Afyonkarahisar’ın Geriatri (İleri Yaş) Turizmi ve Erişilebilir Turizm Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 10 - 21, 30.06.2023

Engin Aytekin

https://doi.org/10.53601/tourismandrecreation.1272483

Öz

Dünya nüfusu hızla yaşlanmaktadır. Bu sonuç, geriatri (ileri yaş) turizmi ve erişilebilir turizm gibi niş pazar segmentlerini de beraberinde getirmektedir. Destinasyonlar bu öne çıkan pazarlardan pay almak için biran evvel harekete geçmelidir. Bu çalışmanın amacı Afyonkarahisar’ın geriatri (ileri yaş) turizmi ve erişilebilir turizm açısından değerlendirilmesidir. Diğer bir amaç ise, bahsi geçen turizm çeşitleri bağlamında şehrin paydaşlarına pratik önerilerde bulunmaktır. Bu çalışma betimsel bir çalışmadır ve elde edilen veriler ikincil veri kaynakları veya yazarın kendi gözlemlerine dayanmaktadır. Çalışmanın temel önerilerinden biri bilgilendirme ve farkındalık çalışmalarına öncelik verilmesidir. Çalışmanın literatüre ve yerel paydaşlara ışık tutacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Geriatri Turizmi, Erişilebilir Turizm, Afyonkarahisar

Evaluation of Afyonkarahisar in Terms of Geriatric Tourism and Accessible Tourism

Öz

The world population is aging rapidly. This result brings with it niche market segments such as geriatric (advanced age) tourism and accessible tourism. Destinations should act as soon as possible to get a share from these prominent markets. The aim of this study is to evaluate Afyonkarahisar in terms of geriatric tourism and accessible tourism. Another aim is to make practical suggestions to the stakeholders of the city in the context of the mentioned tourism types. This study holds a descriptive format and the data obtained are based on secondary data sources or the author's own observations. One of the main suggestions of the study is that priority to information and awareness activities should be given. It is thought that the study will shed light on the literature and local stakeholders.

Anahtar Kelimeler

Geriatric Tourism, Accessible Tourism, Afyonkarahisar.

