Neoliberal Politikalar Üzerinde Kimlik Politikalarının İdeolojik İşlevi: Ana-Akım Söylemin Eleştirel Bir Değerlendirmesi

Year 2012, Volume: 6 Issue: 13, 1 - 24, 25.07.2016

Melahat Kutun Gürgen

Abstract

1980’ler sonrasının Türkiye’sinde ekonomi-politik alanın yeniden biçimlenmesi, toplumsal ve ideolojik alana ilişkin olandan özerk düşünülemez. Ana akım yaklaşım, ekonominin liberalizasyonunu takiben, bireyin toplumdan önce gelerek kimlik ve etnisite gibi farklı toplumsal taleplerin siyasetin temel referans noktasını oluşturduğu iddiasındadır. Devlet merkezli anlayışın homojenleştirici ve tekelci siyasal kültürüne meydan okunduğu bu sürecin meşruiyet işlevini ise ana akım liberal yaklaşımın sivil toplum ve demokratikleşme söylemi oluşturmaktadır. Toplumsal gerçekliğe ilişkin ekonomi-siyaset, devlet-toplum gibi kategoriler arasındaki ilişkiselliği reddeden bu yaklaşımların her ikisine birden eleştirel olanı ise ekonomi ile doğrudan ilişkili unsurların kimlik siyaseti içinde dönüştürüldüğü görüşündedir. Bu unsurların siyaset alanının dışında bırakıldığı bir siyaset biçiminin ve devletin toplumsal sınıflara nötrlüğü algısının tersine, mücadele alanı olarak devlet kavrayışı kimlik politikalarında gizlenen sınıf siyasetini görünür kılacaktır.

Keywords

Neoliberalizm, muhafazakârlık, kimlik politikaları, siyasal İslam, ana-akım söylem

Ideological Function of Identity Politics on Neo-Liberal Policies: A Critical Assessment of Main-Stream Approach

Abstract

The economy-politic restructuring in Turkey in post-1980’s could not be thought aside from social and ideological structures. The main-stream approach claims that following the liberalization of economy policies, different social and political demand became main references in politics like identity and ethnicity. The legitimacy of this process which challenge to the culture of monopoly politics and homogeneous society of state center approach, is argued that it is formed by main-stream approaches civil society and democratization. These approaches refuse the relationship between related social reality categories like state-economy and state-society. However the critical approach claims that elements which related to the economy directly are transformed in identity policies. Unlike the perception of the neutral state to social classes which are abandoned out of politics, the state is defined as a struggle between social classes. This understanding can uncover the hidden class politics in identity policies.

Keywords

Neoliberalism, neoconservatism, identity policies, political İslam, mainstream approach

