The Relationship Between Perceived Stress and Burnout Levels of Social Workers

Year 2024, Volume: 5 Issue: 2, 60 - 80

Erhan Ateş , Abdülhakim Beki

Abstract

Social workers are exposed to intense work stress and a sense of burnout due to their busy work schedule, traumas experienced by clients, or various problems. This negatively affects social workers' ability to be productive in their work lives in order to cope with both work stress and the feeling of burnout. In this study, a quantitative research method was chosen to investigate the correlation between perceived stress levels and burnout levels of social workers. In this context, participants were asked to mark the appropriate options on the Perceived Stress Scale and Maslach Burnout Scale via Google Forms. A total of 253 people, 163 women and 90 men, participated in the study. Data analysis was done with the SPSS program and first descriptive statistics were made and then ANOVA, T-Test, correlation analysis and regression analysis were conducted to investigate whether there was any relationship between the scales.
As a result of the analysis, it was revealed that the participants had a medium level of burnout and a high level of perceived stress, according to the average scores they received from the scales. When the relationship between the scales was analyzed, a moderate positive statistical relationship was found between the Burnout Scale and the Perceived Stress Scale. In the study, any statistical differences in the scales depending on the demographic information of the participants were also investigated but no statistically significant change was found in the scales, mostly depending on demographic variables.

Keywords

Perceived stres, Social work, Burnout level

Sosyal Hizmet Uzmanlarının Algılanan Stres ve Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişki

Abstract

Sosyal hizmet uzmanları yoğun iş temposu, müracaatçıların yaşadıkları travmalar ya da çeşitli sorunlar sebebiyle yoğun bir iş stresine ve tükenmişlik duygusuna maruz kalmaktadırlar. Hem iş stresiyle hem de tükenmişlik duygusuyla baş edebilmek için sosyal hizmet uzmanlarının iş yaşamlarında verimli olmalarını olumsuz yönde etkilemektedir. Bu çalışmada nicel bir araştırma yöntemi tercih edilerek sosyal hizmet uzmanlarının algılanan stres düzeyleri ve tükenmişlik düzeyi arasındaki korelasyon araştırılmıştır. Bu bağlamda Google Forms üzerinden katılımcılardan Algılanan Stres Ölçeği ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinde kendilerine uygun olan seçenekleri işaretlemeleri istenmiştir. Çalışmaya 163 kadın ve 90 erkek olmak üzere toplamda 253 kişi katılmıştır. Verilerin analizi SPSS programıyla yapılmıştır ve önce açıklayıcı istatistikler yapılmıştır ve daha sonra ölçekler arasında herhangi bir ilişki olup olmadığının araştırılması için ANOVA, T-Test, korelasyon analizi ve regresyon analizi yapılmıştır.
Analizlerin sonucunda katılımcıların ölçeklerden aldıkları puan ortalamalarına göre orta düzeyde bir tükenmişlik düzeyine ve yüksek düzeyde algılanan strese sahip oldukları ortaya çıkmıştır. Ölçekler arasındaki ilişki analiz edildiğinde Tükenmişlik Ölçeği ve Algılanan Stres Ölçeği arasında pozitif yönlü orta düzeyde bir istatiksel ilişkiye rastlanmıştır. Araştırmada katılımcıların demografik bilgilerine bağlı olarak ölçeklerde herhangi bir istatiksel farklılık olup olmadığı da incelenmiştir ve çoğunlukla demografik değişkenlere bağlı olarak ölçeklerde istatiksel olarak anlamlı bir değişikliğe rastlanılmamıştır.