Kaynakça

• Albayrak, A. (2015). Fiziksel Engelli Bireylerin Restoranlarda Karşılaştıkları Ergonomik Sorunlar, 15. Ulusal Turizm Kongresi, 13-16 Kasım 2014, Kongre Bildiri Kitapçığı, 62-77, Ankara.
• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2023). Parlementerlere Yönelike El Kitabı, Erişim Adresi: www.aile.gov.tr/media/5608/parlamenterlere-yonelik-el-kitabii.pdf (Erişim Tarihi: 22.02.2023).
• Artün, S. (2018). Otel Yapilarinda Engelli Bireye Yönelik Çözümler, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Işık Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Avrupa Komisyonu (2014). Economic Impact and Travel Patterns of Accessible Tourism in Europe. Brussels. Erişim Adresi: http://ec.europa.eu/DocsRoom/documents/5566/attachments/1/translations/en/renditions/native (Erişim Tarihi: 08.08.2022).
• Avrupa Komisyonu (2016). Tourism for All, Erişim Adresi: https://single-market-economy.ec.europa.eu/sectors/tourism/eu-funding-and-businesses/business-portal/accessibility_en (Erişim Tarihi: 06.01.2023).
• Ayyıldız, T., Atay, H. & Yazıcı, A. (2014). Konaklama İşletmelerinin Engelliler İçin Olanakları Ve Yöneticilerin Görüşleri: Kuşadası Örneği, Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 2, 84-100.
• Bieger, T., & Laesser, C. (2001). Segmenting Travel on the Sourcing of Information. In Consumer Psychology of Tourism, Hospitality and Leisure, 153–167.
• Boonpat, O., Yolthasart, S. & Utchaya, N. (2022). Wellness tourism activity model development to promote tourism market for Thai elderly tourists in Chiang Rai province. Journal of Management Information and Decision Sciences, 25(2), 1-12.
• Buj, C. (2010). Paving The Way to Accessible Tourism, International Centre for Responsible Tourism Leeds Metropolitan University. Erişim Adresi: https://trademix.com.br/wp-content/uploads/2021/01/27-Paving-the-way-to-accessible-tourism.pdf (Erişim Tarihi: 08.11.2022).
• Bulgan, G. (2015). Dünyada ve Türkiye’de Engelli Turizmi ile ilgili Yapilan Çalişmalar, Akademik Bakış Dergisi, 50, 102-125.
• Bulgan, G., Arslan, R. ve Şen Demir, Ş. (2019). Engelli Bireylerin Otel İşletmelerinde Karşılaştıkları Sorunlar, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(2):121-134.
• Cassia, F., Castellani, P., Rossato, C. & Baccarani, C. (2020), "Finding a way towards high-quality, accessible tourism: the role of digital ecosystems", The TQM Journal, 33 (1), pp. 205-221.
• Cavinato, J. L., & Cuckovich, M. L. (1992). Transportation and Tourism for the Disabled: An Assessment, Transportation Journal, 31(3), 46–53.
• Centers for Disease Control and Prevention CDC (2022). Erişim Adresi: https://www.cdc.gov/, (Erişim Tarihi: 08.10.2022).
• COMCEC (2020). Standing Committee for Economic and Commercial Cooperation of the Organization of Islamic Cooperation, Developing Medical Tourism in the OIC Member Countries, Erişim Adresi: https://www.comcec.org/wp-content/uploads/2021/07/Developing-Medical-Tourism-in-the-OIC-Countries-Report.pdf , (Erişim Tarihi: 09.08.2022).
• Çullu Kaygısız, N. (2021). Sağlık Turizmi Yetki Belgesi Bulunan Seyahat Acentelerinin Web Sitelerinin Değerlendirilmesi, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(1): 152-163.
• Daniels, M. J., Rodgers, E. B. & Wiggins, B. P. (2005). Travel Tales: An Interpretive Analysis of Constraints and Negotiations To Pleasure Travel As Experienced By Persons With Physical Disabilities, Tourism Management, Volume: 26, Issue: 6, 919-930.
• Darcy, S. (2010). Inherent complexity: Disability, accessible tourism and accommodation information preferences. Tourism Management, 31(6), 816–826.
• Darcy, S., & Dickson, T. J. (2009). A Whole-Of-Life Approach To Tourism: The Case For Accessible Tourism Experiences, Journal of Hospitality and Tourism Management, 16, 32–44.