References

• AKP, 2001, AKP Parti Tüzüğü, <www.belgenet.com>.
• Barkey, H. 2000, “The Struggles of a “Strong” State”, Journal of International Affairs, 54 (1), Fall, p. 87-105.
• Birtek, F. & Toprak, B. 1994, “Türkiye’de Siyasal İslam’ın Yükselişi ile Neo-Liberal Yeniden İnşanın Oluşturduğu Çatışmalı Gündemler”, Mürekkep, Güz, s. 4-16.
• Bonefeld, W. 1992, “Sosyal Constitution and the Form of the Capitalist State”, içinde Open Marksizm, vol. I. Dialectics and History, edt. S. Bonefeld, Gunn and Psychopedis, p. 93-132, Pluto Press, London.
• Bora, T. 1999, Türk Sağının Üç Hali, Birikim Yayınları, İstanbul.
• Boratav, K. 2007, Türkiye İktisat Tarihi, İmge Kitabevi, Ankara.
• Bonefeld, W. 2007, “Devlet ve Sermaye: Politiğin Eleştirisi Üzerine”, içinde Küreselleşme Çağında Para ve Sınıf Mücadelesi, eds. Bonefeld & Holloway, çev. C. Atay, s. 255-284, Otonom Yayıncılık, İstanbul.
• Buğra, A. 2002, “Labour, Capital, and Religion: Harmony and Conflict Among the Constituency of Political Islam in Turkey”, Middle Eastern Studies, 38 (2), April, s. 187–204.
• Buğra, A. 2004, “Dini Kimlik ve Sınıf: Bir MÜSİAD-Hak-İş Karşılaştırması”, içinde Sürekli Kriz Politikaları, haz. N. Balkan & S. Savran, s. 126-147, Metis Yayıncılık, İstanbul.
• Buğra, A. & Keyder, Ç. 2006, “The Turkish Welfare Regime In Transformation”, Journal of European Social Policy, 16 (3), p. 211-228.
• Buğra, A. 2008, “Sınıf ve Siyaset”, Toplum ve Bilim, Sayı 113, s. 9-20.
• Callanicos, A. 2001, Postmodernizme Hayır, çev. Ş. Pala, Ayraç Yayınevi, Ankara.
• Clarke, S. 2001, “State, Class Struggle, and Reproduction of Capital”, içinde State Debates, edt. S. Clarke, s. 184-203, Palgrave.
• Clarke, S. 2004, “Devlet Tartışmaları”, içinde State Debates, edt. S. Clarke, çev. İ. Yıldız, Ütopya Sanat Kültür, Ankara.
• Çulhaoğlu, M. 2002, Bin Yıl Eşiğinde Marksizm ve Türkiye Solu, YGS Yayınları, İstanbul.
• Dursun, Ç. 2003, “Türk-İslam Sentezi İdeolojisi ve Öznesi”, Doğu Batı, Sayı 25, s. 59- 82.
• Eagleton, T. 1999, Postmodernizmin Yanılsamaları, çev. M. Küçük, Ayrıntı, İstanbul.
• Ercan, F. 2009, “Sermayeyi Haritalandırmaya Yönelik Kavramsal Düzenekler”, Praksis, Sayı 19, s. 9-53.
• Gülalp, H. 2003, “Whatever Happened to Secularization? The Multiple Islams in Turkey”, The South Atlantic Quarterly, IO2:2/3, Spring/Summer, p. 381-395.
• Gülalp, H. 2001, “Globalization And Political İslam: The Social Bases of Turkey’s Welfare Party”, International Journal Middle East Studies, Vol. 33, p. 433–448.
• Güney, A. 2006, “Postmodern İdeoloji, Siyasetten Arındırma Süreci ve Türkiye’de Siyaset, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 61 (1), s. 175- 200.
• Göle, N. 1994, “Toward an Autonomization of Politics and Civil Society in Turkey”, içinde Politics in The Third Turkish Republic, eds. M. Heper & A. Evin.
• Heper, M. 2002, “Ottoman Legacy and Turkish Politics”, Journal of International Affairs, 54 (1), Fall, p. 63-82.
• Heper, M. & Güney, A. 2000, “The Military and the Consolidation of Democracy: The Recent Turkish Experience”, Armed Forces & Society, Vol. 26, p. 635-657.
• Holloway, J. 1995, “Global State and The National State”, içinde The Politics of Money, eds. W. Bonefeld & J. Holloway, p. 116-140, Macmillan Press, London.
• Holloway, J. & Picciotto, S. 2004, “Sermaye, Kriz ve Devlet”, içinde Devlet Tartışmaları, edt. S. Clarke, çev. İ. Yıldız, s. 135-174, Ütopya Sanat Kültür, Ankara.
• İçduygu, A. & Keyman, F. 1998, “Globalleşme, Anayasallık ve Türkiye’de Vatandaşlık Tartışması”, Doğu-Batı, Sayı 5, s. 143-155.
• İnsel, A. 2002, “Olağanlaşan Demokrasi ve Modern Muhafazakârlık”, Birikim, Sayı 163- 164, s. 21-28.