Keywords

Algılanan stres, Sosyal hizmet, Tükenmişlik düzeyi

Ethical Statement

05.10.2022 tarihinde Üsküdar Üniversitesi Etik Kurul Komisyonu çalışmanın etik değerlere uygunluğunu onayladı

Supporting Institution

Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü

References

• Açan, B. A., & Özbesler, C. (2020). Farklı sosyal hizmet kurumlarında çalışan sosyal hizmet uzmanlarının iş doyumu ve tükenmişlik düzeylerinin değerlendirilmesi. Turkish Journal of Social Work, 31(1), 106-130. https://doi.org/10.33417/tsh.681844
• Acar, H. (2003). Dünyada sosyal hizmet mesleğinin ortaya çıkışı ve gelişimi. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 14(1), 1-19.
• Altın, G. (2022). Sosyal Hizmet Uzmanlarının Stres ile Başetme Becerileri ve Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Sosyal Hizmet Kapsamında İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hacettepe Üniversitesi.
• Anderson, N B, Johnson, S B, Belar, C D, Breckler, S J, Nordal, K C, Ballard, D. (2012). Stress in America: Our health at risk. 2012 . American Psychological Association, 1-73.
• Ardıç, K. ve Polatçı, S. (2008). Tükenmişlik sendromu: Akademisyenler üzerinde bir uygulama (GOÜ örneği). Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 69-96.
• Armutçuk, A. K. (2010). Denizli Devlet Hastanesinde Çalışmakta Olan Hekim Dışı Sağlık Personelinde Tükenmişlik Sendromu ve İlgili Değişkenler. Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı.
• Atan, M. (2014). An investigation into the burn-out level, perceived work stress and job satisfaction of paramedics in terms of personal characterics. NWSA Social Sciences, 9, (3), 54-69.
• Ayyash, E., & Gökler, R. (2021). Tıbbi sosyal hizmet uzmanlarının tükenmişlik düzeyleri. Journal of International Social Research, 14(79).
• Arrington, P. (2008). Stress at Work: How do Social Workers Cope? . Washington, DC: NASW Membership Workforce Study: National Association of Social Workers.
• Ayyash, E. (2021). Tıbbi sosyal hizmet uzmanlarının tükenmişlik düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi.
• Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. BEÜ SBE Dergisi, 7(1), 231-274.
• Barnett, J. E. ve Cooper, N. (2009). Creating a culture of self-care. Clinical Psychology: Science and Practice, 16(1), 16-20.
• Barutçu, E. ve Serinkan, C. (2008). Günümüzün önemli sorunlarından biri olarak tükenmişlik sendromu ve Denizli’de yapılan bir araştırma. Ege Akademik Bakış Dergisi, 8(2), 541-561.
• Basım, N. H. ve Şeşen, H. (2005). Çalışma yaşamında tükenmişlik: Sosyal hizmet uzmanları ile hemşireler üzerinde karşılaştırmalı bir çalışma. Toplum ve Sosyal Hizmet, 16(2), 57-69.
• Baysal A. (1995). Lise ve Dengi Okul Öğretmenlerinde Meslekte Tükenmişliğe Etki Eden Faktörler. Doktora Tezi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Doktora Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Bilgin, R, Emhan, A, Bez, Y. (2011). Sosyal hizmet kurumu çalisanlarinda is memnuniyeti, tükenmislik ve depresyon: Diyarbakir ili alan arastirmasi. Electronic Journal of Social Sciences, 10(38), 210-228.
• Bıçak, Z. (2017). Sosyal Hizmet Alanında Çalışan Kamu Personelinin Sosyodemografik Değişkenler Bazında İş Stresi, Tükenmişlik ve İş Doyumlarının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Haliç Üniversitesi.
• Büyüköztürk, Ş. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınları.
• Botha, C. ve Pienaar, J. (2006). South African correctional official occupational stress: The role of psychological strengths. Journal of Criminal Justice, 34,73-84.
• Calitz, T, Roux, A, Strydom, H. (2014). Factors that affect social workers’ job satisfaction, stres and burnout. Social Work, 50(2), 153-169.
• Carnes, S. L (2023). "Overworked and stretched thin": Burnout and systemic failure in school social work. Children & Schools, 45(3), 151–159. https://doi.org/10.1093/cs/cdad015
