Yeni Yüzyıldaki Çin-Amerika Rekabeti

Year 2009, Volume: 3 Issue: 6, 175 - 188, 25.07.2016

Ergin Güneş

Abstract

İkinci Dünya Savaşında Almanya ve Japonya’nın başını çektiği ittifakın yenilmesi ile Varşova ve NATO paktları arasında Soğuk Savaş dönemi başlamıştır. İki kutuplu (bipolaren) dünya politikası reel sosyalizmin yenilgisi, Sovyetler Birliğinin dağılması ve Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) zaferi ile sona ermiştir. Soğuk savaştan sonra rakipsiz kalan ABD hegemonyal bir güç olarak uluslararası politikaya damgasını vurmaktadır. Bunu yanı sıra Çin Halk Cumhuriyeti (Çin) soğuk savaş sırsında iki pakt arasında jeostratejik önemini kullanarak bir yandan nükleer bir gücün bir yandan da ekonomik alt yapısını geliştirerek serbest kapitalist ekonomiye entegre olmuştur. Soğuk savaş sonrası ucuz iş gücü ve ucuz üretimi sayesinde 2009’da dünyanın en büyük ikinci ekonomik gücü ve dünyanın en büyük nüfusuna sahip ülkesi olarak bölgesinde ve uluslararası politikada önemli bir aktör olarak ortaya çıkmıştır. Çin yeni yüzyılda ABD’nin yeni rakibi, yeni bir potansiyel dünya gücü olarak işaret edilmektedir. Buna karşın iki ülke çıkarları bölge ve uluslararası politikada bazı noktalarda çatışmakta, bazı noktalarda ise örtüşmekte ve işbirliğini gerekli kılmaktadır.

Keywords

Çin, ABD, güç, rekabet, çatışma, işbirliği

Chinese - American Competition in the New Century

Abstract

After the collapse of the Alliance which was headed by Germany and Japan in the Second World War, a cold war between Warsaw and NATO pacts has begun. With the failure of real socialism, the collapse of the Soviet Union, and the victory of the United States (U.S.A.) bi-polar world politics has ended. Since the U.S.A. has remained incompatible after the cold war, it has become a hegemonial power in the international politics. The Republic of China (China) during the cold war between two pacts using its geostrategic importance has on one side become a nuclear power and on another side integrated to the free capitalist economy by improving its economic structure. R.C. after the cold war with its cheap labor and production in 2009 has become the second largest economy with its highest population and has revealed itself as an important actor both in the region and in the international politics. R.C., in the new century, is pointed out as a new competitor against the U.S.A. and a new potential world power. Against that these two states have benefits concerning the region and the international politics that overlap in some aspects and conflict in other aspects as a result of which co-operation is necessary.

Keywords

China, U.S.A., conflict, power, competition, co-operation

References

• Arı, T., 2009, “ABD`nin Soğuk Savaş Sonrası Politikası ve Türk-ABDn İlişkileri”, içinde Türk Dış Politikası, der. Laçiner, S., Necefoğlu, H., Özertem, H. S., s. 25-33, Ankara.
• Beutler, B., 2010, “"Saudi-Arabien des Lithiums", US-Geologen entdeckten in Afghanistan riesige Mineralvorkomme”, Neues Deutschland, 15.06.2010
• Birnstiel, W., 2010, “Verstimmung überwunden: Bundeskanzlerin Merkel zum vierten Mal in China”, Neues Deutschland, e.t. 16.06.2010.
• Chomsky, N., “Von Afghanistan über Irak nach Iran - Die Hegemonialpolitik der USA und kassel.de/fb5/frieden/regionen/Iran/chomsky2.html>, e.t. 24.05.2010.
• Crome, E., 2008, “China und die USA”, Absonderlichkeiten im strategichen Verhältnis zwischen der Weltmacht Nr. 1 und dem chinesischen Drachen”, Das Blättchen, Berlin, No. 8, 14.04.2008.
• Dillmann, R., 2009, “Grossmacht China?”, Debatte, Das Reich der Mitte und die USA- eine imerialistische Konkurrenz neuen Typs, Junge Welt, 15.12.2009. Fıratnews Agency, “Silahlanma Yarışı <http://www.firatnews.org/index.php?rupel=nuce&nuceID=27350>, 02.06.2010 1,53 Trilyon Dolara Yükseldi”, Fıratnews Agency, “ABD, Tacikistan'da Askeri
• Eğitim Merkezi Kuruyor”,
• <http://www.firatnews.org/index.php?rupel=nuce&nuceID=28664>, 25.06.2010.
• Filzmair, P., Geweserler, L., Höll, O. & Mangott, G., 2006, Internationale Politik, Wien.
• Grobe, K., 2009, “Pipeline: Russen und Europäer gucken in die Röhre”, Frankfurter Rundschau, 19.12.2009.
• Huntigton, S. P., 1996, “Der Kampf der Kulturen: The Clash of Civilizations“, Die Neugestaltung der Weltpolitik im 21. Jahrhundert, New York.
• Hürriyet, “Çin'le İran Arasında Dev Anlaşma”, 02.08.2010.
• Hürriyet, “Çin, ABD‟nin Liderliğini 2011 Yılında Bitirecek”, 09.07.2010.
• Konicz, T., 2010, “China blickt nordwärts: Sibiriens Rohstoffe im Sog des Pekinger Wachstumsrausches: Trotz mancher Bedenken im Kreml wird Zusammenarbeit intensiviert”, Junge Welt, 09.04.2010.
• _____, 2010, “Wolken über Chimerica: Abhängigkeit lahemt die Supermaechte: Wahington drängt Peking zur Aufwertung der Währung, was Chinas Wirtschaft nicht verkraften würde”, Junge Welt, 20.03.2010.
• _____, 2009, “Machtzuwachs ohne Krieg Vorteil Peking: Bei Vergabe irakischer Ölförderlizenzen spielen Konzerne der NATO-Staaten untergeordnete Rolle. Ähnlich ist die Lage in Afghanistan”, Junge Welt, 24.12.2009.
• Junge Welt, ”Schwere Unruhen im Uiguren-Gebiet: Mehr als 140 Tote / Peking: „Separatisten im Ausland‟ haben Krawalle angezettelt”, 07.07. 2009.
• Laçiner, S., 2009, “Boru Hatları Olan Ülke Bölünmez“, Taraf, 18.05.2009.
• Matz, O., 2010, “Wettlauf um das schwarze Gold Chinas Ölinvestitionen in Venezuela – eine strategische Bedrohung für die Energiesicherheit der USA?” Neues Deutschland, 28.08.2010.
• Mellenthin, K., 2010, “Verteidigungsminister Gates droht weiter Erhebliche widersprüche unter der geschönten Oberfläche der Beziehungen USA-China”, Junge Welt, 07.07.2010.
• National Security Strategy, Newsletter der US-Botschaft Berlin, <http://www.ag- friedensforschung.de/regionen/USA/nss2010-obama.html>, 27.05.2010.
• Rupp, R., 2010, “Neue Eiszeit USA-China: Jede Menge Konflikte zwischen Washington und seinem Hauptkreditgeber Peking”, Junge Welt, 02.02.2010.
• Rüland, J., 1994, “Regionalmacht Indien? Südasien und die neue Weltordnung“, in Internationale Politik und Gesellschaft, Die Friedrich-Ebert- Stiftung (Hrsg.), pp. 267-276, Bonn.