• Devile, E. L. & Moura,A. A. (2021). Travel by People with Physical Disabilities: Constraints and Influences in Decision-Making Process, Chapter 3, 55-73, IGI Global.
• Doğru, H., Kaygalak, S., Miral Cavdırlı, C. & Bahceci, V. (2014). E-Complaints of disabled individuals against the tourism service. Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 2, 33‒47.
• Eichhorn, V., Miller, G., Michopoulou, E., & Buhalis, D. (2008). Enabling Acess to Tourism through Information Schemes. Annals of Tourism Research, 35(1), 189–210.
• Erdem, H. (2015). Added Value of Health Tourism and its Potential in Bursa, The Russian Academic Journal, 31 (1), 136-140.
• Erkılıç, C.E. & Eren, A. (2020). Seyahat Acentalarında Yaşlı ve Engelli Yerli Turistlere Sunulan Hizmetlerin Değerlendirilmesi, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 55 (1), 564-585.
• Ferrer JG, Sanz M.F., Ferrandis E.D., McCabe S. & García JS (2016) Social tourism and healthy ageing. Int J Tourism Res, 18:297–307.
• Ferrer, J. G., Sanz, M. F., Ferrandis E. D., Mccabe, S. & García, J. S. (2015). Social Tourism and Healthy Ageing, International Journal of Tourism Research, 18 (4). 297-307.
• Glover P. & Prideaux B. (2009). Implications of Population Aging for the Development of Tourism Products and Destinations. Journal of Vacation Marketing, 15, 25–37.
• Green, B. (2005). Marketing to Leading-edge Baby Boomers, Paramount Publishing, Ithaca, NY. Göde, M. Ö. & Önçel, S. (2016). Yiyecek-İçecek İşletmelerinde Engellilere Yönelik Düzenlemelerin İncelenmesi: Eskişehir Örneği, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, C:8, S:2,189-201.
• Hansen, S. N. (2017). Accessible Tourism - A Study of The Role of Accessibility Information In Tourists´ Decision-Making Process, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Aalborg University Erişim Adresi: https://projekter.aau.dk/projekter/files/261963872/Master_Thesis_Accessible_Tourism.pdf(Erişim Tarihi: 14.12.2022).
• Hongsranagon, P. (2006). Japanese Senior Tourists – An Untapped Potential in Thailand’s Tourism Industry, The Journal of Behavioral Science. 1(1), 55-61.
• Horneman, L., Carter, R. W., Wei, S. & Ruys, H. (2002). Profiling the Senior Traveler: An Australian Perspective, Journal of Travel Research, 41, ss. 23–37.
• Engelli.com (2022). Engelli Kişi Sayısı, Erişim Adresi: https://www.engelli.com/engelli-kisi-sayisi/ (Erişim Tarihi: 26.07.2022).
• Erdoğan, İ. (2007). Pozitivist Metodoloji (2. b.). Erk Yayınları, Ankara.
• Huber, D. (2015) The impact of life events on the tourism behaviour of senior citizens in Freising, Germany, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Auckland University of Technology, Yeni Zelanda.
• IGI Global (2023). What is disability?, Erişim Adresi: https://www.igi-global.com/dictionary/identifying-barriers-enablers-supporting-learners/7825 (Erişim Tarihi: 11.01.2023).
• Kozak, M. & Toker, A. (2015). Engelliler ve Turizm- Seyahat Acentası Yöneticilerinin ve Engelli Bireylerin Algılamaları, 15. Ulusal Turizm Kongresi, 13-16 Kasım, 2014, Kongre Bildiri Kitapçığı, ss 1176-1191, Ankara.
• Lam, K. L, Chan, C.S. & Peters M. (2020). Understanding technological contributions to accessible tourism from the perspective of destination design for visually impaired visitors in Hong Kong, Journal of Destination Marketing & Management, 17, (100434), 1-9.
• Martin L. & Preston S. (1994). Demography of Ageing. National Academy Press: Washington, DC.
• Morgan N., Pritchard A. & Sedgley D. (2015) Social tourism and well-being in later life. Annals of Tourism Research, 52, 1–15.
• National Library of Medicine (2023). Definitions of Disability, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK44671/#understandingdisability.s1 (Erişim Tarihi: 18.01.2023).
• Nella, A. & Christou, E. (2016). Extending tourism marketing: Implications for targeting the senior tourists’ segment. Journal of Tourism, Heritage & Services Marketing, 2 (1), 36-42.