• Cemaloğlu N, Şahin D. E. (2007). Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 15 (2): 465-484.
• Cherniss, C. (1980). Professional Burnout in Human Service Organizations. New York: Praeger Press.
• Cherniss, C. (1992). Long-term consequences of burnout: An exploratory study. Journal of Organizational Behavior, 13(1): 1-11.
• Cohen, J. (1992). Statistical power analysis. Current Directions in Psychological Science, 1(3), 98–101. https://doi.org/10.1111/1467-8721.ep10768783
• Cohen, S. ve Williamson, G. M. (1991). Stress and infectious disease in humans. Psychol Bull, 109, 5-24.
• Creswell, J. W. (2017). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative Research. New Jersey: Pearson Education.
• Çan, E, Topbaş, M, Yavuzyılmaz, A, Çan, G, Özgün, Ş. (2006). Karadeniz teknik üniversitesi tıp fakültesindeki araştırma görevlisi hekimlerin tükenmişlik sendromu ile iş doyumu düzeyleri ve ilişkili faktörler. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Dergisi, 23, 17-24.
• Çetinkaya Büyükbodur, A. (2018). Sosyal Hizmet Uzmanlarında Psikolojik Dayanıklılık ve İkincil Travmatik Stresin İncelenmesi. Doktora Tezi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi.
• Çoban, A. ve Özbeşler, C. (2016). Hastanelerde çalışan sosyal hizmet uzmanlarında tükenmişlik ve iş doyumu. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(2), 90-109.
• Demir, M. S. (2023). Sosyal Hizmet Merkezlerinde Çalışan Meslek Elemanlarının Tükenmişlik Seviyelerinin Tanımlayıcı Özelliklerine Göre Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Aksaray Üniversitesi.
• Durak, M., Senol‐Durak, E., & Karakose, S. (2023). Psychological distress and anxiety among housewives: The mediational role of perceived stress, loneliness, and housewife burnout. Current Psychology, 42(28), 14517–14528. https://doi.org/10.1007/s12144-021-02636-0
• Erşan, E. E, Yildirim, G, Doğan, O, ve Doğan, S. (2013). Sağlık çalışanlarının iş doyumu ve algılanan iş stresi ile aralarındaki ilişkinin incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Derneği, 14(2), 115-121.
• Erci, B. (2006). Reliability and validity of the turkish version of perceived stress scale. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9(1), 58-63.
• Erol, A, Sarıçiçek, A, Gülseren, Ş. (2005). Asistan hekimlerde tükenmişlik: iş doyumu ve depresyonla ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 8, s. 241-247.
• Ferhanoğlu Alkaya, S. (2010). İş Stresi: Türkiye’deki Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesinde Çalışan Uzman Psikiyatrist Hekimlerin İş Stres Düzeylerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. İşletme Anabilim Dalı, Celal Bayar Üniversitesi.
• Gibran, K. (1965). The Prophet. New York: Alfred A. Knopf.
• Hablemitoğlu, Ş. ve Özmete, E. (2012). Sosyal çalışmacıların iş yaşamı kalitesi: Şefkat yorgunluğu, tükenmişlik, stres kaynakları, iş tatmini ve kariyer olanakları. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1), 71-204.
• Hamama, L. (2012). Differences between Children's Social Workers and Adults' Social Workers on Sense of Burnout, Work Conditions and Organisational Social Suppor. British Journal of Social Work, 42, 1333-1353.
• Hancıoğlu, Y. (2017). Üniversite öğrencilerinin algıladıkları stres düzeyleri ile stresle başa çıkma tarzları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 15(1), 130-149.
• Hombrados-Mendieta, I. ve Cosano-Rivas, F. (2011). Burnout, workplace support, job satisfaction and life satisfaction among social workers in Spain: A structural equation model. International Social Work, 56(2), 228–246.
• International Federation of Social Workers. (2014). Global definition of social work. https://www.ifsw.org/what-is-social-work/global-definition-of-social-work/
• Işıkhan, V. (2018). Sosyal hizmet uzmanlarının stresle başa çıkma yöntemleri. Toplum ve Sosyal Hizmet, 10-33.
