Sanat Kritik. https://sanatkritik.com/soylesi/sureyyya-evren-turkiyede-sanat-galerisi-ve-muze-yayinciliginin-yeni-yukselis-donemindeyiz
• Federman, R. (2013). Framing Los Angeles: Artists’ environments and Institutional Space, 1962-1994 (thesis).
• Fereli, M., & Baliç, İ. (2019, October). Dolapdere’de neler oluyor: Arter. Arredamento Mimarlık, 335, 61–64.
• Galataport. (n.d.). Proje hakkında. https://galataport.com/tr/hakkimizda/proje-hakkinda
• Grimshaw. (2021). Arter contemporary art museum. Vimeo. https://vimeo.com/543154343
• Habertürk TV. (2019, September 13). Ne yapsak - 13 Eylül 2019 (Melih Fereli, Emre Baykal, İlkay Baliç) [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=LXegCFgGoVI
• Harris, G. (2023, May 3). New Istanbul Modern museum finally unveiled after five-year construction. The Art Newspaper - International Art News and Events. https://www.theartnewspaper.com/2023/05/03/new-istanbul-modern-museum-finally-unveiled-after-five-year-construction
• Istanbul Modern. (n.d.-a). About us. https://www.istanbulmodern.org/en/corporate/about-us
• Istanbul Modern. (n.d.-b). New museum building. Istanbul Museum of Modern Art. https://www.istanbulmodern.org/en/corporate/new-museum-building
• Jones, P., & MacLeod, S. (2016). Museum Architecture Matters. Museum and Society, 14(1), 207–219. Kostof, S. (1995). The study of what we built. In The history of architecture: settings and rituals (2nd ed., pp. 3–20). Oxford University Press.
• Köksal, A. H. (2021). Resim Heykel Müzesi: Bir varolus öyküsü. İletişim Yayınevi.
• Köksal, A. H. (2022, October 23). Kamusal olma gücü. E-skop. https://www.e-skop.com/skopbulten/kamusal-olma-gucu/6481
• MacDonald, S. (2006). A companion to museum studies ed. by Sharon MacDonald. Blackwell.
• Merlo, F. (2023, June 19). Con Renzo Piano nel museo laico della Turchia. La Repubblica. https://www.repubblica.it/cultura/2023/06/20/news/renzo_piano_istanbul_intervista-405088914
• Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi. (2021, May 23). Rektörümüz Prof. Dr. Handan İnci’nin İstanbul Resim ve Heykel Müzesi İRHM hakkında açıklamaları [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=mo9p4TLD18I
• Müzecilik Meslek Kuruluşu Derneği. (2022, January 27). “MSGSÜ İstanbul Resim ve Heykel Müzesi’nin dünü ve bugününe bir bakış” [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=Cu-ZdJe3sG8
• Ntv Program. (2023, June 21). İstanbul Modern, Renzo Piano’yu ağırladı (Gece Gündüz 20 Haziran 2023) [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=VoKDpylyTMg
• Piano, L., Spadavecchia, E., & Langasco, G. (2021). Istanbul: Istanbul Modern (L. Piano, Ed.). Renzo Piano Foundation.
• Pintos, P. (2020, July 31). Arter Museum / Grimshaw. ArchDaily. https://www.archdaily.com/943460/arter-museum-grimshaw
• Pintos, P. (2022, June 28). Istanbul Painting and Sculpture Museum / EAA - Emre Arolat Architecture. ArchDaily. https://www.archdaily.com/984316/istanbul-painting-and-sculpture-museum-eaa-emre-arolat-architecture
• Pintos, P. (2023, June 21). Istanbul Modern Museum / Renzo Piano Building Workshop + Arup. ArchDaily. https://www.archdaily.com/1002751/istanbul-modern-museum-renzo-piano-building-workshop-plus-arup
• Reichmann, W., & Müller, A. (2015). The secrets of architecture’s action. In Palgrave Macmillan UK eBooks (pp. 2–23). https://doi.org/10.1057/9781137461131_2
• Renzo Piano Building Workshop. (2023, November 12). Emanuela Baglietto interview⁠ about Istanbul Modern [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=NE2GVL__R7A
• RIBA Architecture. (2019, March 20). Riba + Vitra talk: Emre Arolat [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=zsHE391_O68
• Showcase. (2023, June 23). Istanbul Modern reopens at old location [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=sMxRFqeBkaI
• TRT 2. (2022, May 20). MSGSÜ Resim ve Heykel Müzesi | Eşik [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=U5uJ_GqUx84
• Vatican News - English. (2023, June 20). The new Istanbul Modern: a place of encounter and peace [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=yembQJXTXUM
• Verhagen, M. (2021). Foreword. In R. J Williams, The culture factory: architecture and the contemporary art museum (1st ed., p. 9). Lund Humphries.
• Woman TV. (2019, December 6). Dolapdere’de bir sanat adası: Arter #WomanTV #Müze [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=eBg5dUibRVs
• Yüksel, H. Z. (n.d.). Müze yeni bir kültürel peyzaj oluşturacak. Hvl Studio. https://www.hevalzelihayuksel.com/soylesiler/müze-yeni-bir-kültürel-peyzaj-oluşturacak