• Neves, J. (2008). The Attractiveness of Portugal as a Tourist Destination, By Mature Domestic Travelers. Conference Book Proceedings, 1st EuroMed, EuroMed Academy of Business, 520-538.
• Öndül, G. (2015). Engelli Bireylerin Konaklama İşletmesi Odaklı Turizm Algıları ve Engelli Turizm Pazarına İlişkin Öneriler: Antalya İli Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı, Isparta.
• Özeren, M. (2019). Turizm Paydaşlarının Bakış Açılarıyla Engelli Turizmi: Konya Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı, Konya. Özgen, I. & Kırlar, B. (2014). Alışveriş Merkezlerinin Fiziksel Engeller Açısından İncelenmesi: İzmir Örneği, Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 2 (2014), 48-66.
• Packer, T. L., Mckercher, B., & Yau, M. K. (2007). Understanding the complex interplay between tourism, disability and environmental contexts. Disability and Rehabilitation, 29(4), 281–292.
• Patterson, I. (2006). Growing Older Tourism & Leisure Behaviour of Older Adults. Wallingford, Oxfordshire, UK; Cambridge, MA: CABI Publishing, England.
• Polat, N. & Hermans, E. (2016). A model proposed for sustainable accessible tourism (SAT). Review of Applied Management Studies, (14), 125-133.
• Practitioner Workshop Participant’s Manual (1999). Older Driver Highway Design Handbook, Honolulu. Rummel, A. M. (2008). Travel By People With Physical Disabilities: A Diffusion Study Focused On Opinion Leadership, Michigan State University, Department of Community, Agriculture, Recreation And Resource of Studies.
• Schröder, A. & Widmann, T. (2007). Demographic Change and its impact on the travel industry: Oldies-nothing but goldies? En R. Conrady y M. Buck (Eds.), Trends and issues in Global Tourism, (pp. 3-17). Springer. Berlín.
• Sikder, S. (2010). An Analysis of the Travel Patterns and Preferences of the Elderly, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, University of South Florida, Master of Science in Civil Engineering Department of Civil and Environmental Engineering, College of Engineering, Amerika.
• Şenol, F., Oktay, K. & Özmen, M. (2016). Engelli Turistlere Yönelik Otel Uygulamalari: Antalya Yöresi Örneği, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayi:13, 74-91.
• Marcus L. Stephenson (2013) Accessible tourism: concepts and issues, Annals of Leisure Research, 16 (3), 270-274.
• Takayama Declaration (2009). APPENDIX: Definition of Terms used in these recommendations, Erişim Adresi: https://www.accessibletourism.org/resources/takayama_declaration_top-e-fin_171209.pdf (Erişim Tarihi: 22.01.2023).
• Tek, T. (2018). Leisure Constraints and Negotiation Strategies in Tourism Recreation: A Comparative Research with Different Cultures, Yayımlanmamış Doktora Tezi, ODTU, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Tellioğlu, S. (2019). Avrupa Birliği (Ab)’nin ve Bazı Gelişmiş Ülkelerin Engellilere Yönelik Sosyal Politikaları ve Sosyal Hizmetleri, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 34 (6), 166-182.
• Temizkan, S., Özhasar, Y. (2020). Eskişehir’deki Seyahat Acentalarının Web Sitelerinin İçerik Analizi. Uluslararası Batı Karadeniz Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 4(2), 116-129.
• Toften, K. & Hammervoll, T. (2009). Niche firms and marketing strategy, European Journal of Marketing, 43 (11/12), 1378-1391.
• Tsartsara, S. I. (2018). Definition of a new type of tourism niche—The geriatric tourism, Int J Tourism Res., (20), 796-799. Tufan, İ. (2014). Yaşlı ve Engelli Turizmi. Erişim Adresi: www.itgevakif.com/pdfs/Ya%C5%9FI%C4%B1Turizmi_itufan_sicher.pdf (Erişim Tarihi: 09.11.2022).
• TÜRSAB (2017). Şehirler Arası Yolcu Taşıma Hizmeti ile Servis ve Turizm Taşımacılığı Hizmetinin Erişilebilir Hale Getirilmesine Dair Yönetmelik, Erişim Adresi: https://www.tursab.org.tr/haberler/turizm-tasimaciligi-hizmetinin-erisilebilir-hle-getirilmesine-dair-yonetmelik-duyurusu_15687 (Erişim Tarihi: 01.08.2022).