• Işıklı, E. İ. (2018). Hastane çalışanlarında tükenmişlik: Düzce ve Sakarya ili örneği. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi 53(1), 259-272.
• Johnson, L. C. ve Yanca, S. J. (2004). Social Work Practice: A Generalist Approach (8th. ed.). Boston: MA: Pearson/AllynBacon.
• Kaçmaz, N. (2005). Tükenmişlik (Burnout) sendromu. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi, 68(1), 29-32.
• Kim, H. ve Stoner, M. (2008). Burnout and turn over intention among social workers: Effects of role stress, job autonomy and social support. Administration in Social Work, 32(3), 5-25.
• Kinman, G. ve Jones, F. (2005). Lay representations of workplace stress: What do people really mean when they say they are stressed? Work & Stress, 19(2), 101-120.
• Koç, Ş. R. (2009). Sağlık Çalışanlarında İş Stresi (Acil Servis Örneği). Yüksek Lisans Tezi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Beykent Üniversitesi.
• Köylü, E. (2023). Covid-19 Pandemisinin Sosyal Hizmet Çalışanlarının Tükenmişlik ve Meslek Doyum Düzeylerine Etkilerinin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi.
• Kurçer, M. (2005). Harran üniversitesi tıp fakültesi hekimlerinin iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleri. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2(3), 10-15.
• Kurt, H. (2021). Sosyal Hizmet Kurumlarında Çalışan Meslek Elemanlarının Bilinçli Farkındalık Düzeyleri ile Algıladıkları Stres Düzeyleri ve Yaşam Doyumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: ÜSküdar Üniversitesi.
• Leiter, M. P. ve Maslach, C. (2009). Nurse turnover: The mediating role of burnout. Journal of Nursing Management Journal, 17, 331-339.
• Mänttäri-van der Kuip, M. (2016). Moral distress among social workers: The role of insufficient resources. International Journal of Social Welfare, 25, 86-97.
• Maddock, A. (2024). The relationships between stress, burnout, mental health and well-being in social workers. British Journal of Social Work, 54(1), 668–686. https://doi.org/10.1093/bjsw/bcad232
• Maslach, C. (2003). Job burnout: New directions in research and intervention. American Psychological Society, 12(5), 190-192.
• Maslach, C. ve Jackson, S. E. (1981). The Measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behaviour, 2, 99-113.
• Maslach, C. ve Leiter, M. P. (2016). Understanding the burnout syndrome experience: Recent research and its complications for psychiatry. World Psychiatry, 15, 103-111.
• Maslach, C., Jackson, S., ve Leiter, M. (1996). Maslach Burnout Inventory Manual. Palo Alto: Consulting Psychologists Press.
• Maslach, C, Schaufeli, W. B, Leiter, P. M. (2001). Job burnout. Annual Review of Psychological, 52, 397-422.
• Meier, S. T. (1983). Toward a theory of burnout. Human Relations, 36 (10), 899-910.
• O’Donnell, P, Farrar, A, Brintzenhofeszoc, K, Conrad, A, Danis, M, Grady, C, Ulrich, C. (2008). Predictors of ethical stress, moral action and job satisfaction in health care social workers. Social Work in Health Care, 46(3), 29-51.
• Oray Çolak, N, Balcı, B, Özlem, E. N, Özaçar, E, Abalı, L, İbış, M. A, Öncel, T. (2013). Dokuz Eylül üniversitesi tıp fakültesi tıpta uzmanlık öğrencilerinin mesleki tükenmişlik düzeyleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 27(2), 67-73.
• Özmutaf, N. M. (2006). Örgütlerde insan kaynakları ve stres: Ampirik bir yaklaşım. EÜ Su Ürünleri Dergisi, 75-80.
• Perlman, B. ve Hartman, E.A. (1982). Burnout: Summary and future research. Human Relations, 35, 283-305.
• Rantonen, O., Alexanderson, K., Pentti, J., Kjeldgård, L., Hämäläinen, J., Mittendorfer-Rutz, E., Kivimäki, M., Vahtera, J., & Salo, P. (2017). Trends in work disability with mental diagnoses among social workers in Finland and Sweden in 2005–2012. Epidemiology and Psychiatric Sciences, 26(6), 644–654. https://doi.org/10.1017/S2045796016000904
