Öğretmen Adaylarının Çocuğa Yönelik Şiddete İlişkin Duyarlıkları İle Empatik Eğilimleri Arasındaki İlişki

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 3, 917 - 932, 24.09.2020

Sultan Selen Kula , Ömer Faruk Akbulut

https://doi.org/10.24315/tred.658597

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmanın amacı öğretmen adaylarının çocuğa şiddete yönelik duyarlıkları ile empatik eğilimleri arasındaki ilişkiyi farklı değişkenlere göre incelemektir. Araştırmanın örneklem grubunu, 2018-2019 akademik yılı bahar döneminde İç Anadolu’da bir devlet üniversitesinde bulunan 350 Eğitim Fakültesi 4.sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada, öğretmen adaylarının çocuğa yönelik şiddete duyarlıklarını belirlemek için Özyürek (2017) tarafından geliştirilen ‘’Çocuğa Yönelik Şiddete İlişkin Duyarlık Ölçeği’’ ve empatik eğilim düzeylerini belirlemek için Dökmen (1988) tarafından geliştirilen ‘’Empatik Eğilim Ölçeği’’ kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; öğretmen adaylarının çocuğa yönelik şiddete duyarlıklarının ve empatik eğilim düzeylerinin yüksek düzeyde olduğu görülmüştür. Ayrıca öğretmen adaylarının çocuğa yönelik şiddete ilişkin duyarlık düzeyleri; cinsiyet, bölüm, kardeş sayısı ve konu ile ilgili eğitim alma durumu değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık gösterirken; empatik eğilim düzeyleri; bölüm, kardeş sayısı ve konu ile ilgili eğitim alma durumu değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Çocuk, şiddete duyarlık, çocuğa şiddete duyarlık, empatik eğilim, öğretmen adayları