• İnsel, A. 2003, “The AKP and Normalizing Democracy in Turkey”, The South Atlantic Quarterly, IO2:2/3, Spring/Summer, p. 293- 308.
• İnsel, A. 2008, “Sosyal Sınıflar Tarihe mi Karıştı?” Toplum ve Bilim, Sayı 113, s. 21-29.
• Kaleağası Blind, P. 2007, “A New Actor in Turkish Democratization: Labor Unions”, Turkish Studies, vol. 8: 2, p. 289-311.
• Keyder, Ç. 2004, “İmparatorlukta Hukuk ve Meşruiyet”, Toplum ve Bilim, Sayı 100, s. 65-83.
• Keyder, Ç. 2007, Memalik-i Osmaniye’den Avrupa Birliği’ne, İletişim, İstanbul.
• Keyman, F. 2005, Değişen Dünya, Dönüşen Türkiye, Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Köker, L. 1992, Demokrasi Üzerine Yazılar, İmge Kitabevi, Ankara.
• Köker, L. 2008, Demokrasi, Eleştiri ve Türkiye, Dipnot Yayınları, Ankara.
• Köker, L. 2010, “A Key to The ‘Democratic Opening’: Rethinking Citizenship, Ethnicity and Turkish Nation-State”, Insight Turkey, 12 (2), p. 49-69.
• Laclau, E. & Mouffe, C. 2008, Hegemonya ve Sosyalist Strateji, çev. A. Kardam, İstanbul, İletişim.
• Laçiner, Ö. 2002, “DP, ANAP ve sonunda AKP”, Birikim, Sayı 163, s. 11-20.
• Mardin, Ş. 2005, “Operasyonel Kodlarda Süreklilik, Kırılma ve Yeniden İnşa: Dün ve Bugün Türk İslami İstisnacılığı”, Doğu Batı, Sayı 31, s. 29-52.
• Öngen, T. 2004, “Türkiye`de Siyasal Kriz ve Krize Müdahale Stratejileri: ‘Düşük Yoğunluklu Çatışma’dan ‘Düşük Yoğunluklu Uzlaşma’ Rejimine”, içinde Sürekli Kriz Politikaları, haz. N. Balkan & S. Savran, s. 76-104, Metis Yayıncılık, İstanbul.
• Öniş, Z. 1992, “Redemocratization and Economic Liberalization in Turkey: The Limits of State Autonomy”, Studies in Conporative International Development, Summer, 27 (2), p. 3-23.
• Özbudun, E. 2006, “From Political Islam to Conservative Democracy: The Case of the Justice and Development Party in Turkey”, South European Society and Politics, 11 (3), p. 543-557.
• Sayarı, S. 2007, “Towards a New Turkish Party System?', Turkish Studies, 8 (2), p. 197-210.
• Savran, S. 1985, “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Türkiye’de Burjuva Devrimi Sorunu”, 11. Tez, Sayı 1, s. 172-215.
• Sümer, Ç. & Yaşlı, F. 2010, “Liberal-Muhafazakar İttifak Üzerine Notlar”, içinde Hegemonyadan Diktatoryaya AKP ve Liberal-Muhafazakar İttifak, der. Ç. Sümer & F. Yaşlı, s. 9-28, Tan Kitabevi, Ankara. M. Küreselleşmeye Güneyden Tepkiler, Türkiye Sosyal Bilimler Derneği, Ankara.
• Toprak, B. 1996, “Civil Society in Turkey”, içinde Civil Society in the Middle East
• Neoliberalizmle Kutsal İttifakı”, içinde
• (Social, Economic and Political Studies of the Middle East and Asia), edt. A. R.
• Norton, Vol. 2, p. 87-117, Leiden, E.J. Brill.
• Toprak, B. 1988, “The State, Politics, and Religion in Turkey”, içinde State, Democracy and the Military Turkey in 1980’s, eds. M. Heper & A. Evin, Berlin-New York, Walter de Gruyter.
• Türkay, M. 2004, “AB-Türkiye Entegrasyonu: Nasıl? Nereye Kadar?”, içinde Sürekli Kriz Politikaları, haz. N. Balkan & S. Savran, s. 194-208, Metis Yayıncılık, İstanbul.
• Wood, M. 2003, Kapitalizm Demokrasiye Karşı, çev. Ş. Artan, İletişim, İstanbul.
• Yalman, G. 2004, “Türkiye`de Devlet ve Burjuvazi: Alternatif Bir Okuma Denemesi”, içinde Sürekli Kriz Politikaları, haz. N. Balkan & S. Savran, s. 44-75, Metis Yayıncılık, İstanbul.
• Yaşlı, F. 2010, “Bir Uzlaşmanın Tarihçesi: Türk Sağı, Devlet ve AKP”, içinde Hegemonyadan Diktatoryaya AKP ve Liberal-Muhafazakar İttifak, der. Ç. Sümer & F. Yaşlı, s. 207-224, Tan Kitabevi, Ankara.
• Yılmaz, A. 2002, Kapitalist Devleti Anlamak, Aykırı Yayıncılık, İstanbul.
• Yılmaz, Z. 2003, “Günümüz Türkiye’sinde Devlet ve Hâkim Sınıflar İlişkisi Üzerine Alternatif Bir Çerçeve Denemesi”, Praksis, Sayı 9, s. 55-92.