• Uğurlu, K. & Kafa, N. (2016). Turizm Sektöründe Niş Pazarlama: Adıyaman Örneği, 3rd International Congress of Tourism & Management Researches, 20-22 Mayıs, Antalya.
• United Nations (2013). World Population Ageing, Population Division, Erişim Adresi: http://www.un.org/en/development/desa/population/publications/pdf/ageing/WorldPopulationAgeingR eport2013.pdf (Erişim Tarihi: 02.02.2022).
• United Nations (2019). Department of Economic and Social Affairs, https://www.un.org/development/desa/en/news/population/our-world-is-growing-older.html Erişim Tarihi: 02.01.2023.
• United Nations (UN) (2006). Convention On the Rights of Persons With Disabilities, http://www.un.org/disabilities/documents/convention/convoptprot-e.pdf (Erişim Tarihi: 04.03.2022).
• UNWTO World Tourism Organization (2016). Manual on Accessible Tourism for All, Erişim Adresi: https://www.humanrights-in-tourism.net/sites/default/files/media/file/2021/rc110manual-accessible-tourism-al-1589.pdf (Erişim Tarihi: 09.01.2023).
• UNWTO, World Tourism Organization (2016). Accessible Tourism for All: An Opportunity within Our Reach, UNWTO, Madrid.
• Ültay, E., Akyurt, H. & Ültay, N. (2021). Sosyal Bilimlerde Betimsel İçerik Analizi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 188-201.
• Ünlüönen, K., Tayfun, A. & Kılıçlar, A. (2007). Turizm Ekonomisi. Nobel Yayın Dağıtım. Ankara.
• Vigolo, V., Simeoni, F., Cassia, F. & Ugolin, M. (2017). Older tourists’ travel motivations and overall satisfaction at the destination: The case of Sirmione, 20th Excellence in Services, International Conference, Conference Proceedings, Erişim Adresi: https://sites.les.univr.it/eisic/wp-content/uploads/2018/07/20-EISIC-Vigolo-Simeoni-Cassia-Ugolini.pdf (Erişim Tarihi: 12.12.2022).
• Vila, T. D., Darcy, S. & Gonzalez, E. A. (2015). Competing for the Disability Tourism Market A Comparative Exploration Of The Factors of Accessible Tourism Competitiveness in Spain And Australia, Tourism Management, (47), 261-272.
• Wongsamang, C. & Khankhang, P. (2019). Traveler’s VR: Virtual Reality for Elderly Tourism, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, School of International & Interdisciplinary Engineering King Mongkut’s Institute of Technology Ladkrabang, Tailand.
• Woo, E., Kim, H. & Uysal, M. A. (2014). Measure of Quality of Life in Elderly Tourists. Applied Research Quality Life, (11), ss. 65–82. World Health Organization (2007). World Reports on Disability, Erişim Adresi: https://www.who.int/teams/noncommunicable-diseases/sensory-functions-disability-and-rehabilitation/world-report-on-disability (Erişim Tarihi: 08.11.2022).
• World Health Organization (2001). International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF)external icon. Geneva, Switzerland.
• World Health Organization (2002) Active ageing: a Policy Framework? Erişim Adresi: http://www.who.int/ageing/publications/active_ageing/en/ (Erişim Tarihi: 10.12.2022).
• World Tourism Organization (UNWTO) (2005). Accessible Tourism for All. Erişim Adresi: https://www.unwto.org/accessibility (Erişim Tarihi: 05.12.2022).
• World Tourism Organization (UNWTO) (2016a). Accessible Tourism, Theme of World Tourism Day 2016. Erişim Adresi: http://media.unwto.org/press-release/2016-09-20/accessible-tourism-theme-world-tourism-day-2016 (Erişim Tarihi: 09.12.2022).
• Yao, Y & Hou, P. (2019). Senior Tourism: The Sunrise Industry in the Sunset Crowd, Journal of Quality Assurance in Hospitality & Tourism, (20:5), ss. 572-580.
• Yürik, E. Ö. & Avcı, N. (2008). Engelliler ve Turizm: Avrupa Birliği ve Türkiye Uygulamaları Üzerine Kavramsal Bir Karşılaştırma. Avrasya Etüdleri, 34(2), 109-125.
• Zorlu, Ö. (2018). Termal Turizm ve İşletmeciliği. İçinde, S. Çelik (Ed.) ve B. Yalçın (Ed.), Sağlık Turizmi, Detay Yayıncılık. Ankara.