Kaynakça

• Akbulut, E., Sağlam, H.İ. (2010). Sınıf öğretmenlerinin empatik eğilim düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(2), 1068-1083.
• Akpolat, Y. ve İnci, Y. (2012). Child and violence in Erzurum. Atatürk University Journal of Social Sciences, 12(48), 41-63.
• Aküzüm, C. ve Oral, B. (2015). Most common acts of violence in schools based on the opinions of school principals and teachers: Reasons and solution offers to violence. Ekev Akademi Dergisi, 19, 1-30.
• Alvarez, O. F. & Lally, K. A. (2014). Violence against women and children. A distant and domestic hell. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 161(2014),7-11.
• Aydın Özkan, S , Karaca, T , Bilgiç, D . (2019). Ebelik öğrencilerinin gebelikte şiddete yönelik mesleki rollerine ilişkin tutumları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 6(1), 36-43.
• Bilir, Ş., Ari, M., Donmez, N. B., Atik, B. & San, P. (1991). Türkiye'nin 16 ilinde 4 - 12 yaşlar arasındaki 50.473 çocuğa fiziksel ceza verme sıklığı ve buna ilişkin problem durumlarının incelenmesi. Aile ve Toplum, 1(1), 1-14.
• Canbulat, T. & Küçükkaragöz, H. & Erdoğan, F. & Yeşiloğlu, A. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarında empatik eğilim düzeyi ve geleceğe dönük beklenti, Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 651-665.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem.
• Collyer, C. E., Brell, A., Moster, A. & Furey, J. (2011). Individual differences in sensitivity to violence. Perceptual and Motor Skills, 113(3), 703-714.
• Cuartas, J. (2018). Physical punishment against the early childhood in Colombia: National and regional prevalence, sociodemographic gaps, and ten-year trends. Children and Youth Services Review. 93(2018), 428–440. DOI: https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2018.08.024
• Çakmak, Ç., Çapar, H., Konca, M. & Korku, C. (2017). Bir halk sağlığı sorunu olarak çocuklara yönelik şiddet: Gazete haberleri üzerinden bir araştırma. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(13), 85-101.
• Çelik, E. & Çağdaş, A. (2010). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin empatik eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 23-38.
• UNİCEF (2004). Çocuk Haklarına Dair Sözleşme, 2004. 15.10.2019 tarihinde UNİCEF: https://www.unicefturk.org/public/uploads/files/UNICEF_CocukHaklarinaDairSozlesme.pdf adresinden alındı.
• Dinçyürek, S. (2004). Üniversite öğrencilerinin empatik becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 10, 95-116.
• Dökmen, Ü. (1988), Empatinin yeni bir modele dayanılarak ölçülmesi ve psikodrama ile geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(1-2); 155-190.
• Dökmen, Ü. (2015). Sanatta ve günlük yaşamda iletişim çatışmaları ve empati (54. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Duy, B , Yıldız, M . (2015). Farklı zorbalık konumunda olmak empatik eğilim ve yaşam doyumu bağlamında bir fark yaratır mı?. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (3), 31-47.
• Eagly, A.H., ve Crowley, M. (1986). Gender and helping behavior: A meta-analytic review of the social psychological literature”, Psychological Bulletin, 100, 283-308.
• Genç, S.Z. & Kalafat, T. (2008). Öğretmen adaylarının demokratik tutumları ile empatik becerilerinin değerlendirilmesi üzerine bir araştırma. Sosyal Bilimler Dergisi, 19, 211-222.
• Gini, G., Albiero, P., Benelli, B., & Altoe, G. (2007). Does empathy predict adolescents’ bullying and defending behavior? Aggressive Behavior, 33, 467–476.
• Gülbahçe, A , Özkurt, S . (2016). Rehberlik ve psikolojik danışmanlık programını tercih edecek olan öğrencilerin empatik eğilim ve empatik becerilerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(1), 1-15.
• Gündüz, M . (2016). İlk ve orta öğretimde uygulanan şiddet olaylarına öğretmen adayı öğrencilerin anlatılarından bakmak. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 42(42), 261-276.
• Finkelhor, D. (1983). Removingthe child prosecuting the offender in cases of sexual abuse: Evidence from the national reporting system for child abuse and neglect. Child Abuse&Neglect, 7, 195-205.
• Fry, D., Fang, X., Elliott, S., Casey, T., Zheng, X., Li, J., Florian, L. & McCluskey, G. (2018). The relationships between violence in childhood and educational outcomes: A global systematic review and meta-analysis. Child Abuse & Neglect. 75(2018), 6–28.
• Hektner, J. M., & Swenson, A. (2012). Links from teacher beliefs to peer victimization and bystander intervention: Tests of mediating processes. The Journal of Early Adolescence, 32 (4), 516-536.
• Hillis, S., Mercy, J., Amobi, A., & Kress, H. (2016). Global prevalence of past-year violence against children: A systematic review and minimum estimates. Pediatrics, 137(3), 1-15. https://doi.org/10.1542/peds.2015-4079.
• Jolliffe, D., & Farrington, D. P. (2006). Examining the relationship between low empathy and bullying. Aggressive Behavior, 32, 540–550.
• Jolliffe, D., & Farrington, D. P. (2011). Is low empathy related to bullying after controlling for individual and social background variables? Journal of Adolescence, 34, 59–71.
• Kapıkıran, N. A. (2009). Öğretmen adaylarının empatik eğilim ve kendini ayarlama açısından incelenmesi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 81-91.
• Karaca, A., Açıkgöz, F. & Akkuş, D. (2013). Eğitim ile empatik beceri ve empatik eğilim geliştirilebilir mi?: Bir sağlık yüksekokulu örneği. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 4 (3), 118-122.
• Kokkinos, C. M., & Kipritsi, E. (2012). The relationship between bullying, victimization, trait emotional intelligence, self-efficacy and empathy among preadolescents. Social Psychology of Education, 15, 41-58.
• Kutlu, L., Batmaz, M., Bozkurt, G., Gencturk, N. & Gul, A. (2007). The relation between punishment methods applied to mothers in their own childhood and punishment methods applying to their children. Anatolian Journal of Psychiatry, 8(1), 22-29.
• Nazik, E , Arslan, S . (2011). Hemşirelik öğrencilerinin empatik becerileri ile öz duyarlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(4), 69-75.
• Pala, A. (2008). Öğretmen adaylarının empati kurma düzeyleri üzerine bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(23), 13-23.
• Rehber, E. ve Atıcı, M. (2009). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin empatik eğilim düzeylerine göre çatışma çözme davranışlarının incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 323–342. Öğülmüş, S. (2006). Okullarda şiddet ve alınabilecek önlemler. Eğitime Bakış, 2(7), 16-24.
• Özer, G. (2014) Ebeveynlerin çocuk cinsel istismarına dair bilinçleri, endişeleri ve aldıkları önlemler. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü, İstanbul.
• Özyürek, A. (2017). Çocuğa yönelik şiddete duyarlık ölçeği geliştirme çalışması. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,7(2),462-472.
• Saygılı, D , Kırıktaş, Ö , Gülsoy, A . (2015). Bazı değişkenlere göre öğretmenlerin empatik eğilim düzeyleri. Bartın University Journal of Faculty of Education, 4 (1), 73-82. Seçer, İ. (2015). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi. Ankara: Anı
• Shahinfar, A., Fox, N. A. & Leavitt, L. A. (2000). Preschool children's exposure to violence: Relation of behavior problems to parent and child reports. American Journal of Orthopsychiatry, 70(1), 115-125.
• Şahin, B. (2012). Method. Scientific research methods. (in 109-130). (Ed: A. Tanrıöğen). Ankara: Anı.
• Tamborini, R., J. Stiff, C. Heidel (1990). “Reacting to graphic horror: A model of empathy and emotional behavior”. Communication Research, 17(5), 616-640.
• Vahip, I, & Doğanavşargil, Ö, (2006). Domestic Violence and Female Patients. Turkish Journal of Psychiatry , 17(2), 107-114.
• World Health Organization (2014). Child maltreatment. 31.01.2019 Retrieved from http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs150/en/
• Yeo, L. S., Ang, R. P., Loh, S., Fu, K. J., & Karre, J. K. (2011). The role of affective and cognitive empathy in physical, verbal, and indirect aggression of a Singaporean sample of boys. The Journal of Psychology: Interdisciplinary and Applied, 145 (4), 313-330.