• Süloğlu, A. (2009). Diyaliz Merkezlerinde Çalışan Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik Sendromu. Aile Hekimliği Uzmanlık Tezi, İstanbul.
• Sağlam, A, Giler, Ç, Bal, E. (2008). Tükenmişlik kavramı: Birey ve örgütler açısından önemi. Yönetim ve Ekonomi, 15(1), 131-148.
• Schaufeli, W. B, Leiter, M. P, Maslach, C. (2009). Burnout: 35 years of research and practice. Career Development International, 14(3), 204-220.
• Senreich, E, Straussener. S. L. A, Steen, J. (2020). The work experiences of social workers: Factors impacting compassion satisfaction and workplace stress. Journal of Social Service Stress, 46(1), 93-109.
• Sheafor, B. W. ve Horejsi, C. J. (2016). Sosyal Hizmet Uygulaması Temel Teknikler ve İlkeler. Ankara: Nika Yayınevi.
• Smeds, M. R., Janko, M. R., Allen, S., Amankwah, K., Arnell, T., Ansari, P., Balters, M., Hess, D., Ferguson, E., Jackson, P., Kimbrough, M. K., Knight, D., Johnson, M., Porter, M., Shames, B. D., Schroll, R., Shelton, J., Sussman, J., & Yoo, P. (2020). Burnout and its relationship with perceived stress, self-efficacy, depression, social support, and programmatic factors in general surgery residents. American Journal of Surgery, 219(6), 907–912.
• Smith, L. W. (2015). Compassion Fatigue, Burnout, And Self-Care: What Social Work Students Need To Know, California State University, San Bernardino, California.
• Stansfeld, S. A., Shipley, M. J., Head, J., & Fuhrer, R. (2012). Repeated job strain and the risk of depression: Longitudinal analyses from the Whitehall II study. American Journal of Public Health, 102(12), 2360–2366. https://doi.org/10.2105/AJPH.2011.300589
• Suran B. G. ve Sheridan E. P. (1985). Management of burnout: Training psychologists in professional life span perspectives. Professional Psychology: Res. Practice, 16(6):741-752
• Şeker, A. (2004). Küreselleşen Dünyada Geleceğin Sosyal Hizmeti Meslek Tartışmaları -2. Ankara: SABEV Yayınları.
• Şenyüz, Z. (2015). Hastanede Çalışan Ebe ve Hemşirelerin Tükenmişlik Düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Beykent Üniversitesi.
• Tang, X. ve Xiao, L. (2021). Role stress, burnout, and workplace support among newly recruited social workers. Research on Social Work Practice, 31(5), 529-540.
• Taşlıyan M, Engizek H, Gül N. (2017). Tükenmişlik, iş tatmini ve esnek çalışma saatleri: Çalışan kadınlar üzerine bir çalışma. Tübav Bilim, 10 (2): 111- 125.
• Taylor, S. (2003). Health Psychology. New York: McGraw Hil. Tokmak, C, Kaplan, Ç, Türkmen, F. (2011). İş koşullarının sağlık çalışanlarında yol açtığı stres üzerine Sivas’ta bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 3, 49-68.
• Topuz, A. (2006). Hemşirelerde Rol Çatışması ve Rol Belirsizliği, İş Stresi ve Aralarındaki İlişkinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Cumhuriyet Üniversitesi.
• Tucker, E. D. (2018). Relationships among Perceived Stress, Burnout, and Physical Activity in Social Workers. Greensboro: (Unpublished Doctoral Thesis). The University of North Carolina.
• Uzun, K., & Artan, T. (2020). The research of the social workers' mobbing perceptions (psychological violence at work) and burnout: The example of İstanbul. Archives of Health Science and Research, 7(3), 271-280. https://doi.org/10.5152/ArcHealthSciRes.2020.20073
• Wright, T. A. ve Hobfoll, S. E. (2004). Commitment, psychological well-being, and job performance: An examination of conservation of resources theory and job burnout. Journal of Business and Management, 389-406.
• Yağcı, C. (2017). Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına bağlı çocuk refahı kurumlarında çalışan sosyal hizmet uzmanlarının iş yükleri ve tükenmişlik düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli Üniversitesi.
• Zastrow, C. (2014). Sosyal Hizmete Giriş. Ankara: Nika Yayınevi.